به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان، گیاه «بادرنجبویه» سالهاست که توسط پزشکان مشرق زمین، برای درمان مشکلات خلقی استفاده می شود؛ همچنین مصرف آن جهت سردرد با منشاء عصبی، ضعف حافظه و خستگی روحی مفیدست.

این گیاه به اشکال مختلفی از قبیل اسانس، عصاره روغنی، روغن، پماد، کمپرس و دم کرده استفاده می شود. اسانس این گیاه در آرام کردن درد معده با منشاء عصبی، احساس چنگ زدگی در معده، تپش قلب، سردردهای یک طرفه، سرگیجه، عصبانیت، بی خوابی، استفراغهای دوران بارداری، کم خونی دختران جوان، درد عصبی دندان و رفع تندخویی در دختران جوان و زنان بسیار مؤثرست.

برگ این گیاه، بهترین دارو برای کسی است که هنگام نگرانی واضطراب ناراحتی معده پیدا می کند. دم کرده آن نیز جهت تهوع، مراحل اول سرماخوردگی ، خستگی عصبی و افسردگی مفیدست.

گفتنی است کمپرس، پماد و روغن حاصل از این گیاه جهت دفع حشرات و درمان زخم نیش آنها و رفع تنش عصبی، از زمان ابن سینا تجویز شده است.

برگها و ساقه تازه بادر نجبویه تا حدی اشتها آور بوده و باعث ترشح شیره گوارشی می گردد. این گیاه محرک دستگاه گوارشی بوده و به هضم غذا کمک زیادی می کند استفاده از بادرنجبویه خام یا نوشیدن دم کرده آن برای درمان دل به هم خوردگی های گوارشی و ناراحتی های عصبی بسیار مفید است. این گیاه سرعت تعریق را بالا برده و به عنوان دارویی بادشکن مصرف آن به شکل خام (خرد شده در تهیه سالاد) یا به صورت دم کرده برای افرادی که از نفخ معده رنج می برند توصیه و تجویز می شود. گیاه بادر نجبویه به دلیل داشتن نوعی اسانس روغنی معطر در آن نقش زیادی در درمان افسردگی داشته و دستگاه عصبی را به طور معجزه آسایی تقویت می کند و دارویی آرام بخش محسوب می شود. افزودن چند برگ و ساقه بادر نجبویه در سالادهای مقوی کبد ، موجب تحریک کبد و غده آدرنال می شود و آن را به خوبی تقویت می کند. بادر نجبویه بند آورنده خونریزیهای قاعدگی نیز بوده و به عنوان دارویی ضد ویروس، ضد باکتری و ضد اسپاسم کاربرد دارد. از تخم بادرنجبویه جهت تزیین روی سالاد استفاده می شود.

برداشت این گیاه معمولا در اواخر اردیبهشت، قبل از ظهور گل ها انجام می شود. برگ ها و سرشاخه ها پس از برداشت، در جریان هوا قرار می گیرند تا به سرعت خشک شوند و پس از آن در محل تاریک و خشک نگهداری می گردند.

این گیاه بومی مناطق مدیترانه ای است و در اروپا و آسیا نیز انتشار دارد. در ایران در کنار مجاری آب ها و مناطق اطراف تهران، در شمال ایران در رشت و اطراف آن ، رودبار و در آذربایجان و مناطق شرقی ایران و استان های غربی می روید.

ساقه‌های آن چهارگوش بوده و کمی کرکدار است و به بلندی سی تا هشتاد سانتی‌متر می‌رسند. برگ‌های زرد مایل به سبز آن به شکل بیضی و یا قلب هستند و لبه‌ آنها دندانه دندانه است. وقتی برگها له ‌شوند، بوی لیمو شیرین از آنها متصاعد می شود.

از اواخر تابستان تا اواسط پاییز، سنبله گل های کوچک بادرنجبویه به رنگ زرد که بعدا به صورتی کم رنگ یا سفید تبدیل می‌شوند، ظاهر می‌گردد.

این گیاه به کمبود آهن حساس می‌باشد و در خاک‌هایی که از لحاظ آهن فقیر هستند اضافه نمودن کودهای آهن دار ضروری است.

گیاه بادرنجبویه یا وارنگ بو محبوب زنبور عسل است، همچنین موجب از بین رفتن افسردگی می شود و داروی مورد علاقه ابوعلی سینا بود.

ملیسا (Melissa) نام علمی بادرنجبویه است که از واژه‌ای یونانی، به معنای زنبور گرفته شده است، این گیاه محبوب زنبور عسل است. وقتی زنبور مسافت زیادی از کندو دور می‌شود، با عطر این گیاه راه بازگشت خود را پیدا می‌کند.

گفته می‌شود که زنبورهای عسل هیچگاه باغی را که بادرنجبویه در آن می‌روید ترک نمی‌کنند و کندوی معطر به بوی این گیاه، زنبورهای جدیدی را تشویق می‌کند که در آن کندو اقامت گزینند.

ترکیبات شیمیایی

از نظر ترکیبات شیمیایی در اندام سبز این گیاه موادی مانند اسیداولئیک، سیترال، ژرانیول و رزماری اسید وجود دارد. این گیاه دارای اسانس روغنی فرار است که به عنوان منبع غنی از سیترال است. سیترال بوی تند لیمویی دارد و معمولا از مرکبات و از این گیاه گرفته می شود و در صنعت عطرسازی مصرف دارد.

همچنین در برگ های بادرنجبویه تانن ها وجود دارند. از دیگر ترکیبات آن می توان لیمونن و فلاونوئیدها را نام برد.

خواص درمانی بادرنجبویه

بادرنجبویه داروی مورد علاقه پزشک بزرگ ایرانی، ابوعلی‌سینا بود که جهت تقویت قلب و انبساط روح تجویز می کرده است.

استفاده از این گیاه به عنوان یک داروی ضد افسردگی تا قرن هفدهم ادامه داشت. آزمایش‌های جدید بر روی حیوانات آزمایشگاهی نشان می دهد که این گیاه همانند یک داروی مسکن بر روی دستگاه عصبی مرکزی عمل می کند و به همین دلیل آرام بخش است.

این گیاه به اشکال مختلفی از قبیل اسانس، عصاره روغنی، روغن، پماد، کمپرس و دم‌کرده استفاده می‌شود. بادرنجبویه دارای طبیعت گرم و خشک است. خواص آن عبارتند از :

آرام بخش اعصاب

ضد بیماری های قلب، معده و روده

مفرح و نشاط آور

اسانس این گیاه در آرام کردن درد معده با منشاء عصبی، احساس چنگ‌زدگی در معده، تپش قلب، سردردهای یک طرفه، سرگیجه، عصبانیت، بی‌خوابی، استفراغ های دوران بارداری، درد عصبی دندان و رفع تندخویی در دختران جوان و زنان موثر است.

بالا برنده فشار خون

 ضد اسپاسم، ضد درد، نیرو دهنده، ضد تشنج

 برای رفع احساس صداهای مبهم در گوش، هیستری، مالیخولیا

خواص برگ بادرنجبویه

برگ این گیاه، بهترین دارو برای کسی است که هنگام نگرانی و اضطراب دچار ناراحتی معده می شوند. دم کرده آن نیز جهت بهبود تهوع، مراحل اول سرماخوردگی، خستگی عصبی و افسردگی مفید است.

ضماد برگ این گیاه برای بهبود درد مفاصل مفید است.

در اسپانیا، برگ بادرنجبویه را به سس سالاد اضافه می‌کنند و برگ تازه آن را با چای معمولی مخلوط و یک نوشیدنی مطبوع تهیه می‌کنند.

روغن بادرنجبویه

کمپرس، پماد و روغن حاصل از این گیاه جهت دفع حشرات و درمان زخم نیش آنها و رفع تنش عصبی، از زمان ابن سینا تجویز شده است. گیاه پزشکان و عطاران، روغن بادرنجبویه را برای از بین بردن افسردگی، نگرانی، بی قراری و سردردهای عصبی تجویز می‌کنند.

از آنجا که روغن این گیاه عامل اصلی درمانی گیاه است، توصیه شده است که از مصرف خشک شده‌ گیاه خودداری و تازه آن استفاده شود.

هر چند که این گیاه هم همانند بسیاری از گیاهان دارویی دارای خواص مفید است، ولی از مصرف بیش از اندازه آن باید خودداری کنید و در صورت داشتن یک بیماری خاص و مصرف یک داروی خاص از مصرف خودسرانه آن پرهیز نمایید و قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنید.

جوشانده یا شربت بادرنجبویه

جوشانده یا شربت آن برای تقویت معده ، کبد و ازدیاد هوش و حافظه تجویز می شود. همچنین برای تنگی نفس و برای استحکام لثه و دندان ها مفید است و سکسکه را آرام می کند.

دم کرده بادرنجبویه

دم کرده آن تعریق بدن را افزایش می‌دهد که راه درمان سنتی سرماخوردگی‌های همراه با تب است. همچنین نوشیدن دم کرده ی بادرنجبویه بعد از غذا به هضم آن کمک می‌ کند.

نسخه گیاهی از بادرنجبویه برای تقویت قلب

سنبل الطیب (یک قسمت)

گل گاو زبان (یک قسمت)

بادرنجبویه (یک قسمت)

طرز تهیه و مقدار مصرف :

یک قاشق غذا خوری از مخلوط فوق را که قبلا کوبیده شده باشد، در یک لیوان آب جوش بریزید و مدت 15 دقیقه باقی بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و روزی دو بار، هر بار یک فنجان، صبح و شب نیم ساعت بعد از غذا میل کنید .

انتهای پیام/ ا