اما از سوی دیگر مشاهده روند تجارت بينالمللي ايران در تمام سال هاي گذشته نشان ميدهد که با وجود تهديد ها و تحريم ها، حجم تجارت خارجي ايران در حال افزايش بوده و احتمالاً اين معني را ميدهد که اقتصاد ايران، اين ظرفیت را دارد که محدوديتهاي بينالمللي را کم اثر کند.
به این معنا که تحريم ها اثري در کاهش حجم کل مجموعه مبادلات ايران با جهان خارج نداشته اما مشخص است که ترکيب طرفهاي تجاري ايران تغيير يافته و از غرب به شرق تغيير جهت داده است. چين در 30 سال گذشته، جایگاهی در فهرست طرف هاي تجاري ايران نداشت، اما اکنون جايگاه اول يا دوم شريک تجاري ايران را به دست آورده است.
تجربه مراحل مختلف تحريم نشان ميدهد که تجار و صنعتگران ايراني موفق شدهاند راههاي مختلفي براي دورزدن تحريمها پيدا کنند. تحريمکنندگان مرتباً در پي محدوديت براي بنگاههاي دولتي بودهاند. شايد نتيجهاي که ميتوان به دست آورد اين است که اقتصاد ايران از چنان گستردگي و تنوعي در ارتباط با بازارهاي جهاني برخوردار است که ميتواند راه هايگذار از برخي محدوديتهاي تحريم را پيدا کند.
مجیدرضا حریری، رییس کمیسیون واردات اتاق بازرگانی ایران بر این باور است که اقتصاد و تجارت فرامرزی کشور در چند سال گذشته تحت تاثیر تحریم های بین المللی و تحریم های اتحادیه اروپا و آمریکا قرار گرفته است. وی بیشترین مشکل اقتصاد کشور را سیاست خارجی دولت قبل می داند.
حریری در گفت و گو با خبرگزاری خبرآنلاین گفت:« بیشترین مشکل ما بر می گردد به سیاست خارجی و تحریم های که بر علیه کشور صورت گرفته است. در یک سال گذشته و با حضور دولت روحانی عملا درخصوص رفع تحریم ها و یا کاهش آن اتفاق خاصی نیفتاده است، اما روند مناسبت ها با دنیا بسیار مثبت شده است و حداقل با رویکرد مثبتی که تیم دیپلماسی کشور پیش گرفته است دیگر نگران تشدید تحریم ها نیستیم.»
رییس کمیسیون واردات اتاق بازرگانی ایران در ادامه افزود:« اما علاوه بر آرام بودن فضای تجارت فرامرزی در شرایط فعلی آمارها نشان می دهد که در 6 ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته حجم تجارت کشور حدود 34 درصد با افزایش رو به رو شده است. همین اعدد و ارقام نشان می دهد که آرامش به بخش تجارت کشور بازگشته است.»
وی اظهار کرد:« از سوی دیگر کاهش تورم و رشد اقتصادی که اتفاق افتاده است و تمام علایم خوب اقتصادی گویای این موضوع است که تاکنون توانسته ایم تعامل خوب با دنیا برقرار کنیم. این در حالی است که اگر به سمت کاهش و یا رفع فشارهای تحریم ها پیش رویم قطعا باید منتظر شرایط بهتری برای تجارت کشور باشیم که البته آنچنان هم دور از دست رس نیست.»
حریری تاثیر کاهش تحریم ها بر اقتصاد و توسعه صادرات کالاهای غیرنفتی کشور را مثبت ارزیابی کرد و گفت: « بی تردید با لغو یا کاهش تحریم ها بسیاری از پیامدهای نامطلوب بازارهای کشور که در جریان برقراری تحریم ایجاد شده بود، رفع خواهد شد.»
همچنین مسعود دانشمند، رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی بر این باور است که اگر پایه های تحریم ها سست شود روند تجارت کشور نیز رو به بهبود پیش خواهد رفت و واردات و صادارت کشور روز به روز پله های ارتقاء را طی خواهند کرد.
دانشمند در ادامه به خبرآنلاین گفت:«اصولا تحریم های که بر علیه ایران صورت گرفته است تحریم های تجاری هستند و با کمرنگ شدن این موضوع تجارت کشور می تواند دوباره وارد رقابت با کشورهای دیگر شود.»
رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی افزود:« فعلا که خبری از لغو تحریم ها نیست و تنها زمزمه های آن به گوش می رسد اما با برداشته شدن آن و کار کردن کارآمد نظام بانکی امید داریم که صادرات غیرنفتی کشور طی دو سال آینده به 60 یا 70 میلیون دلار برسد.»