به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، سید مرتضی حسینی شاه ترابی، استاد مدعو گروه تاریخ اسلام جامعه المصطفی (ص) العالمیه با اشاره به مناظرات علمی و راهکارهای امام جواد (ع) برای جدال احسن و متقاعدسازی تفکر مقابل، اظهار کرد: مناظره علمی همواره به عنوان یکی از مهمترین روش های آموزش و انتقال دانش در تمدن اسلامی مطرح بوده است و از سده های نخست تاریخ اسلام تا به امروز جریان داشته و دارد.

وی ادامه داد: حتی می توان گفت این روش همپا با تمدن اسلامی رشد و شکوفایی داشته و تاثیر مستقیمی در حیات علمی تمدن اسلامی برجای گذاشته است؛ از طرفی همین مناظره، زمینه ساز آزاداندیشی در تمدن اسلامی است، گرچه خود آزاداندیشی در رواج مناظره بی تاثیر نیست.

این پژوهشگر تاریخ اسلام تصریح کرد: اگر در تاریخ اسلام تاملی داشته باشیم، مشاهده می کنیم مناظره در دوره نخست حکومت عباسی که دوره رشد و شکوفایی تمدن اسلامی بوده، یکی از متداول ترین روش های انتقال علم و دانش است و کاخ های حکومتی، مساجد و منازل بزرگان مهمترین مکان های برگزاری محفل های مناظره هستند.

حسینی شاه ترابی در ادامه بیان کرد: بخش مهمی از میراث حدیثی اهل بیت علیهم السلام نیز در همین قالب به ما انتقال یافته و گویای آن است که ائمه اطهار علیهم السلام به این روش در انتقال دانش اهتمام ویژه ای داشته اند؛ به خصوص در سیره امام صادق (ع)، امام رضا (ع) و امام جواد (ع) می شود این اهتمام را به وضوح دید.

به گفته وی به طور کلی، مناظرات امام جواد (ع) با دو دسته از مردم جامعه صورت می گرفت؛ نخست عالمان و بزرگان شیعه و در گام بعد عالمان و بزرگان غیرشیعه و وابسته به جریان رسمی قدرت که هر دو دسته مسلمان بودند و به همین سبب، مناظرات صورت گرفته بین امام (ع) و آنها بر مبنای باورها و اعتقادات اسلامی بود.

این کارشناس تاریخ تمدن اسلامی اذعان کرد: بر این اساس، استناد به آیات قرآن را در مناظرات آن حضرت (ع) با شیعیان و غیرشیعیان به وضوح می توان مشاهده کرد به خصوص، در مناظره با فقها و عالمان شیعی بغداد که مسعودی در «اثبات الوصیه» آن را نقل می کند.

وی با بیان این که استناد به سیره و سخن پیامبر (ص) و استناد به سیره و سخن امام معصوم (ع) نیز از عناصر و مولفه های مهم دیگری است که در مناظرات امام جواد (ع) دیده می شود، عنوان کرد: در این راستا امام جواد (ع) به تناسب از سیره و سخن پیامبر (ص) و ائمه معصوم (ع) در مناظرات استفاده می کردند و همچنین استناد به تاریخ را نیز در مناظرات خود در نظر می گرفتند که در مناظره ایشان با یحیی بن اکثم در موضوع خلفا می توان استنادی در کنار استناد به قرآن و سیره را مشاهده کرد.

استاد مدعو گروه تاریخ اسلام جامعه المصطفی (ص) العالمیه خاطرنشان کرد: در واقع توجه به تقسیم بندی ها و وجوه مختلف پرسش و مسئله طرح شده یکی از مهمترین اصول مناظره و ارائه پاسخ مبتنی بر باورهای مشترک و پذیرفته شده اصل تکمیلی آن است که در مناظرات حضرت جوادالائمه (ع) جزو اصول محسوب می شود.

منبع: شبستان

انتهای پیام/