به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل؛ آتش افروختن در عصر روز سه‌شنبه از مهم‌ترين رسوم چهارشنبه‌سوری است که در اين روز بچه‌های كوچك لباس‌های نويی می ‌پوشند و از صبح زود «گون» را در سه يا چهار پشته جمع می كنند و تا تاريك شدن هوا لحظه‌شماری می ‌كنند. وقت غروب گون‌ها را آتش زده و تمام اعضای خانواده چندين بار از روی آتش می پرند و می گويند: ‌« منيم ساريليتيم سنون، منون قيرميز بلغون منيم» يعنی ناراحتی من مال تو، تمام صفا و خوشی تو مال من، هم‌چنين مي‌گويند: « آغرليغيم، بيغير ليغيم، ديش آغريم، باش آغريم بوردا جاقال» يعنی كابوس و ناراحتی من، دندان‌درد و سردرد من در اين‌جا ماندگار شد. دن ايستاتمان ديگر رسم چهارشنبه‌سوری است.

روز ما قبل سه‌شنبه بانوی هر خانه عدس و نخود و ... را خيس می ‌كند كه اين رسم را « دن ايستاتماق» می‌گويند. اين حبوبات خيس‌شده روز سه‌شنبه به همراه گندم برشته می‌شود. به گندم برشته كنجد يا مغز گردو اضافه شده و به‌ عنوان آجيل شب چهارشنبه‌ سوری مورد مصرف قرار می ‌گيرد.

از ديگر رسم‌های اين شب فال‌گوش «تولاق آستی» است كه مردم برای اطلاع از سرنوشت و آينده خود در حالی كه انگشت در گوششان قرا می ‌دهند و به خانه‌ی همسايه‌ها راهی می ‌شوند و در نزديكی در يا پنجره دست‌هايشان را از گوش خارج می ‌كنند، در اين لحظه آن‌چه می ‌شنوند، بر اساس آن نيت خود را تعبير می كنند.

در شب چارشنبه‌سوری جوانان و نوجوانان دستمال يا پارچه‌ای را به داخل خانه فاميل و همسايه‌های خود می ‌اندازند و صاحب خانه هديه نقدی يا غير نقدی به دستمال می ‌بندد.

اهالی استان اردبيل به اين رسم «قورشاق آتماق» می گويند. اين كار طوری انجام می‌گيرد كه صاحب دستمال برای صاحب‌خانه شناخته نشود. « اوزوگ آتدی» از ديگر رسم‌های شب چهارشنبه‌سوری است. در اين رسم 10 تا 20 نفر در خانه‌ای جمع می ‌شوند و داخل تشت نسبتا بزرگ آب می ‌ريزند و رويش را با پارچه سفيد يا قرمز ميی پوشانند.

هر كس انگشتر خود را داخل آب می ‌اندازد، همه به نوبت يك دوبيتی يا يك بيت شعر می ‌خوانند. فردی كه دو بيتی خواند به خودش يا كسی ديگر دستش را از زير پارچه به آب وارد می كند و بدون آن‌كه داخل تشت را ببيند، انگشتری را بيرون می آورد. اگر انگشتری مال خواننده ترانه بود، نيت خود را با توجه به آن شعر تعبير می ‌كند؛ در غير اين صورت انگشتری هر كس بيرون آيد آن شعر با نيت او تعبير می ‌شود.

در شب چهارشنبه سوری « بوقدا آتماق» رسمی است كه بيش‌تر در مورد دختران دم بخت اجرا می‌شود. دراين رسم تكه فلزی را روی آتش می گذارند، وقتی كه كاملا داغ شد، به‌نام هر دختر يك دانه گندم روی آتش می‌گذارند. گندم هر كس زودتر از روي آتش پريد، می‌گويند او زودتر از همه ازدواج خواهد كرد. پريدن از روی آب كه در زبان محلی به آن «‌سواوستوندان آتلاتماق» می ‌گويند در صبح روز چهارشنبه اجرا می ‌شود.

به محض پايان شب و آغاز روز چهاشنبه بچه‌ها، جوانان و بزرگسالان به سوی رودخانه‌ها و جوی ‌ها می ‌روند و از روی آب‌های جاری می ‌پرند و هنگام پريدن از روی آب همان جمله‌هایی را تكرار می ‌كنند كه موقع پريدن از روی آتش می گويند. هم‌چنين هر كس در كنار جوی آب مقدار كمی از موی خود را بريده و در آب می اندازد تا سال آينده سال خوبی برای صاحب مو باشد.
در اين روز هم‌چنين زن‌های خانه‌دار با يك كوزه از چشمه‌ها آب می آورند و در گوشه اتاق‌ها می ‌پاشند و معتقد هستند بعد از آن آب ديگر حشره‌های موذی در اتاق‌ها وارد نمی ‌شوند. در شب چهارشنبه برای دخترانی كه نامزد هستند، از طرف خانه شوهری هديه‌ای فرستاده می ‌شود. اين هديه برنج،ماهی و شمع به همراه پارچه يا طلاست. هم‌چنين برای دختران ازدواج‌كرده هديه‌ای همچون هديه يادشده از طرف پدر و مادر يا برادر فرستاده می ‌شود كه اين هديه در اردبيل «بايرام پایی» گفته می ‌شود. غذای شب چارشنبه‌سوری در استان اردبيل معمولا شيرپلو با ماهی است كه همراه آن كوكوسبزی نيز درست می شود.

سبزی اين كوكو معمولا هفت نوع است كه در روستاها اين سبزی‌ها از مراتع تهيه می ‌شود.

در روز چهارشنبه همه به يكديگر عيد را با گفتن جمله « چرشنبه بايراميز مبارك اولسون» تبريك می‌گويند. انفجار ترقه در روز و شب چهارشنبه‌سوری از ديگر برنامه‌های جوانان و نوجوانان و سطح شهرها و روستاهاست.

انتهای پیام/