به گزارش گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی؛ با توجه به تحولات اخير در راه‌اندازي طرح چکاوک در نظام بانکي کشور و معرفي آن در استان تهران و سيزده استان ديگر، پرسش‌ها، نکات و شکاياتي از طرف مشتريان نظام بانکي مطرح شده است. بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران پاسخگويي مناسب به اين ابهامات را وظيفه اصلي خود تلقي کرده و بر خود لازم مي‌داند نکاتي چند را با هم‌ميهنان ارجمند در ميان گذارد:

سامانه چکاوک، آخرين حلقه از نظام پرداخت الکترونيکي است که مبادله، پاياپاي و پردازش و کارسازي چک‌ها را به صورت الکترونيکي بين بانک‌هاي کشور بر عهده دارد. در سال‌هاي اخير با رشد و نفوذ شگرف پرداخت‌هاي کارتي و حوالجات الکترونيکي، بخش بزرگي از پرداخت‌هاي کشور از طريق سامانه‌هايي نظير شتاب، شاپرک، ساتنا و پايا انجام مي‌شود، ليکن چک به عنوان ابزاري براي پرداخت‌هاي تجاري همچنان واجد اهميت به سزايي بوده و الحاق آن به نظام پرداخت الکترونيکي کشور ضرورتي اجتناب ناپذير به شمار مي‌رود.

دو هدف مهم براي سامانه چکاوک معين شده است:

هدف اول تسهيل و تسريع در مبادلات مبتني بر چک است. چکاوک، با الکترونيکي شدن گردش چک بين بانک‌هاي کشور، فاصله جغرافيايي ميان استان‌هاي کشور را از ميان برداشته و کارسازي چک‌هاي بين‌بانکي را در سراسر کشور ظرف مدت يکسان انجام مي‌دهد. همچنين با استقرار کامل چکاوک در کشور، مدت زمان تسويه و کارسازي چک‌هاي واگذار شده به بيست و چهار ساعت کاري و حتي کمتر کاهش مي‌يابد.

هدف دوم، نظارت‌پذير شدن مبادلات چک و پايش دقيق آنها به صورت الکترونيکي است تا اطمينان عمومي نسبت به استفاده از اين ابزار ارتقا يابد. به دليل تمام الکترونيکي شدن مبادلات چک و حذف گردش لاشه چک بين واحدهاي بانک‌هاي مختلف، زمينه برخي از سوء‌استفاده‌ها از اين ابزار از ميان رفته و با اعمال کنترل دقيق بر حجم تعهدات بين بانک‌ها از طريق نمايشگرهاي پايش مبادلات، اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزي و خلق پول بدون پشتوانه، که در نهايت به افزايش بي رويه نقدينگي و تورم منجر مي‌شود، تا حد زيادي کنترل و مديريت خواهد شد.

گرچه حجم مبادلات چک بسيار کمتر از تعداد تراکنش‌هاي سامانه‌هايي نظير شتاب و شاپرک است، اما نظر به لزوم پردازش فيزيکي چک در مبداء و کنترل انساني اقلامي نظير صحت امضا و پشت‌نويسي، چکاوک يکي از پرچالش‌ترين و پيچيده‌ترين سامانه‌هاي الکترونيکي کشور به شمار مي‌رود. راه‌اندازي چکاوک مستلزم تمهيدات لجستيکي فراوان در نزديک به بيست و دو هزار شعبه و آموزش قريب به دويست هزار نفر از کارکنان بانک‌هاست که ابعادي ملي و کم سابقه را در ميان تمامي سامانه‌هاي الکترونيکي کشور و منطقه نشان مي‌دهد.

بدين لحاظ در برنامه‌ريزي براي راه‌اندازي آن، تلاش و دقت فراواني شد تا کاستي‌هاي اجتناب ناپذير ناشي از تغيير بنيادي روش‌ها به حداقل خود برسد و لذا پيش از راه‌اندازي طرح چکاوک در استان تهران، اين سامانه در سيزده استان کشور به صورت کامل راه‌اندازي شده و بسياري از مشکلات و مسايل آن پيش از معرفي طرح در تهران مرتفع گرديد. بايد توجه داشت که در اجراي هر سامانه‌اي در عمل، مشکلات و مسايلي بروز مي‌کند که از دامنه برنامه‌ريزي و حتي تجربيات پيشين نیزخارج است؛ ليکن هراس از اين امر نبايد توسعه و بهسازي سامانه‌هاي جديد و موجود را متوقف نمايد؛ چرا که رکود و توقف در ايجاد سامانه‌هاي جديد بانکي، منجر به رکود در تمامي فعاليت‌هاي اقتصادي و آسيب‌پذيري آنها مي‌گردد.

با توجه به نکات پيش‌گفت و نظر به گستردگي و اهميت تهران به عنوان قطب اقتصادي و تجاري کشور و پراکندگي و تعداد زياد شعب بانک‌ها در اين استان، برخي ناهماهنگي‌ها و کاستي‌ها، که عمدتاً مربوط به تغيير روش‌هاي انجام کار بوده‌اند، منجر به تاخير در کارسازي برخي چک‌هاي بين بانکي گرديد که البته نسبت چک‌هاي تحت تاثير قرار گرفته هرگز از ده درصد چک‌هاي واگذار شده فراتر نرفت. عملکرد ضعيف يکي از بانک‌هاي کشور، که حجم زيادي از چک‌هاي واگذار شده و عهده را به خود اختصاص مي‌دهد، باعث گرديد تا مشکلات بانک ياد شده عملاً به دیگر بانک‌ها تسري يافته و رفع آن‌ها را مستلزم صرف زمان و تلاش مضاعف کند.

 با همکاري شبانه‌روزي نظام بانکي کشور، تلاش شد تا اين مشکلات در اسرع وقت حل شده و با توجه به عملکرد روزهاي گذشته، پايداري تدريجي در عملکرد سامانه مشاهده شده و انتظار مي‌رود در روزهاي آينده مسايل و مشکلات پديد آمده به طور کامل مرتفع گردند.

بنا به سياست‌هاي بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران، ايجاد سامانه‌هاي جديد بايد شامل تعريف و اجرايي شدن حداقل سطح خدمات باشد. بر اساس سياست گفته شده، اين بانک از ابتدا در صدد بوده تا پس از استقرار سامانه چکاوک، نسبت به تعريف دقيق کيفيت خدمات مطابق با روال‌ها و بهروش‌هاي معمول بين‌المللي اقدام نمايد.

اين روال‌ها تضمين مي‌کنند که کارسازي چک‌ها بر اساس زمان‌بندي معيني صورت پذيرفته و در صورت عدم کارسازي در زمان مشخص شده، نسبت به اخذ هزينه التزام از عامل يا عاملان مربوط و پرداخت آن به مشتري اقدام شود. با توجه به مشکلات پيش‌ آمده، اقدام در معرفي و اجرايي شدن سطح کيفي خدمت در سامانه چکاوک در اولويت قرار گرفته است.

بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران به نمايندگي از نظام بانکي کشور، از همه هم‌ميهناني که به دليل راه‌اندازي سامانه در روزهاي گذشته دچار مشکل شده‌اند، صميمانه پوزش مي‌خواهد و به هم‌ميهنان ارجمند اطمينان مي‌دهد، ضمن رفع فوري مشکلات پيش آمده، حداکثر تلاش خود را به منظور پايداري و ارتقاي کيفيت خدمات و نيز برخورد مناسب با بانک‌هایی، که به هر دليل در ارايه خدمات خود نارسايي داشته‌اند، مصروف داشته و در صورت لزوم نسبت به معرفي بانک‌هايي که از ارايه خدمات مناسب ناتوانند، اقدام کند.

شکيبايي و هم‌دلي هم‌ميهنان گرامي در روزهاي آغازين اجراي هر طرح ملي، بزرگترين سرمايه و اصلي‌ترين دلگرمي خدمت‌گزاران آنها در نظام بانکي کشور براي توسعه و بهبود خدمات بانکي الکترونيکي است.

انتهای پیام/