براساس آمار اداره کل صادرات صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، میزان صادرات صنایع دستی (بدون احتساب زیورآلات دستی ) در سال 94، با رشد 13 درصدی نسبت به سال ماقبل خود 174 میلیون دلار بوده است.

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری، فرهنگ و هنر کهن ایران، تنوع قومیتی و آداب و رسوم مختلف، جایگاه ویژه ای را در تولید صنایع دستی برای ایران فراهم آورده و ایران را در بین 8 کشور اول تولید صنایع دستی در جهان قرار داده است؛ اگرچه، هنوز در حوزه صادرات به جایگاه اصلی خود دست نیافته ایم و به اعتقاد بهمن نامور، معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با توجه به اینکه در تنوع صنایع دستی مقام اول جهان را داریم.

 

با توجه به اینکه بالغ بر 370 نوع صنایع دستی در کشور وجود دارد و طیف وسیعی از مناطق شهری، روستایی و عشایری را شامل می شود و نزدیک به دو میلیون صنعتگر و هنرمند صنایع دستی مشغول به فعالیت هستند، می توان از ظرفیت ­ها و فرصت های موجود در این حوزه به خصوص صنایع دستی روستایی که تداعی کننده بخشی از سنت های اصیل به شمار می آید، در جهت ایجاد توسعه پایدار بهره برد.
بمناسبت روز جهانی صنایع دستی 20 خرداد به سراغ هنرمند حصیر بافی در روستای سید محله ساری رفتم هنرمندی که به گفته کارشناسان میراث فرهنگی صنایع دستی وگردشگری مازندران آخرین بازمانده هنر دستی هفت هزار ساله حصیر بافی مازندران است که اکنون این اثر هنری در میان جولان صنایع دستی چشم بادامی ها به دنبال متولی احیاء می گردد.

سید صادق تقیان 66 ساله اهل روستای سید محله ساری می گوید تا 30 سال قبل اهالی این روستاها و روستاهای اطراف درمنازل خود زیرانداز و نورگیر پنجره می بافتند ومی فروختند اما امروزبا پیشرفت تکنولوژی وآمدن حصیرهای چینی دیگر کوب مازندران حنایش رنگ ندارد.

وی گفت: هزارو500 متر کوب هرسال در ابعاد نیم متری برای تابلوی نقاشی تا 6متری می بافم.

شهر دیگر وهنر دستی ارزشمند دیگر جویبار روستای کلاگر محله ، مهد تولید سفال مازندران است.

زمانی نه چندان دور کارگاه های تونلی با تعداد زیادی کوره از ابتدا تا انتهای کلاگر محله جویبار محل کار استادان سفالگری مازندران همچون غلامعلی چینی ساز ، عزیزالله فکوری ، عظیم بخشی، یوسف طالبی و سبحان نجفی بود.

سفالینه های کلاگر محله جویبار بازارهای آن زمان را به تسخیر خود درآورده بودند و چهارشنبه بازار قائمشهر و پنجشنبه بازار بهنمیر محل عرضه و فروش هنر دست استادان بود.

قدره(کاسه آش) ، گومبکا( ظرف مخصوص نگهداری نیشکر)، دوشون (ظرف مخصوص تولید کره) ، گل لوه)ظرف مخصوص درست کردن ماست) و نمک شور( ظرف مخصوص نگهداری نمک) از جمله ظروف سفالی مازندران بودند که در آن زمان مشتریان خوبی هم داشت ولی امروز وضعیت به گونه ای شده است که هنر دست رمضانعلی چینی ساز بازمانده سفالگری مازندران در منطقه کلاگرمحله جویبار در پس رنگ و لعاب های ظروف امروزی، رنگی ندارد و اینک وی به امیدهایی در دل به حرفه خاندانش که پنج نسل در خانواده اش رواج دارد ادامه می دهد تا شاید سفالگری باز رونق بگیرد.

علی توکل زاده یکی ازلاک تراشان روستای گزنا سرای نوراست که 42سال از عمر خود را صرف این صنعت آبا واجادی خود کرده است.

وی گفت : روزگاری در این روستا همه با هنر لاک تراشی امرار و معاش می کردند والان با مرور زمان و آمدن وسایل آشپزخانه از جنس استیل و چینی وپلاستیک دیگر کسی رغبت به خرید این محصول ندارد.

وی افزود: تغییر سلیقه مشتریان نیز از دیگر موانع رشد این هنر است که با انجام پژوهش های کاربردی چون سلیقه یابی، بازاریابی، بازارسازی، ارائه طرح های جدید، رعایت استانداردها و یافتن مواد جایگزین در ساخت مصنوعات چوبی، نه تنها شکوفایی مجدد این هنر محقق می شود بلکه موجبات اشتغالزایی عام نیز در منطقه فراهم می آید.

محقق و کارشناس صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران با بیان اینکه پیشینه هنر لاک تراشی در مازندران مربوط به 8 تا 11 هزار سال گذشته است گفت: هنرمندان وسایل مورد نیاز روزمره خود را با ساخت مصنوعات چوبی تامین می کردند.

امیرآقایی افزود: بر اساس تحقیقات به عمل آمده در حاشیه دریا، دشت و ارتفاعات مازندران قابلیت رشد گونه های مختلف خیزران کاملا وجود دارد که نمونه رایج در جایگزینی دیگر چوبها است و محصولات چوبی وارداتی کشورهای آسیای شرقی نیز از این درخت ساخته می شود.

مدیرکل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری مازندران گفت: تنوع صنایع و هنرهای سنتی مازندران را به قطب آثار دستی و سنتی تبدیل کرده اما نبود بازاری برای فروش و عرضه مایه نگرانی هنرمندان این رشته‌ها شده است.

بزرگ نیا با بیان اینکه ۳۷ اثر هنرمندان مازندرانی نشان ملی و ۱۲ آثار مهر اصالت یونسکو کسب کردند افزود: مازندران محروم از یک بازارچه‌های دائمی صنایع دستی است.

 سهم صادرات صنایع دستی از صادرات غیر نفتی

با توجه به ظرفیت تولید و صادرات صنایع دستی در کشور، این بخش می تواند به عنوان مزیتی مهم و عمده در ایجاد اشتغال و کارآفرینی و همچنین تحقق اقتصاد مقاومتی به شمار رود.

اهمیت و مزیت های صنایع دستی روستایی در توسعه اقتصادی

بیش از۹۰ درصد از منابع نخست صنایع دستی در داخل کشور فراهم است که مهم ترین آنها نیروی انسانی، مواد اولیه و وسایل و ابزار کار است و به همین جهت، می توان گفت صنایع دستی در تولیدات ملی نقش مهمی ایفا می کند.

صنایع دستی روستایی می تواند به تولید ملی، تأمین تعادل اجتماعی، توسعه توریسم و مبادلات فرهنگی، ایجاد اشتغال، توسعه صادرات و مهم تر از همه فقدان عوارض و پیامد های زیست محیطی به جهت سادگی تولیدات صنایع دستی کمک کند.
شهری دیگر این بار صدای رونق چرخ های سفالگری هفت هزار ساله همچنان در کارگاه کاهگلی روستای 400 خانواری سلیم آباد تنکابن شنیده می شود.

خانواده ای به نام محبی که فارق از هیاهوی زندگی شهری و شغل های امروزی، در کنج این دیوارهای سنتی، کارگاهی ساده و بی ریا جلوه نمایی می کند، کارگاهی کاه گلی که صدای نفس های 7هزار ساله سفال از آن شنیده می شود، اتاقکی که زمینه اشتغال را برای 30 نفر اعضای این خانواده فراهم کرده است.

محب علی محبی که پدر بزرگ خانواده است، قدمت این هنر را در خانواده خود از سه نسل گذشته اعلام کرد و گفت: هنر سفال از اجدادم به من به ارث رسیده و من هم آن را به فرزندانم آموختم.

کارشناس صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران هم با بیان اینکه این سازمان برای آشنایی هنرمندان صنایع دستی با استانداردهای مهر اصالت سالانه دوره های آموزشی برگذار و از آنها حمایت می کند، گفت: هنرمندانی که موفق به دریافت مهر اصالت ملی یا بین المللی شدند، در صورت فعالیت مستمر و برخورداری از بازار فروش در اولویت پرداخت تسهیلات و شرکت در نمایشگاههای ملی و بین المللی قرار می گیرند.

به گفته شعبانی از 18هزار هنرمند صنایع دستی مازندران 250 نفر سفالگر هستند که سالانه 5 میلیون سازه سفالی تولید و روانه بازارهای داخلی می کنند.

احیاء صنایع دستی روستایی مقدمه شکوفایی اقتصادی

توسعه صنایع دستی روستایی به عنوان یک فرصت و مزیت اصلی در بهبود شرایط کسب و کار، ایجاد بازارهای هدف صادراتی، توسعه صنعت توریسم و در نهایت رشد و رونق اقتصادی مطرح است.

 
معاونت صنایع دستی کشور در راستای سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در تحقق اقتصاد مقاومتی و با توجه به شعار سال، طرحی را مبنی بر شناسایی و ساماندهی روستاهای هدف گردشگری که دارای ظرفیت­ های بالقوه در این حوزه هستند در دستور کار قرار داده که براساس آن، هر ساله شناسایی 62 روستا و بازسازی و ساماندهی حدود 330 کارگاه صنایع دستی روستایی هدف گذاری شده است. همچنین، با موافقت ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی مقرر شده در سال 95 حدود 9 میلیارد تومان از محل اعتبارات بودجه عمومی کشور و همچنین 111 میلیارد و 600 میلیون تومان از محل اعتبارات تسهیلات بانکی به توسعه صنایع دستی از جمله صنایع دستی روستایی اختصاص یابد.

مسئول توسعه و ترویج صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری مازندران گفت : دست سازهای استان با هدف مخاطب پسندی و ایجاد تنوع بر اساس ذائقه و نیاز خریداران باز تعریف می شود.

عاطفه شعبانی افزود : تشکیل این کمیته را برای نخستین بار در کشور حوزه معاونت صنایع دستی مازندران پیشنهاد داده و هم اکنون نیز در مرحله انتخاب اعضای کمیته است .

وی گفت : قرار است این کمیته با عضویت هنرمندان ، کارشناسان و افراد باتجربه در عرصه تولید و بازاریابی صنایع دستی تشکیل شود و تا با استفاده از تجارب و دیدگاههای کارشناسی ، از این پس صنایع دستی برابر نیاز و ذائقه روز مردم تولید شود.

احیاء، حفظ و توسعه صنایع دستی روستایی به عنوان بخشی از فرهنگ، هنر و تاریخ کشور قبل از هر چیز نیازمند آن است که به عنوان دغدغه ­ای مهم برای مسئولان و حتی مردم جوامع روستایی و شهری جلوه گر شود. در این راستا، حمایت های مالی و معنوی در کنار توجه به زیرساخت های توسعه صنایع دستی روستایی و سیاستگذاری و هدف گذاری مناسب در این بخش کمک مؤثری در ترغیب و ترویج صنایع دستی روستایی محسوب می شود. بر همین اساس، لازم است مسئولان امر علاوه بر تأمین اعتبارات مناسب با توسعه صنایع دستی روستایی، برنامه ریزی مطلوب و بلند مدت را به منظور استفاده و بهره برداری مناسب از ظرفیت ها و فرصت های موجود انجام دهند و لازمه آن نیز بیش از هر چیز نیازمند شناسایی موانع و مشکلات این بخش و رفع آنهاست.

انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.