ارک علی‌شاه به بازمانده‌های ایوان جنوبی ارگ علیشاه در شهر تبریز برمی گردد که بنای اولیه ارگ در بین سال‌های ۷۱۸ تا ۷۳۹ هجری قمری با هدف ساخت آرامگاه بزرگی در صحن مسجد علیشاه تبریز در هنگام وزارت علیشاه انجام شد.

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از تبریز؛با فروریختن سقف بنا به هنگام ساخت و با فوت علیشاه ادامه ساخت بنا در آن زمان متوقف شد. با آغاز جنگ‌های ایران و روسیه در سال‌های ۱۸۰۴-۱۸۲۴ و جنگ ایران و انگلیس در ۱۸۵۷ این بنا و محوطه اطراف آن به سرعت به ارگی نظامی تغییر کاربری داده‌شد.

به فرمان عباس میرزا ولیعهد قاجار سربازخانه٬ ستاد فرماندهی جنگ ارتش ایران٬ و کارخانه ریخته‌گری و توپ ریزی در محوطه ارگ تبریز ساخته شد.

همچنین در عهد قاجار عمارت کلاه فرنگی نیز در همین محوطه ساخته شد. محوطه ارگ تبریز در دوران مختلف قاجار به عنوان بخشی از برج و باروی شهر و همچنین محل انبار مهمات نظامی استفاده شده است.

بنای اولیه ارگ به قرن هشتم هجری باز می‌گردد که با هدف ساخت مسجد علیشاه بصورتی ناتمام رها شد.

خرابه‌های ارگ به سال ۱۸۴۰

در دوران پس از مشروطه با هجوم روس‌ها مردم تبریز به دفاع در برابر تهاجم پرداختند. در این زمان ارگ نقطه تمرکز مدافعان تبریزی بود. آن‌ها توپی را نیز به بالای ارگ انتقال داده بودند تا در دفاع از مواضع خود از آن استفاده نمایند. با سقوط تبریز و به هنگام اشغال تبریز بدست قوای روس در سال ۱۲۹۰ روس‌ها دیوار ارگ را به توپ بستند. پس از اشغال نیز به علت بی مبالاتی روس‌ها در جابجایی گلوله‌های توپ آتش بخشی از برج و باروی ارگ را فرا گرفت.

در سال‌های بعد با استفاده از دیواره‌های اولیه مسجد قلعه‌ای نظامی به جای آن ساخته شد که این بنا تا اواخر دوران قاجار با افزودن الحاقات مختلف مورد استفاده قرار گرفت.

بخش‌های اضافه شده به دیوارهای اولیه در دوران پهلوی تخریب شد و بخش‌هایی نیز در دوران پس از انقلاب تخریب گردید. امروزه دیواره جنوبی ارگ پا بر جا مانده‌است که برای بازدید عمومی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

در دهه‌های پس از انقلاب مسجد بزرگی در فضای پیرامون ارگ بنام مصلی بزرگ تبریز بنا شده که بخشی از فضای بصری ارگ را تحدید کرده. از این مسجد در مراسم مختلف دولتی و در روزهای جمعه برای برگزاری نماز جمعه استفاده می‌شود.
 

انتهای پیام/ش

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.