عباس صالحی در اختتامیه‌ی یازدهمین جشنواره نقد کتاب:
ما در بحث نشر یک رشد نامتوازن داریم
معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ما در بحث نشر با توجه به رشد شتابنده‌ی عناوین کتاب و کمبود نقد‌ها و بررسی‌های محتوایی برای این کتابها رشد متوازن داریم.
به گزارش خبرنگار ادبیات باشگاه خبرنگاران حاضر در محل برگزاری اختتامیه یازدهمین جشنواره نقد کتاب که امروز در پژوهشکده‌ی فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی برگزار شد، سید عباس صالحی معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه ما در بحث نشر یک رشد نامتوازن داریم، گفت: عناوین کتاب رشد شتابنده‌ای داشته و در حال حاضر بیش از 60 هزار عنوان کتاب در سال منتشر می‌شود.
وی افزود: در نه ماهه‌ی اخیر شاهد انتشار 48 هزار عنوان کتاب بوده‌ایم و تعداد ناشران بالا بوده اما در کنارش حلقه‌ی نشر رشد متوازن را نداشته و نقد و بررسی محتوایی یکی از شاخصه‌های این رشد نامتوازن است.
صالحی تصریح کرد: ما شاهد آن هستیم که اگر در حوزه‌ی نقد هم با شتاب حرکت می‌کردیم، اتفاقات خوبی در حوزه‌ی نشر می‌افتاد.
وی افزود: نقد فضای تولید علمی را روان کرده و سنجش آثار را میسر می‌کند و فرصتی برای تشخیص آنچه باید و یا نباشد فراهم می‌کند.
صالحی تاکید کرد: ما فاصله‌ی زیادی با آنچه که باید باشد داریم و به تعداد عناوین کتاب شتاب نداشتیم.
وی ادامه داد: متاسفانه در سال‌های اخیر به علل مختلف نتوانستیم پا به پای مسیر داغ تالیف، شبه تالیف و یا ضد تالیف حرکت کنیم.
معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: آمایش نقد نیز نیاز به تحلیل دارد. همین مقدار اندک نقد نیز نیاز به بررسی دارد. ما باید نقد را به عنوان بنگاه عظیم تالیف تدبیر کنیم.
صالحی تاکید کرد: آمایش نقدمان هم آمایش متوازنی نیست، چرا که تعادل و روشنی ندارد.
وی با طرح این مسئله که چرا در این روزگار آنچنان که باید و شاید به نقد نمی‌پردازیم، اظهار داشت: عبارات خواندنی هنوز هم عبارات امروز ما است و هنوز ما بعد از 60 سال درگیر و دار این فرهنگیم و باور نکردیم که نقد باید اعتلا بخش فرهنگ علمی ما باشد.
معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: این جشنواره که از عزیزانی آن را بنیان داده‌اند، کاری برای روشن نگه داشت روشنایی کم فروغ نقد است و امید است که با اهتمام علاقه مندان به حوزه‌ی نقد، فرهنگ آن گسترش و تعمیق پیدا کند.
همچنین حسین پاینده منتقد در بخش دیگری از اختتامیه یازدهمین جشنواره نقد کتاب گفت: هم‌اکنون 60 هزار عنوان کتاب در سال منتشر می‌شود.
وی افزود: آن چه تسامحاً نقد خوانده می‌شود معرفی این آثار بوده و نقد نیست. این کار هدفی جزء معرفی آثار و کتاب‌های تازه منتشر شده ندارد.
پاینده اظهار داشت: نقد یعنی تبیین مبانی متکثر متون با استناد بر روش‌شناسی‌ها و نتایج اخذ شده از نظریه‌های میان رشته‌ای و کار منتقد یک کار تخصصی است.
این منتقد ادامه داد: منتقد به فضای سفید بین کلمات نظر دارد.
وی اظهار داشت: متأسفانه ما نقد را با انتقاد یکسان شمردیم در حالیکه کار منتقد برشماری نقاط منفی و مثبت اثر نیست.
وی ادامه داد: منتقدان برای تثبیت جایگاه مرور و معرفی کتاب دچار مشکلاتی چون ورود نداشتن به موضوع کتاب، نازل بودن سطح دانش مقاله‌نویس، شتاب‌زده بودن مقالات، تحسین و مذمت و استفاده از کلمات مبالغه‌آمیز برای خوب گفتن از کتاب و جایگزینی بد گفتن نویسنده به جای بررسی محتوایی کتاب شده‌اند.
پاینده اظهار داشت: مرور و معرفی باید عاری از جانبداری و خصومت‌ورزی شخصی بوده و با دیدی علمی انجام شود.
همچنین امیرعلی نجومیان استاد دانشکده شهید بهشتی در بخش دیگری از این مراسم گفت: نقد کتاب را می‌توان در چهار مرحله تاریخی، نقدهای تفصیلی، نقدهای توصیفی، نقدهای ارزیابانه و نقدهای تحلیلی ارزیابی کرد.
وی ادامه داد: نقد ارزیابانه همچنان با ماست.
نجومیان اظهار داشت: من می‌خواهم به شما تعریفی جدید از نقد کتاب را پیشنهاد بدهم که عنوان آن را نقد تحلیلی گفتمانی کتاب می‌نامم.
وی ادامه داد: جامعه ما نیازمند تحلیل گفتمانی کتاب است و این تحلیل گفتمانی بر سه محور جایگاه، تأثیرگذاری و کارکرد و نسبت اتکا دارد.
این استاد دانشکده شهید بهشتی گفت: منتقد کتاب باید جایگاه گفتمانی آن کتاب را پیدا کرده و پس از تشخیص تأثیرگذاری و کارکرد آن در حوزه گفتمان اجتماعی و تعیین نسبت کتاب به گفتمان موجود، به نقد آن بپردازد.
وی ادامه داد: متأسفانه در ایران در مقالات به منتقدان و نظریه‌پردازان غربی اشاره می‌شود و نظریه‌پردازان خودمان فراموش می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: کتاب یک فضای گفتمانی است و نمی‌توان آن را به عنوان پدیده مستقل بررسی کرد.
همچنین محمدرضا ترکی، استاد دانشگاه در اختتامیه یازدهمین جشنواره نقد کتاب گفت: نقد دیروز و امروز ما خیلی متفاوت شده. در سنت ادبی ما نقد بخشی از پروسه تألیف بود و نویسندگان فرصت را برای حاشیه نویسی ایجاد می‌کردند و گاهی نیز خود بر اثرشان حاشیه می‌نوشتند و این به نوعی فرهنگ شده بود.
وی ادامه داد: اما وقتی به روزگار خودمان می‌رسیم با پدیده نامطلوب نقد ژورنالیستی، عصبی، خشن و حسی مواجه می‌شویم و دیگر منتقد جایگاه خود را ندارد و دانشگاه نقد را نمی‌پذیرد.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: امروزه نقد از نظر دانشگاهیان چیزی فراتر از مرور و معرفی یک کتاب نیست. منتقدان امروز ما وجهه خوبی ندارند و ما باید بار دیگر نقد را به عنوان بخشی از پروسه تألیف، تعریف کنیم.
همچنین محمدخانی معاون حوزه نقد شهر کتاب در بخش دیگری از این مراسم گفت: در سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی در عرصه مکتوب و شفاهی صورت گرفته، البته کتاب‌های پایه‌ای در حوزه نقد به نگارش درآمده است، اما نقد در جامعه ما با سیاست، روان‌شناسی و مباحث اجتماعی ایرانیان پیوند خورده است.
محمدخانی اظهار داشت: تا تعارفات برقرار است، نقد نمی‌شود. امروزه تعداد کمی از نویسندگان حوزه ادبیات و فلسفه از منتقدان کتاب‌های خود تشکر می‌کنند و بسیاری از بزرگان فرهنگی ما تحمل نقد را ندارند.
وی افزود: باید بزرگان فرهنگ ما کتاب را توصیه کنند تا کسانی که از میان 60 هزار عنوان منتشر شده در سال به 40 درصد آن‌ها هم دسترسی ندارند، بتوانند با تمامی کتابها آشنا شوند.
وی خاطرنشان کرد: فضای نقد و گفتگو بیرون از دانشگاه‌ها رخ می‌دهد و دانشگاه‌های ما در زمینه نقد و گفتگو راکد شده‌اند.
لازم به ذکر است که بر اساس گفته‌های محمدخانی، نبود امتیاز برای نقد در مراکز علمی و پژوهشی و حمایت نشدن مالی برای منتقدان از مشکلات نقد در ایران به حساب می‌آید.
گفتنی است؛ در پایان مراسم اختتامیه یازدهمین جشنواره نقد کتاب جوایزی به رحمان مشتاق‌مهر، محمدرضا ترکی، عنایت‌الله فاتحی‌نژاد، چنگیز مولایی، سیدحسن اسلامی، مهدی کمالی، گلپر نصری، محمدواعظ فرازانی، عباس خلجی، محمد هدایی، علی صفوی‌آق‌قلعه، محسن رحمتی، شیدا آرامش‌فرد، زهره حیدری‌شاهی، بهار اشراق، علی‌اصغر محمدخانی و سیدفضل‌الله موسوی اهدا شد.
انتهای پیام/
وی افزود: در نه ماهه‌ی اخیر شاهد انتشار 48 هزار عنوان کتاب بوده‌ایم و تعداد ناشران بالا بوده اما در کنارش حلقه‌ی نشر رشد متوازن را نداشته و نقد و بررسی محتوایی یکی از شاخصه‌های این رشد نامتوازن است.
صالحی تصریح کرد: ما شاهد آن هستیم که اگر در حوزه‌ی نقد هم با شتاب حرکت می‌کردیم، اتفاقات خوبی در حوزه‌ی نشر می‌افتاد.
وی افزود: نقد فضای تولید علمی را روان کرده و سنجش آثار را میسر می‌کند و فرصتی برای تشخیص آنچه باید و یا نباشد فراهم می‌کند.
صالحی تاکید کرد: ما فاصله‌ی زیادی با آنچه که باید باشد داریم و به تعداد عناوین کتاب شتاب نداشتیم.
وی ادامه داد: متاسفانه در سال‌های اخیر به علل مختلف نتوانستیم پا به پای مسیر داغ تالیف، شبه تالیف و یا ضد تالیف حرکت کنیم.
معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: آمایش نقد نیز نیاز به تحلیل دارد. همین مقدار اندک نقد نیز نیاز به بررسی دارد. ما باید نقد را به عنوان بنگاه عظیم تالیف تدبیر کنیم.
صالحی تاکید کرد: آمایش نقدمان هم آمایش متوازنی نیست، چرا که تعادل و روشنی ندارد.
وی با طرح این مسئله که چرا در این روزگار آنچنان که باید و شاید به نقد نمی‌پردازیم، اظهار داشت: عبارات خواندنی هنوز هم عبارات امروز ما است و هنوز ما بعد از 60 سال درگیر و دار این فرهنگیم و باور نکردیم که نقد باید اعتلا بخش فرهنگ علمی ما باشد.
معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: این جشنواره که از عزیزانی آن را بنیان داده‌اند، کاری برای روشن نگه داشت روشنایی کم فروغ نقد است و امید است که با اهتمام علاقه مندان به حوزه‌ی نقد، فرهنگ آن گسترش و تعمیق پیدا کند.
همچنین حسین پاینده منتقد در بخش دیگری از اختتامیه یازدهمین جشنواره نقد کتاب گفت: هم‌اکنون 60 هزار عنوان کتاب در سال منتشر می‌شود.
وی افزود: آن چه تسامحاً نقد خوانده می‌شود معرفی این آثار بوده و نقد نیست. این کار هدفی جزء معرفی آثار و کتاب‌های تازه منتشر شده ندارد.
پاینده اظهار داشت: نقد یعنی تبیین مبانی متکثر متون با استناد بر روش‌شناسی‌ها و نتایج اخذ شده از نظریه‌های میان رشته‌ای و کار منتقد یک کار تخصصی است.
این منتقد ادامه داد: منتقد به فضای سفید بین کلمات نظر دارد.
وی اظهار داشت: متأسفانه ما نقد را با انتقاد یکسان شمردیم در حالیکه کار منتقد برشماری نقاط منفی و مثبت اثر نیست.
وی ادامه داد: منتقدان برای تثبیت جایگاه مرور و معرفی کتاب دچار مشکلاتی چون ورود نداشتن به موضوع کتاب، نازل بودن سطح دانش مقاله‌نویس، شتاب‌زده بودن مقالات، تحسین و مذمت و استفاده از کلمات مبالغه‌آمیز برای خوب گفتن از کتاب و جایگزینی بد گفتن نویسنده به جای بررسی محتوایی کتاب شده‌اند.
پاینده اظهار داشت: مرور و معرفی باید عاری از جانبداری و خصومت‌ورزی شخصی بوده و با دیدی علمی انجام شود.
همچنین امیرعلی نجومیان استاد دانشکده شهید بهشتی در بخش دیگری از این مراسم گفت: نقد کتاب را می‌توان در چهار مرحله تاریخی، نقدهای تفصیلی، نقدهای توصیفی، نقدهای ارزیابانه و نقدهای تحلیلی ارزیابی کرد.
وی ادامه داد: نقد ارزیابانه همچنان با ماست.
نجومیان اظهار داشت: من می‌خواهم به شما تعریفی جدید از نقد کتاب را پیشنهاد بدهم که عنوان آن را نقد تحلیلی گفتمانی کتاب می‌نامم.
وی ادامه داد: جامعه ما نیازمند تحلیل گفتمانی کتاب است و این تحلیل گفتمانی بر سه محور جایگاه، تأثیرگذاری و کارکرد و نسبت اتکا دارد.
این استاد دانشکده شهید بهشتی گفت: منتقد کتاب باید جایگاه گفتمانی آن کتاب را پیدا کرده و پس از تشخیص تأثیرگذاری و کارکرد آن در حوزه گفتمان اجتماعی و تعیین نسبت کتاب به گفتمان موجود، به نقد آن بپردازد.
وی ادامه داد: متأسفانه در ایران در مقالات به منتقدان و نظریه‌پردازان غربی اشاره می‌شود و نظریه‌پردازان خودمان فراموش می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: کتاب یک فضای گفتمانی است و نمی‌توان آن را به عنوان پدیده مستقل بررسی کرد.
همچنین محمدرضا ترکی، استاد دانشگاه در اختتامیه یازدهمین جشنواره نقد کتاب گفت: نقد دیروز و امروز ما خیلی متفاوت شده. در سنت ادبی ما نقد بخشی از پروسه تألیف بود و نویسندگان فرصت را برای حاشیه نویسی ایجاد می‌کردند و گاهی نیز خود بر اثرشان حاشیه می‌نوشتند و این به نوعی فرهنگ شده بود.
وی ادامه داد: اما وقتی به روزگار خودمان می‌رسیم با پدیده نامطلوب نقد ژورنالیستی، عصبی، خشن و حسی مواجه می‌شویم و دیگر منتقد جایگاه خود را ندارد و دانشگاه نقد را نمی‌پذیرد.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: امروزه نقد از نظر دانشگاهیان چیزی فراتر از مرور و معرفی یک کتاب نیست. منتقدان امروز ما وجهه خوبی ندارند و ما باید بار دیگر نقد را به عنوان بخشی از پروسه تألیف، تعریف کنیم.
همچنین محمدخانی معاون حوزه نقد شهر کتاب در بخش دیگری از این مراسم گفت: در سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی در عرصه مکتوب و شفاهی صورت گرفته، البته کتاب‌های پایه‌ای در حوزه نقد به نگارش درآمده است، اما نقد در جامعه ما با سیاست، روان‌شناسی و مباحث اجتماعی ایرانیان پیوند خورده است.
محمدخانی اظهار داشت: تا تعارفات برقرار است، نقد نمی‌شود. امروزه تعداد کمی از نویسندگان حوزه ادبیات و فلسفه از منتقدان کتاب‌های خود تشکر می‌کنند و بسیاری از بزرگان فرهنگی ما تحمل نقد را ندارند.
وی افزود: باید بزرگان فرهنگ ما کتاب را توصیه کنند تا کسانی که از میان 60 هزار عنوان منتشر شده در سال به 40 درصد آن‌ها هم دسترسی ندارند، بتوانند با تمامی کتابها آشنا شوند.
وی خاطرنشان کرد: فضای نقد و گفتگو بیرون از دانشگاه‌ها رخ می‌دهد و دانشگاه‌های ما در زمینه نقد و گفتگو راکد شده‌اند.
لازم به ذکر است که بر اساس گفته‌های محمدخانی، نبود امتیاز برای نقد در مراکز علمی و پژوهشی و حمایت نشدن مالی برای منتقدان از مشکلات نقد در ایران به حساب می‌آید.
گفتنی است؛ در پایان مراسم اختتامیه یازدهمین جشنواره نقد کتاب جوایزی به رحمان مشتاق‌مهر، محمدرضا ترکی، عنایت‌الله فاتحی‌نژاد، چنگیز مولایی، سیدحسن اسلامی، مهدی کمالی، گلپر نصری، محمدواعظ فرازانی، عباس خلجی، محمد هدایی، علی صفوی‌آق‌قلعه، محسن رحمتی، شیدا آرامش‌فرد، زهره حیدری‌شاهی، بهار اشراق، علی‌اصغر محمدخانی و سیدفضل‌الله موسوی اهدا شد.
انتهای پیام/
