تجدید نظر در حكم صادره دادگاه چگونه محقق می شود؟/جایگاه اعاده دادرسی در قوانین كیفری
استفاده از اعاده دادرسی بسیار محدود و تنها در مواردی که قانون مقرر کرده، قابل استفاده است.
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، برخی موارد پیش آمده كه برخی از افراد و یا در واقع متهمان در دادگاه به حكم صادره ازسوی قاضی اعتراض داشته و درصدد هستند تا برای حكم فرصت تجدید نظر بیابند.
در كتاب قانون از این كار به عنوان اعاده دادرسی كه در لغت به معنای ترکیب اضافی به شمار می آید استفاده می شود. اما شخصی كه تقاضای بررسی مجدد حكم صادره را دارد باید با سند و مدركی قاطع كه تقدیم دادگاه می كند درخواست خود را اثبات كند.
اعاده دادرسی با این هدف که دادگاه از رأی قطعی سابق خود بازگردد از روشهای اعتراض لن حكم دادگاه برشمرده می شود. با توجه به اینكه ممكن است در نتیجه دادرسی حکمی صادر شود که با خطا همراه باشد، بنابراین برای اینکه رأی دادگاه‌ها مصون از خطا باشد، اعاده دادرسی پیشبینی شده است.
**انواع اعاده دادرسی
اعاده دادرسی با توجه به نحوه اقامه آن به 2 نوع تقسیم می‌شود: برابر بند الف ماده 432 قانون آیین دادرسی مدنی، اگر متقاضی اعاده دادرسی به طور مستقل آن را درخواست کند، این درخواست، اعاده دادرسی اصلی محسوب می‌شود.
همچنین در روش بعدی مقابل اعاده دادرسی اصلی، اعاده دادرسی طاری قرار دارد که در بند "ب" همان ماده به آن اشاره شده است. اعاده دادرسی طاری در ضمن دادرسی مطرح می‌شود؛ این در حالی است که در اعاده دادرسی اصلی پروندهای در حال رسیدگی نیست تا ضمن آن اعاده دادرسی مطرح شود.
استفاده از اعاده دادرسی بسیار محدود است و تنها در مواردی که قانون مقرر کرده، قابل استفاده است. در جلسه دادرسی نیز تنها به جهتی رسیدگی می‌شود که در دادخواست اعاده دادرسی قید شده است.
**اعاده دادرسی در چه مواردی استفاده می شود؟
بر اساس ماده 436 قانون آیین دادرسی مدنی، در اعاده دادرسی به جز آنچه که در دادخواست اعاده دادرسی ذکر شده است، جهت دیگری مورد رسیدگی قرار نمی‌گیرد.
جهات اعاده دادرسی عبارتند از:
1- موضوع حکم، مورد ادعای خواهان نبوده باشد.
2- حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد.
3- وجود تضاد در مفاد یک حکم که ناشی از استناد به اصول یا به مواد متضاد باشد.
4- حکم صادره با حکم دیگری در خصوص همان دعوا و اصحاب آن، که قبلاً توسط همان دادگاه صادر شده است، متضاد باشد؛ بدون آن که سبب قانونی موجب این مغایرت باشد.
5- طرف مقابل درخواستکننده اعاده دادرسی حیله و تقلبی به کار برده که در حکم دادگاه موثر بوده است.
6- حکم دادگاه مستند به اسنادی بوده که پس از صدور حکم، جعلی بودن آنها ثابت شده باشد.
7- پس از صدور حکم، اسناد و مدارکی به دست میآید که دلیل حقانیت درخواستکننده اعاده دادرسی باشد و ثابت شود اسناد و مدارک یادشده در جریان دادرسی مکتوم بوده و در اختیار متقاضی نبوده است.
**مراجع اعاده دادرسی كدام اند؟
بر اساس ماده 432 قانون آیین دادرسی مدنی، مرجع صلاحیتدار در رسیدگی به درخواست اعاده دادرسی دادگاهی است که حکم قطعی را صادر کرده است.
اگر دادگاه بدوی حکم قطعی را صادر کرده باشد، همان دادگاه مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست اعاده دادرسی است و در صورت قبول این درخواست به استناد ماده 435 قانون آیین دادرسی مدنی، رسیدگی ماهوی کرده و حکم مقتضی صادر می‌کند. حکم صادره توسط این دادگاه نیز طبق مقررات قابل تجدیدنظرخواهی است.
و در صورتی که دادگاه تجدیدنظر حکم قطعی را صادر کرده باشد، این دادگاه مرجع صالح برای اعاده دادرسی خواهد بود و در صورت قبول درخواست اعاده دادرسی و انجام رسیدگیهای لازم، مبادرت به صدور رأی می‌کند که این رأی قطعی خواهد بود.
البته در صورتی که جهت درخواست اعاده دادرسی، مغایرت دو حکم صادره از دادگاه واحد باشد، دادخواست اعاده دادرسی به شعبه دادگاه صادرکننده حکم دوم تقدیم می كند.
مهلت درخواست اعاده دادرسی برای اشخاص مقیم ایران 20 روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور 2 ماه است. همچنین تمدید مهلت درخواست اعاده دادرسی ممنوع است مگر در مواردی که قانون معین کرده باشد.
در پایان گفتنی است، اعاده دادرسی را می توان راهی دانست برای سازگاری حكم دادگاه و احقاق حق با واقعیتهای بیرونی كه ممكن است گاهی اوقات مورّد قبول دادگاه واقع شود.
انتهای پیام/
