سوالی که ذهن بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران و کسانی که تحولات عراق را پیگیری می‌کنند به خود مشغول کرده این است که آیا جاه‌طلبی‌ها و بلند پروازی‌های "مسعود بارزانی" باعث تشکیل کشور مستقل کرد خواهد شد؟!

به گزارش سرويس بين‌‌الملل باشگاه خبرنگاران، سوالی که ذهن بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران و کسانی که تحولات عراق را پیگیری می‌کنند به خود مشغول کرده این است که آیا استقلال منطقه کردستان عراق محقق شدنی است و آیا بارزانی رییس این منطقه می تواند رویای "امپراطوری بارزانیسم" را محقق کند. امپرواطوری که در صورت محقق شدن از کردستان عراق آغاز می شود و ادامه آن را باید در سوریه ، ترکیه ، ایران و برخی از مناطق روسیه جستجو کرد؟ آیا جاه‌طلبی‌ها و بلندپروازی‌های بارزانی باعث تشکیل کشور مستقل کرد خواهد شد یا این که رییس منطقه کردستان عراق با کنار گذاشتن عقلانیت و منطق در مسیر خودکشی سیاسی است و آن چه را که کردها تاکنون توانسته اند بعد از سال ها بدبختی و رنج و مصیبت محقق کنند یک شبه از بین خواهد برد؟


در واقع منطقه کردستان عراق بازی خطرناکی را آغاز کرده است. بارزانی به خوبی می داند که ادامه حیات سیاسی این منطقه در گروه ماندن زیر چتر دولت مرکزی عراق است. کردستان در شمال عراق قرار دارد. این منطقه از شرق با ایران از شمال با ترکیه و از غرب با سوریه هم مرز است. در منطقه کردستان عراق علاوه بر کردها اقلیت های کلدانی ، عرب ، آشوری ،ترکمن ، ارمنی و غیره زندگی می کنند. منطقه کردستان عراق در ابتدا بین دو حزب اتحادیه میهنی کردستان به رهبری "جلال طالبانی" و حزب دموکرات کردستان به رهبری "مسعود بارزانی" اداره می‌شد. نیروهای دو طرف در سال 1994 به شدت با یکدیگر درگیر شدند و این جنگ رسوایی بزرگی برای بارزانی بود و نیروهای تحت امر وی حتی برای 4 ساعت نتوانتسند در مقابل نیروهای طالبانی ایستادگی کنند. در همین شرایط بود که بارزانی در اقدامی عجیب دست به دامان صدام حسین دیکتاتور سابق عراق شد و از صدام معدوم خواست نیروهای گارد ریاست جمهوری را به کمک نیروهای بارزانی بفرستد. در این زمان بود که بارزانی قبل از آن که در محضر خدا سجده کند به دست و پای صدامی افتاد که خود نیز ادامه حیاتش را مدیون خارجی‌ها بود. همین سناریو بعد از سرنگونی رژیم صدام زمانی که نیروهای ترکیه در صدد نفوذ به مناطق نفوذ بارزانی بودند رخ داد وی که می دانست نمی تواند در قبال نیروهای ترکیه مقاومت کند فورا دست به دامان دولت مرکزی عراق به ریاست مالکی شد و از وی خواست که فورا اقدام مشابهی را علیه ترک ها انجام دهد. همه این موارد نشان می دهد که منطقه کردستان عراق قادر نیست به تنهایی از خود دفاع کند و چنان کودکی است نیاز به مراقبت دارد و از سوی دیگر جامعه بین المللی و کشورهای مجاور و دولت مرکزی عراق هرگز اجازه نمی‌دهند رویای تشکیل کشور مستقل کرد محقق شود.


 بنابراین تشکیل امپراطوری بارزانی بیشتر به یک "رویا" شباهت دارد و به عبارت دیگر "مرده" به دنیا آمده است. اندیشه جدایی از عراق یک حماقت سیاسی صرف است این چیزی است که نخبگان و روشنفکران کرد نیز به آن اعتقاد دارند  تا جایی که جلال طالبانی بر خلاف مسعود بارزانی که بسیار آرمان گرای غیر واقع بین است سال ها پیش این حقیقت را درک کرد که چیزی به نام تشکیل کشور مستقل کرد ممکن نیست. طالبانی در این خصوص گفته است : « فرض کنیم که ما اعلام استقلال کردیم. عراق، ایران، سوریه و ترکیه نیازی ندارند که با ما جنگ کنند. اگر این کشورها مرزهایشان را ببندند و جلوی عبور و مرور ما را بگیرند، ما چگونه به زندگی ادامه دهیم؟ »

بدون تردید اعلام استقلال منطقه کردستان عراق پیامدهای جبران ناپذیری را برای کردها در پی خواهد داشت زیرا از کمک های دولت مرکزی عراق محروم و در پرداخت حقوق کارکنان و نیروهای نظامی خود با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.

در این جا به دلایل ناکامی کردها برای تشکیل کشور مستقل کردستان می پردازیم:

  • اختلاف بر سر درآمدهای نفتی
نفت عراق به همه مردم این کشور تعلق دارد و  بر اساس قانون اساسی همه درآمدهای نفتی به خزانه مرکزی واریز و از آن جا به بخش ها و مناطق مختلف تزریق و پمپاژ شود. بر اساس قانون اساسی عراق منطقه کردستان عراق موظف است با مجوز و تحت نظارت دولت مرکزی نفت بفروشد و درآمدهای آن را به طور کامل به دولت مرکزی پرداخت کند و بغداد 17 درصد از آن را در اختیار اربیل قرار دهد. بر اساس توافق های صورت گرفته منطقه کردستان عراق موظف است 250 هزار بشکه نفت در روز بفروشد و دولت عراق 17 درصد از آن را به عنوان سهم اربیل پرداخت کند حال چگونه است که اربیل مدعی است تنها صد هزار بشکه در روز می فروشد؟! اگر هم چنین باشد پس چرا سهم 17 درصدی از میزان 250 هزار بشکه در روز را می خواهد؟


پر واضح است که منطقه کردستان عراق و مصلحت شخصی بارزانی و خانواده آن این است که سلطان نشین و امیر نشینی به سبک و شیوه برخی از امیر نشین های منطقه خلیج فارس ایجاد کنند. ولی این رویا عملی نمی شود. تصور برخی بر این است که منطقه کردستان عراق فقط با دولت مالکی و گروه های شیعی در این کشور تنش و مشکل دارد در صورتی که چنین نیست گروه های سنی و ترکمن ها از جمله کسانی هستند که از منطقه کردستان عراق و سیاست های نژاد پرستانه آن که محصور در حمایت از کردها می شود به شدت بیزار و متنفرند. احزاب و گروه های سنی همواره این سوال را مطرح کرده اند که سهم آنان از درآمدهای نفتی منطقه کردستان چه می شود.؟ سنی ها و ترکمن ها نیز خود را متعلق به سرزمین الرافدین ( عراق ) می دانند و استفاده از درآمدهای نفتی را حق قانونی خود می دانند. به فرض محال که عراق به سه کشور کرد و شیعه و سنی تقسیم شود باز هم بیشترین ضرر و زیان از این تقسیم را سنی ها متحمل می شوند. زیرا از بسیاری از نعمت‌های فراگیر عراق محروم می شوند. بنابراین گروه های مختلف عراقی منطقه کردستان عراق و منابع و ثروت های نفتی آن را بخشی از سرزمین عراق می‌دانند و اجازه نخواهند داد که گروه خاصی آن را محصور به خود و طرفداران خود کند.


  • مخالفت بازیگران مهم منطقه ای و بین‌المللی
همانگونه که پیشتر اشاره شد منطقه کردستان عراق و در راس آن خاندان بارزانی سالیان درازی که در آرزوی تشکیل کشور مستقل کرد به سر می برند. بارزانی ها و بارزانی ها برای استقلال از دولت مرکزی عراق از هیچ تلاشی فروگذاری نکرده اند. حال اگر بارزانی در صدد چنین امری است باید خود را در دامان برخی از طرف های حامی از جمله اسراییل قرار دهد که انداخته است. دیگر تعجبی ندارد اگر بشنویم که محافل سیاسی در اسراییل علنا از همکاری با منطقه کردستان عراق به خصوص حزب بارزانی سخن می گویند. مدتی است که سران رژیم صهیونیستی قاطعانه و آشکار از تشکیل کشور مستقل کُرد حمایت می‌کنند و برای تحقق این امر آمریکا را تحت فشار قرار داده‌اند و بدین منظور هیئتی را به این کشور اعزام کرده اند.


منطقه کردستان عراق از تحولات جاری در عراق سوء استفاده و به نیروهای داعشی برای تسخیر موصل کمک کرد. نخستین رسانه ای که سقوط موصل به دست تروریست های داعشی و بعثی را اعلام کرد تلویزیون منطقه کردستان بود. نیروهای پیشمرگ از خلا موجود در مناطق مورد مناقشه با دولت مرکزی عراق از جمله کرکوک استفاده کردند و بدون هیچ مقاومت و زحمتی کنترل آن را به دست گرفتند. از سوی دیگر اتیل النجیفی استاندار فراری موصل خیانت کرد و بعد از تقدیم دو دستی موصل به تروریست ها به اربیل گریخت و به این منطقه پناهنده شد. همه تحولاتی که در موصل و اطراف آن رخ داد نشان داد بحران حاکم بر عراق نتیجه توطئه مشترک داعشی ، کردی ،‌بعثی و منطقه ای است. بارزانی تسخیر کرکوک و گسترش حوزه قلمرو خود را مقدمه ای برای تشکیل کشور مستقل کرد می داند ولی زهی خیال باطل.


بارزانی و جریان وابسته به وی در داخل منطقه کردستان عراق تصور می کنند از رهاورد تنش داخلی در عراق توانسته اند حمایت برخی از کشورهای منطقه از جمله ترکیه ، رژیم صهیونیستی ، عربستان و قطر را با خود همراه کنند حال آن که چنین نیست و یقینا بارزانی مردم شریف و اصیل کرد را قربانی طمع ورزی های بدون حساب و کتاب خود خواهد کرد. چگونه ممکن است ترکیه که خود در رویای ایجاد و احیای امپراطوری عثمانی است به گروهی مانند کردها اجازه دهد در حیات خلوت آن کشور مستقلی را تشکیل دهند و مانعی به موانع موجود در مسیر تشکیل ترکیه بزرگ تبدیل شوند. اگر قرار باشد کشور مستقل کردی تشکیل شود ترکیه بزرگترین بازنده آن خواهد بود زیرا در میان کشورهای ایران ،‌عراق ، سوریه و ترکیه ، این ترکیه است که بیشترین جمعیت کرد را در درون خود دارد و کردها در چندین استان این کشور اکثریت را دارند. بنابراین ترک ها می دانند در صورتی که منطقه کردستان مستقل شود جاه طلبی های بارزانی نیز بزرگ و بزرگتر می شود و به مناطق کرد نشین دیگر کشورها نیز چشم طمع می اندازد و عوامل تحریک ساکنان کرد را ایجاد می کند. ترکیه خود بارها در صدد اشغال منطقه کردستان عراق برآمده است پس چگونه اجازه می دهد که این منطقه مستقل شود. منطقه کردستان عراق و در راس آن مقامات ناکارآمد و بی تجربه آن باید بدانند که آنان ترکیه  و اسراییل را بازی نمی دهند بلکه این آنکارا و تل آویو است که اربیل را بازی داده اند. در واقع ترکیه از قبل کردها در صدد اعمال فشار بر دولت مالکی و  استفاده رایگان از منابع نفتی منطقه کردستان است. دولت ترکیه به تازگی مخالفت شدید خود را با جدا شدن کردستان از عراق اعلام کرد.

بولنت ارینچ، معاون نخست وزیر ترکیه، در پایان نشست کابینه به خبرنگاران گفت:« جهان می داند موضع رسمی ما چیست. عراق نباید تجزیه شود. نباید گفتگو را قربانی سلاح کنیم، خونریزی ها باید متوقف شود، عراق نباید در انحصار گروههای خاص باشد. این کشور باید کشوری واحد و متحد باقی بماند.


بولنت ارینچ، به حمایت بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل از تشکیل کشور مستقل کرد در شمال عراق نیز واکنش نشان داد و با رد این اظهارات گفت:« عراق برای خود کشور مستقلی است و قانون دارد. علاوه بر این دیگر قدرتهای منطقه ای و بین المللی و در راس آن ها روسیه و آمریکا و ایران نیز با تجزیه عراق مخالفند و معتقد تجزیه عراق پیامدهای منفی برای منطقه در پی دارد. بنابراین سران کرد نباید همه گردوها را در سبد ترکیه و اسراییل بریزند و نباید همه پل ها را پشت سر خود خراب کنند در صورتی که چنین شود تاوان سختی خواهند داد.

  •  شرایط داخلی و درون حاکمیتی در منطقه کردستان عراق
در منطقه کردستان عراق احزاب و گروه های سیاسی مختلفی فعالیت می‌کنند و می‌توان به حزب اتحادیه میهنی ، حزب دموکرات ، حزب تغییر ، حزب سوسیالیست ، حزب کمونیست و گروه اسلامی کردستان اشاره کرد. احزاب در کردستان عراق در عین حال که از مشترکات زیادی بهره می برند اختلافات زیادی حتی در زبان نیز دارند. تا جایی که گروه های کرد به خصوص طرفداران دو حزب دموکرات و اتحادیه میهنی بارها با یکدیگر درگیر شده اند. آرایش سیاسی در منطقه کردستان عراق به گونه ای است که دیگر شخصی مانند بارزانی نمی تواند در این منطقه مانند گذشته یکه تازی کند. امروز سه حزب قوی در منطقه کردستان عراق فعالیت می کند. حزب دموکرات به ریاست بارزانی ، اتحادیه میهنی به ریاست طالبانی و حزب تغییر به ریاست انوشیروان مصطفی. برخلاف تصور برخی که همه گروه ها و احزاب سیاسی در منطقه کردستان از تشکیل کشور مستقل حمایت می کنند برخی از گروه های عمده و اصلی با این امر عاقلانه تر رفتار می‌کنند و محقق شدن چنین چیزی در شرایط کنونی را غیر ممکن می دانند. درست است که حزب بارزانی بیشترین کرسی را در انتخابات کسب کرد ولی باید گفت که حزب تغییر که رتبه دوم را دارد خود انشعابی از حزب اتحادیه میهنی به رهبری طالبانی است و هنوز به اصول کلی این حزب پایبند است.


بنابراین دو حزب طالبانی و انوشیروان مصطفی از لحاظ مواضع و دیدگاهی بسیار به هم نزدیک هستند و اگر قرار باشد روزی اتحادی در منطقه کردستان باشد دو حزب تغییر و اتحادیه میهنی در مقابل حزب دموکرات به رهبری بارزانی قد علم خواهند کرد و مانند دفعات گذشته اجازه نخواهند داد وی به جاه طلبی های شخصی و حزبی و خانوادگی خود ادامه دهد.

آن چه مشخص است این که عوامل بازدارنده بسیاری در تشکیل نشدن کشور مستقل کرد وجود دارد که در این جا مجالی برای ذکر آنها نیست.


منابع:
     http://almasalah.com/ar/news/33384/%D8%AA%D8%B1%D9%83%D9%8A%D8%A7-%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D8%B6-%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%B5%D8%A7%D9%84-%D9%83%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88%D8%AA%D8%A4%D9%83%D8%AF-%D8%A7%D9%86

   http://www.qanon302.net/in-focus/2014/06/29/23584

    http://www.qanon302.net/in-focus/2014/03/30/15487

   http://www.qanon302.net/articles/2014/07/01/23767

  http://www.qanon302.net/articles/2014/07/01/23748

      http://almasalah.com/ar/news/32597/%D8%A3%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%B3%D8%A7%D9%82%D8%B7%D8%A9-%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%EF%BB%BB%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%8A

http://almasalah.com/ar/news/33229/%D8%A3%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D9%84-%D9%82%D9%84%D8%B9%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%B9%D9%8A%D9%86-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%89-%D8%A7

 http://almasalah.com/ar/news/32597/%D8%A3%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%B3%D8%A7%D9%82%D8%B7%D8%A9-%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%EF%BB%BB%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%8A



انتهای پیام/
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار