رابرت آینهورن طی یادداشتی در روزنامه نیویورک تایمز نوشت: در نگاه نتانیاهو حذف توانایی تولید سلاح هستهای توسط ایران به معنای توقف غنی سازی در اورانیوم میباشد که یک فنآوری با کاربرد دوگانه است. از این دیدگاه حتی برنامه غنی سازی محدود ایران را کشور در آستانه دستیابی به سلاح هستهای قرار می دهد. البته توقف غنی سازی و برچیده شدن تاسیسات هستهای ایران بهترین نتیجه مذاکراتی میتواند باشد اما چنین توافقی دسترس پذیر نیست.
همه طیفهای سیاسی ایران ترجیح میدهند از توافق صرفنظر کنند و تحت تحریمهای موجود به سر ببرند تا اینکه چیزی را بپذیرند که تحقیر ملی تلقی میکنند. بعلاوه اکنون برای حذف قابلیت غنی سازی ایران خیلی دیر شده است. ایران اکنون دانش تولید و راه اندازی سانتریفیوژ را کسب کرده است.
خوشبختانه حتی اگر یک توافق نتواند قابلیت غنی سازی ایران را در سطح سلاح را نابود کند، اما میتواند از اعمال این قابلیت جلوگیری کند. توافق می تواند رهبران ایران را از اتخاذ چنین تصمیمی بازدارد. بدین منظور لازم است توافق دارای 3 شرط باشد. اولا اقدامات شدید نظارتی وجود داشته باشد که لازمه آن بازرسیهای سرزده که فراتر از پرتکل الحاقی است.
ثانیا توافق باید تضمین کند که زمان کافی برای متوقف کردن ایران در صورت حرکت به سمت ساخت اورانیوم با غنای ساخت بمب وجود دارد. دولت اوباما به دنبال آن است تا زمان گریز هستهای فعلی که بین 2 تا 3 ماه است را به یک سال افزایش دهد، که کاملا کافی است.
ثالثا لازم است که رهبران ایران متقاعد شوند که نه تنها گریز هستهای زمان زیادی میبرد و فورا کشف میشود بلکه آنها با پاسخ شدید بینالمللی مواجه میشوند که مانع موفقیت گریز آنها می شود. یکی از این پاسخها میتواند اعمال چشمگیر تحریم باشد که البته متقاعد کردن دیگر کشورها برای حمایت از چنین تحریمهایی احتمالا بسیار سخت است . بعلاوه جای سوال باقی است که با توجه به قابلیت آنها در مقابل تحریمها و نیز اظهارات رهبر ایران آیت الله خامنه ای مبنی بر اینکه ایران میتواند از لحاظ اقتصادی بدون توافق نیز سرپا بماند آیا چنین تحریمهایی میتواند موجب انعطاف مطلوب از سوی ایران شود؟ گزینه نظامی می تواند پاسخ دیگر باشد، یک حمله نظامی میتواند برنامه هستهای ایران را به عقب برگرداند اما چنین عقبگردی موقتی است و بعلاوه استفاده از زور تحریک کننده تصمیم ایران برای ساخت سلاح هستهای در اولین فرصت خواهد بود. بعلاوه کاربرد نیروی قهریه بر نظارت آژانس به عنوان بهترین منبع اطلاعات درباره ایران پایان خواهد داد و تحریمهای بینالمللی مورد نیاز برای حفظ فشار بر ایران را در فضای پس از یک حمله از هم میگسلد.
طرفداران منطق نتانیاهو در توافق هستهای باید آگاهانه این جایگزینها را با یک نوع توافق انجام شدنی مقایسه کنند. البته اگر ایران حاضر به پذیرش یک توافق معقول نشود، گزینه معدودی برای آمریکا باقی میماند که تنها به سوی رویکرد غیر دیپلماتیک روی میآورد. اما قبل از آن، واشنگتن باید هر تلاشی را در مذاکره برای یک توافق درست و بیخطر کسب کند که در آن قابلیت تولید سلاح هستهای ایران حذف نمی شود بلکه به طور موثر می تواند رهبران ایران را از اعمال این قابلیت بازدارد.
انتهای پیام/