هرآنچه یک نماینده باید بداند/بخش پنجم
شرایط انتخاب‌کنندگان و انتخاب شوندگان مجالس شورای اسلامی و خبرگان از منظر "قانون اساسی"
در این گزارش شرایط انتخاب‌کنندگان و انتخاب شوندگان مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری را از دید"قانون اساسی"بررسی می‌کنیم.
به گزارش خبرنگار مجلس گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ بانزدیک شدن به انتخابات مجلس شورای اسلامی به فصل های مختلف قانون اساسی که مرتبط با شرایط حال حاضر انتخابات مجلس است در قالب گزارشی به پیرامون این قوانین می‌پردازیم و در این بخش به"شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان"مندرج در قانون اساسی می‌پردازیم که به شرح زیر است:
**ماده 27 - انتخاب كنندگان بايد داراي شرايط ذيل باشند:
1
- تابعيت كشور جمهوري اسلامي ايران.
2 - هجده سال تمام.
3 - عاقل بودن.
**ماده 28 - انتخاب شوندگان هنگام ثبت نام بايد داراي شرايط زير باشند:
1 - اعتقاد و التزام عملي به اسلام و نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران.
2 - تابعيت كشور جمهوري اسلامي ايران.
3 - ابراز وفاداري به قانون اساسي و اصل مترقي ولايت مطلقه فقيه.
4 – داشتن حداقل مدرك كارشناسي ارشد و يا معادل آن
5 - نداشتن سوء شهرت در حوزه انتخابيه.
6 - سلامت جسمي در حد برخورداري از نعمت بينائي، شنوائي و گويائي.
7 - حداقل سن سي سال تمام و حداكثر هفتاد و پنج سال تمام.
(تبصره 1 - داوطلبان نمايندگي اقليت هاي ديني مصرح در قانون اساسي از التزام عملي به اسلام، مذكور در بند (1) مستثني بوده و بايد در دين خود ثابت العقيده باشند.)
(تبصره 3 – هر دوره نمايندگي مجلس شوراي اسلامي معادل يك مقطع تحصيلي فقط براي شركت در انتخابات محسوب مي‌شود.)
**ماده 29 - اشخاص زير به واسطه مقام و شغل خود از داوطلب شدن محرومند:
الف - اشخاص زير از داوطلب شدن در حوزه‌هاي انتخابيه سراسر كشور محرومند مگر اينكه حداقل شش ماه[20] قبل از ثبت نام از سمت خود استعفاء نموده و به هيچ وجه در آن پست شاغل نباشند:
1 - رئيس جمهور و معاونين و مشاورين وي.
2 - دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام و معاونين وي.
3 - مشاورين معاونين رئيس جمهور.
4 - رؤساي دفاتر سران سه قوه.
5 - وزرا و سرپرستان وزارتخانه‌ها.
6 - معاونين و مشاورين وزرا.
7 - مديران كل و سرپرستان ادارات كل وزارتخانه‌ها و مديران كل حوزه وزارتي و رؤساي دفاتر وزرا.
8 - اعضاي شوراي نگهبان و هيأت مركزي نظارت بر انتخابات.
9 - رئيس قوه قضائيه و معاونين و مشاورين وي.
10 - رئيس ديوان عالي كشور و معاونين و مشاورين وي.
11 - دادستان كل كشور و معاونين و مشاورين وي.
12 - رئيس ديوان عدالت اداري و معاونين و مشاورين وي.
13 - رئيس سازمان بازرسي كل كشور و معاونين و مشاورين وي.
14 - رؤسا و سرپرستان سازمان ها ، ادارات كل ، ادارات عقيدتي سياسي نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران ، جانشينان و معاونين آنان در سراسر‌كشور.
15 - رئيس سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران و معاونين وي.
16 - رئيس جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران و معاونين وي.
17 - استانداران.
18 - معاونين و مشاورين استانداران.
19 - فرمانداران.
20 - بخشداران.
21 - شهرداران و رؤساي مناطق شهرداري.
22 - رؤسا و سرپرستان سازمان هاي دولتي.
23 - رئيس دانشگاه آزاد اسلامي.
24 - اعضاي هيأت مديره و مديران عامل بانك ها.
25 - اعضاي هيأت مديره ، مديران عامل شركت هاي دولتي و وابسته به دولت كه حيطه وظايف و اختيارات آنها به كل كشور تسري دارد.
26 - رئيس كل بانك مركزي ايران و معاونين و مشاورين وي.
27 - رؤسا و سرپرستان بنيادهاي (مستضعفان، شهيد، 15 خرداد، مسكن)، كميته امداد امام خميني(ره)، نهضت سوادآموزي، سازمان تبليغات اسلامي،دفتر تبليغات حوزه علميه قم ، رئيس سازمان تعزيرات حكومتي ، رؤساي اتاق هاي بازرگاني ، صنايع و معادن ، تعاون، معاونين و مشاورين آنان.
28 - شاغلين در نيروهاي مسلح و وزارت اطلاعات.
ب - اشخاص زير از داوطلب شدن در حوزه‌هاي انتخابيه قلمرو مأموريت خود محرومند مگر اينكه شش ماه قبل از ثبت نام از سمت خود استعفاء نموده و به هيچ وجه در آن پست شاغل نباشند:
1 - ائمه جمعه دائمي.
2 – قضات شاغل در امر قضاء و رؤساي دادگستري شهرستان ها و استان ها.
3 - مديران كل و سرپرستان دفاتر و ادارات كل استان ها و معاونين آنان.
4 - مديران كل و سرپرستان دفاتر و ادارات كل استانداري ها و معاونين آنان.
5 - رؤسا و سرپرستان ادارات و سازمان هاي دولتي و وابسته به دولت و معاونين آنان در استان و شهرستان.
6 - رؤسا و سرپرستان دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالي اعم از دولتي و غير دولتي و رؤسا و سرپرستان واحدها و شعب آنها.
7 - اعضاي هيأت مديره و مديران عامل شركت هاي دولتي و وابسته به دولت در استان و شهرستان.
8 - سرپرستان مناطق و رؤساي شعب بانك ها در استان و شهرستان.
9 - سرپرستان دفاتر سازمان تبليغات اسلامي در مركز استان و شهرستان ها.
10 - مديران مراكز صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران.
11- اعضاي شوراهاي اسلامي شهر و روستا.
ج - اعضاي هيأت هاي اجرائي و ناظرين شوراي نگهبان در حوزه انتخابيه تحت مسئوليت خود.
تبصره 1 - كليه مقامات داراي عناوين هم طراز با عناوين مذكور در بندهاي (الف) و (ب) مشمول اين ماده مي‌باشند. تشخيص هم طرازي با سازمان امور اداري و استخدامي كشورمي‌باشد.
تبصره 2 - درمورد كساني كه طبق قوانين استخدامي و يا تعهد خدمت، استعفاي آنان منوط به پذيرش آن از سوي مسئولين مربوطه باشد، قبول استعفا شرط است. همچنين استعفاي پرسنل نيروهاي مسلح منوط به قبول فرماندهي كل قوا مي‌باشد.
تبصره 3 - به هنگام ثبت‌نام، ارائه گواهي رسمي مبني بر قبول استعفا و عدم اشتغال در پست و مقام و مشاغل ياد شده در بندهاي (الف) و (ب) اين ماده شش ماه قبل از ثبت نام الزامي است.
تبصره 4- جايگزين فرد مستعفي بايد از سوي مرجع ذي صلاح بالاتر ، حداكثر به مدت يك ماه به طور رسمي معرفي شود و فرد مستعفي در آن حوزه مسئوليتي نداشته باشد.
تبصره 5- هر يك از مسئولين استاني و شهرستاني نظير رئيس ستاد اقامه نماز و رئيس ستاد امر به معروف و نهي از منكر مشمول حكم فوق مي گردند.
تبصره 6- وزارت كشور موظف است حداقل هفت ماه قبل از ثبت نام از داوطلبان ، مراتب را از طريق رسانه هاي گروهي به آگاهي عموم برساند.
**ماده 30 - اشخاص زير از داوطلب شدن نمايندگي مجلس محرومند:
1- كساني كه در جهت تحكيم مباني رژيم سابق نقش مؤثر داشته اند.
2- ملاكيــن بزرگ كه زمين هاي موات را به نـام خود ثبت داده اند.
3- وابستگان تشكيلاتي و هواداران احزاب، سازمانها و گروه هايي كه غيرقانوني بودن آنها از طرف مقامات صالحه اعلام شده است.
4- كساني كه به جرم اقدام عليه جمهوري اسلامي ايران محكوم شده اند.
5- محكومين به ارتداد به حكم محاكم صالحه قضائي.
6- مشهورين به فساد و متجاهرين به فسق.
7- محكومين به حدود شرعي مگر آنكه توبه آنان ثابت شده باشد.
8- قاچاقچيان مواد مخدر و معتادين به اين مواد.
9- محجورين و كساني كه به حكم دادگاه مشمول اصل چهل و نهم(49) قانوني اساسي باشند.
10- وابستگان به رژيم سابق از قبيل اعضاي انجمن هاي شهر و شهرستان ، وابستگان به تشكيلات فراماسونري ، هيأت رئيسه كانون هاي حزب رستاخيز ، حزب ايران نوين و اعضاي فعال آنها ، نمايندگان مجلسين سنا ، شوراي ملي سابق و مأموران ساواك.
11- محكومين به خيانت ، كلاهبرداري ، اختلاس و ارتشاء ، غصب اموال ديگران و محكومين به سوء استفاده مالي به حكم محاكم صالحه قضائي.
ادامه دارد..
**ماده 27 - انتخاب كنندگان بايد داراي شرايط ذيل باشند:
1
- تابعيت كشور جمهوري اسلامي ايران.
2 - هجده سال تمام.
3 - عاقل بودن.
**ماده 28 - انتخاب شوندگان هنگام ثبت نام بايد داراي شرايط زير باشند:
1 - اعتقاد و التزام عملي به اسلام و نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران.
2 - تابعيت كشور جمهوري اسلامي ايران.
3 - ابراز وفاداري به قانون اساسي و اصل مترقي ولايت مطلقه فقيه.
4 – داشتن حداقل مدرك كارشناسي ارشد و يا معادل آن
5 - نداشتن سوء شهرت در حوزه انتخابيه.
6 - سلامت جسمي در حد برخورداري از نعمت بينائي، شنوائي و گويائي.
7 - حداقل سن سي سال تمام و حداكثر هفتاد و پنج سال تمام.
(تبصره 1 - داوطلبان نمايندگي اقليت هاي ديني مصرح در قانون اساسي از التزام عملي به اسلام، مذكور در بند (1) مستثني بوده و بايد در دين خود ثابت العقيده باشند.)
(تبصره 3 – هر دوره نمايندگي مجلس شوراي اسلامي معادل يك مقطع تحصيلي فقط براي شركت در انتخابات محسوب مي‌شود.)
**ماده 29 - اشخاص زير به واسطه مقام و شغل خود از داوطلب شدن محرومند:
الف - اشخاص زير از داوطلب شدن در حوزه‌هاي انتخابيه سراسر كشور محرومند مگر اينكه حداقل شش ماه[20] قبل از ثبت نام از سمت خود استعفاء نموده و به هيچ وجه در آن پست شاغل نباشند:
1 - رئيس جمهور و معاونين و مشاورين وي.
2 - دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام و معاونين وي.
3 - مشاورين معاونين رئيس جمهور.
4 - رؤساي دفاتر سران سه قوه.
5 - وزرا و سرپرستان وزارتخانه‌ها.
6 - معاونين و مشاورين وزرا.
7 - مديران كل و سرپرستان ادارات كل وزارتخانه‌ها و مديران كل حوزه وزارتي و رؤساي دفاتر وزرا.
8 - اعضاي شوراي نگهبان و هيأت مركزي نظارت بر انتخابات.
9 - رئيس قوه قضائيه و معاونين و مشاورين وي.
10 - رئيس ديوان عالي كشور و معاونين و مشاورين وي.
11 - دادستان كل كشور و معاونين و مشاورين وي.
12 - رئيس ديوان عدالت اداري و معاونين و مشاورين وي.
13 - رئيس سازمان بازرسي كل كشور و معاونين و مشاورين وي.
14 - رؤسا و سرپرستان سازمان ها ، ادارات كل ، ادارات عقيدتي سياسي نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران ، جانشينان و معاونين آنان در سراسر‌كشور.
15 - رئيس سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران و معاونين وي.
16 - رئيس جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران و معاونين وي.
17 - استانداران.
18 - معاونين و مشاورين استانداران.
19 - فرمانداران.
20 - بخشداران.
21 - شهرداران و رؤساي مناطق شهرداري.
22 - رؤسا و سرپرستان سازمان هاي دولتي.
23 - رئيس دانشگاه آزاد اسلامي.
24 - اعضاي هيأت مديره و مديران عامل بانك ها.
25 - اعضاي هيأت مديره ، مديران عامل شركت هاي دولتي و وابسته به دولت كه حيطه وظايف و اختيارات آنها به كل كشور تسري دارد.
26 - رئيس كل بانك مركزي ايران و معاونين و مشاورين وي.
27 - رؤسا و سرپرستان بنيادهاي (مستضعفان، شهيد، 15 خرداد، مسكن)، كميته امداد امام خميني(ره)، نهضت سوادآموزي، سازمان تبليغات اسلامي،دفتر تبليغات حوزه علميه قم ، رئيس سازمان تعزيرات حكومتي ، رؤساي اتاق هاي بازرگاني ، صنايع و معادن ، تعاون، معاونين و مشاورين آنان.
28 - شاغلين در نيروهاي مسلح و وزارت اطلاعات.
ب - اشخاص زير از داوطلب شدن در حوزه‌هاي انتخابيه قلمرو مأموريت خود محرومند مگر اينكه شش ماه قبل از ثبت نام از سمت خود استعفاء نموده و به هيچ وجه در آن پست شاغل نباشند:
1 - ائمه جمعه دائمي.
2 – قضات شاغل در امر قضاء و رؤساي دادگستري شهرستان ها و استان ها.
3 - مديران كل و سرپرستان دفاتر و ادارات كل استان ها و معاونين آنان.
4 - مديران كل و سرپرستان دفاتر و ادارات كل استانداري ها و معاونين آنان.
5 - رؤسا و سرپرستان ادارات و سازمان هاي دولتي و وابسته به دولت و معاونين آنان در استان و شهرستان.
6 - رؤسا و سرپرستان دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالي اعم از دولتي و غير دولتي و رؤسا و سرپرستان واحدها و شعب آنها.
7 - اعضاي هيأت مديره و مديران عامل شركت هاي دولتي و وابسته به دولت در استان و شهرستان.
8 - سرپرستان مناطق و رؤساي شعب بانك ها در استان و شهرستان.
9 - سرپرستان دفاتر سازمان تبليغات اسلامي در مركز استان و شهرستان ها.
10 - مديران مراكز صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران.
11- اعضاي شوراهاي اسلامي شهر و روستا.
ج - اعضاي هيأت هاي اجرائي و ناظرين شوراي نگهبان در حوزه انتخابيه تحت مسئوليت خود.
تبصره 1 - كليه مقامات داراي عناوين هم طراز با عناوين مذكور در بندهاي (الف) و (ب) مشمول اين ماده مي‌باشند. تشخيص هم طرازي با سازمان امور اداري و استخدامي كشورمي‌باشد.
تبصره 2 - درمورد كساني كه طبق قوانين استخدامي و يا تعهد خدمت، استعفاي آنان منوط به پذيرش آن از سوي مسئولين مربوطه باشد، قبول استعفا شرط است. همچنين استعفاي پرسنل نيروهاي مسلح منوط به قبول فرماندهي كل قوا مي‌باشد.
تبصره 3 - به هنگام ثبت‌نام، ارائه گواهي رسمي مبني بر قبول استعفا و عدم اشتغال در پست و مقام و مشاغل ياد شده در بندهاي (الف) و (ب) اين ماده شش ماه قبل از ثبت نام الزامي است.
تبصره 4- جايگزين فرد مستعفي بايد از سوي مرجع ذي صلاح بالاتر ، حداكثر به مدت يك ماه به طور رسمي معرفي شود و فرد مستعفي در آن حوزه مسئوليتي نداشته باشد.
تبصره 5- هر يك از مسئولين استاني و شهرستاني نظير رئيس ستاد اقامه نماز و رئيس ستاد امر به معروف و نهي از منكر مشمول حكم فوق مي گردند.
تبصره 6- وزارت كشور موظف است حداقل هفت ماه قبل از ثبت نام از داوطلبان ، مراتب را از طريق رسانه هاي گروهي به آگاهي عموم برساند.
**ماده 30 - اشخاص زير از داوطلب شدن نمايندگي مجلس محرومند:
1- كساني كه در جهت تحكيم مباني رژيم سابق نقش مؤثر داشته اند.
2- ملاكيــن بزرگ كه زمين هاي موات را به نـام خود ثبت داده اند.
3- وابستگان تشكيلاتي و هواداران احزاب، سازمانها و گروه هايي كه غيرقانوني بودن آنها از طرف مقامات صالحه اعلام شده است.
4- كساني كه به جرم اقدام عليه جمهوري اسلامي ايران محكوم شده اند.
5- محكومين به ارتداد به حكم محاكم صالحه قضائي.
6- مشهورين به فساد و متجاهرين به فسق.
7- محكومين به حدود شرعي مگر آنكه توبه آنان ثابت شده باشد.
8- قاچاقچيان مواد مخدر و معتادين به اين مواد.
9- محجورين و كساني كه به حكم دادگاه مشمول اصل چهل و نهم(49) قانوني اساسي باشند.
10- وابستگان به رژيم سابق از قبيل اعضاي انجمن هاي شهر و شهرستان ، وابستگان به تشكيلات فراماسونري ، هيأت رئيسه كانون هاي حزب رستاخيز ، حزب ايران نوين و اعضاي فعال آنها ، نمايندگان مجلسين سنا ، شوراي ملي سابق و مأموران ساواك.
11- محكومين به خيانت ، كلاهبرداري ، اختلاس و ارتشاء ، غصب اموال ديگران و محكومين به سوء استفاده مالي به حكم محاكم صالحه قضائي.
ادامه دارد..
