به گزارش گروه علمی باشگاه خبرنگاران؛ با ابلاغ طرح رتبه بندی معلمان چیزی که بیشتر مورد توجه‌ها قرار گرفت درصد افزایش حقوق معلمان بود درحالیکه هدف از اجرای طرح‌‌ همان طورکه وزیر هم اعلام کرده بود افزایش کیفی آموزش و پرورش بود و نمایندگان مجلس هم آن را بیشتر قانون خدمات کشوری می‌دانند.

در همین زمینه سید محمد بطحایی معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش می‌گوید: طرح فعلی ۱۰ درصد کل طرح است و فعلا در این طرح درنظر داریم با درصد خطای کمی معلمان را رتبه بندی کنیم. این طرح زمانی تکمیل می‌شود که یک معلم ۷۰ درصد اعضای هیلت علمی دانشگاه حقوق بگیرد. 

او طی گفت‌و‌گویی به برخی سوالات فرهنگیان‌ در این خصوص پاسخ داده است. 

معلمان زیادی سوال داشتند که با اجرای طرح رتبه بندی، چقدر قرار است به حقوق آن‌ها اضافه شود. پاسخ شفاف آن‌ها چیست؟ 

طرح نظام تحول آموزشی اجرا نمی‌شود مگر اینکه کیفیت نیروی انسانی افزایش پیدا کند که این هم با دو عامل انجام می‌شود یکی بالا رفتن مهارت‌ها و دانش معلمان. یعنی معلم روش‌ها و علوم مربوط به حوزه خودش و استفاده از آن‌ها را بداند و دیگری ایجاد انگیزه برای معلم در بکارگیری این علوم. هدف طرح رتبه بندی ارتقای کیفیت بخشی معلمان، نیروی انسانی و در ‌‌نهایت آموزش و پرورش است که در طرح تحول نظام آموزشی هم به آن اشاره شده است و یکی از شیوه‌ها برای این کیفیت بخشی، ایجاد انگیزه در معلمان با افزایش حقوق است. یعنی این طرح به دنبال‌‌ همان دو مولفه‌ای است که اشاره کردم اما چون معلمان ما به لحاظ معیشیتی شرایط سختی نسبت به برخی کارمندان دولت دارند وضعیت رفاهی و معیشتی خوبی ندارند و حتی در برخی مناطق، سخت زندگی می‌کنند و فکرشان مشغول معیشت است ما تصمیم گرفتیم بیشتر به ایجاد انگیزه توجه کنیم. معلمی که درگیر مسائل اقتصادی باشد نه ذوق یادگیری دارد و نه انگیره‌ای برای انتقال آن‌ها. در پاسخ شما بگویم که براساس مصوبه هیات وزیران حداقل ۱۵ و حداکثر ۵۰ درصد حق شغل معلمانی که رتبه یک تا ۴ را بدست آورند اضافه می‌شود. البته کسانی هستند که سابقه کاری کوتاهی دارند و امتیاز لازم را در سال ۹۴ ندارد اما پیش بینی می‌کنیم حدود ۸۰ درصد معلمان بالاخره یکی از این ۴ رتبه را بدست می‌آورند؛ یعنی بین ۱۵۰ تا ۶۰۰ هزار تومان افزایش حقوق وجود دارد و پیش بینی ما این است که ۱۰ درصد نیروی انسانی رتبه ۴ را دارند. 

اما وقتی طرح به این بزرگی قرار است اجرا شود باید تلاش کنیم که درصد خطای آن کم شود، چون در این‌صورت اصل طرح با تهدید مواجه می‌شود. برای همین درسال اول اجرا (۹۴)، شاخص‌هایی که تعریف کردیم که خیلی سخت گیرانه نیست تا معلمان به سختی نیفتند و بیشتر به سنوات خدمت، مدرک تحصیلی، زمینه کاری یعنی در نظر گرفتن مناطق محروم و غیربخوردار را در نظر داریم که با این شرایط بیشتر معلمان می‌توانند رتبه ۲ و ۳ را بدست آورند. 

بنابراین رتبه بندی‌ها هر سال بازنگری می‌شود و تغییرات حقوقی هرسال برای معلمان پیش می‌آید؟ 

بله. قطعا این تغییر رتبه وجود دارد و کسی که رتبه دو و سه دارد امکان تغییر دارد اما برای رتبه ۴ خیلی موارد استثنایی برای پایین آمدن دارد. برای همین اگر این طرح خوب اجرا شود و فرهنگیان استقبال کنند کیفیت خوبی در نظام آموزشی پیش بینی می‌شود. 

برخی معلمان چندان به این رتبه بندی خوشبین نیستند و نگرانند که در رتبه بندی باز هم حقوق آن‌ها رعایت نشود. 

من در برخی جا‌ها هم شنیدم که معلمان اعتراض داشتند و عنوان می‌کنند اگر قرار است حقوقی اضافه شود خوب این کار‌ها برای چیست؟ اما این فضای بدبینی باید از بین برود و ما اگر شفاف سازی کنیم این بدبینی‌ها از بین می‌رود. معلمان باید ببیند اگر همکارشان رتبه ۳ دارد واقعا این شرایط را داشته است اصلا ما با این طرح می‌خواهیم اعمال سلیقه‌های شخصی را کم کنیم یعنی کسی که رتبه ۳ را با ۲۰ سال سابقه شغلی بدست آورده دیگر پارتی بازی نیست و کاملا مشخص است. برای همین ما شاخص‌های عینی و عملیاتی را برای طرح درنظر گرفتیم. 

بنابراین با تغییرات مدیریتی این شاخصه‌ها تغییر نمی‌کند؟ 

نه، الان دستگاه‌های دیگری هم هستند که از این طرح رتبه بندی استفاده می‌کنند و ما از تجربه آن‌ها استفاد ه می‌کنیم تا اعمال سلیقه را به صفر برسانیم. 

بدون اجرای این قانون، الان حداقل و حداکثر دریافتی معلمان چقدر است؟ 

میانگین حقوق دریافتی معلمان ممکن است از سایر کارکنان دولت کمتر نباشد اما چیزی که در آموزش و پرورش همیشه معلمان ما را ناراحت کرده این است که در دستگاههای دیگر مزایای جانبی داریم و آن‌ها ندارند. البته این مزایا در حکم نمی‌آید و ممکن است که عدد حکمی که من دارم با حکم یک کارمند دیگر یکسان باشد اما یکسری مزایایی را شما می‌گیرید که معلم ندارد مثل حق ایاب و ذهاب، ناهار، حق مسکن و بدی آب و هوا و کمکهای رفاهی. 

اما برخی کارمندان دولت هم اعتراض دارند که نسبت به ساعت کاری، تعطیلات عید، تابستان و سایر تعطیلاتی که معلمان دارند، حقوق کمی دریافت نمی‌کنند و نباید اعتراض کنند. 

دوستانی که این انتقاد را دارند به این جنبه توجه ندارند که معلم فقط سرکلاس کار ندارد و بیرون از کلاس هم باید طرح درس تهیه کند، مطالعه داشته باشد که زمان می‌برد. 

اما چند درصد معلمان ما واقعا این کار را در زمان خارج از ساعت کاری انجام می‌دهند؟ 

این اشکال وارد است اما مانند تخم و تخم مرغ است، یعنی چون مهارت و انگیزه ندارند این مشکل پیش می‌آید و ذوقی برای این کار ندارد، هرچند که درصد کمی از معلمان این گونه هستند چون در شرایط فعلی اگر معلم روز قبل طرح درس را آماده نکرده باشد امکان تدریس ندارد. خودتان می‌دانید که دانش آموزان امروز چقدر با گذشته فرق کردند و یکی از چالشهای جدی در مدارس انضباط کلاسی است‌‌ همان چیزی که به آن کلاس داری می‌گوییم. کلاس داری یک مقوله بسیار بسیار مهم است که معلم باید بلد باشد و اگر معلمی آن را نداند سرکلاس نمی‌تواند کار کند. اگر یک کارمند به هردلیلی در محل کار حوصله نداشته باشد مشکل زیادی پیدا نمی‌کند اما کلاس درس این گونه نیست و معلمان باید همیشه آماده باشند چون اگر معلم ۵ دقیقه ذهن معلم کلاس را‌‌ رها کند، سقف کلاس پایین می‌آید. کسانی هم که این اعتراض‌ها را دارند به این موضوع توجه ندارند که مگر فقط باید به ارتشی‌ها در زمان جنگ حقوق داد؟ یک نظامی در زمان غیر نظامی خودش را به روز نگه می‌دارد تا در جنگ از توانش استفاده کند. یک معلم هم باید خودش را آماده کند تا بتواند پاسخ دانش آموز را بدهد. ما به لطف خدا به سمتی می‌رویم که در معلمان این شرایط را به وجود آوریم. الان خود معلمان به ما می‌گویند حداقلی که ما بتوانیم زندگی روزمره داشته باشیم و دغدغه معیشتی نباشد را بدهید ما تابستان هم در مدرسه آموزش ضمن خدمت می‌بینیم و طرح درس می‌نویسیم. 

بنابراین ما به دنبال آن هستیم که بتوانیم آنگونه که‌ شان یک معلم است نظام پرداخت‌ها را سامان ‌دهی کنیم اما در مقابل به او بگوییم تمام وقت باشد. معلم از خدا می‌خواهد که در مدرسه جایی باشد تا با اولیا دانش آموزان صحبت کند و با آن‌ها در تعامل باشند. 

تکلیف بازنشسته‌ها و کسانی که تا شهریور بازنشسته می‌شوند در طرح رتبه بندی چه می‌شود؟ 

الان طرح در حال بررسی است تا احکام در مهرماه ابلاغ شود اما طرح رتبه بندی برای شاغلان طراحی شده است و برای بازنشستگان فعلا برنامه‌ای نداریم. البته باید از تجربیات آن‌ها در آموزش و پرورش استفاده کنیم و می‌توانیم کانون فکر یا اتاق فکرهایی داشته باشیم و از بازنشستگان بخواهیم که در سیستم نظارت راهبری با ما باشند. یعنی بازنشستگانی که توانایی و مهارت آموزشی دارند به عنوان راهنمای آموزشی ما هفته‌ای چند ساعت از مامور شوند و به مدارس رسیدگی کنند. اما در حال حاضر در طرح رتبه بندی مخاطبان اصلی شاغلان هستند. 

برخی نمایندگان مجلس هم این طرح را‌‌ همان قانون خدمات کشوری می‌دانند که هیچ ارتباطی با طرح رتبه بندی در سند تحول ندارد. 

قبلا در طرح رتبه بندی پیشنهاد‌هایی شده بود که ما الان در شاخصه‌ها از آن استفاده می‌کنیم و باید توجه داشته باشد که اینکه در طرح رتبه بندی از چه ظرفیتی استفاده می‌کنید مهم نیست و اگر الان ماده ۵۰ برنامه پنجم مبنای طرح رتبه بندی قرار گرفته اشکال ندارد و فرقی ندارد که از ظرفیت موجود استفاده کنیم یا در مجلس تصویب شود. ممکن است در سال بعد که طرح وسعت پیدا می‌کند نیاز به مصوبه مجلس باشد اما در مرحله اول با بررسی فراوانی که انجام دادیم متوجه شدیم در مرحله اول از ظرفیتهای قانونی موجود استفاده کنیم. برای ما مهم این بود که در کوتاه‌ترین زمان موجود این طرح ابلاغ و اجرا شود. ما مرحله اول را شروع کردیم که طرح مفصلی است اما همه طرح نیست و برای ادامه آن ممکن است در برنامه ششم یا مجلس نیاز به مصوباتی داشته باشیم که حتما اقدام می‌کنیم. 

همکاران من در آموزش و پرورش باید در سال ۹۴ به این طرح به عنوان آغاز شروع نگاه کنند ما یک کار ارزشمندی را شروع می‌کنیم و انشاالله با کسب نظر از فرهنگیان طرح کامل‌تر می‌شود. 

این طرح به نظر شما چقدر می‌تواند در یک معلمی که مثلا ۲۵ سال سابقه کار با سن و سال بالایی دارد ایجاد انگیزه کند؟ 

مفروض سوال شما این است که معلم باید تحقیق و پژوهش برای رتبه بندی داشته باشد، اما ما این توقع را ازمعلم نداریم بلکه با همین شاخص‌هایی که دارد قضاوت می‌شود. معلم باید طرح درس روش تدریس، روشهای کمک آموزشی، ارزیابی از دانش آموزان و ارتباط با اولیا و دانش آموزان رابداند و این ملاک ارزیابی ما خواهد بود. بنابراین شاخصه مهم در در این طرح عملکرد وظیفه‌ای معلم است برای همین ما این طرح را دادیم چون در طرح رتبه بندی قبلی شاخصه‌هایی بود که اصلا امکان اجرایی شدن ندارد. معلم نباید فرا‌تر از وظیفه عمل کند و اگر با کیفیت خوبی وظایفش را انجام دهد رتبه بالاتری می‌گیرد. 

با ابلاغ طرح ساماندهی امکان دارد که برخی نیروهای مازاد حذف شوند تا مشکل بودجه حل شود؟ 

از سال گذشته ما سازماندهی نیروی انسانی را شروع کردیم اما در برخی جا‌ها کمبود نیرو و برخی جا‌ها هم مازاد نیرو داریم. مرتبا به ما فشار می‌آورند که با جابه جایی‌هایی هم موافق شود چون مثلا یک کارمند دولت به تهران منتقل شده و همسر او هم به تبعیت او منتقل شود، درحالیکه ما در تهران خیلی نیروی مازاد داریم. در تهران ۸۰ درصد نیروی انسانی ما خانم هستند درحالیکه ۵۰ درصد دانش آموزان ما پسر هستند. ما سال قبل ۳۰ هزار دانش آموز بازنشسته را از آموزش و پرورش خارج کردیم و نیروی جدید نگرفتیم یعنی به تدریج با خروج نیرو، سازماندهی می‌کنیم اما کار بسیار سختی است و فشار فراوانی به ما می‌شود. 

این طرح چقدر زمان برای تکمیل شدن دارد؟ 

من به این طرح امیدوارم هستم الان قدم اول را برداشتیم و ۱۰ درصد کار انجام شده است. منتقدان الان نباید مخالفت کنند؛ البته ممکن است ۱۰ درصد را کم بدانند باید بدانند که با امکانت دولت ما طرح را اجرا می‌کنیم. ۱۰۰ درصد احرای کار زمانی است که بتوانیم به نیروی انسانی ۷۰ درصد یک عضو هیات علمی دانشگاه پرداخت بدهیم. الان حدود ۳ هزار نفر مدرک دکتری در آموزش و پرورش دارند که نباید با اساتید دانشگاه متفاوت باشند چون آن‌ها با نوجوان کار می‌کنند. نیروی انسانی به ویژه معلم محور اصلی در نظام آمورش و پرورش است که همه چیز متناسب با آن‌ها برنامه ریزی می‌شود. بنابراین اگر معلم حرفه‌ای و با انگیزه داشته باشیم خواسته‌های ما حتی در کلاس کپری هم خوب اجرا می‌شود.

انتهای پیام/