تفأل به حافظ از دیرباز در میان آشنایان شعر حافظ متداول بوده و از آنجایی که در غزلش میتوان به تاویل و تعبیری بیتی بر حسب حال شنونده یافت، وی را « لسان الغیب» لقب دادهاند.
تفال به حافظ بیشتر از گذشته در میان مردم رواج یافته است، از روزنگارهایی که سربرگشان بیت یا غزلی از حافظ است تا دستفروشهای سرگذر که گاهی با نگاه ملتمسانه دستهای پاکت از اشعار حافظ بر دستی و قناری رنگارنگی بر دست دیگر دارند و فروشندههای مترو که گاهی با صدای «فال حافظ، فال حافظ» مرا از عمق تفکرات و درگیریهای روزانه بیرون میکشند و به دنیای واقعی برمیگردانند تا لبخندی حوالهشان دهم و برگی از فالهایشان را در قبال اسکناسی بخوانم ... و چه خجسته روزی است که پاسخ تفالم چنین بیاید:
مژده ای دل که مسیحا نفسی میآید
که ز انفاس خوشش بوی کسی میآید
بیستم مهر ماه روز بزرگداشت حافظ نامیده شده، شاعری که از پیر و جوان به آن دلبسته هستند و با اشعارش مأنوس ...
خواجه شمسالدین حافظ شیرازی شاعر بزرگ سده هشتم و یکی از سخنوران نامی جهان است، بیشتر شعرهای او غزل هستند که به غزلیات حافظ شهرت دارند، گرایش حافظ به شیوه سخنپردازی خواجوی کرمانی و شباهت شیوه سخنش با او مشهور است، وی از مهمترین تأثیرگذاران بر شاعران پس از خود شناخته میشود.
در قرون هجدهم و نوزدهم اشعار او به زبانهای اروپایی ترجمه شد و نام او به گونهای به محافل ادبی جهان غرب نیز راه یافت و هرساله در روز بزرگداشت حافظ مراسمی در محل آرامگاه او در شیراز با حضور پژوهشگران ایرانی و خارجی برگزار میشود.
حافظیه، آرامگاه حافظ ، نام مجموعه آرامگاهی موجود در شمال شهر شیراز و در جنوب دروازه قرآن است، این مجموعه بهدلیل جایدادن آرامگاه حافظ شیرازی در خود به این نام مشهور شده است.
مساحت حافظیه دو هکتار بوده و از دو صحن شمالی و جنوبی تشکیل یافته که این صحنها توسط تالاری از یکدیگر جدا شدهاند. این مجموعه چهار درب ورودی-خروجی دارد که درب اصلی در سمت جنوب آن، دو درب در سمت غرب آن و یک درب در سمت شمالشرق آن قرار گرفته است.
تالار حافظیه که از آثار دوره زندیان است، ۵۶ متر طول و ۸ متر عرض داشته و از ۲۰ ستون سنگی، هرکدام به ارتفاع ۵ متر تشکیل شدهاست. این تالار پیشتر شامل ۴ ستون و ۴ اتاق بوده که بعدها اتاقها از محدوده آن حذف گردیده است. در سمت شرق و غرب تالار ۲ اتاق - یکی متعلق به سازمان میراث فرهنگی و دیگری مربوط به دفتر آرامگاه - وجود دارد. شیوه معماری این تالار مربوط به دورههای هخامنشیان و زندیان است.
۶۵ سال پس از درگذشت حافظ، در سال ۸۵۶ هجری قمری، شمسالدین محمد یغمایی وزیر میرزا ابوالقاسم بابر گورکانی، حاکم فارس، برای اولین بار ساختمانی گنبدی شکل را بر فراز مقبره حافظ بنا کرد و در جلوی این ساختمان، حوض بزرگی ساخت که از آب رکنآباد پر میشد.
این بنا یک بار در اوایل قرن یازدهم هجری و در زمان حکومت شاه عباس صفوی و دیگر بار ۳۵۰ سال پس از وفات حافظ به دستور نادرشاه افشار مرمت شد. در سال ۱۱۸۷ هجری قمری، کریم خان زند بر مقبره حافظ، بارگاهی به سبک بناهای خود، شامل تالاری با چهار ستون سنگی یکپارچه و بلند و باغی بزرگ در جلو آن ساخت و بر مزارش سنگ مرمری نهاد که امروز نیز باقی است.
حافظ با توان شاعری بسيار داستانهای قرآنی را با اشارههای ظريف در شعرش بيان میكند اما به واقع او ناظم شعر نيست كه به بيان روايی داستان بپردازد بلكه شاعری تواناست كه با تخيل و شناخت عميق بسياری از مسايل قرآنی و اجتماعی را در قالب شعر ارائه میدهد.
بعد آن عمارتی که کریم خان زند بر مقبره حافظ ساخت، در طول یکصد و شصت سال تعمیرات زیادی به وسیله اشخاص خیرخواه انجام گرفت تا آنکه در سال ۱۳۱۵ به کوشش شادروان علی اصغر حکمت بنای کنونی با بهرهگیری از عناصر معماری روزگار کریم خان زند و یادمانهای حافظیه توسط آندره گدار فرانسوی طراحی و اجرا شد.
یادداشت از: سارا تمیزکار
انتهای پیام/