به گزارش حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ غلامعلی خوشرو در شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد دستور کار مربوط به عدم اشاعه امروز 29 تیر ماه سخنرانی کرد.

 

بسم الله الرحمن الرحیم

قطعنامه 2231 که شورای امنیت دقایقی قبل به تصویب رساند گویای تحولی مهم و چرخشی بنیادی در روند بررسی برنامه صلح آمیز هسته ای ایران توسط این شورا طی 10 سال گذشته است. برنامه جامع عمل مشترک (برجام) نتیجه تلاشهایی گسترده و جمعی طی نزدیک به دو سال اخیر است که هدف آن فرصت دادن به دیپلماسی و توقف توسل به فشار، تهدید و اعمال زور بود. این رهیافت جدید که اساسا با رویه شورای امنیت در گذشته متفاوت است، به همه ما کمک کرد تا بهترین راه حل ممکن را انتخاب کنیم، به یک بحران غیر لازم خاتمه دهیم و دستآوردهای مهمی برای کلیه طرفهای دخیل و تمامی جامعه بین المللی کسب نماییم.

قطعنامه ای که تصویب شد و سند برجام که امروز مورد تایید شورا قرار گرفت متضمن لغو قطعنامه های شورای امنیت هستند؛ قطعنامه هایی که بدون هر گونه توجیهی و تنها به خاطر تلاشهای ایران برای اعمال حقوقش تحریمهایی را علیه ما اعمال کرده بودند. این قطعنامه ها تنها بر مشتی گفته ها و دعاوی بی پایه استوار بودند. هیچکس هیچگاه هیچ دلیلی ارائه نکرد که گویایی غیر صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران باشد. آژانس بین المللی انرژی اتمی که همواره تاسیسات هسته ای ایران را تحت پرشمارترین و گسترده ترین بازرسیها داشته، بطور مستمر گزارش کرده که ایران پیوسته به همه تعهداتش پایبند بوده است. به عنوان مثال از نظر تکرر بازرسیها، تنها ژاپن در مقاطعی بیشتر از ایران تحت نظارتهای آژانس قرار داشته و آن نیز به این دلیل بوده که تاسیسات اتمی آن کشور گسترده تر از تاسیسات هسته ای ایران است. با این حال در سال گذشته، ایران از نظر دفعات بازرسی حتی بر ژاپن هم پیشی گرفت.

لذا، دخالت شورای امنیت به دلیل مشکوک بودن برنامه هسته ای ایران نبود، بلکه هدف شورا همآنطور که به صراحت در قطعنامه 1696 ذکر شده، تنها وادار کردن ایران به تعلیق برنامه قانونی غنی سازی اش بود. چنین خواسته ای از ایران نه تنها غیر لازم و نابجا بود، بلکه در واقع با تصمیمات کنفرانسهای بازنگری کنوانسیون عدم اشاعه (ان پی تی) که در سالهای 1990 و 2010 نیز که به اتفاق آراء اتخاذ شده بودند نیز مغایرت داشت. بر مبنای این تصمیمات مقرر شده است که انتخاب کشورها در ارتباط با فعالیتهای مربوط به  چرخه سوخت باید مورد احترام قرار گیرد. بعلاوه، شورای امنیت همچنین موضع گیریهای مستمر اکثریت اعضای جامعه بین المللی در این مورد را که توسط جنبش عدم تعهد نمایندگی می شوند، نادیده گرفت. مجموعه قطعنامه های شورای امنیت از 1737 تا 1929 همگی تنها با هدف مجازات مردم ایران به خاطر امتناع از پذیرش خواسته های شورا صادر شدند. مردم ایران از طریق تعامل با گروه 1+5، ضمن آنکه درایت لازم برای حرکت به جلو را نشان داده اند، اما گذشته را به فراموشی نسپرده اند. لذا، اگر چه ما امیدواریم که شورای امنیت فصل جدیدی در روابطش با ایران بگشاید، اما نمی توانیم رفتار پیشین شورا با خود را فراموش کنیم؛ رفتاری که در دوره جدید با بی عملی در برابر تجاوز صدام به ایران و استفاده رژیم او از سلاحهای شیمیایی آغاز شد و با رفتارش در قبال برنامه صلح آمیز هسته ای ایران تداوم یافت.  

راه حلی که به آن دست یافتیم بی گمان در جهت تحکیم و تقویت رژیم عدم اشاعه در کلیت آن است؛ چرا که در این چارچوب حق ایران برای توسعه انرژی هسته ای با اهداف صلح آمیز، از جمله غنی سازی و تحقیق و توسعه در قلمرواش، به رسمیت شناخته شده است. حقوق و تکالیف کشورها در چارچوب رژیم عدم اشاعه و هر رژیم بین المللی دیگر تنها همزمان و به همراه هم قابل تحقق اند. تکالیف تنها در صورتی محترم شمرده می شوند و این رژیمها از جمله ان پی تی در صورتی قابل دوام اند که حقوق ذیل آنها نیز برای کشورها قابل استیفا باشد. اگر قدرتهای بزرگ هر سه محور پیمان عدم اشاعه، بویژه خلع سلاح عمومی هسته ای و حق همگان برای استفاده از انرژی هسته ای، را محترم نشمرند و کشورهای غیر عضو ان پی تی در عمل و برغم سرکشی هایشان همچنان تشویق شوند، هیچ تهدیدی از هر نوع، اعم از تحریم یا جنگ و مانند آن، نمی تواند در دراز مدت به ماندگاری این پیمان مدد رساند.  

دولت جمهوری اسلامی ایران ضمن نگاه به آینده امیدوار است که برجام و قطعنامه 2231 نوید بخش گشایش فصل جدیدی در روابط ایران با شورای امنیت و کشورهای عضو گروه 1+5 باشد. ایران هم به دلیل شرایط عینی و هم به خاطر برخورداری از اراده ای قوی در این زمینه، خود را بطور کامل مقید به اجرای تعهدات خود ذیل برجام می داند؛ چرا که ما پیش از این مکلف به تبعیت از فتوای رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت الله خامنه ای، که سلاح های کشتار جمعی، بویژه سلاح هسته ای، را حرام اعلام فرموده اند، هستیم و بعلاوه دکترین دفاعی ما چنین رویه ای را الزام آور کرده است. امیدواریم که طرفهای ما و همچنین شورای امنیت نیز از عزمی قوی برای عمل به تعهداتشان در چارچوب اسناد مربوطه برخوردار باشند. تمایل ابراز شده از سوی شورای امنیت برای ایجاد روابطی نو با ایران، تشویق کلیه کشورها توسط شورا به همکاری با ایران در چارچوب سند برجام در حوزه استفاده مسالمت آمیز از انرژی هسته ای و طرحهای مربوطه و نیز تاکید شورا بر اینکه سند برجام در جهت اعتلا و تسهیل تماسها و همکاریهای اقتصادی و تجاری عادی با ایران است، همگی مثبت و دلگرم کننده اند.

اگر چه این توافق بر موضوع هسته ای متمرکز است، اما جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد که توافق مذکور اثرات مثبتی برای منطقه ما و تمامی جامعه بین المللی داشته باشد. در این رابطه نکاتی به شرح زیر قابل ذکر است:

1- این توافق را که بر مبنای احترام متقابل و تفاهم حاصل شد، باید دستاورد مهمی برای دیپلماسی و برتری آن بر رویه های مبتنی بر فشار و زور که طی 37 سال گذشته هیچ ثمری نداشتند، بشمار آورد. این توافق بر اعتقاد عمومی به دیپلماسی به عنوان معقولترین طریق جهت حل اختلافات در جهان به هم تنیده کنونی می افزاید و گواه آن است که دیپلماسی می تواند کارساز باشد و بر جنگ و تشنج فائق آید. لذا، این توافق پیامی روشن به همه کسانی است که هنوز بر این توهم اند که می توانند از طریق فشار و زور به هر آنچه که می خواهند دست یابند.

2- سند برجام توان این را دارد که منشاء تحول عمده ای در جهت همکاری و همآهنگی بیشتر با هدف مواجهه موثرتر با موضوعات واقعی موجود در منطقه ما شود. لذا، ما امیدواریم که این سند سرآغاز فصل جدیدی در منطقه باشد و به کشورهای منطقه کمک کند تا صفوف خود را فشرده کنند، با عزمی قوی به مبارزه با افراطی گری همت گمارند و در جهت همکاری بیشتر برای مقابله با تهدیدات بزرگی که منطقه ما و جهان را با مشکل مواجه ساخته، حرکت کنند. در حالیکه مبارزه با تروریسم، افراطی گری و فرقه گرایی برای همه کشورهای منطقه ما بسیار مهم است، شرکای ما در سند برجام نیز از این رهگذر با چالشهایی جدی برای امنیت خود مواجه اند. با فرو نشستن غبارهای ناشی از موضوع هسته ای، ما اکنون می توانیم با دستی بازتر بر موضوعات واقعی متمرکز شویم و از محیط مناسبتری که برای همکاری گسترده تر بین همه بازیگران شکل گرفته، بهره ببریم.

3- در پی این تحول عمده در منطقه، ما فراخوان خود را خطاب به همسایگان و دوستانمان در منطقه خلیج فارس و کل منطقه تجدید می کنیم که ایران آماده تعامل با همه آنها بر مبنای احترام متقابل، اصول حسن همجواری و برادری است. ما به کمک هم باید به چالشهای متعددی که همه ما را تهدید می کند، بپردازیم و برای این منظور باید از فرصتهای مشترک موجود بهره مند شویم. اکنون زمان آن فرا رسیده که همکاری علیه خطیرتری چالشهای مشترک را که افراط گرایی در راس آنها قرار دارد، شروع کنیم.

4- رژیم اسرائیل در چارچوب سیاست عمومی اش برای ایجاد تشنج در منطقه، هر چه در توان داشت برای خرابکاری در تلاشهایی که برای حل مسائل مربوط به پرونده هسته ای ایران صورت می گرفت و به شکست کشاندن این تلاشها به کار بست. این رژیم از این طریق یک بار دیگر نشان داد که صلح در منطقه را در جهت منافع خود نمی بیند و آنرا تهدیدی علیه موجودیت خود تصور می کند. ایران هراسی نیز که سران این رژیم سعی در اشاعه اش دارند، در جهت پیشبرد این سیاست شریرانه قرار دارد. لذا، ما به دوستان و همسایگانمان هشدار می دهیم که در چنین دامی گرفتار نشوند. در چنین شرایطی، تعجب آور نیست که رژیم اسرائیل تنها مانع در برابر تشکیل منطقه عاری از سلاح هسته ای در خاورمیانه است که کشور من حدود 40 سال قبل پیشنهاد کرد و از آن زمان به بعد همواره بر آن پای فشرده است. به اعتقاد ما کلاهکهای هسته ای که توسط رژیم اسرائیل انبار شده اند، تهدیدی شدید علیه صلح و امنیت در منطقه متلاطم ما است و شورای امنیت باید به مسئولیت اصلی خود تحت منشور ملل متحد عمل کرده و اقدام لازم برای خنثی کردن این تهدید را به عمل آورد.

در خاتمه اجازه دهید یادآوری کنم که ایران به عنوان کشوری با فرهنگ و تمدنی غنی، همواره در برابر طوفانهای هزاران ساله ایستادگی کرده و پیوسته مصمم به حفظ استقلال و هویت خود بوده است. ایران همچنان استوار و سربلند ایستاده است و این موقعیت ممتاز را از عهد شکنی و ستمگری به دست نیاورده است. اگر ما در مذاکرات جدی و تسلیم ناپذیر بودیم برای آن بود که تنها تعهدی را بپذیریم که در عمل قادر به انجام آن باشیم. ایران به تعهدی که پذیرفته پایبند است و طرفهای مذاکراتی ما نیز باید به تعهداتی که پذیرفته اند پایبند باقی بمانند. تنها از طریق پایبندی به تعهدات و حسن نیت و درستی رفتار می توانیم شاهد پیروزی دیپلماسی بر جنگ و تشنج باشیم. در این زمینه، سند برجام مبانی محکمی برای تعاملات گسترده تر و موثرتر دیپلماتیک فراهم آورده آورده است.

قبل از خاتمه سخنانم اجازه دهید به اطلاعتان برسانم که بر اساس دستورالعمل دریافتی، بلافاصله بعد از این نشست بیانیه جمهوری اسلامی ایران بعد از اقدام امروز شورای امنیت را جهت توزیع به عنوان سند شورای امنیت ارسال خواهم کرد.

انتهای پیام/