هرچند نارس بودن نوزاد، ناهنجاری های مادرزادی و پایین بودن قابل توجه وزن زمان تولد یا بیماری های جدی زمینه ای مانند پنومونی، هیدروسفالی و تشنج از جمله علل مرگ این نوزادان از سوی مسوولان نظام سلامت عنوان شد اما آنچه بیش از همه ذهن افکار عمومی را درگیر کرد، علت مرگ برخی از این نوزادان به دلیل عفونت بیمارستانی بود.

عفونت بیمارستانی چیست؟

به طور کلی عفونت بیمارستانی به عفونتی اطلاق می شود که در طول زمان بستری بودن در بیمارستان ایجاد می شود و هنگام پذیرش بیمار وجود نداشته و در دوران نهفتگی هم نبوده است.

آیا در ایجاد عفونت بیمارستانی در خصوص سه نوزاد از 9 نوزاد فوت شده ، اهمال شده است؟ آیا مسوولان بخش مراقبت ویژه می توانستند از مرگ این نوزادان پیشگیری کنند؟ و اصولا آیا عفونت بیمارستانی فقط در ایران رخ می دهد یا اتفاقی مرسوم و طبیعی است؛ اگر موضوع طبیعی بوده است، چرا موجب جنجال رسانه ای شد و آیا اکنون بیمارستان ولیعصر که به عفونت بیمارستانی آلوده بود ، دوباره می تواند نوزادان را پذیرش کند؟

این سووالاتی است که ذهن افکار عمومی به ویژه رسانه ها به عنوان نمایندگان مردم را درگیر کرده است.

عفونتی که از بخشی به بخش دیگر بیمارستان حرکت می کند

دکتر ژیلا میرلاشاری، مدیر دپارتمان مراقبت های ویژه پرستاری نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تهران در این باره به خبرنگار اجتماعی ایرنا گفت: بخش مراقبت ویژه نوزادان بیمارستان ولیعصر (عج) به عفونت آسینتوباکتر آلوده شده بود.

وی در عین حال بابت این موضوع که این عفونت چه زمانی در بخش یاد شده ، منتشر شده است ، اظهار بی اطلاعی کرد.

به گزارش ایرنا البته دکتر صدف علی پور، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی تهران پیش تر اظهارداشت که بخش مراقبت های ویژه نوزادان از 14 اسفند سال گذشته به مدت دو هفته تعطیل شده بود.

این عفونت فقط به ایران اختصاص ندارد

میرلاشاری افزود: این عفونت فقط مختص بیمارستان های ایران نیست و حتی بیمارستان های کشورهای پیشرفته نیز ممکن است به این عفونت آلوده شوند. این عفونت در جاهای خیس و مرطوب رشد می کند و بسیار هم مقاوم نسبت به تمام داروها است.

وی تاکید کرد: این باکتری، حالت مهاجم دارد و در همه بخش های بیمارستانی حرکت می کند؛ بطورمثال این عفونت از بخش زایمان با حرکت مادر به بخش NICU (مراقبت های ویژه نوزادان) منتقل می شود.

میرلاشاری تصریح کرد: آسینتوباکتر به سیستم ایمنی نوزادان بستری در این بخش حمله کرد و موجب مرگ برخی نوزادان نارس در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بیمارستان ولیعصر (عج) شد.

چرا مرگ 9 نوزاد ، توجه افکار عمومی را به خود جلب کرد؟

با آنکه وقوع عفونت بیمارستانی غیرقابل انتظار نیست و در دیگر کشورها نیز رخ می دهد اما مرگ 9 نوزاد موجب توجه و نگرانی افکار عمومی شد.

مدیر دپارتمان مراقبت های ویژه پرستاری نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: همه 9نوزادی که در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان ولیعصر (عج) مجتمع امام خمینی (ره) بستری شدند، نارس بودند ، یا مشکلات جسمی متعدد و بیماری های زمینه ای داشتند.

میرلاشاری خاطرنشان کرد: این نوزادان نسبت به نوزادانی که در موعد تعیین شده به دنیا می آیند از سیستم ایمنی پایین تری برخوردار هستند و زودتر به عفونت مبتلا می شوند.

وی افزود: اما آنچه غیرمعمول بود و موجب جلب توجه و نگرانی مردم شد، فاصله زمانی نزدیک مرگ این نوزادان بود.

این مقام مسوول در دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید براینکه هر نوزاد نارسی لزوما از بین نمی رود، گفت: حتی نوزدان 25 هفته ای با وزن زیر یک کیلوگرم نیز به سلامت از بیمارستان مرخص می شوند.البته این نوزادان با نوزادان معمولی ، تفاوت هایی دارند و وضعیت آنان باید پیگیری و بررسی شود و مدام تحت نظر پزشک باشند.

وضعیت فعلی مجتمع ولیعصر (عج) چگونه است؟

مدیر دپارتمان مراقبت های ویژه پرستاری نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تهران در رابطه با این سوال ، اظهارداشت: همه جای بخش مراقبت های ویژه نوزادان بیمارستان ولیعصر (عج) به دقت شستشو شده و چندین بار از آن نمونه گیری به عمل آمده است تا آلودگی عفونی در آن باقی نمانده باشد.

میرلاشاری افزود: از پرستاران و مادر نوزادان نیز آزمایش های لازم به عمل آمده است و هر پرستار یا مادری که جواب آزمایش او ، مثبت بوده باشد، ایزوله می شود.

وی تصریح کرد: وضعیت بخش مراقبت های ویژه نوزادان بیمارستان ولیعصر (عج) تا حدودی کنترل شده است اما ممکن است آسینتوباکتر در گوشه ای مانده باشد و از مادر به نوزاد منتقل شده و دوباره منتشر شود.

وی تاکید کرد: تدابیر بهداشتی زیادی برای بخش مراقبت های ویژه نوزادان درنظر گرفته شده است؛بطورمثال این بخش کاملا ضدعفونی و کنترل شده است اما با این وجود تضمینی نیست که آلودگی برنگردد.

آیا می شد از مرگ نوزادان پیشگیری کرد؟

مدیر دپارتمان مراقبت های ویژه پرستاری نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تهران در پاسخ به این سوال، گفت: نمی توان پذیرفت که چون عفونت های بیمارستانی در بیمارستان های کشورهای پیشرفته هم رخ می دهد، نمی توان از بروز عفونت پیشگیری کرد.

میرلاشاری با تاکید براینکه عفونت بیمارستانی قابل پیشگیری است ، افزود: تدابیری پیشگیری از انتشار این عفونت باید از اتاق زایمان آغاز و امکانات بهتری فراهم شود.

وی تصریح کرد: مادران و نوزادان باید روی تخت های خاص قرار گیرند اما به دلیل کمبودها ، مادران ، ساعت ها روی برانکارد باقی می مانند.

وی یادآور شد: به دلیل تعداد زیاد بیماران و به رغم حداکثر تلاش پزشکان و مسوولان، امکانات بیمارستان ولیعصر (عج) مجتمع امام خمینی (ره) کم است ؛ از سوی دیگر مجتمع امام خمینی (ره) ، مجتمعی مرجع است و همه بیماران از سراسر کشور به آن مراجعه می کنند.

این مقام مسوول در دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: با فراهم آوردن امکانات، کنترل و نمونه گیری بیشتر و استفاده از لوازم یک بار مصرف و پیشگیری از به وجود آمدن سطوح خیس و مرطوب می توان ، میزان بروز عفونت بیمارستانی را کاهش داد.

توضیحات روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران

پیش از این روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی در خصوص وضعیت پیش آمده در بیمارستان ولیعصر (عج) اعلام کرده بود که عفونت نوزادان در NICU با توجه به وزن پایین، نارس بودن و بیماری های زمینه ای نوزادان امری اجتناب ناپذیر است و مرگ و میر در بخش مراقبت های ویژه نوزادان در ماه مورد نظر تفاوتی با آمار ماه های قبل نداشته است.

همچنین بیش از 60 درصد زایمان های انجام شده در این بیمارستان از زایمان های پرخطر به شمار می آیند که معمولا با درصد بالایی از مرگ و میر نوزاد همراه است.