مجله شبانه باشگاه خبرنگاران؛آیه 2 و 3 سوره قدر (97)
|
وَمَآ أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ
لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّن أَلْفِ شَهْرٍ
و تو چه دانى كه شب قدر چیست؟
شب قدر از هزار ماه بهتر است.
|
|
|
|
|
| نکته ها |  |
|
|
کلمه «قدر» در قرآن، در چند معنا به کار رفته است:
الف) مقام و منزلت. چنانکه می‌فرماید: «و ما قدروا اللّه حقّ قدره»(طه، 40) آن گونه که باید، مقام و منزلت الهی را نشناختند.
ب) تقدیر و سرنوشت. چنانکه می‌فرماید: «جئت علی قدر یا موسی»(طلاق، 7) ای موسی تو بنا بر تقدیر (الهی به این مکان مقدّس) آمده‌ای.
ج) تنگی و سختی. چنانکه می‌فرماید: «و من قدر علیه رزقه...»(حجر، 21) کسی که رزق و روزی بر او تنگ و سخت شود...
دو معنای اول در مورد «لیلة القدر» مناسب است، زیرا شب قدر، هم شب با منزلتی است و هم شب تقدیر و سرنوشت است.
هستی، حساب و کتاب و قدر و اندازه دارد. «و اِن مِن شی‌ء الاّ عندنا خزائنه و ما ننزّله الاّ بقدر معلوم»(مؤمنون، 18) هیچ چیز نیست مگر آنکه خزانه آن نزد ماست و جز به مقدار تعیین شده فرونمی‌فرستیم. حتّی مقدار نزول باران از آسمان حساب شده است. «و انزلنا من السماء ماء بقدر»(رعد، 8) نه تنها باران، بلکه هر چیز نزد او اندازه دارد. «و کلّ شی‌ء عنده بمقدار»(الرّحمن، 5) چنانکه خورشید و ماه، از نظر حجم و وزن و حرکت و مدار آن حساب و کتاب دقیق دارد. «و الشمس و القمر بحسبان»(40)
خداوند در شب قدر، امور یک سال را تقدیر می‌کند، چنانکه قرآن در جایی دیگر می‌فرماید: «فیها یفرق کلّ امر حکیم»(دخان، 4) در آن شب، هر امر مهمّی، تعیین و تقدیر می‌شود. بنابراین، شب قدر منحصر به شب نزول قرآن و عصر پیامبر نیست، بلکه در هر رمضان، شب قدری هست که امور سال آینده تا شب قدر بعدی، اندازه‌گیری و مقدّر می‌شود.
بیدار بودن شب قدر و احیای آن با دعا و نماز و قرآن، مورد سفارش پیامبر و اهل بیت آن حضرت بوده است و در میان سه شب، بر شب بیست و سوم تأکید بیشتری داشته‌اند. چنانکه شخصی از پیامبر پرسید: منزل ما از مدینه دور است، یک شب را معیّن کن تا به شهر بیایم. حضرت فرمود: شب بیست و سوم به مدینه داخل شو. (وسائل‌الشیعه، ج 3، ص 307)
امام صادق‌علیه السلام در حالی که بیمار بودند، خواستند که شب بیست و سوم ایشان را به مسجد ببرند (بحار الانوار، ج 95، ص 169) و حضرت زهراعلیها السلام در این شب، با پاشیدن آب به صورت بچه‌ها، مانع خواب آنها می‌شدند. (بحار الانوار، ج 94، ص 10)
در روایات آمده است که دهه آخر ماه رمضان، پیامبر بستر خواب خود را جمع نموده و ده شب را احیا می‌داشت. (تفسیر مجمع البیان)
از وقایع عجیب تاریخی، ضربت خوردن حضرت علی‌علیه السلام در شب قدر، در محراب عبادت و به هنگام نماز است. آری، اشرف خلق خدا، در اشرف مکان‌ها و اشرف زمان‌ها، در اشرف حالات، شهید شد.
شب جایگاه ویژه‌ای در مسائل معنوی دارد که به چند مورد اشاره می‌کنیم:
خداوند برای اهدای تورات، حضرت موسی را به مناجات شبانه فراخواند: «اربعین لیلة»(بقره، 51)
قرآن، زمان مناسب برای استغفار را، هنگام سحر می‌داند: «و بالاسحار هم یستغفرون»(ذاریات، 18)
عروج پیامبر به آسمان، به هنگام شب بود. «اسری بعبده لیلاً من المسجد الحرام»(اسراء، 1)
پیامبر مأمور بود که مناجات و عبادات شبانه داشته باشد. «و من الّیل فتهجّد به نافلة لک»(اسراء، 79)، «قم الّیل الاّ قلیلا»(مزّمل، 2)
خداوند از عابدان در شب ستایش می‌کند. «یتلون ایات اللّه اناء الّیل»(آل‌عمران، 113) و به تسبیح در شب سفارش می‌کند. «فسبّحه لیلا طویلا»(انسان، 26)
خداوند در قرآن، به زمان طلوع فجر و هنگام عصر یک بار سوگند یاد کرده است ولی به هنگام سحر سه بار. «و الّیل اذا عسعس»(تکویر، 17)، «و الّیل اذ ادبر»(مدّثر، 33)، «و الّیل اذا یسر»(فجر، 4)
طول شب قدر، یک شب کامل کره زمین است که 24 ساعت می‌شود، نه آنکه مخصوصِ مکان خاصّی همچون مکه و آن هم به میزان 8 ساعت شب آن منطقه باشد. چنانکه مراد از روز عید فطر، یک روز کامل کره زمین است که شامل همه نقاط و مناطق می‌شود.
تقارن شب تقدیر بشر با شب نزول قرآن، شاید رمز آن باشد که سرنوشت بشر، وابسته به قرآن است. اگر پیرو قرآن باشد، سعادت و رستگاری و اگر دور از قرآن باشد، شقاوت و بدبختی برای او رقم می‌خورد.
شاید رمز اینکه شب قدر مخفی است، آن باشد که مردم شب‌های متعدّد را به عبادت بپردازند، کسانی که یک شبِ آنرا درک کردند مغرور نشوند و کسانی که آنرا درک نکردند، از باقی شب‌ها مأیوس نشوند.
|
|
|
| پيام ها | |
|
|
* برای امور مقدّس، زمان مقدّس انتخاب کنید. «لیلة القدر خیر من الف شهر»
* زمان‌ها یکسان نیست، بعضی زمان‌ها بر بعضی دیگر برتری دارد. «لیلة القدر خیر من الف شهر»
|
|
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید 
