به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، تولد فرزند، لحظه شیرین و البته بزرگی است که در زندگی بسیاری از زن و شوهرها ماندگار می شود. یکی از مهم ترین وظایف یک زوج، کسب آمادگی لازم و همت کافی برای تربیت فرزند صالح و تاثیرگذار در جامعه است تا فرزندشان، میراثی ماندگار برای آن ها باشد.

برای موفقیت در تربیت فرزندان، ضرورت دارد که والدین همواره سطح آگاهی از ویژگی های فرزند در دوره های مختلف سنی و مسئولیت پذیری خود را ارتقا دهند؛ بنابراین لازم است زوج ها حتی قبل از به دنیا آمدن فرزندشان با مراحل رشد کودک و نیازهای او در هر مرحله آشنایی کامل پیدا کنند و مراقب باشند که در توجه به فرزندشان دچار افراط یا تفریط نشوند.

کودکی اول از 2 تا 7 سالگی

بعد از اتمام دوره جنینی که 9 ماه به طول می انجامد، کودک متولد و وارد مرحله نوزادی می شود. مرحله نوزادی 2 سال به طول می انجامد و پس از آن، کودک پا به مرحله «کودکی اول» می گذارد. کودکی اول از 2 سالگی شروع می شود و تا 7 سالگی ادامه می یابد. در ادامه این مطلب، بیشتر با ویژگی بچه ها در این دوره، نیازهای شان و نحوه صحیح پاسخ گویی به نیازهای فرزندان توسط والدین آشنا خواهید شد. در خور ذکر است، چنانچه والدین با مراحل رشد فرزندشان در مرحله کودکی اول، آشنایی مناسبی داشته باشند می توانند نقش خود را به درستی ، برای موفقیت فرزندشان در بزرگسالی اش ایفا کنند.

خلاق شدن؛ نتیجه کنجکاوی

کودکی اول مرحله ای طلایی است که در آن، هر روز حس کنجکاوی کودک برای کشف بیشتر محیط اطرافش افزایش می یابد. باتوجه به این که کودک در این مرحله، خیلی از اتفاقات را برای اولین بار تجربه می کند، ممکن است خطراتی او را تهدید کند؛ با این حال، والدین آگاه با احترام به این حس کنجکاوی تا مرحله ای که خطری کودک را تهدید نمی کند، به او میدان عمل می دهند تا به کنجکاوی فرزندشان هرچه بیشتر پاسخ داده شود.

اندیشمندی در این باره می گوید: اگر والدین با امر و نهی های افراطی و اعمال محدودیت های بیش از حد، حس کنجکاوی فرزندان شان را نمی خشکاندند، امروز به تعداد افراد روی کره زمین، دانشمند و انسان خلاق داشتیم؛ بنابراین والدین توجه داشته باشند که کنجکاوی های کودک جزئی از نیازهای ضروری او است و نباید آن ها را به حساب بی ادبی او گذاشت.

تعیین سن مناسب والدین برای همبازی شدن با کودک

یکی دیگر از ویژگی های شاخص دوره کودکی اول، بازی، تحرک و سر زندگی است. کودکی اول را سن بازی می دانند و در حقیقت بازی برای کودک به معنای تمام زندگی او است. محدود کردن کودک و تحمل نکردن بازی های کودکانه به بهانه نبودن فضای کافی در خانه یا حوصله نداشتن و ... باعث کاهش رشد هوشی کودک و گاهی افسردگی او خواهد شد. پس بها دادن به بازی و تحرک کودک در بازی های کودکانه و شریک شدن با او، بهترین خدمتی است که والدین در این مرحله رشد باید به کودک خود داشته باشند.

حال برای این که کودک خود را بهتر درک کنید و همبازی خوبی برای او باشید، می توانید از فرمول تعیین سن مناسب برای همبازی شدن با کودک تان استفاده کنید. در این فرمول و به طور مثال، یک پدر یا مادر 36 ساله با کودک 4 ساله خود، 32 سال اختلاف سنی دارد که این امر، درک کودک توسط والدین را دشوار می کند. برای استفاده از این فرمول، باید سن خود و کودک تان را با هم جمع کنید (40= 4+ 36) و جواب را بر عدد 2 تقسیم کنید (20 = 2 / 40). در مثال ذکر شده، جواب به دست آمده، نشان می دهد که چنین والدینی برای این که همبازی مناسبی برای کودک شان باشند باید با روحیه، حوصله و چالاکی پدر و مادری 20 ساله از فرزندشان مراقبت کنند.

امروزه به دلیل محدودیت های آپارتمان نشینی و به طور کلی محدودیت های زندگی شهری، والدین از کم تحرکی کودک و غرق شدن او در دنیای بازی های رایانه ای، بیشتر استقبال می کنند که این موضوع، باعث کم شدن تجربه های میدانی و رشد فکری کودک در دنیای واقعی می شود، بنابراین والدین ایده آل باید هم پای کودک فعال، سرزنده و با نشاط خود باشند تا او با آمادگی کامل جسمی و فکری وارد کودکی دوم شود.

به دست نیامدن امنیت با آسایش

پاسخ مناسب به نیاز کودک به امنیت که نیازی اساسی است، از دیگر وظایف حیاتی والدین در دوره کودکی اول فرزندشان است. معمولا در دوره کودکی اول، والدین همه سعی خود را برای فراهم کردن امکانات مختلف برای آسایش فرزندشان می کنند ولی توجه ندارند که فرزندشان در این دوره، بیشتر از آسایش به آرامش نیاز دارد.

 بنابراین اگر والدین با یکدیگر تنش دارند و گاهی شخصیت یکدیگر را مقابل دیدگان کودک شان تخریب می کنند، تیر خلاصی به رشد کودک شان زده اند و در چنین شرایطی، آسایش فراهم شده برای کودک با انواع سرگرمی ها و اسباب بازی های متفاوت، نمی تواند به موفقیت او در آینده کمکی بکند.

 بنابراین رشد همه جانبه کودک در یک فضای امن و در سایه همدلی والدین محقق و خانواده آشفته، به طور قطع مانع رشد کودک خواهد شد. پس اگر می خواهید فرزندتان در دوره نوجوانی از رشد و بالندگی کافی برخوردار باشد، فراموش نکنید که لازم است در مرحله کودکی اول کودک احساس امنیت داشته باشد و این امنیت در خانواده هایی که احترام بین اعضا حاکم است، محقق می شود.

عزت نفس فرزند در سایه عزت نفس والدین

ماموریت برجسته دیگر والدین در کودکی اول، تقویت و پرورش عزت نفس در کودک است. برای داشتن فرزندی با اعتماد به نفس بالا، والدین به عنوان الگوهای همیشگی کودک، باید خودشان از اعتماد به نفس مناسبی برخوردار باشند. پس پدر و مادرها قبل از این که نگران میزان عزت نفس کودک خود باشند، باید اعتماد به نفس خودشان را ارزیابی کنند. والدینی که در تربیت کودک شان بیشتر از تشویق استفاده می کنند و بیشتر رفتارهای مثبت کودک را می بینند و کمتر از تهدید و مقایسه کردن کودک شان با دیگران، تحقیر و مسخره کردن استفاده می کنند، ناخودآگاه باعث افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس کودک شان می شوند. کودک دوست دارد متناسب با سن خود، نقش هایش را ایفا کند و مورد تشویق والدین قرار گیرد و طعم موفقیت را بچشد؛ بنابراین اگر والدین می خواهند در آینده نگران این نباشند که فرزندشان می تواند گلیمش را از آب بکشد یا نه، باید از رفتارهایی که باعث افت خودباوری و عزت نفس فرزندشان در دوره کودکی اول می شود، پرهیز کنند.

مهم ترین نکات این مطلب

۱ آشنایی با نیازهای کودک در دوره کودکی اول و روش های پاسخ صحیح به آن ها به رشد فکری کودک در آینده کمک زیادی می کند

۲ والدین باید به کودک، اجازه کنجکاوی به شرط این که آسیبی به خودش نرساند، بدهند

۳ در دوره کودکی اول، بازی کردن برای بچه ها به منزله همه زندگی شان است و تا حد امکان نباید مانع بازی کردن آن ها شد

۴ والدین نباید به خاطر محدودیت های زندگی شهری از کم تحرکی و استفاده بیش از حد کودک شان از بازی های رایانه ای، استقبال کنند

۵ دعواهای پدر و مادر در دوره کودکی اول فرزندشان، مانع آرامش روان او در بزرگسالی خواهد شد

۶ افزایش اعتماد به نفس کودکان در گروی بالا بودن اعتماد به نفس والدین شان است