به گزارش خبرنگار حقوقی قضایی باشگاه خبرنگاران،  یکی از کسانی که نیاز به ضامن پیدا می‌کنند، متهمانی هستند که پرونده آنها در دادگاه کیفری بررسی می‌شود.

مقامات قضایی برای اینکه بتوانند هر زمان که لازم بود به متهم دسترسی داشته باشند، قرار کفالت صادر می‌کنند و از متهم می‌خواهند که شخصی را به عنوان کفیل معرفی کند.

گاهی در عرف عموم جامعه، به اشتباه به جای کفیل لفظ ضامن را برای چنین شخصی به کار می‌برند.
 
 مشخصات کفیل  
 
کفالت هر کسی در دادگاه‌ها پذیرفته نمی‌شود. اعتبار کفیل باید به تشخیص مقام قضایی صادرکننده قرار برسد و پرداخت مبلغ کفالت محل تردید نباشد. در پرونده‌ای که مثال زده شد، مقام قضایی برای اطمینان از اعتبار کفیل فیش حقوقی او را تقاضا کرده است. بنابراین معمولا با كارت شناسايي و فيش حقوقي اشخاصي كه كارمند يا مستخدم اداره‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی هستند يا با پروانه كسب، سند مالكيت اتومبيل يا خانه، كارت بازرگانی و امثال آن اعتبار کفیل احراز می‌شود. حتی قاضی می‌تواند اعتبار كفيل را از طريق پاسگاه انتظامی و تحقيق از مطلعان به دست آورد.  
 
مبلغ کفالت  
 
تعیین مبلغ وجه‌الکفاله بستگی به شرایط پرونده دارد. در پرونده مطروحه که مربوط به آسیب بدنی غیرعمدی است قاضی با توجه به میزان مجازات قانونی عمل ارتکابی و خسارات وارده به شاکی و سایر علل و عوامل موثر مانند شخصیت متهم سابقه و وضعیت جسمی او در مورد میزان مبلغ ریالی وجه‌الکفاله تصمیم می‌گیرد. در هر صورت مبلغ ریالی قرار تامین کفالت از خسارت‌هایی که به مدعی خصوصی یا شاکی وارد شده است، کمتر نخواهد بود.  
 
تکالیف کفیل  
 
اگر برای کفالت از شخصی در دادگاه حاضر شدید، اطلاع داشته باشید که تکالیف سختی را پذیرفته‌اید که اگر در انجام آن ناتوان باشید، پیامدهای مالی برای شما خواهد داشت. پس از صدور قرار قبولی توسط قاضی و امضای آن توسط كفيل و قاضی، با درخواست كفيل رونوشت اين تفاهم‌نامه به كفيل داده می‌شود.
 
 اگر متهم در مواقعي كه حضورش نزد قاضی ضروری است، براي مثال بازپرس او را برای تفهيم مفاد گزارش پليس يا تحقيقات محلی يا نظريه كارشناس يا مواجهه حضوری  احضار كند بايد به موقع حاضر شود. البته بايد توجه داشت كه ممكن است در جريان رسيدگی به پرونده، چه در دادسرا و چه در دادگاه، بارها متهم احضار شود و هر بار حضورش ضروری باشد، كفيل نمی‌تواند با استناد به اينكه متهم يك مرتبه نزد قاضي حاضر شده از خودش رفع مسئوليت كند. اگر کفیل در میانه راه از ادامه این تکلیف پشیمان شد، پرونده در هر مرحله‌ای که باشد، می‌تواند با معرفی و تحویل متهم از قاضی رسیدگی‌کننده به پرونده درخواست رفع مسئولیت کند؛ در غیر این صورت کفالت تا زمانی ادامه پیدا خواهد کرد که متهم از اتهام وارده تبرئه یا پرونده مختومه یا اینکه متهم محکوم و اجرای حکم محکومیت وی آغاز شود.
 
 بنابراین موارد برائت كفیل به این شرح است:
 
معرفی به موقع كفیل: در زمان و مكان خاصی كه قرار بوده مكفول را معرفی کند.  
 
حضور به موقع مكفول: اگر مكفول شخصا حاضر شود كفیل نیز بری می‌شود.  
 
برائت ذمه مكفول: اگر ذمه مكفول كه موجب كفالت شده است به نحوی بری ‌شود، كفیل نیز بری می‌شود.
 
 انصراف مكفول‌له از تعهد كفیل: ‌به هر دلیلی اگر مكفول‌له تعهد كفیل را نخواهد، كفیل بری می‌شود.
 
انتقال حق مكفول‌له: اگر دین و طلب مكفول‌له به دیگری منتقل شود؛ مثلا كسی دین مدیون را ضمانت كند و در نتیجه دین منتقل شود، جایی برای كفالت باقی نمی‌ماند.
 
فوت مكفول: كفیل متعهد به حاضر كردن مكفول است و اگرمکفول بمیرد دیگر امكانی برای اجرای تعهد باقی نمی‌ماند و چنانچه دین مكفول‌له بدون پرداخت بماند، كفیل مسئولیتی ندارد  
 
زمان پرداخت وجه الكفاله  
 
در صورت فرار متهم یا دسترسی نداشتن به او در مواردی كه حضور متهم ضروری تشخیص داده شود، كفیل ملزم به پرداخت وجه‌الكفاله خواهد بود. با این توضیح كه به كفیل اخطار می‌شود ظرف مدت 20 روز متهم را تسلیم کند. در صورت ابلاغ واقعی اخطاریه و عدم تسلیم، به دستور رئیس حوزه‌ قضایی وجه‌الكفاله اخذ می‌شود. خواستن متهم از كفیل جز موردی كه حضور او برای تحقیقات یا محاكمه یا اجرای حكم ضرورت دارد، ممنوع است. در صورت صدور دستور اخذ وجه‌الكفاله، كفیل می‌تواند مثل متهم و وثیقه‌گذار در مهلت مقرر به دادگاه تجدید نظر شكایت کند كه این مهلت 10 روز از تاریخ ابلاغ دستور رییس حوزه‌ قضایی است.  
 
بنابراين،کفیل با کفالت از مکفول مسئولیت‌های سنگینی را قبول می‌کند که انجام ندادن آن ممکن است به ضبط وجه‌الکفاله منتهی شود.

البته باید این را هم گفت که اگر متهم با عذر موجه نزد قاضی حاضر نشود برای مثال همسر متهم فوت کرده یا در توقیف بوده یا اینکه به واسطه حوادث قهری نتوانسته نزد قاضی حاضر شود، کفیل مسئولیتی ندارد .
 
وثیقه یا قرار وثیقه مبلغ مالی یا دارایی غیرمنقولی است که در ازای شرطی نزد طرف قرارداد یا دادگاه می‌گذارند. معنای لغوی وثیقه «استوار»، «آنچه بدان اعتماد شود» و «محکم کاری» است.

به عبارت دیگر آزادی فرد بازداشتی با تامین قرار وثیقه به این معناست که متهم تا زمان تشکیل دادگاه در خارج از زندان خواهد بود، اما در زمان تشکیل دادگاه باید پاسخگوی اتهامات باشد و در صورت مجرم شناخته شدن و محکومیت به زندان، دوباره به زندان برگردد.

معمولاً برای آزادسازی مشروط فرد زندانی مبلغی متناسب به میزان جرم و اهمیت پرونده وی صادر می‌گردد که این مبلغ و محدودیت‌های آزادی فرد را قاضی پرونده مشخص می‌کند.

انتهای پیام/