تقریبا همه با مراحل رشد جسمی کودک، آشنایی دارند. این مراحل شامل مواردی مثل شناخت چهره مادر، گرفتن گردن، نشستن بدون کمک، گفتن کلمات و... است اما مراحل دیگری هم وجود دارد که شاید کمتر مورد توجه والدین و بزرگسالان قرار میگیرند: مراحل رشد جنسی که از همان دوران جنینی آغاز میشود. این مراحل بسیار مهمند و سلامت جنسی کودک را در آینده شکل میدهند.
سه مرحله تکامل جنسی در دوران جنینی به شرح ذيل است:
۱- ابتدا گنادها یا غدد جنسی تمایز نیافته شکل میگیرند و بهتدریج به بیضه در جنس مذکر و تخمدان در جنس مونث تبدیل میشوند.
۲-سپس نوبت به مرحله تشکیل اندامهای داخلی مانند رحم، تخمدانها و واژن در دخترها و پروستات و کیسه منی در پسرها میرسد.
۳- در مرحله سوم، اندامهای تناسلی خارجی شکل میگیرند. اگر به دلیلی اندامهای جنسی نتوانند مرحله رشدی و تکاملی خود را درست طی کنند و مثلا بافتهای جنینی حساسیت و پاسخگویی خود به هورمونهای جنسی را از دست بدهند، شکل ظاهری جنین میتواند متفاوت با جنسیت ژنتیکی او شود و جنینی که مثلا از نظر ژنتیکی پسر است، دارای اندام جنسی زنانه خواهد شد.
بافتهای جنسی جنین قابلیت دوگانه دارند؛ یعنی دارای پتانسیلی هستند که هم میتوانند به اندام جنسی مردانه تبدیل شوند و هم به اندام جنسی زنانه. اینکه نوزادی از بدو تولد دختر باشد یا پسر به اتفاقهایی بستگی دارد که در دوران جنینی میافتد. جنینهایی که کروموزوم Y دارند، حاوی ژن ویژهای هستند که قابلیت تبدیل جنین را به جنس مذکر دارد. در جنین مونث چون کروموزوم Y وجود ندارد، پیامهایی که قرار است از ژن موجود در کروموزوم Y برسد نیز وجود ندارد بنابراین مجراها به رحم و واژن تبدیل خواهد شد و گنادهای تمایزنیافته به تخمدان تبدیل میشوند.
کی اندام جنسی جنین دیده میشود؟
اندامهای جنسی خارجی جنین تقریبا در ۱۰ هفتگی در پسرها و ۱۲ هفتگی در دخترها مشهود است. هر بیماری و اتفاقی در فرآیند تکامل جنسی میتواند ویژگیهای ظاهری جنسی را تغییر دهد.