امروز در تاریخ؛
از حرکت امام رضا(ع) از مدینه به خراسان تا درگذشت بنیان گذار کتاب‌شناسی ایران
حرکت امام رضا(ع) از مدینه به خراسان، درگذشت بنیان گذار کتاب‌شناسی ایران، مرگ "مظفرالدین شاه قاجار"، اختراع اتوبوس بخار و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 29 شهریور 1393 خورشیدی برابر با 24 ذی القعده 1435 هجری و 20 سپتامبر 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
حرکت امام رضا(ع) از مدینه به خراسان محل حکومت مامون عباسی(200 ق)
مأمون، هفتمین خلیفه‌ی عباسی پس از پیروزی بر برادرش امین و استیلای کامل بر کشور پهناور اسلامی، تصمیم گرفت امام رضا(ع) را از مدینه به مرو مقر حکومت خود منتقل کند و با آن حضرت به ظاهر طرح دوستی و محبت بریزد و ضمن استفاده از موقعیت علمی و اجتماعی امام، کارهای او را تحت نظارت کامل قرار دهد. آوردن امام از مدینه به مرو، هر چند در ظاهر به صورت دعوت بود، اما ماهیت واقعی آن جز ایجاد محدودیت هر چه بیشتر برای امام چیز دیگری نبود.
سقوط هواپیمای حامل کمک به مناطق زلزله زده طبس در شیراز (1357 ش)
پس از وقوع زلزله طبس کمک‌های مردمی و دولتی به این منطقه سرازیر شد. اما در بیست و نهم شهریور 1357ش، یک فروند هواپیمای سی 130 نیروی هوایی که به منظور حمل وسایل و خواربار مورد نیاز مردمِ زلزله زده طَبَس از پایگاه شیراز عازم تهران بود، در حدود ساعت هشت صبح، در فرودگاهِ دوشان تپه سقوط کرد و نه نفر ارتشی در آن کشته شدند.
رحلت فقیه معظم و جامع معقول و منقول، آیت اللَّه "سید محمد علی موحد ابطحی" (1381 ش)
آیت اللَّه حاج سید محمد علی موحد ابطحی در سال 1309 ش زاده شد. آیت اللَّه موحد ابطحی در قم در درس‌های خارج آیات عظام: سید حسین بروجردی، سید محمد حجت کوه کمره‌ای، سید محمد محقق داماد، سید احمد خوانساری، سید محمدرضا گلپایگانی و علامه طباطبایی شرکت جست و در علوم عقلی و نقلی به مدارج بالایی دست یافت. آن فقیه بزرگوار سپس در سال 1333 ش به نجف اشرف کوچید و در محضر حضرات آیات: سید محسن حکیم، سید محمود شاهرودی، سید ابوالقاسم خویی و سید عبدالهادی شیرازی به شاگردی پرداخت تا این که به درجه والای اجتهاد دست یافت. وی در سال 1353ش پس از بیست سال تحصیل و تدریس در نجف، به قم بازگشت و بساط تحقیق، تألیف و تدریس را در حوزه عملیه قم گسترانید. از او بیش از یکصد و ده عنوان کتاب در علوم تفسیر و فقه، اصول و رجال، حدیث، تاریخ، کلام و فلسفه و سایر مسائل اسلامی بر جای مانده است که تهذیب المقال فی شرح الرّجال در 5 جلد، اصول الفقه در 4 جلد، اخبار الرُّواة در 10 جلد، المعراج در 2 جلد و حیاةُ الرَّسول از آن جمله‌اند. سرانجام شمع وجود آن فقیه بزرگ و پرکار پس از 72 سال زندگی، در قم به خاموشی گرایید و در بیست و نهم شهریور 1381 ش برابر با شب سیزدهم رجب 1433 ق بدرود حیات گفت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
درگذشت بنیان گذار کتاب‌شناسی ایران (1359ش)
خان‌بابا مشار از پایه‌گذاران کتاب‌شناسی کتابهای چاپی فارسی به‌شمار می‌رود. وی پس از اتمام تحصیلات مقدماتی و متوسطه خود به خدمت وزارت دارایی درآمد.برجسته‌ترین اثر او کتابی است که به فهرست مؤلفان کتابهای چاپی عربی و فارسی اختصاص دارد.خان‌بابا مشار در سال ۱۳۵۹ هجری شمسی درگذشت.
ترور "برهان الدین ربانی" رئیس شورای عالی صلح افغانستان(1390ش)
برهان‌الدین ربانی (۲۹ شهریور/سنبله ۱۳۱۹ در فیض‌آباد - ۲۹ شهریور ۱۳۹۰ در کابل) رهبر حزب جمعیت اسلامی افغانستان، رئیس جمهور سابق این کشور از ولایت بدخشان بود. وی در یک حمله انتحاری در خانه‌اش در محله وزیر اکبرخان کابل کشته شد. ربانی در زمان مرگ رئیس شورای عالی صلح در افغانستان و مذاکره کننده ارشد دولت با گروه طالبان بود. وی از سال ۱۳۸۹ ه.ش. تا پایان زندگی‌اش، ریاست شورای عالی صلح افغانستان که با حکم حامد کرزی تشکیل شده بود را بر عهده داشت . این شورا وظیفه‌ی مذاکره با گروه طالبان با هدف دستیابی به صلح پایدار و یافتن راهی مسالمت‌آمیز برای پایان دادن به درگیری‌ها در افغانستان را بر عهده داشت. برهان‌الدین ربانی در بیست و نهم شهریور ۱۳۹۰ در اثر یک انفجار انتحاری در منزل خود کشته شد. در زمان انفجار بمب، تعدادی از اعضای شورای عالی صلح افغانستان در منزل وی با دو نفر از اعضای طالبان در حال گفت و گو بودند که یکی از نمایندگان طالبان، مواد منفجره‌ای که در دستارش (عمامه‌ای که بر روی سر می‌بندند) پنهان کرده بود را منفجر می‌کند.
قتل "حسین بن منصورحلاّج" عارف و زاهد شهیر مسلمان(309 ق)
ابوالمغیث عبدالله بن احمد بن ابی طاهر مشهور به حسین بن منصور حلاج (زاده‌ی ۲۴۴ هجری) از عارفان ایران در سده‌ی سوم و دهه اول قرن چهارم هجری‌است. حسین بن منصور در سال ۲۴۴ هجری قمری در روستای تور از توابع بیضای فارس در خانواده‌ای تازه مسلمان و سنی مذهب متولد شد و در دارالحفاظ شهر واسط به کسب علوم مقدماتی پرداخت. او در ۱۲ سالگی حافظ قرآن شد. سپس برای درک مفاهیم قرآن نزد سهل بن عبدالله تستری رفت و راه و رسم تصوف را از او آموخت و خرقه پوشید. در ۱۸ سالگی به بغداد رفت و از آنجا راهی بصره شد و نزد عمرو بن عثمان مکی ۱۸ ماه همنشین شد. در این ایام شطحیات حلاج آغاز گشت و از این رو بود که عمرو بن عثمان از او رنجید و او را از خود راند. او نیز راهی بغداد شد و در حلقه درس جنید بغدادی وارد شد اما جنید او را به سکوت و خلوت نشینی فراخواند. از حلاج کتابهای فراوان نقل شده‌است از جمله: «طاسین الازل و الجوهر الاکبر»، «طواسین»، «الهیاکل»، «الکبریت الاحمر»، «نورالاصل»، «جسم الاکبر»، «جسم الاصغر»، و «بستان المعرفة». دیوان اشعاری نیز از او به زبان عربی به جای مانده که در اروپا و ایران به چاپ رسیده‌است.
رحلت فقیه بزرگ "ملامحمد شریف مازندرانی" معروف به "شریف العلماء" (1246ق)
ملا شرف‌الدین محمدشریف بن حسنعلی آملی مازندرانی، فقیه و اصولی بزرگ شیعه و جامع معقول و منقول بود. در کربلا مجلس درسی داشت که بیش از هزار نفر از بزرگان حوزه در آن شرکت می‌کردند. سیدالعلمای مازندرانی، شیخ مرتضی انصاری، ملااسماعیل یزدی و ملاآقا دربندی از جمله شاگردان اویند.
درگذشت عارف نامدار "محمد حسن اصفهانی" معروف به "صفی علیشاه" (1316ق)
حاج میرزا محمد حسن اصفهانی از بزرگان عرفا معروف به صفی علیشاه، در سوم شعبان 1251 ق در اصفهان به دنیا آمد. در اوایل امر مدتی در شیراز و کرمان و یزد و هندوستان به سر برد و عاقبت در تهران مسکن گزید. در این مسافرت‌ها، اصول و قواعد سیر و سلوک را آموخت و قدم به دایره‌ی عرفان گذارد. او در تهران خانقاهی وسیعی بنا نهاد و جمع کثیری به او ارادت ورزیدند. صفی علیشاه مردی دانا سخن سَنج، نیک محضر و خوش صحبت بود و مریدانش از او کرامات زیادی نقل می‌کردند. طبعی روان و منطقی استوار داشته و دارای آثاری از قبیل بَحرالحقایق، تفسیر قرآن، زُبدةُ الاسرار و عرفان الحَق می‌باشد. وفات او درتهران در 65 سالگی واقع شد و در خانقاه خود مدفون گردید.
مرگ "مظفرالدین شاه قاجار" پنجمین پادشاه سلسله ی قاجاریه در تهران(1324 ق)
مظفرالدین شاه قاجار مردی رئوف، مایل به آسایش رعیت خود، ولی ضعیف النفس، بیمار و بی‌حال بود. از این جهت مُغرِضان بر او مسلط گشته و تا آن جا که توانستند، وی را از همراهی با ملت و اجرای عدالت باز داشتند. با همه‌ی این احوال، مظفرالدین شاه، دستِ خود را به خون ملت، آلوده نساخت و به واسطه‌ی اعطای فرمان مشروطیت، مورد علاقه‌ی مردم بود. مظفرالدین شاه ده روز پس از امضای فرمان مشروطه پس از یازده سال سلطنت، در 55 سالگی در تهران درگذشت.
آغاز سفر تاریخی "فرناندو ماژلان" دریانورد و مکتشف بزرگ پرتغالی (1519م)
پس از کشفیات کریستف کلمب در اواخر قرن پانزدهم میلادی، جستجو و تلاش برای یافتن راه تجارتی تازه‌ای به شرق، ادامه یافت. در این میان فرناندو ماژلان، از جنگجویان بازنشسته پرتغال، داوطلب یافتن راه دریایی تجارتی جدیدی برای دولت اسپانیا شد. وی در 20 سپتامبر 1519م با پنج کشتی پوسیده راه خود را در پیش گرفت و در پایان آن سال، به نزدیکی امریکای مرکزی رسید. ماژلان در اواخر سال 1520م، از تنگه‌ای در جنوبی‌ترین نقطه قاره امریکای جنوبی گذشت که از آن روز به بعد، به نام او، تنگه ماژلان نامیده شد. او از آن پس وارد اقیانوس کبیر شد و پس از یک سفر طولانی و خطرآفرین از داخل این اقیانوس، در حالی که آذوقه‌اش رو به اتمام بود، به جزایر فیلیپین در جنوب شرق آسیا رسید. ماژلان در نهایت در 23 نوامبر 1521م در جریان یک درگیری داخلی در فیلیپین کشته شد. با این حال تنها کشتی بازمانده از این سفر، با نام کشتی ویتوریا در سپتامبر 1522م سالم به پرتغال بازگشت و آن نخستین کشتی بود که دور عالم را پیموده بود.
اختراع اتوبوس بخار توسط "گوردون برانز" مبتکر انگلیسی (1831م)
در بیستم سپتامبر 1831م، اولین اتوبوس بخاری توسط یک مبتکر انگلیسی به نام گوردون برانز ساخته شد. ساخت و اختراع این اتوبوس که از نیروی بخار برای حرکت آن استفاده می‌شد، درست دو سال پس از اختراع اتوبوس اسبی صورت گرفت. برانز پس از مشاهده اتوبوس اسبی به فکر اختراع اتوبوس بخاری افتاد و آن‌را در این روز به کار انداخت. اتوبوس جدید ظرفیت 30 نفر را داشت و سرعتِ آن بسیار کم بود. امروزه اتوبوس‌ها با استفاده از سوخت‌های جدید و تجهیزات پیشرفته، در شمار مهمترین وسایط نقلیه عمومی تبدیل شده‌اند.
ادغام مجارستان با خاک اتریش (1867م)
مجارستان در قرن شانزدهم میلادی مورد حمله نیروهای امپراتوری عثمانی قرار گرفت و در سال 1526م، بخش اعظم آن به تصرف عثمانی‌ها درآمد. عثمانی پس از چندین جنگ با امپراتوران خاندان هابسبورگ از متصرفات خود در اتریش و مجارستان رانده شدند و مجارستان از آن پس، بخشی از امپراتوری جدید هابْسْبورگ در اتریش گردید. در دوران وحدت امپراتوری اتریش و مجارستان که به امپراتوری اتریش - مجارستان معروف گردید، مجارستان با این‌که در امور دفاعی و روابط خارجی خود تابع امپراتور اتریش بود، ولی در امور داخلی خود، استقلال داشت. مجارستان که در طول تاریخ، بارها به اشغال کشورهای قدرت‌مند اروپایی از قبیل اتریش و عثمانی درآمده بود، سرانجام در پایان جنگ جهانی اول و شکست اتریش، در سال 1918م، به استقلال دست یافت. مجارستان در شرق اروپا، در همسایگی رومانی، اتریش، چک، اسلواکی و یوگسلاوی واقع شده و رژیم جمهوری بر آن حاکم است.
تولد "توماس اِلْیوت" نویسنده و ادیب معروف انگلیسی (1888م)
تی. اِس. اِلیوت با نام کامل توماس استرنز الیوت (به انگلیسی: Thomas Stearns Eliot) (۲۶ سپتامبر ۱۸۸۸ - ۴ ژانویه ۱۹۶۵) شاعر، نمایشنامه‌نویس، منتقد ادبی و ویراستار آمریکایی-بریتانیایی بود. او با آثاری چون «سرزمین هرز»(۱۹۲۲) و «چهار کوارتت»(۱۹۴۳)، رهبر جنبش نوسازی شعر و شاعری به شمار میرفت.
کودتا در افریقای مرکزی و سرنگونی "ژان بدِل بوکاسا" امپراتور این کشور (1979م)
ژان بدِل بوکاسا دیکتاتور خون‌آشام افریقای مرکزی در 22 فوریه 1921م در این کشور به دنیا آمد. بوکاسا در سال 1965م در زمانی که فرماندهی کل قوای کشور افریقای مرکزی را بر عهده داشت، با برکنار کردن پسر عمویش، داکو، در یک کودتای تقریباً بدون خون‌ریزی به قدرت رسید. از آن پس، بوکاسا با درجه فیلْدْ مارشالی، دبیر کلّی تنها حزب کشورش، وزارت دادگستری، دفاع، خدمات غیر نظامی، بیمه‌های‌اجتماعی و خلاصه 14 وزارت از 16 وزارت را در آنِ واحد برعهده گرفت. بوکاسا در سال 1976م اعلام نمود که به اسلام گرویده است، از این رو، سایر مقاماتِ کشور نیز بر وی تاسی کرده و کشور، رسماً اسلامی شد. این امر باعث شد تا رهبران کشورهای عرب، میلیون‌ها دلار به وی هدیه کردند اما بوکاسا پس از دریافت پول‌ها، دوباره مسیحی کاتولیک شد و بار دیگر مقامات از او پیروی کردند. او سپس خود را امپراتور بوکاسای اول نامید و پول‌های اهدایی کشورهای عرب را صرف مراسم تاج‌گذاری بسیار پرهزینه خود کرد. بوکاسا سرانجام در بیستم سپتامبر 1979م زمانی که در لیبی به سر می‌بُرد در یک کودتای نظامی از قدرت بر کنار شد و بار دیگر، داکو پسر عموی بوکاسا به قدرت رسید. بوکاسا در طول 14 سال حکومت بر افریقای مرکزی، جنایات و کشتارهای فراوانی انجام داد و ثروت کشور را به تاراج برد. بوکاسا حتی به آدم خواری نیز متهم شد و لقب قصاب افریقای مرکزی گرفت، اما هیچ گاه این اتهام را رد نکرد. بعدها در جریان محاکمه وی مشخص‌شد که او از گوشت بدن زندانیانِ خود تغذیه می‌کرده و خوردن گوشت حیوانات را دون شأن یک امپراتور می‌دانسته است.
منبع: راسخون
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
