وی تصریح کرد: ریشه اصلی این مسایل به این برمیگردد که اختلاف نظرهایی در بین اعضای اوپک وجود دارد متاسفانه در این نشست به موضوعات کلیدی از جمله افزایش سهم تولید و تعیین دبیرکل جدید و سایر مسایل پرداخته نشده است. موضوع مهمی که پس از برگزاری چند ساعته این نشست بسیار حائز اهمیت است، کلاه گشادی است که بر سر اعضاء گذاشته شده است.
نماینده سابق ایران در اوپک گفت: آنچه که میتوان در مورد اجلاس اخیر اوپک گفت، نکاتی است که در بیانیه اخیر این سازمان دیده میشود. نکته عجیب در مورد بیانیه این سازمان، اشاره نشدن به سقف تولید است. تنها مسالهای که در این بیانیه اعلام شده، لزوم رصد بازار از سوی اعضاست. در عین حال اشاره شده که اوپک نسبت به بازار باثبات، متعادل و بلندمدت متعهد است.
به گفته وی، این مساله نکته مهمی است ،چرا که به نظر میرسد که اوپک منافع کوتاه و میان مدت خود را به کلی فراموش کرده است. بر اساس همین منافع کوتاه و میان مدت بود که این سازمان هر شش ماه یکبار، جلسه تشکیل میداد.
ماهیت اوپک تغییر یافته است
خطیبی عنوان کرد: این مساله بیانگر تغییر در ماهیت اوپک است. یعنی اوپک از یک سازمانی که منافع کوتاه مدت را رصد میکرد به سمت سازمانی در پی منافع بلندمدت در حال تغییر است. بر این اساس به نظر میرسد که اوپک قصد دارد بازار کوتاه و میانمدت را رها کند که این مساله اصلا خوب نیست.
نماینده سابق ایران در اوپک گفت: ماهیت اوپک تاکنون به این صورت بود که هر شش ماه یکبار بازار را رصد میکرد و در مورد قیمتها هم اظهارنظر میکرد. برهمین اساس اگر این سازمان بخواهد منافع بلندمدت را در نظر داشته باشد یعنی افقی تا سال 2030 در نظر گرفته که فاصله طولانی برای رصد بازار است. نباید بازار را رها کرد. این مساله تنها بیتعهدی اوپک را نشان میدهد که واقعا باعث نگرانی است.
وی در خصوص تاثیر این نگاه اوپک بر بازار، گفت: این نگاه به منزله بیثباتی بازار در کوتاه و میانمدت است و بعید میدانم که با مواضع کشور ما تطابق داشته باشد. ممکن است بیتوجهی از سوی اوپک صورت گرفته باشد اما ایران باید به صورت مکتوب، خواستار اصلاح بیانیه باشد و نسبت به این مساله واکنش نشان دهد.
نگاه جدید اوپک با روح اساسنامه مغایرت دارد
خطیبی معتقد است که نگاه جدید اوپک با روح اساسنامه این سازمان و منافع اعضا مغایرت دارد. زیرا بر اساس اساسنامه اوپک باید به بازار کوتاهمدت و میانمدت نیز واکنش نشان دهد اما در این بیانیه تنها بلندمدت مورد تأکید قرار گرفته است.
وی تاکید کرد:تا دیروز منافع اوپک کوتاه مدت بود. چطور میشود که به یکباره اینقدر تغییر در نگاه یک سازمان ایجاد میشود؟ ممکن است اشتباهی صورت گرفته باشد اما در غیر این صورت، این سیاست جدید تنها به نفع کشورهایی است که منافع بلندمدت دارند.
خطیبی گفت: با این بیانیه به نظر میرسد ماهیت اوپک تغییر پیدا کرده است و اگر نمایندگان ایران متوجه این موضوع نبودهاند باید بلافاصله نسبت به این بیانیه واکنش نشان دهند و نگذارند رقبای ایران اجازه دهند تا هر کاری که میخواهند با اوپک انجام دهند.
این کارشناس انرژی در ادامه با اشاره به اینکه بررسی بازار در بلندمدت از گذشته مورد تأکید عربستان سعودی قرار داشت، گفت: با این بیانیه مشخص میشود که عربستان به هدف خود رسیده است.
وی ادامه داد: قبل از آغاز جلسات، مسؤولان وزارت نفت اعلام کرده بودند در این جلسه قرار است هم سهمیههای اعضا مشخص شود و هم سقف جدید برای اوپک تعیین شود اما با بیانیه منتشر شده مشخص شد نتوانستیم به این اهدافی که به آن اشاره کردهاند، برسیم که در این باره باید مسئولین حاضر در جلسه پاسخگو باشند.
سقفی در بیانه دیده نشده است
وی گفت: در دورهای که سقف تولید اوپک به 30 میلیون بشکه رسید مسئولین فعلی واکنش نشان دادند و گفتند مقصر کاهش قیمت نفت کسانی هستند که این سقف را پذیرفتند اما اکنون همین افراد باید جوابگوی کارهای خود در جلسه اخیر اوپک باشند و بگویند چرا سهمیهها تعیین نشد و هیچ سقفی در بیانیه دیده نشده است.
متاسفانه سازمان اوپک تحت تاثیر جریانات سیاسی شده که کشورهای ابرقدرت به روی خودشان نمیآورند به طوری که در پشت اهداف اقتصادی احکام سیاسی نهفته است و با ادامه این روند عمده کشورهای صادرکننده اوپک فدای تصمیمات غیرمنطقی برخی از کشورهای قدرتمند میشوند. تحولات سیاسی باعث ناامنی در بازار نفت جهان شده است و این ناامنی به دنبال خود هزینههای زیادی را میطلبد که این هزینه از جیب کشورهای صادرکننده نفت تامین میشود.
لازم به ذکر است که سقف 30 میلیون بشکهای تولید نفت اعضای اوپک باز هم حفظ شد تصمیمی که از سال 2011 گرفته شده و همچنان روی کاغذ به قوت خودش باقی مانده است.