به گزارش حوزه رادیو تلویزیون باشگاه خبرنگاران؛  در این مناظره فرهنگی به روز عطایی نائب رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان، با بیان اینكه شبكه توزیع،‌ ناشر کتاب و كتابفروش یك مثلث هستند كه بدون یك ضلع، دو ضلع دیگر نمی توانند فعالیت كنند اظهار داشت: پیش از این هر ناشر با یک و یا چند كتابفروشی برای توزیع كتاب خود قرار داد می بست ولی اكنون سیستم توزیع ،كتاب را از ناشران می گیرد و در بین كتابفروشان توزیع می‌كند .

وی با بیان اینكه براساس اعلام وزارت ارشاد 11 هزار ناشر در كشور فعالیت می‌كنند ادامه داد:در مقابل تعداد كتابفروشان در كشور به بیش از 5 تا 6 هزار عدد نمی رسد و بسیاری از كتابفروشان به علت مشكلات مالی در كنار كتابفروشی به كارهایی مانند گرفتن كپی و فروختن لوازم التحریر روی آورده اند.

این ناشر با بیان اینكه تعداد كتابفروشان باید بیشتر از ناشران باشد اظهار كرد: ویترین عرضه ی كتاب كه همان كتابفروشی است در كشور بسیار كمیاب و نادر است و بسیاری از خوانندگان نمی توانند به راحتی به كتاب‌های مورد علاقه خود دسترسی پیدا كنند.

عطایی همچنین به فعالیت سه هزار كتابخانه عمومی در كشور اشاره كرد و گفت: وزارت ارشاد می تواند تیراژ اول یك كتاب از ناشران خریداری كند و در بین كتابخانه های عمومی توزیع كند و این اقدام می تواند باعث دلگرمی برای ناشران شود.

وی همچنین به مشكلات ناشرانی كه در حوزه نشر كتاب های دیجیتال فعالیت می‌كنند اشاره كرد و گفت: ناشران برای تهیه این كتاب ها زحمت زیادی می كشند ولی بعد از توزیع قفل آنها توسط برخی از مشتریان شكسته می‌شود و تعداد زیادی از آنها به صورت رایگان كپی می‌شود.

این ناشر به مشكلات همكاری ناشران با شركت پست برای توزیع کتاب اشاره كرد و ادامه داد: اگر مشكلاتی كه ناشران با پست دارند حل شود نیمی از مشكلات توزیع كتاب نیز حل می‌شود. اكنون به فرض مثال قیمت پشت یك كتاب 4هزار تومان است و اما با توجه به اینكه پست خصوصی شده این موضوع باعث می‌شود كتاب با قیمت گزافی به دست خواننده برسد چرا كه هزینه پست نیز بالا است.

نائب رئیس اتحادیه ناشران همچنین با بیان اینكه پیش از این كتابفروشان و ناشران از معافیت مالیاتی برخوردار بودند ولی متاسفانه با تصمیم مجلس شورای اسلامی،كتابفروشان از این امر مستثنی شدند تصریح كرد: این باعث شد به مسائل اقتصادی كتابفروشان مشکلاتی مانند مالیات نیز اضافه شود و ضروری است كه مجلس در هنگام تجدید نظر در قوانین نگاه مسالمت آمیزی به بخش كتاب و حمایت از كتابفروشان و ناشران داشته باشد.

عطایی همچنین پیشنهاد داد: بین وزارت ارشاد ،‌مجلس و اتحادیه ناشران كارگروهی برای بررسی مشكلات نشر و توزیع كتاب تشکیل شود .

وی در پایان سخنان خود با رد این موضوع كه مافیایی در شبكه توزیع كتاب وجود دارد افزود:‌ اقتصاد نشر جز ضعیف ترین اقتصادها است و صنعتی نیست كه افراد بتوانند از آن خیلی منتفع شوند.

در ادامه این مناظره ی فرهنگی علی اكبر زین العابدینی كارشناس حوزه نشر كتاب ، نیز با بیان اینكه كتابخوانی باید در كشور یك امر تفننی تبدیل شود گفت: متاسفانه فرهنگ كتابخوانی در ایران به عنوان یك مسئله بسیار جدی،‌رسمی و خشك مطرح شده در حالی که باید به یک موضوع تفننی تبدیل شود.

وی  افزود:‌ در برخی از كشورها مثل ژاپن در ایستگاه های مترو و اتوبوس كتاب های بسیار ارزان قیمت با كاغذهای بسیار نازل ولی با محتوای كمیك و جذاب فروخته می شود و مردم در طول سفر این كتاب ها را مطالعه می‌كنند و بعد آن ها را به داخل سطل های مشخص شده ای می اندازند؛ تا مورد بازیافت قرار بگیرند. محتوای این كتاب ها آن قدر جذاب است كه راننده اتوبوس در هنگامی كه در پشت چراغ قرمز قرار گرفته كتاب را با اشتیاق مورد مطالعه قرار می‌دهد.

این نویسنده با بیان اینكه مطالعه كتاب به غیر از كتابهای درسی باید باعث تفنن و سرگرمی شود به فعالیت 11 هزار ناشر در کشور اشاره كرد و تصریح کرد :این یازده هزار ناشر فعال مایشاءدر حوزه ی نشر نیستند.

زین العابدینی با اعتقاد بر اینكه كسانی كه در كتابفروشی‌ها كار می‌كنند دارای تخصص لازم در این ارتباط نیستند و چندان نمی توانند خریداران كتاب را به صورت مناسب راهنمایی كنند گفت: این موضوع بدی نیست كه در كتابفروشی ها غیر از كتاب ،اقلام دیگری نیز مانند لوازم التحریر به فروش برسد.

این كارشناس حوزه نشر كتاب با تاكید بر اینكه محیط كتابفروشی ها باید جذاب و سرگرم كننده باشد و در این زمینه شهر كتاب نمونه خوبی است ادامه داد: همانطور كه اشاره كردم در بسیاری از كتابفروشی ها ،كتابفروش متخصص حضور ندارد در حالی كه یك كتابفروش باید ناشران، كتب مختلف و همچنین نیاز مخاطب را بشناسد.

زین العابدینی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: ناشران می توانند معلمان را در ارتباط با كتاب و چگونگی برخورد با ابزار كتاب آموزش دهند؛ تا معلم ها عاشق كتاب شوند و ترغیب شوند كتاب را سر كلاس ببرند و به دانش‌آموزان معرفی كنند.

وی در مورد نوع حمایت وزارت ارشاد از ناشران از جمله خرید تیراژ اول هر کتاب توسط این وزارت خانه نیز اظهار کرد :اگر می خواهیم ناشران را با این گونه حمایت ها چاق كنیم دردی از مشكلاتی كه اكنون در زمینه كتابخوانی در کشور است؛ حل نمی شود. مسئله واقعی این است بسیاری از كتاب ها در كتابخانه عمومی در حال خاك خوردن است و كسی نیست كه آنها را بخواند.

این كارشناس حوزه نشر كتاب با بیان اینكه مشتری واقعی ناشران وزارت ارشاد نیست ادامه داد: فرهنگ علاقمندی به كتاب را باید از كودكی در بین كودكان آغاز كنیم و شیوه علاقمندی به كتاب فقط نشر مكتوب نیست و می توانیم از ابزارهای دیجیتال در این ارتباط استفاده كنیم.

وی در بخش دیگری ازسخنان خود با اعتقاد بر اینكه اتحادیه ناشران به لحاظ اجتماعی ضعیف عمل كرده است گفت:‌افرادی كه در این اتحادیه هستند افرادی با نگاه فرهنگی و اقتصادی هستند ولی همانطور که اشاره کردم از لحاظ اجتماعی این اتحادیه چندان قوی عمل نكرده است.

زین العابدینی در بخش پایانی سخنان خود مدعی شد كه مافیای شبكه توزیع در كشور وجود دارد.

در ادامه این برنامه ی یك ساعته،علی اصغر كاراندیش معاون توسعه مدیریت و منابع وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینكه وزارت ارشاد با شركت پست در ارتباط با توزیع كتاب ،تفاهم‌نامه ای را امضا كرده ادامه داد: امیدواریم با اجرایی شدن این تفاهم‌نامه بخشی از مشكلات توزیع كتاب حل شود.

كاراندیش همچنین با بیان اینكه از همان دوران كودكی باید افراد را به كتاب خواندن علاقمند كرد افزود: كسی كه در دوران دبستان به مطالعه كتاب روی نیاورد در بزرگسالی هم چندان علاقه ای به خواندن كتاب نخواهد داشت .

این مقام مسئول با بیان اینكه دنیا به سمت دیجیتال شدن در این زمینه حركت می‌كند و ما نیز باید از این ابزار برای علاقمندی هر چه بیشتر افراد به كتاب استفاده كنیم در بخشی دیگر از صحبت های خود ادامه داد:‌در حال حاضر 3 هزار كتابخانه عمومی در سطح كشور فعالیت می‌كنند و كتاب های مورد نیاز آنها از طریق وزارت ارشاد در موضوعات مختلف تامین می‌شود ؛در این ارتباط با آموزش و پرورش تفاهم نامه ای به امضا رسانده ایم تا همین كار را برای کتابخانه های مدارس انجام دهیم.

كاراندیش به پایین بودن سرانه مطالعه در كشور اشاره كرد و گفت:‌در این ارتباط دلایل متعددی نقش دارند که از جمله آن پخش سریال و فیلم از تلویزیون است ،هر چند دیدن فیلم و سریال خود یك مطالعه است چرا که فرهنگی را منتقل می‌كند ولی وقتی مردم به تماشای فیلم و سریال می پردازند دیگر كمتر ترغیب می‌شوند تا كتاب بخوانند.

وی همچنین گسترش بازی های دیجیتال را از دیگر عواملی دانست كه مانع می‌شود مردم به سمت كتاب خواندن سوق پیدا كنند.

این مقام مسئول با بیان اینكه وزارت ارشاد در صدد است در بحث توزیع بن كتاب تجدید نظر كند گفت:‌در واقع ما می خواهیم اعتباراتی كه در این زمینه وجود دارد را به سمت توزیع كتاب سوق دهیم.

كاراندیش با اشاره به این موضوع كه در سبد خرید خانوارهای برای خرید كالاهای فرهنگی اعتبار چندانی در نظر گرفته نشده ادامه داد:‌اگر بتوانیم یارانه كتاب را از به سمت بخش توزیع كتاب سوق دهیم قدم جدی و مهمی در ارتباط با توزیع برداشته شده البته این كار یك اراده جدی می خواهد و ظرف مدت كوتاهی به نتیجه نمی رسد.

این مقام مسئول در وزارت ارشاد با بیان اینكه در صدد هستیم كه برگزاری نمایشگاه كتاب در استان‌ها و شهرستان مختلف را به دست ناشران بسپاریم تا خود آنها در این راستا برنامه ریزی كنند در ادامه صحبت های خود تصریح كرد:‌ 3/5 درصد از بودجه كشور مربوط به مسایل فرهنگی است و كمتر ازیك درصد آن علی رغم حوزه كاری گسترده وزارت ارشاد به این وزارتخانه تعلق پیدا می‌كند.

معاون توسعه مدیریت و منابع وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اهمیت كاهش موازی كاری در این حوزه در پاسخ به این موضوع كه آیا به نظر او در شبكه توزیع كتاب شاهد مافیا هستیم اظهار كرد: در این زمینه اطلاعی ندارم.

در ادامه برنامه ی "محرمانه نیست" حجت الاسلام سید مرتضی حسینی عضو كمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، نیز در تشریح دلایل عدم گسترش فرهنگ كتابخوانی در كشور گفت: امروزه تعدد و گسترش شبكه های مجازی منجر شده كه بخش عظیمی از وقت مردم به این شبكه ها اختصاص داده شود و این احساس در بین آنها به وجود بیاید كه نیازی به كتاب خواندن ندارند و اشتیاقی برای این موضوع نیز در بین آنها وجود نداشته باشد.

این نماینده مجلس با اعتقاد بر اینكه بخش عظیمی از جوانان جذب شبكه های مجازی هستند ادامه داد: در زمانی ناشران یارانه ای برای كاغذ دریافت می كردند ولی اكنون این یارانه قطع شده و این احساس در بین آنها به وجود آمده كه نشر كتاب چندان صرف نمی كند.

حسینی با بیان اینكه همچنان استقبال از كتاب های آموزشی و كمك درسی زیاد است و در مورد كتاب‌های عمومی این چنین نیست به مشكلات توزیع كتاب نیز اشاره كرد و گفت:‌سیستمی كه اكنون در این ارتباط وجود دارد سیستم مناسبی نیست و در این ارتباط نه دولت و نه بخش خصوصی آنچنان پای كار نیستند.

این نماینده مجلس با بیان اینكه برگزاری نمایشگاه كتاب در شهرستان ها و استان‌ها امر مفیدی است به وضعیت كتب مذهبی نیز اشاره كرد و افزود: وضعیت این كتاب ها نیز آنچنان مناسب نیست و دولت باید در این ارتباط اقدام جدی انجام دهد .

حسینی همچنین تاکید کرد : درمجلس این آمادگی را داریم كه اگر در زمینه نشر و توزیع کتاب مشكل قانونی وجود دارد آن را حل كنیم و اگر نیاز به تصویب قانون جدیدی هست در راستای تدوین آن تلاش کنیم .