فکر ابتدایی ایجاد قطار شهری در اصفهان از زمان احداث ذوب آهن در دهه 40 خورشیدی توسط یک مشاور خارجی که ایده ایجاد مسیر مترو را از فرودگاه بين المللي اصفهان به فولاد شهر و ذوب آهن داد، شروع شد که هیچگاه عملی نشد و اگر می‌شد...

همچنین در سال 1355 باز هم یک مشاور خارجی طرح ایجاد شبکه سبک مترو و اتوبوس را مطرح کرد و آن هم به‌جایی نرسید. این طرح‌ها بعد از انقلاب اسلامي‌هم ادامه‌ داشت و در سال 1359 با توجه به مطالعات جامع حمل و نقل كه توسط سازمان برنامه و بودجه استان انجام شده بود و براساس نياز شهر اصفهان و درخواست استانداري به مدت يك‌سال مشاور خارجي عهده‌دار انجام مطالعات متروي اصفهان شد. پس از آن شبكه ترامواي اصفهان به میان آمد. بعد از سال 59 دیگر خبری از مترو نبود تا اینکه بالاخره در سال ۱۳۷۹ بودجه احداث خطوط قطار شهري اصفهان توسط مجلس شوراي اسلامي تصويب و در جلسه سي و پنجم شوراي‌عالي ترافيك شهرهاي كشور مورخ ۱۳ /۴/ ۸۰ احداث خط ۱ قطار شهري اصفهان به تصويب رسيد. همچنین در سال ۱۳۸۰ طراحي تفصيلي خط ۱ (خط شمال - جنوب) اين قطار شهري به طول۵ /۱۲ كيلومتر شروع به کار کرد و این نهضت نزدیک به 13 سال است که ادامه دارد. 

اما از آنجایی که حفر تونل‌های مترو با تخریب و آسیب‌های زیادی همراه است. از همان ابتدای کار، نگرانی‌ها پیرامون آسیب رساندن عملیات حفاری به بناهای قدیمي‌همچون سی و سه پل، عالی قاپو، میدان نقش جهان و به طور کلی آثاری که در این مسیر بود، ایجاد شد. در همین راستا سیف‌ا...‌امینیان، مدیر میراث فرهنگی اصفهان در سال 1380 مخالفت خود را با عبور خط مترو از چهار باغ عباسی اعلام کرد که این اعتراض‌ها فایده نداشت و این خط هم اکنون از خیابان چهارباغ عباسی گذر می‌کند. این اعتراض‌ها و کشمکش‌ها ادامه داشت تا فروردین ماه سال 88 که شرکت پیمانکار متروي اصفهان اعلام کرد که دستگاه‌های حفاری با موفقیت از زیر زاینده رود عبور کرده است. اما در تاریخ نهم شهریور ماه همان سال خبر آمد که در محاسبات 35 تا 40 متر اشتباه صورت گرفته و همین کار باعث تخریب پایه‌های زیرزمینی سی و‌سه پل زیر زمین شده و این خبر دو روز بعد تایید شد.

اما رسول زرگرپور، استاندار اصفهان ،درباره اینکه چرا کار مترو جلو نمی‌رود در اظهار نظر جالبی عنوان می‌کند که این امر سه عامل اساسی دارد. وی نخستین عامل را عدم هماهنگی تقابل بین شهرداری و میراث فرهنگی می‌داند و دستاورد نبود این تقابل را تنها عقب افتادن پروژه مترو عنوان می‌کند. زرگر پور دومین عامل را نبود مدیریت قوی و کارآمد در راس پروژه مترو اعلام می‌کند و روند عملیات را فرسایشی می‌خواند. وی در ادامه، عامل سوم را منابع مالی می‌داند و معتقد است که این منابع مالی باید از طریق فاینانس، شهرداری و دولت تامین شود.

وی همچنین درباره خط دو متروي اصفهان می‌گوید که این خط هم قطعا دارای حواشی میراثی است اما سعی داریم مانند خط یک در تنگناهای میراثی قرار نگیرد و برای همین قبل از اجرا تمامي‌توافقات را انجام می‌دهیم.

مرتضی سقاییان نژاد، شهردار اصفهان نیز درباره مترو و مشکلاتش حرف‌هایی دارد که خواندنی است. وی اعلام می‌کند که اکنون تنها یک رام در اختیار مترو است و یقینا نمی‌توان با این وضع قطار شهری را راه‌اندازی کرد. سقاییان نژاد در ادامه از خرید چندین رام از شرکت‌های چینی تا خرداد سال 94 می‌دهد و می‌گوید به زودی خط یک با 6 رام در 9 کیلومتر راه اندازی می‌شود. وی پیرامون مشکلات میراثی مترو اظهار دارد که با تشکیل کمیته‌ای 5 نفره برای دو ایستگاه انقلاب و میدان امام حسین(ع) که نماینده میراث فرهنگی نیز در آن حضور دارد، در حال رایزنی هستم که امید می‌رود مشکل خاصی وجود نداشته باشد.

سفر هیات دولت به اصفهان هم نتوانست شاخ غول مترو را بشکند و اتفاق خاصی در این سفر برای رفع این مشکل نیفتاد. در این رابطه  محمد جواد شعرباف، مدیر عامل قطار شهری اصفهان با اشاره به اینکه درسفر شهریورماه معاون اول ریاست جمهوری تمامي‌خواست‌های مترو به سمع و نظر ایشان رسیده است، می‌گوید پس ازحضور اعضای ستاد استقبال از رئیس جمهور درمحل سازمان قطارشهری اصفهان، مشکلات و مسائل موجود در این بخش مجددا به آنها اعلام شد. وی همچنین وعده‌های داده شده ازسوی رئیس‌جمهور را بدون صورت دادن عملی عنوان کرد. به گفته شعرباف درخط یک، 12 رام قطار مورد نیاز است که تنها یک رام آن تحویل این سازمان شده است.

در آخرین خبری که از متروي اصفهان چند روز پیش منتشر شد، معاون شهردار اصفهان اعلام کرد که ساخت عملیات ایستگاه‌ها تا 70 درصد تکمیل شده است. وی درباره ایستگاه میدان انقلاب می‌گوید که در لاین غربی خیابان چهارباغ عباسی به مشکل برخوردیم که این مشکلات به زودی برچیده می‌شود و ساخت این ایستگاه تا سال 95 به اتمام می‌رسد.داستان عریض و طویل متروي اصفهان همچنان پابرجاست و این‌طور که پیداست این داستان حداقل تا 2 سال دیگر هم ادامه دارد. سوال اصلی اما آن است که در این دو سال  شالوده کدام میراث ملی ایران خواهد لرزید.

منبع قانون