آیا دستگاه دیپلماسی میزبان منتقدین بیانیه سوئیس در جهت رفع نگرانی‌ها خواهد بود؟
تفاوت در نگرش به دیپلماسی بین‌المللی، نحوه مذاکره، مطالبات و خواست‌ها و ماندگاری خاطرات سال‌های گذشته که یادآور بدعهدی غربی‌هاست و بسیاری مسائل این چنینی منجر به ایجاد دغدغه، اختلاف نظر و در نهایت ایجاد طیف موافق و مخالف بیانیه سوئیس شده است.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران در ۱۳ فروردین ۱۳۹۴ (برابر با ۳ آوریل ۲۰۱۵) میان ایران و گروه ۱+۵ در لوزان سوئیس تفاهمی صورت گرفت که متن آن در دانشگاه پلی تکنیک فدرال لوزان با حضور "محمد جواد ظریف"، وزیر امور خارجه ایران و "فدریکا موگرینی"، نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیتی قرائت شد.
بیانیه شامل خلاصه‌ای از مجموع راه حل‌های تفاهم شده برای رسیدن به برنامه جامع اقدام مشترک پیرامون برنامه هسته‌ای ایران تا ضرب الاجل ۱۰ تیر ۱۳۹۴ بود که پس از دو دور مذاکره در بازهٔ زمانی ۲۵ اسفند ۱۳۹۳ تا ۱۳ فروردین 94 تهیه شد.
عده‌ای در ایران و عده‌ای دیگر در غرب ، از تفاوت برداشتی که مقام‌های ایرانی و آمریکایی درباره بیانیه سوئیس دارند ابراز نگرانی کرده چرا که وزارت‌خانه‌های خارجه در ایران و آمریکا هر یک متنی جداگانه درباره تعهدات و الزامات طرفین که در مذاکرات لوزان به دست آمده است منتشر کردند.
عدم تعهد به قوانین بین‌المللی، تمرکز آمریکایی‌ها بر اختلافات با جمهوری اسلامی ایران و بی‌اعتمادی متقابل میان دو کشور، زبان تحقیر آمریکا و طرف غربی نسبت به ایران اسلامی و اسرائیلی بودن سیاست خاورمیانه‌ای دولت آمریکا از مهم‌ترین عواملی محسوب می‌شوند که نگاه‌های داخلی را در ایران نسبت به صداقت طرف مورد مذاکره نگران می‌کند.
دیپلماسی واشنگتن ـ تهران در سی و چند سال گذشته بر اختلافات تمرکز داشته است، در حالی که همکاری در زمینه‌های مشترک و گفتگو در زمینه‌های مورد اختلاف باید در دستیابی به یک توافق منطقی اساس استراتژی باشد.
واشنگتن همواره خود را مستحق بی‌اعتمادی به ایران می‌دانسته و در این زمینه مدعی بوده است؛ در حالی که بی‌اعتمادی متقابل است و ایران دلایل مشروع و مستند برای بی‌اعتمادی به این کشور داشته و دارد ، برداشتن این بی‌اعتمادی نیز تلاش متقابل را می‌طلبد.
استراتژی فشار و تهدید، رفتار ثابت آمریکا در برخورد با ایران طی سال‌های گذشته بوده به نحوی که کاخ سفید و کنگره آمریکا بر این باور بوده‌اند که با استراتژی فشار و تهدید می‌توانند نظام جمهوری اسلامی ایران را ساقط کنند یا در نهایت به تغییر رفتار وادار کنند، اما امروز پس از گذشت چند دهه اعمال فشار و تهدید متوجه شده‌اند که ایران از همیشه قدرتمند‌تر و باثبات‌تر است.
گذشته از تمامی اختلافات موجود آنچه که بیش از همه این رو‌زها بسیاری را در ایران به خود مشغول کرده است، جریان مذاکرات هسته‌ای و تلاش‌های طرف غربی علی الخصوص ایالات متحده امریکا برای متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران است، چنانکه بر همگان آشکار است دستیابی به انرژی‌های نو حق مسلم تمامی ملت‌های ترقی‌خواه است، اما تهدیدات و اعمال فشار در جریان مذاکرات هسته‌ای بار دیگر نگاه بدبینانه آمریکا و سایر قدرتمندان صحنه‌ی بین الملل را نسبت به حقوق ملت‌ها آشکار کرد.
تفاوت در نگرش به دیپلماسی بین المللی، نحوه مذاکره، مطالبات و خواست‌ها و ماندگاری خاطرات سال‌های گذشته که یادآور بدعهدی غربی‌هاست و بسیاری مسائل اینچنینی منجر به ایجاد دغدغه، اختلاف نظر و در نهایت ایجاد طیف موافق و مخالف بیانیه سوئیس شده است.
"حضرت آیت الله خامنه‌ای در بیانات اخیر خود این مساله را به صراحت مطرح کردند و با اشاره به اینکه طرف مقابل که اهل فریب و دروغ و عهد شکنی و حرکت درخلاف مسیر صحیح است، علت دغدغه جدی را این موضوع دانستند و گفتند: یک نمونه از چنین رفتارهای طرف مقابل در مذاکرات اخیر اتفاق افتاد و کاخ سفید بعد از گذشت حدود دو ساعت از پایان مذاکرات، بیانیه چند صفحه ای را در تبیین مذاکرات منتشر کرد که در اغلب موارد خلاف واقع بود.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه چند نکته را متذکر شدند و گفتند: من هیچگاه درخصوص مذاکره با امریکا خوشبین نبودم و این موضوع هم بواسطه یک توهم نیست بلکه بدلیل تجربه‌ای است که در این باره وجود دارد.
رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: بنده به مجریان مذاکرات هسته‌ای اعتماد دارم و تاکنون تردیدی نسبت به آنها نداشته‌ام و ان شاالله که در آینده هم، اینچنین باشد اما درخصوص مذاکرات هسته ای، دغدغه جدی دارم.
ایشان در ادامه یک پیشنهاد را به مسئولان مطرح کردند و گفتند: مسئولان که افراد صادق و علاقمند به منافع ملی هستند باید منتقدین شاخص مذاکرات را دعوت کنند و با آنان صحبت کنند؛ اگر در مطالب آنان، نکته‌ای بود، از آن برای پیشبرد بهتر مذاکرات، استفاده کنند و اگر نکته‌ای هم نبود، آنان را قانع کنند."
این در حالی است که اعضای تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران همواره تاکید داشته‌اند که دغدغه‌های مقام معظم رهبری چه آنچه که به صورت علنی فرمودند و چه آنچه که به ریاست جمهوری و وزیر خارجه در زمان خودش تذکر و رهنمود می‌دهند، همه آنها نصب العین ماست و در چارچوب رفع دغدغه‌ها و نگرانی‌های اصولی‌مان حرکت می‌کنیم. بیشتر
"حجت الاسلام رسایی" رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی که همواره به عنوان یکی از منتقدین توافق هسته‌ای نظرات خود را بیان کرده می‌گوید: هیچ کس مخالف مذاکره نیست همانطور که در طول 12 سال گذشته هم مذاکره بوده و کسی اصل آن را با رعایت شروط، غلط ندانسته بلکه عمده انتقادات به شیوه مذاکره و عدم تعادل داده‌ها و ستانده‌ها در 2 توافقنامه ژنو و لوزان سوئیس است به ویژه که تحریم‌ها باقی می‌ماند.
وی در اظهارات خود از سخنان عراقچی و صالحی مبنی بر انتشار فکت‌شیت ایران در صورت صلاحدید ظریف انتقاد می‌کند و می‌گوید این شائبه وقتی تقویت می‌شود که تیم مذاکره‌کننده تاکنون حاضر به اعتراض رسمی نسبت به برگه تفسیری آمریکایی‌ها نشده در حالی که ارائه فکت‌شیت تیم مذاکره‌کننده که مطالبه رهبری معظم انقلاب نیز است باعث شفافیت فضا خواهد شد و می‌تواند تودهنی به آمریکایی‌ها باشد. بیشتر
"منوچهر محمدی" نیز به عنوان یکی دیگر از منتقدان بیانیه لوزان می‌گوید: به جرئت می توانم بگویم در تاریخ روابط بین الملل چنین توافقی ندیده‌ام،ندیده ام که توافقی وجود داشته باشد که از درونش چندین سند متفاوت به دست بیاید.
وی با بیان اینکه شما که توان اقناع هفت وزیر خارجه دارید، چرا از حضور بر سر میز مذاکره و قانع کردن همکاران دانشگاهی‌تان خودداری می کنید؟ گفت: به جرئت می توانیم بگوییم بر اساس فرمایش رهبری مبنی بر هم دلی و هم زبانی،اگر بتوانید ما را اقناع کنید، ما هم خوش حال خواهیم شد و استقبال خواهیم کرد.
امیدواریم دوستان برای حفظ آبروی نظام و برای این که راه جدیدی را انتخاب کنند که آن برخورد تهاجمی است، ما در منطقه، داریم با آمریکا مبارزه می کنیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان معتقد است: از روز اول گفته‌ام مذاکره یعنی بده بستان، اینگونه نیست که بروید و طرف مقابل تسلیم شود، افتخارمان این است که برابر شش قدرت بزرگ جهان بایستیم و خودشان گفتند ما نتوانستیم ایران را تسلیم کنیم.
منتقدان می‌گویند چگونه ممکن است با سه سند از یک بیانیه مشترک به توافق جامع رسید؟چه تضمینی وجود دارد که در مقابل عمل به تعهداتمان آژانس اقناع شود؟ و چگونه می‌شود که فقط یک طرف ناظر توافق است؟ بیشتر
اما وزیر امور خارجه کشورمان می‌گوید: فکت شیت ایرانی وجود ندارد، آمریکایی‌ها آنچه خودشان مایلند در فکت شیت آوردند، من حتی به خود کری در این زمینه اعتراض کردم و متفاوت بودن بیانیه وزارت امور خارجه آمریکا ناشی از فشار داخلی بر دولت امریکا بوده است، اما منتقدان معتقدند در صورت چنین امری باید اعتراض رسمی از سوی مقامات جمهوری اسلامی ایران صورت می‌گرفته است.
" علی اکبر صالحی" رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در پاسخ به این سوال که از فکت شیت ما چه خبر ؟ گفت : فکت شیتی که آمریکایی‌ها دادند یک سری درست و نادرست بر اساس روایات خودشان بود که خیلی هم این کار آنها برای ما تعجب انگیز نیست چرا که این کار آنها سابقه داشته است. بیشتر
"باب کروکر سناتور جمهوریخواه آمریکایی" نیز به همراه چند تن دیگر از سناتورهای جمهوریخواه منتقد توافق هسته‌ای بر این باورند که بین روایت ایران از بیانیه و روایت آمریکا از آن اختلاف وجود دارد و این مسئله باعث زیر سوال رفتن دولت آمریکا شده و مسئله باعث شده تا نمایندگان کنگره خواهان دسترسی به توافق نهایی شوند.
وی در این‌باره مدعی شده است که ایران مسائلی برخلاف آنچه توسط آمریکا بیان شده اعلام می‌کند و این در شرایطی است که درباره مسائلی از قبیل برداشتن تحریم‌ها، مسئله سانتریفیوژها، ذخایر اورانیوم غنی شده و رآکتور آب سنگین میان سخنان مقامات دو کشور اختلافاتی وجود دارد که این مسائل موجب شده نیاز به تصویب قانون مورد نظر کنگره مبنی بر نظارت این نهاد بر توافق هسته‌ای از سوی جمهوری‌خواهان احساس شود، اگرچه اوباما با این لایحه مخالفت می‌کند.
آنچنان که پیداست همزمان با موج انتقادات نسبت به این بیانیه در ایران در درون ایالات متحده نیز این انتقادات با شدت و ضعف دنبال شده است اما گذشته از مسائل کشورهای خارجی و در راستای رفع نگرانی‌های منتقدین داخلی بر آنچه که توافقنامه هسته‌ای نامیده می‌شود باید ببینیم آیا به زودی شاهد میزبانی تیم مذاکره‌کننده از منتقدین هسته‌ای خواهیم بود تا طبق فرمایشات مقام معظم رهبری این امر مصداق همدلی و یکسان سازی دل‌‌ها و عمل‌ها باشد؟.
انتهای پیام/
