پویان افزود: از جمله گیاهان خودروی این منطقه اروانه با گلهایی آبی رنگ و زینت بخش کوهپایه های استان است.
گل و برگ این گیاه خاصیت ضد تشنج و تسکین درد داشته و محرک سیستم گوارش انسان استو برای گیاهان مفید است.
وی تصریح کرد: این گیاه در شهرستانهای فردوس ، درمیان ، بیرجند و قاین است.
پژوهشگر گیاهان دارویی افزود: بومادران جنوبی که در گویش محلی خراسان جنوبی به کلپوره مشهور است ، این گیاه از خانواده کاسنی بوده و برای جلوگیری از نفخ معده و ناراحتیهای گوارشی انسان استفاده می شود.
آرام بخش بوده و برای تقویت معده و رفع بی خوابی ، و کاهش فشارخون موثر است.
وی اظهار کرد: این گیاه در ارتفاعات شمالی خوسف ، کوههای باقران ، دامنه های مرتفع قاین ، سرایان ، درمیان و سربیشه دیده می شود.
به گفته پویان ، پیرگیاه خراسانی از جمله گیاهان دارویی استان است که درفصل بهار و با گلهای زرد در اطرف جاده ها ، مزارع و دشتها دیده می شود و قسمت هوایی این گیاه مورد استفاده قرار می گیرد .
این گیاه برای کاهش ورم های ماهیچه ای مفیده بوده واز آن برای کمپرس روی بینی و قطع خونریزی استفاده می شود و در مناطق درمیان ، شاسکوه قاین ، بشرویه ، فردوس ، سرایان ، سه قلعه ، سربیشه و درمیان دیده می شود.
پویان ادامه داد: تاتاری پرگل یکی دیگر از گیاهانی است که از اواخر بهار تا تابستان در دشتهای منطقه دیده می شود و از ریشه ، برگ و گل آن استفاده دارویی به عمل می آید.
این گیاه اثرات شبیه خار مریم دارد و برای بیماریهای کبد، طحال ، درمان یبوست و یرقان استفاده می شود و در شمال غرب بیرجند ، شمال خوسف و ارتفاعات درمیان ، قاین ، سرایان و فردوس دیده می شود.
پژوهشگر گیاهان دارویی خاطر نشان کرد: زول خراسانی از گیاهانی است که در دامنه های کوه باقران ، ارتفاعات شمالی و جنوبی قاین ، درمیان ، سربیشه و نهبندان دیده می شود.
از ریشه و شاخه های گل دار آن برای درمان درد پهلو ، درد ناحیه دنده های قفسه سینه مورد استفاده قرار می گیرد و برای درمان ورم ها ، دمل ها و زخم های های داخلی مفید است، نفخ معده را کاهش داده ، برای کاهش دل پیچه ، دفع سنگ کلیه و کاهش قند خون موثر است.
به گفته پویان ، مستار هم از گیاهانی است که بومی خراسان جنوبی می باشد و از آن برای افزایش شیر ، تصفیه خون و رفع غلظت خون استفاده می شود.
طبیعت این گیاه سرد است و در ارتفاعت باقران ، ارتفاعت قاین ، درمیان و خوسف مشاهده می شود.
مستار جزو ارزشمندترین و استثنایی ترین گیاهان خراسان جنوبی است.
پژوهشگر گیاهان دارویی تصریح کرد: مریم گلی لوله ای هم با گلهای سفید رنگ یکی دیگر از گیاهان خراسان جنوبی که در برخی از کتابها دانه آن را به نام مرو نامیده می شود .
از این گیاه برای رفع درد های نیمه سر، ضدعفونی بینی ، تسکین بیماریهای صرع مورد استفاده قرار می گیرد.
این گیاه در ارتفاعات خوسف ، جلگه ماژان ، مناطق شمالی بیرجند و ارتفاعات آریان شهر دیده می شود.
خراسان جنوبی جزو پنج استان برتر ایران در زمینه گیاهان دارویی است.