امروز در تاریخ؛
از آغاز هفته بسیج تا محاصره ی مکه و سنگ باران کعبه
آغاز هفته بسیج، محاصره ی مکه و سنگ باران کعبه، درگذشت "لئو تولْسْتوی" ، پایان نهضت اسلامی مردم عراق علیه استعمارگران انگلیسی، ساخت اولین هواپیما با نیروی محرکه خورشیدی و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 29 آبان 1393 خورشیدی برابر با 26 محرم 1436 هجری و 20 نوامبر 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
آغاز هفته بسیج
قتل واعظ شهیر "سیدجمال الدین واعظ اصفهانی" از رجال مشروطه (1287 ش)
سیدجمال الدین واعظ همدانی معروف به سیدجمال اصفهانی در حدود سال 1242 ش در همدان به دنیا آمد. سیدجمال، یکی از رهبران مشروطه ایران محسوب می‌شود که نزدیک به بیست سال، در شهرهای اصفهان، مشهد، شیراز و تهران وعظ می‌نمود و در روشنگری مردم می‌کوشید. به این دلیل محمدعلی شاه دستور بازداشت او را صادر کرد. وی پس از به توپ بستن مجلس قصد عزیمت به عتبات عالیات داشت که در راه شناسایی و دستگیر شد و پس از چند ماه زندان رفتن، در بیست و نهم آبان 1287 ش برابر با 25 شوال 1326 ق در 45 سالگی در زندان بروجرد به قتل رسید. سید در فن خطابه بسیار توانا و حاذق بود به طوری که او را از نظر فصاحت و نفوذ کلام و قدرت بیان، یکی از بزرگترین خطبای مشروطه ایران دانسته‌اند. موعظه او، سیاسی و ساده و همه فهم بود و از بیان مطالب خود ابایی نداشت. مقبره وی در کنار شهر بروجرد واقع است و مردم به زیارت آن می‌روند. سیدمحمدعلی جمالزاده، نویسنده شهیر معاصر ایرانی مقیم اروپا، فرزند ارشد اوست.
مرگ "حسن پیرنیا" معروف به "مشیرالدوله"نخست وزیر قاجار و سیاستمدار (1314 ش)
حسن پیرنیا در سال 1251 ش در تهران به دنیا آمد. وی در سال 1281 ش به سمت وزیر مختار ایران در روسیه منصوب شد و در هنگام مشروطیت، مامور تدوین نظامنامه مجلس گردید. پیرنیا پس از قتل اتابک اعظم، در کابینه مشیرالسلطنه به وزارت عدلیه رسید و پس از مدتی لقب مشیرالدوله گرفت. پیرنیا در 1293 به نخست‌وزیری رسید و اتفاقاتی نظیر قیام شیخ محمد خیابانی و غائله آذربایجان، آغاز نهضت جنگل و آغاز گردنکشی‌های رضاخان پهلوی برای به دستگیری قدرت، از جمله رویدادهای نوبت‌های دیگر نخست‌وزیری اوست. حسن پیرنیا علاوه بر اینکه در ادوار دوم، سوم، چهارم، پنجم وششم نماینده مردم تهران در مجلس شورای ملی بود، همچنین چهار مرتبه نخست وزیر و بیست و چهار بار وزیر بوده است. وی در ده سال آخر عمر خود، غالباً به کارهای فرهنگی و علمی اشتغال داشت و آثاری همچون ایران باستان، نگاشت. همچنین وی سازمان دادگستری را پی‌ریزی کرد و علاوه بر تشکیل دیوان کشور و دادسراها، قانون محاکمات حقوقی و جزایی را به تصویب رساند. مشیرالدوله سرانجام در 29 آبان 1314 در 63 سالگی درگذشت.
آغاز عملیات عملیات نصر ۸ (1366 ش)
محاصره ی مکه و سنگ باران کعبه از سوی سپاهیان یزیدبن معاویه (64 ق)
یزیدبن معاویه پس از شهادت اباعبداللّه الحسین (ع) و یارانش در کربلا و اسیر نمودن اهل‌بیت و بازماندگان آنان، خود را در نزد مسلمانان، بی‌مقدار و بی‌اعتبار کرد. از سوی دیگر، افشاگری‌های خاندان عصمت و طهارت و طرفداران اهل‌بیت (ع)، مردم را بر ضد حکومت یزید وادار به قیام نمود. به همین جهت در سال 63 ق شورش‌ها و جنبش‌هایی بر ضد یزید در حجاز به وجود آمد. سرانجام اهالی مکه و مدینه اقدام به مخالفت‌های علنی و درگیری مسلحانه با سپاهیان و عاملان یزید نمودند. در مکه، عبدالله بن زبیر با پرداختن به عبادت و مخالفت با یزیدبن معاویه، مردم را به گرد خود جمع کرد وبه تدریج قوت یافته بود و توانست شهر مکه را از دست عامل یزید بیرون آورد و خود بر آن استیلا یابد. سپاهیان شام به مکه هجوم آورده و آن را در محاصره خویش قرار دادند و بر اهالی آن بسیار سخت گرفتند. آنان بر بلندی‌های اطراف مکه، منجنیق‌ها و سنگ‌اندازهای بزرگی نصب کرده و به وسیله‌ی آنها شهر را سنگ‌باران کردند. عبدالله بن زبیر و بسیاری از مردم به مسجدالحرام پناه آورده تا از شدت سنگ‌باران دشمن در امان باشند، ولی حصین بن نمیر دستور داد که مسجدالحرام و کعبه را نیز نشانه گرفته و زیر ضربات خویش قرار دهند. سپاهیان یزید با این اعمال ننگین خودکاری از پیش نبرده و متقابلاً موجب تقویت عبدالله بن زبیر و قیام او گردیدند. سرانجام یزید در 14 ربیع‌الاول همان سال به هلاکت رسید و نیروهای شامی به شام بازگشت نمودند و عبدالله بن زبیر، زمام امور حجاز را به دست گرفت.
تولد "میرزا محمدحسین ادیب آزاد" شاعر ایرانی (1298 ق)
میرزا محمد حسین ادیب آزاد، شاعر ایرانی در شهر تبریز به دنیا آمد. وی پس از آموختن علوم رسمی عصر خود به فراگیری زبان و ادبیات عرب پرداخت و پس از چندی به سرودن شعر روی آورد. دیوان اشعار ادیب آزاد، شامل اشعار و غزلیاتی است که از او بر جای مانده است. همچنین اثر دیگر او گنجینه‌ی ادب نام دارد که شامل منتخب اشعار شاعران قبل و معاصر او می‌باشد.
الحاق ایران به پیمان استعماری بغداد موسوم به "سنتو" (1334 ش)
کنفرانس کشورهای عضو پیمان بغداد با شرکت نخست‌وزیران ایران، ترکیه، عراق، پاکستان و انگلستان و با حضور وزیر امورخارجه آمریکا در بغداد به ریاست نوری سعید، نخست‌وزیر عراق برگزار شد. در این کنفرانس، پیمان سنتو منعقد شد که این پیمان در اصل به منظور جلوگیری از نشر کمونیسم به کشورهای مجاور شوروی بود. چند روز قبل از این که حسین علاء نخست وزیر ایران برای شرکت در نخستین اجلاس پیمان بغداد عازم عراق شود، مورد سوء قصد یکی از اعضای سازمان فدائیان اسلام با نام مظفر ذوالقدر قرار گرفته و از ناحیه سر مجروح شده بود.
پایان نهضت اسلامی مردم عراق علیه استعمارگران انگلیسی (1920 م)
قیام مردم عراق در سال 1920 م در مخالفت با حضور انگلستان در عراق به رهبری روحانیان و عالمان بزرگ اسلامی آغاز شد. در این میان، فتوای تاریخی و نیز پیام عالم و مرجع بزرگ زمان، میرزا محمدتقی شیرازی، حاوی نکاتی اساسی بود: مطالبه حقوق مشروعه، برقراری حکومت اسلامی، استقلال عراق، نیاز به اتحاد تمامی مسلمانان در این حرکت، پرهیز از اخلال در امنیت و مخالفت با یک‌دیگر مسائلی بود که مورد تأکید رهبری انقلاب قرار گرفت. با اوج‌گیری انقلاب، نماینده این کشور کوشید انقلابیون را به عنوان اشراری که حقوق فقرا و ضعفا را پایمال می‌کنند، قلمداد نماید. اما میرزای شیرازی، حضور نیروهای نظامی انگلستان را مغایر با عقل و اصول عدل و منطق دانست. به هر حال رهبران دینی و مردم مسلمان عراق، در این قیام بزرگ، دلاوری‌های بسیاری از خود نشان دادند، اما سرانجام نیروهای انگلیسی با سرکوب شدید و کشتار شمار زیادی از مردم مسلمان عراق، قیام اسلام‌خواهی آنان را فرونشاندند. این انقلاب اگرچه به علل مختلف از جمله محدودیت مالی انقلاب، کمبود سلاح و مهمات، رسیدن نیروهای کمکی انگلستان، پایین بود آگاهی سیاسی مردم و سرانجام فوت میرزای شیرازی در اواسط انقلاب به شکست انجامید اما به دست آمدن استقلال عراق، شکسته شدن قدرت انگلستان، مشخص شدن اثرات حمایت از علمای دین و تأثیرپذیری مردم ایران در مخالفت با قرارداد انگلیسی وثوق‌الدوله از نتایج مثبت انقلاب 1920 عراق بود.
آغاز محاکمه رهبران جنایت‌کار جنگ جهانی دوم در دادگاه "نورنبرگ" (1945 م)
با فروکش کردن آتش جنگ جهانی دوم در دنیا، بزرگترین دادرسی مربوط به جنایت‌کاران جنگی از روز بیستم نوامبر سال 1945 م در شهر نورِنْبِرْگْ آلمان آغاز به کار کرد. مقررات مربوط به تشکیل این دادگاه، قبلاً از طرف سران سه کشور فاتح، شامل امریکا، انگلیس و شوروی سابق تعیین گردید و مقرر شده بود که اعضای هیأت قضات از مقامات عالی رتبه قضایی چهار کشور اشغال کننده آلمان یعنی امریکا، انگلیس، شوروی و فرانسه تعیین شوند. رسیدگی به جرایم 22 نفر از رهبران آلمان هیتلری که بیشتر آنها به جنایت علیه بشریت و مشارکت در توطئه بر ضد صلح و جنایات جنگی متهم شده بودند، بیش از ده ماه به طول انجامید. دادگاه سرانجام در روز اول اکتبر سال 1946 م، دوازده تن از آنان را به اعدام و هفت نفر دیگر را به حبس ابد محکوم کرد. سه نفر باقی‌مانده را که در اواخر حکومت هیتلر، مصدر کاری نبودند تبرئه نمود. البته در این دادگاه، علاوه بر جنایت‌کاران نازی، متهمانی از دیگر کشورها نیز محکوم شدند. تقاضای تخفیف مجازات محکومیت از طرف شورای عالی متفقین برای نظارت بر امور آلمان رد شد و احکام صادر و در نهایت، در روز 16 اکتبر 1946 م به اجرا درآمد.
ورود نیروهای چینی به شبه جزیره کره در جریان جنگ دو کره (1950 م)
با فروزان شدن آتش جنگ دو کره در 25 ژوئن 1950 م، نیروهای سازمان ملل متحد که اکثر آنان را امریکاییان تشکیل می‌دادند در کره جنوبی مستقر شدند. پس از چندی، جنگ به داخل کره شمالی نیز کشیده شد و نیروهای ملل متحد، در مدت کمتر از یک ماه، قسمت اعظم خاک کره شمالی را به تصرف خود درآوردند. در این مرحله از جنگ که کره شمالی در شرف سقوط بود و امریکایی‌ها مقدمات انضمام آن را به کره جنوبی فراهم می‌ساختند، در بیستم نوامبر 1950 م، نیروهای چین کمونیست به عنوان نیروهای داوطلب وارد میدان شدند. با ورود قریب به دویست هزار سرباز چینی به میدان جنگ، نیروهای امریکا و متحدین آنها ناچار به عقب‌نشینی گردیدند. نیروهای چینی و کره شمالی تا اواخر ماه دسامبر سال 1950 م، تقریباً تمام قسمت شمالی کره را به تصرف خود درآوردند و در 28 دسامبر از مرز بین دو کره گذشتند. در ژانویه سال 1951 م، سئول پایتخت کره جنوبی به تصرف نیروهای کمونیست درآمد ولی پیشرفت نیروهای کمونیست در یک‌صد کیلومتری مرز دو کره متوقف شد. در این زمان، علی‌رغم تصرف مجدد سئول توسط نیروهای ملل متحد، حضور نیروهای چین و کره در این منطقه و نیز تندروی فرماندهان نظامی امریکا، باعث بروز درگیری‌هایی گردید که در برخی مواقع از نبردهای جنگ جهانی دوم نیز وحشتناک‌تر بودند. این جنگ در نهایت در بیست و هفتم ژوئیه 1953 م پایان یافت.
مرگ "فرانچسکو فرانکو" دیکتاتور پیشین اسپانیا (1975 م)
ساخت اولین هواپیما با نیروی محرکه خورشیدی (1980 م)
اولین هواپیما که نیروی محرکه آن نیروی خورشیدی بود سولار چلنجر (solar challenger) نام دارد که توسط یک گروه علمی زیر نظر دکتر (پال مک گریدی) طراحی و ساخته شد و اولین پرواز ازمایشی خود را در 20 نوامبر 1980 انجام داد. در 7 ژانویه 1981 در پروازی بر فراز دریای مانش (بین فرانسه و انگلیس) مسافت 290 کیلومتری را در 5 ساعت و 23 دقیقه و حداکثر ارتفاع 11 هزار فوت طی کرد.
روز تأسیس صنعت در افریقا (روز صنعتی شدن افریقا)
شهادت "عِزّالدّین قَسّام" روحانی مجاهد و مبارز ضد صهیونیستی (1935 م)
شیخ عزالدین قسام یکی از رهبران برجسته نهضت اسلامی فلسطین در دانشگاه الازهر مصر تحصیل کرد. قسّام که از روحانیان فاضل و از دانشمندان فلسطین محسوب می‌شد، در بحبوبه انتقال سیل‌آسای یهودیان اروپا به فلسطین اشغالی در دهه 1930 آغاز کرد. هم‌زمان با این مهاجرت‌ها که ظاهراً بر اثر سیاست‌های ضدیهودی نازی‌ها در اروپا و در واقع برای تشکیل رژیم صهیونیستی در فلسطین روی می‌داد، گروه‌های تروریستی یهود با انجام اعمال تروریستی علیه سکنه مسلمان و عرب فلسطین، به دنبال فراری دادن اعراب فلسطینی و جای‌گزین کردن یهودیان تازه وارد بودند. در این میان، قیام مردمی عز الدّین قسّام، به سرعت وارد مرحله مسلحانه گردید و ضربات متعددی را بر پیکر مهاجران صهیونیست وارد آورد. قیام عزالدین قسام از جانب هیچ یک از رهبران عرب آن روز مورد حمایت قرار نگرفت. در نهایت، صهیونیست‌ها با همکاری استعمارگارن انگلیسی در توطئه‌ای مشترک، در صدد قتل عزّالدین قسّام برآمدند. سرانجام شیخ عزالدین قسام که در این سال‌ها بزرگترین قیام اسلامی ملت فلسطین را رهبری می‌کرد در 20 دسامبر 1935 م در نبردی نابرابر به شهادت رسید.
درگذشت "لئو تولْسْتوی" نویسنده بلندآوازه روسی (1910 م)
لئو تولْسْتوی، در سال 1828 در روسیه به دنیا آمد. او مدام در جستجوی زندگی بود، در معنای مسیحیت سیر می‌کرد و سرانجام به این نتیجه رسید که انجیل، خطاها و تحریفات بسیار دارد اما منکر معنی اصلی مسیحیت، نشد. از این رو بیست سال آخر عمر تولستوی برای حکومت روس دردسر به حساب می‌آمد، او را تحت نظر قرار داده و بیشتر آثارش را ممنوع کردند. همچنین یک کلیسا وی را در 72 سالگی تکفیر کرد. وی در قحطی سال 1891 م با دریافت کمک‌های انسانی به یاری مردم شتافت و در اواخر عمر، چنان بلندآوازه شد که تقریباً همه دنیا او را می‌شناختند و به آثار و شخصیتش ارج فراوان می‌نهادند تا جایی که مهاتما گاندی رهبر هند طی نامه‌ای به تولستوی، خود را خاکسار تولستوی خواند. تولستوی در سال‌های پایانی عمر خود، تزار دوم لقب گرفته بود، زیرا حکومت بیم داشت که حتی کوچک‌ترین تعرُّضی به او بکند. او در روسیه به استثنای تزار، یگانه کسی بود که می‌توانست هر چه دلش می‌خواهد بگوید و در امان باشد. تولستوی عالی‌ترین نمایشگر روح ملت روس به شمار می‌رود. او همانند یک دانشمند الهیات و معتقد به اصول اخلاقی در جستجوی مرام دوستی پاک و بی‌آلایش بود که در مسیحیت اولیه وجود داشت. تولستوی که آمیخته‌ای از خصوصیت‌های متناقض بود و نمی‌توانست زندگی را با اندیشه‌های خویش وفق دهد در مورد مذهب به تغییر عقیده رسید و به ارتدوکس گروید.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
