پتروشيمی صنعتی است که دامنه کاربرد محصولات آن بسيار گسترده است و سهم بالايی از تجارت جهاني را به خود اختصاص می‌دهد. امروزه نقش كليدی صنعت پتروشيمی در توسعه اقتصادی كشورهای مختلف جهان بر كسی پوشيده نيست و نياز روز افزون جوامع بشری به محصولات توليدی آن، توجه كشورها را به ايجادكارخانه های توليدی و جلب سرمايه به سمت پتروشيمی معطوف داشته است.

به گزارش گروه استان‌هاي باشگاه خبرنگاران، و باتوجه به اهميت صنعت پتروشيمی و گستره جغرافيایی آن در گوشه گوشه ايران اسلامی بنا داريم به معرفی و كار كردهای مهمترين پروژه های صنعتی در اين بخش بپردازيم.

پتروشيمي شازند (اراك)

شرکت پتروشیمی شازند (اراک) یکی از بزرگترین تولید کنندگان محصولات پلیمری و مواد شیمیایی و همچنین از مهمترین طرح‌های زیر بنایی کشور است که در سال ۱۳۶۳ به تصویب رسید و فاز نخست آن در سال ۱۳۷۲ مورد بهره برداری قرار گرفت.

File:Shazand Petrochemical Arak Petrochemical.JPG

این مجتمع در جوار پالایشگاه نفت امام خمینی شازند واقع در شهرستان شازند و در کیلومتر ۲۲ جاده اراک - بروجرد و در زمینی به مساحت ۵۲۳ هکتار احداث گردیده‌ است. و از تاریخ ۸/۳/۱۳۸۹ نام شرکت پتروشیمی اراک به شرکت پتروشیمی شازند تغییر یافته است.

پتروشیمی اصفهان

پتروشیمی اصفهان یک شرکت سهامی عام است که در سال ۱۳۷۱ با هدف تولید محصولات آروماتیک شامل بنزن، تولوئن، ارتوزایلین، پارازایلین و مخلوط زایلین تاسیس شد.



مجتمع پتروشیمی اصفهان، برای چند سال متوالی مجتمع نمونه پتروشیمی ایران بوده و در سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۸۸ به عنوان صادرکننده نمونه کشور انتخاب شده‌است.

در پی عرضه سهام مجتمع پتروشیمی اصفهان در سازمان بورس اوراق بهادار ایران در سال ۱۳۸۷، این مجتمع به طور کامل به بخش خصوصی واگذار شد است.

در سال ۱۳۸۷ واحد انیدرید فتالیک به جمع واحدهای تولیدی این شرکت پیوست. پس از چند ماه تعطیلی بدلیل قطع خوراک از سوی پالایشگاه اصفهان در ۲ بهمن ۱۳۹۲ مجدداً خط تولید برقرار و صادرات خارجی و داخلی صورت می‌پذیرد.

شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس
 
شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس فعالیت خود را از شهریور سال ۱۳۸۹ آغاز نمود. این شرکت با دارا بودن ۱۵ شرکت تولیدی و خدماتی به عنوان بزرگترین هلدینگ پتروشیمی خاورمیانه شناخته می‌شود.

 

سهام این شرکت در سال ۱۳۹۱ وارد بورس اوراق بهادار تهران شد و در حال حاضر شرکت دارای بیشترین ارزش بازار بورس است.


پتروشیمی تبریز
 
پتروشیمی تبریز در زمینی به مساحت ۳۹۱ هکتار و ارتفاع ۱۳۶۲ متر از سطح دریا در جنوب غربی شهر تبریز و در جوار غربی پالایشگاه تبریز واقع شده است.
 
اجرای طرح مجتمع پتروشیمی تبریز در قانون بودجه سال ۱۳۶۶ کل کشور تصویب و کلیات طرح در بهمن ماه ۱۳۶۷ به تائید هیئت مدیره شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران رسیده است. فعالیتهای طراحی و مهندسی در نیمه دوم سال ۱۳۶۸ و عملیات نصب در سال ۱۳۷۱ آغاز گردیده است.
 


خوراک مجتمع ، نفتای سبک و سنگین و گاز مایع است که بخش عمده آن از پالایشگاه تبریز تامین می‌شود.
 
واحد الفین بعنوان واحد مادر فرایند تولید در دی ماه ۱۳۷۵ راه اندازی شد و پس از آن واحدهای پلی اتیلن و پلی استایرن در سال ۱۳۷۷ در مدار تولید قرار گرفت.

واحدهای استخراج بوتادین و تولید ABS که اولین طرح توسعه مجتمع محسوب می‌شوند در تیر ماه ۱۳۸۲ وارد مرحله بهره‌برداری شدند. در سال ۱۳۸۴ واحد پنتان و در سال ۱۳۸۹ واحد پلی استایرن مقاوم ۲ که توسط کارشناسان مجتمع طراحی شده است، راه اندازی گردید و واحد SAN (خوراک واحد ABS) در مرحله مهندسی تفصیلی می‌باشد.

پتروشیمی کارون

پتروشیمی کارون در سال ۱۳۸۱ خورشیدی، توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران و با شراکت شرکت کماتور سوئد و هانزاشیمی آلمان بنیانگذاری شد.
 
شرکت پتروشیمی کارون اولین تولید کننده ایزوسیاناتها در خاورمیانه است. این شرکت در اسفند ماه ۱۳۸۷ به دست وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران رسماً افتتاح گردید.
 
شرکت پتروشیمی کارون اولین تولید کننده ایزوسیاناتها در خاورمیانه است. این شرکت در سال ۱۳۸۱ توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران و با شراکت شرکت '''کماتور سوئد''' و '''هانزاشیمی آلمان''' تاسیس و در اسفند ماه ۱۳۸۷ به دست وزیر نفت ایران رسماً افتتاح گردید.


پتروشیمی کارون با استفاده از گازهای کلر، منواکسیدکربن، هیدروژن و نیز تولوئنو اسید نیتریکقادر است انواع محصولات پایه‌ای و اصلی پتروشیمی، شامل انواع ایزوسیانات‌ها که دارای ارزش افزوده بالاتر است با کیفیت مناسب تولید و به بازارهای داخلی وخارجی عرضه نماید.

محصول اصلی این شرکت ۴۰۰۰۰ تن در سال تولوئن دی ایزوسیانات (TDI) است. محصولات و خدمات شرکت جهت برآورده ساختن نیازهای صنایع پایین دستی داخلی به مواد اولیه طراحی گردیده و این شرکت قادر است در بازار جهانی محصولات ایزوسیانات نیز به رقابت بپردازد.

شرکت پتروشیمی نوری (برزویه)
 

شرکت پتروشیمی نوری (برزویه)، شرکت پتروشیمی ایرانی است، که در تیرماه ۱۳۸۶ توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران و با سرمایه‌گذاری حدود ۸ هزار میلیارد ریال راه‌اندازی شد.
 
این شرکت در سال ۱۳۸۹ توسط شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس خریداری شد. پتروشیمی خلیج فارس، هم‌اکنون با دارا بودن ۱۵ شرکت تولیدی و خدماتی، به عنوان بزرگترین هلدینگ پتروشیمی خاورمیانه شناخته می‌شود.



از نظر جغرافیایی، مجتمع پتروشیمی نوری در زمینی به مساحت ۶۱ هکتار در حاشیه شمالی خلیج فارس به فاصله ۲۸۰ کیلومتری از مرکز استان بوشهر، در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس در بندر عسلویه واقع شده است و در حال حاضر به‌عنوان بزرگترین تولیدکننده مواد آروماتیکی جهان، با ظرفیت ۴٫۵ میلیون تن در سال محسوب می‌شود.
 
سهام‌داران اصلی شرکت پتروشیمی نوری، شامل: شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس (۷۶٫۵۵ درصد)، شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (۱۷٪ درصد) و شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشور (۶٫۴۵ درصد) می‌باشند.

شرکت پتروشیمی باختر
 
شرکت پتروشیمی باختر یک شرکت مادر تخصصی در زمینه ساخت و راه‌اندازی واحدهای پتروشیمی و به طور خاص واحدهایی با محصولات در زمینه پلی اتیلن است. این شرکت در تاریخ ۱۷ بهمن ۱۳۸۳ و با تصویب دولت وقت حکومت جمهوری اسلامی ایران مبنی بر انتقال گاز اتيلن بوسيله خط لوله‌ای به طول ۲۲۰۰ كيلومتر از مبدأ عسلويه تا مهاباد تشکیل و شروع به فعالیت کرد.



شرکت پتروشيمي باختر، ۶ شركت زير مجموعه خود را به نام شركتهاي پتروشيمي كاويان (واحد توليد اتيلن)، لرستان و مهاباد (پلي اتيلن سنگين و سبك خطي)، كردستان (پلي اتيلن سبك خطي)، كرمانشاه ( پلي اتيلن سنگين ) و گچساران (واحد توليد اتيلن ثانوي) را تأسيس و سازماندهي نموده است.

شرکت پتروشیمی مهاباد

 
شرکت پتروشیمی مهاباد به منظور توسعه تولیدات پتروشیمیایی و صادرات پتروشیمیایی و استفاده بهینه از منابع گازی ایران و ایجاد ارزش افزوده بر روی سرمایه‌های ملی و همچنین جذب و به کارگیری تکنولوژی‌های جدید پتروشیمیایی و با توجه به مصوبات هیئت وزیران، شرکت پتروشیمی مهاباد با مشارکت پتروشیمی ایران و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی شکل گرفته است.



شروع عملیات آماده‌سازی طرح در سال ۱۳۸۳ آغاز و عملیات اجرایی پروژه از سال ۱۳۸۶ آغاز شد. مالک این شرکت شرکت پتروشیمی باختر است.


پتروشیمی خرم‌آباد

 
پتروشیمی خرم‌آباد در سال ۱۳۸۶ توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران و با همکاری کنسریوم اسپانیایی تکنی مونت و نارگان
بنیانگذاری شد.



این پتروشیمی بخشی از خط لوله اتیلن غرب است. بزرگی این پتروشیمی ۱۳۰ هکتار است و مالکیت این مجتمع به طور کامل متعلق به شرکت پتروشیمی باختر است. این مجتمع پتروشیمی هم اکنون فعال است.


پتروشیمی خارگ

مجتمع پتروشیمی خارگ در جزیره خارگ واقع است. این جزیره با بافتی مرجانی همچون کاسه سنگ پشت از شمال غربي خلیج فارس سر از آب بیرون آورده است. جزیره خارگ حدود 57 کیلومتری شمال غربی بوشهر واقع و از لحاظ تقسیمات کشوری از توابع این استان محسوب می شود.


موقعیت جغرافیائی این جزیره در 29 درجه و 15 دقیقه ی عرض شمالی و 50 درجه و 29 دقیقه ی شرقی می باشد. ارتفاع متوسط آن از سطح دریا حدود 3 متر و دارای آب و هوایی مرطوب به همراه بادهای شرجی است.



از جاذبه های اقلیمی جزیره خارگ می توان به آثاری از دخمه های ساسانی، بقعه میر محمد حنفی با قدمتی هفتصد ساله، سواحل شنی و صخره ای زیبا و با شکوه و همچنین گله آهوان رها و درختان لیل و کلاغان هندی اشاره نمود.

جزیره خارگ بواسطه موقعیت و عمق مناسب دریائی، مکان مناسبی برای صدور نفت و محصولات پتروشیمی بحساب می آید و از این جهت از اهمیت والایی برخوردار است.


پتروشیمی آبادان
 
بعد از کشف نفت و استخراج آن در ایران لزوم احداث کارخانه های بالا دست مبدل جهت جلوگیری از خام فروشی در کشور احساس شد و بعد از تاسیس پالایشگاه آبادان به عنوان نخستین پالایشگاه ایران و با توجه به وجود گاز فراوان همراه با نفت استخراجی و همچنین کشف میادین گازی در سال های بعد کشور نیاز به محصولات پتروشیمی را احساس کرد و در سال ۱۳۴۲ انستیتو نفت فرانسه از طریق سازمان برنامه و بودجه مامور شد تا مکان یابی ایجاد صنایع پتروشیمی در ایران را بررسی کند .



و با توجه به نزدیکی آبادان به میادین نفتی و همجین وجود خط لوله های نفت از قبل احداث شده برای پالایشگاه آبادان و دسترسی به منابع آب شیرین دائمی بدلیل مجاورت آبادان با رودخانه اروند رود این مطالعات منجر انتخاب شهر آبادان و به تاسیس شرکت سهامی پتروشیمی آبادان با مشارکت ۷۴ % سهم شرکت ملی پتروشیمی و ۲۶% سهم شرکت ب اف گودریج آمریکا گردید.
 
و در سال ۱۳۴۶ به دلیل اینکه در داخل کشور هیچگونه تجربه ساخت مجمتع های پتروشیمی وجود نداشت عملیات ساختمانی مجتمع توسط شرکت لاماس آمریکا آغاز و تنها دو سال بعد در سال۱۳۴۸ رسماً به بهره برداری رسید .

پتروشیمی دماوند

شرکت پتروشیمی دماوند (سهامی خاص) در تاریخ 1377/11/25 تحت شماره 148187 در اداره ثبت شرکتها به ثبت رسیده و به عنوان یکی از شرکتهای زیر مجموعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی تلقی می گردد.
 
این شرکت در ابتدا به عنوان مجری طرح GTL تعیین گردیدکه متعاقب تغییر مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در دی ماه 1384 سیاستهای کلی در برخی از پروژه ها از جمله پروژه GTL که در تعهد شرکت پتروشیمی دماوند بود تغییر کرد، شرکت ساسول از آفریقای جنوبی که تا پیش از تاریخ مذکور به عنوان شریک خارجی طرح GTL موضوع را با پتروشیمی دنبال می نمود، با سیاست مدیر عامل جدید پتروشیمی مبنی بر تقویت شرکتهای ایرانی- مقرر گردید موضوع اجرای GTL از طریق شرکت نفت و گاز سرو پیگیری گردد.



بنابراین اجرای پروژه جدید GTL با ظرفیت 10 هزار بشکه ای به پتروشیمی دماوند محول گردید، طبیعتاً موضوعات قبلی که احداث واحد 50 هزار بشکه ای با ساسول بود توسط مدیر عامل وقت پتروشیمی پیگیری نگردید و عملاً از ابتدای سال 1385 پروژه GTL که با مشارکت با ساسول پیگیری می شد به حالت تعلیق در آمد و به عوض آن طرح GTL 10 هزار بشکه ای با دانش فنی داخلی در دستور کار قرار گرفت.
 
متعاقباً با عدم توفیق پروژه 10 هزار بشکه ای ، به موجب ابلاغ هزار و یکصد و سی و پنجمین مصوبه هیات مدیره محترم شرکت ملی صنایع پتروشیمی به تاریخ 1385/08/29 طرح GTL از دستور کار شرکت ملی صنایع پتروشیمی خارج گردید و با تائید وزیر محترم نفت موضوع GTL به شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی محول گردید.
 
براساس مصوبه مجمع عمومی فوق العاده شرکت پتروشیمی دماوند مورخ 1386/03/23 موضوع فعالیت شرکت احداث، راه اندازی و بهره برداری کارخانجات صنعتی به منظور تولید ، بازاریابی ، فروش خدمات جانبی شامل آب ، برق ، اکسیژن، نیتروژن ، بخار،گاز طبیعی ، هوای فشرده شامل احداث و بهره برداری از شبکه های توزیع و سایر خدمات وابسته به موضوع شرکت و انجام کلیه فعالیتهای تولیدی ، صنعتی ، بازرگانی ، فنی و مهندسی که بطور مستقیم یا غیر مستقیم مربوط به عملیات مذکور می باشد با رعایت قوانین و مقررات مربوطه تعیین و بدین ترتیب شرکت پتروشیمی دماوند به عنوان مجری طرح یوتیلیتی فاز دوم عسلویه فعالیت خود را آغاز نمود.
 
متعاقباً پیرو هزار و دویست و سی امین مصوبه هیات مدیره محترم شرکت ملی صنایع پتروشیمی مورخ 1387/09/24 اجرای بخش آفسایت و شبکه ارتباطی که پیش از آن بر عهده شرکت مدیریت توسعه صنایع پتروشیمی بود به شرکت پتروشیمی دماوند منتقل شد. لازم به ذکر است که انجام امور طراحی و مهندسی پروژه آفسایت و شبکه ارتباطی طی قراردادی به مدت 32 ماه از تاریخ 1385/12/10 توسط شرکت مدیریت توسعه صنایع پتروشیمی به شرکت مهندسین مشاور سازه پردازی واگذار گردیده بود.

پتروشیمی ممسنی
 
پروژه خط لوله انتقال اتیلن غرب کشور در تاریخ 2/5/1381 به تصویب هیات دولت رسید . پس از شروع به اجرای پروژه عظیم این خط لوله توسط شرکت مدیریت توسعه صنایع پتروشیمی، در چارچوب برنامه توسعه اقتصادی کشور  و به منظور ایجاد صنایع تولیدی مواد پتروشیمی و پترو شیمیایی ، شرکت پتروشیمی باختربه صورت Holding تاسیس شد و در تاریخ 17/11/1383 به ثبت  رسید .



در ابتدا ،پروژه الفین 11 به شرکت پتروشیمی باختر واگذار شد و سپس  به منظور ایجاد صنایع تولید مواد پتروشیمی در مناطق کمتر توسعه یافته و محروم و همچنین به جهت ارتقای  کمی و کیفی محصولات پتروشیمی ،ابتدا شرکتهای پتروشیمی لرستان ، کردستان ، و گچساران  در تاریخ 31/1/1384 و سپس  در تاریخ 25/4/1384 شرکتهای پتروشیمی مهاباد و پلیمر کرمانشاه با 100% سهام متعلق به شرکت پتروشیمی باختر به ثبت  رسیدند .

متعاقبا ًمصوبه دوم هیات دولت  در تاریخ 30/6/1384 برای چهار نقطه جدید صادر گردید . در سفر استانی رئیس جمهور به استان فارس در نیمه اردیبهشت ماه سال  86 بر احداث یک واحد تولید پلی اتیلن سنگین به ظرفیت 300000 تن در سال در نور آباد ممسنی تاسیس گردید.


گردآورنده:محسن زارع



اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.