به گزارش خبرنگار ادبیات باشگاه خبرنگاران؛ همه ما درباره اهمیت جایگاه کتاب و کتاب خوانی بارها و بارها شنیده ایم و می دانیم استفاده از این گوهر چه نقشی در افزایش فرهنگمان خواهد داشت. به همین دلیل هر سال مراسمی برای افزایش کتاب خوانی مردم، آشنایی و تعامل هرچه بیشتر اهالی کتاب با یکدیگر برگزار می شود. این مراسم که به مدت یک هفته و با شروع روز کتاب آغاز می شود، عنوان "هفته کتاب" را به خود اختصاص داده است. 

برای اطلاع از این كه هفته مذكور تا چه اندازه در افزایش فرهنگ کتاب خوانی مردم و همچنین تعامل اهالی کتاب که بر اساس گفته‌های متولیان از اصلی ترین اهداف به وجود آوردن چنین تاریخی در تقویم رسمی بوده، به سراغ کامران پارسی نژاد نویسنده کشورمان رفته ایم تا گفتگویی درباره روند هر ساله برگزاری این مراسم داشته باشیم.  
 
نظرتان درباره هفته کتاب آن هم به این شکلی که هر سال برگزار می شود؛ چیست؟

یکی از مسائلی که هر سال مشاهده می کنیم، نام گذاری روزهای این هفته است که به دست متولیان امور فرهنگی انجام می‌شود. یعنی هر روز هفته کتاب با یک عنوان و یک هدف در نظر گرفته شده است. البته این نام گذاری باید بر اساس نیازهای جامعه در یک محدوده زمانی خاص قرار گیرد. اما متاسفانه با بررسی متوجه خواهیم شد، که در آنها هیچ تمایلی به تنوع بخشیدن و بررسی مسائل روز وجود ندارد. این حوزه که دایره کتاب، کتاب خوانی و حوزه نشر را به خود اختصاص می دهد باید پویا بوده تا نیاز های روز را جوابگو شود. اما بیشتر این عناوین به صورت کلیشه ای یا تکراری هستند. این اسامی هر سال به صورت تقریبی با یک مضمون و فقط با ایجاد تغییر و تحول در جملات آن ها انتخاب می شوند. کلیشه ای و تکراری بودن این الگو ها، این مفهوم را در ذهن مردم تداعی می‌كند که برگزاری این هفته یک کار روتین و تکراری است، تا باری از دوش مسئولان از جهت ارتقا فرهنگ برداشته شود.

پس از نظر شما برگزاری این هفته تاثیری بر افزایش کتاب خوانی و تعامل هرچه بیشتر اهالی کتاب نداشته ؟

به نظر من این مراسم تغییر عظیمی را در بستر جامعه ادبی کشور برجای نگذاشته. یعنی ما تا به حال شاهد هیچ اتفاقی که اثر گذاشته و توجه مردم را جلب کرده، نبوده ایم. برای مثال در این هفته هیچ برنامه خاصی تدوین نشده، که توجه رسانه ها و مردم را در این باره جلب کند. همچنین در این هفته هیچ تلاشی برای تعامل نویسندگان و مولفین نشده، تا این گروه بتوانند از ایده ها و تفکرات یکدیگر استفاده کنند. به نظر من باید برنامه ریزی هایی شود، تا راه کارهایی از جهت موضوعی و حتی تکنیکی به نویسندگان برای بهبود وضعیت موجود داده شود. اما متاسفانه برنامه ریزی هایی که شده، آنچنان کاربردی نیست. این برنامه ریزی ها نیازمند کارشناسی ها و آسیب شناسی های جدی از سوی مسئولان است؛ که باید قبل از شروع هفته کتاب انجام می شد. 

به نظر شما این هفته باید چگونه برگزار شود تا خروجی‌اش كاربردی شود؟

همانطور که می دانید هر روز این هفته را با یک هدف، نام گذاری کرده اند که در هفته کتاب امسال نامی با مضمون قرآن کریم مطرح نشده است. به نظر من با توجه به اهمیت و جایگاهی که قرآن کریم برای ما دارد، حداقل انتظار می رفت یکی از این روزها به این مسئله  اختصاص داده می شد. این نام گذاری ها با توجه به نیازهای مردم و اهالی کتاب باید انتخاب می شد و موضوعات مهم را در بر می گرفت. اما نام هیچ یک از مسائل مهم روز را در میان اسامی نمی بینیم. برای مثال نوآوری، نو اندیشی و ظهور اندیشه های نو یکی از مسائلی است که ما در حوزه ادبیات با آن به مشکل مواجه شده ایم. به نظر من نیاز بود که یکی از این روزها با این عنوان برگزار می شد. به طور کلی با تغییر اصولی اهداف هر روز این هفته و همچنین برنامه ریزی برای برگزاری نشست های تخصصی با حضور اساتید ایرانی و خارجی و به اشتراک گذاشتن اندیشه ها و باورها برای افزایش کیفیت فضای نویسندگی و کتاب خوانی بهره مند شویم. 

برگزاری این هفته چه تاثیری بر اهالی کتاب و تعامل نویسندگان و ناشران دارد؟

به این شیوه‌ای كه در طول این سال‌ها برگزار شده تاثیر آنچنانی ندارد. یکی از مواردی که در این هفته باید به آن بیشتر توجه می شد، ارتباط هرچه بیشتر میان نویسندگان و ناشران بود. باید نوعی برنامه ریزی شود تا این تعاملات بیشتر شود و اهالی كتاب تعامل بیشتری با یکدیگر را داشته باشند. حداقل از این طریق با آرا و اندیشه های یکدیگر آشنا می شوند. برای مثال در کشور آلمان، آنها هفته ای با عنوان "هفته کتاب" ندارند اما مسئولان شان یک ماه خاص را در نظر گرفته و از نویسندگان خود و دیگر کشورها دعوت می کنند. همگی را  در یک مجتمع ساختمانی بزرگ اسکان داده تا در نشست های مختلفی که از قبل برنامه ریزی شده است، شرکت کنند. این باعث می شود هم خود نویسندگان  از تجارب نویسندگان دیگر کشورها استفاده کنند و هم در حوزه ادبیاتشان پیشرفت کنند. در کشور ما هم می توان در "هفته کتاب" چنین برنامه ریزی ای کرد تا نویسندگان ما هم بتوانند به تبادل اندیشه بپردازند. 

چه پیشنهادی برای مسئولان دارید تا این مراسم بهتر و کاربردی تر برگزار شود؟

اول از همه عناوینی که برای تعیین این روزها استفاده می کنند، فقط جهت بیان عنوان نباشد. در طول این روزها برنامه های هدفمندی را اجرا کنند و در انتخاب نام این روزها از متخصصین رشته های مختلف بهره بگیرند. بعد مساله حمایت از نویسندگان و ناشران به صورت گسترده انجام شود و شامل یک گروه خاص نشود. برای مثال جایزه نوبل فقط به یک اثر اهدا نمی شود. بلکه فرایند عملکرد یک نویسنده در طی سالیان را در نظر می گیرند. اگر قرار است جایزه ای به نویسنده ای تعلق گیرد باید بر همین اساس انجام شود. رسانه ها اطلاع رسانی کنند تا مردم هم نام نویسنده ها را بشناسند. همین امر هم می تواند در کتاب خوان شدن مردم موثر باشد که تا به حال از سوی رسانه های ما نادیده گرفته شده است.  

به نظر شما برگزاری هفته کتاب با همین روال چقدر در علاقه مند کردن مردم به کتاب موثر بوده؟

برگزاری این هفته خیلی مهم و سرنوشت ساز است. اما با توجه به باز خوردی که از مطبوعات و رسانه ها میبینیم، تا به حال تاثیری آنچنانی برجای نگذاشته است. متاسفانه خیلی از مردم حتی متوجه این نمی شوند که چنین هفته ای وجود دارد، تا اینکه بخواهند علاقه مند هم بشوند. 

در رابطه با آشتی مردم با کتاب و کتاب خوانی چه پیشنهادی دارید؟

با فعالیت رسانه هایی از قبیل تلویزیون، اینترنت و ماهواره ها، مردم از کتاب دور شده اند. ما باید زمینه را برای آشتی مردم با کتاب فراهم کنیم، که این امر با کمک رسانه ها تسریع می شود. خیلی از مردم حتی آنها که اهل مطالعه هستند، نمی دانند چه کتابی را انتخاب کنند، تا پاسخ نیازهای شان را دریافت کنند. دولت با کمک رسانه ها می تواند به این مسئله رسیدگی کند. حتی دولت مردان هم خیلی از اوقات نمی دانند که می توانند بستر جامعه را از طریق کتاب و فرهنگ کتاب خوانی متحول سازند. کشور ما قبل از هر چیز احتیاج به افزایش فرهنگ مطالعه دارد. این هزینه های هنگفتی که صرف چیزهای متفاوت غیر ضروری می شود، گاه می تواند تحولی عظیم را در حوزه کتاب و مطالعه ایفا کند، که می تواند برای جامعه ما مفید باشد. 

خودتان هم اكنون چه کتابی آماده چاپ دارید؟

بازنویسی کتاب "شب دنیا" که قبلا خبر آن را شنیده اید، در مراحل پایانی است. کتاب تا آخر همین هفته به پایان می رسد، اما هنوز ناشری را برای آن انتخاب نکرده ام. این کتاب یک رمان درباره دفاع مقدس است، اما با نگاهی فلسفی تاثیر جنگ بر زندگی مردم و زمان حال را بررسی می کند. در این کتاب مواردی چون شهادت از روی جبر و یا اختیار از دغدغه های اصلی شخصیت های داستان هست.


گفتگو از میترا شهبازی


انتهای پیام/ اس