به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد؛ مدیرکل منابع طبیی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری به مناسبت «روز جهانی مقابله با بیابان زایی» گفت: وقتی بر اثر تغییر اقلیم و یا فعالیت‌های انسانی، خاک و منابع آبی و در نتیجه پوشش گیاهی منطقه ای تخریب شود، توان تولید سرزمین کاهش یافته و آن منطقه به سمت بیابان زایی می رود.

علی محمدی مقدم افزود: چهارمحال و بختیاری در مناطق نیمه خشک کشور قرار دارد و هم اکنون پدیده بیابان زایی در این استان در حال پیشرفت است.

وی اظهار داشت: فرسایش خاک در این استان به دلیل قرار گرفتن در اقلیم نیمه خشک، 20 تن در هکتار بوده و افت سطح آب های زیر زمینی در برخی دشت ها از جمله دشت خانمیرزای لردگان تا 70 متر رسیده است.

وی گفت: تخریب و از بین رفتن مراتع و جنگل ها و پوشش گیاهی به دلیل چرای بی رویه دام، شخم و شیار و زراعت دیم در عرصه های ملی و همچنین قطع درختان از دیگر عوامل تشکیل پدیده بیابان زایی در استان است.

مدیرکل منابع طبیی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری افزود: هم اکنون در برخی از دشت های استان از جمله دشت خانمیرزا و دشت شهرکرد، پدیده بیابان زایی شکل گرفته و این دو دشت به عنوان دشت های ممنوعه و همچنین کانون تولید گرد و غبار تبدیل شده است.

محمدی مقدم ادامه داد: در چهارمحال و بختیاری علاوه بر ورود ریزگردها با منشاء خارجی از غرب کشور، متأسفانه از درون استان هم گرد و غبار تولید می شود.

وی با بیان اینکه در صورت ادامه تخریب منابع آب، خاک و پوشش گیاهی، این استان که یکی از کانون های آب کشور بوده در چند سال آینده به بیابان تبدیل می شود، تأکید کرد: تنها راه برون رفت از بیابانی شدن استان، توجه به اقدامات و عملیات های آبخیزداری است.

محمدی مقدم گفت: کشت و توسعه گیاهان دارویی در مراتع، کشت و توسعه جنگل کاری اقتصادی در مناطق جنگلی، تغییر الگوی کشت و جایگزینی ارقامی با نیاز آبی کم و بدون نیاز آبی و کاهش و حذف ارقام زراعی پرمصرف آب مثل برنج، لوبیا و ... از مهمترین عوامل و راه های مقابله با پدیده بیابان زایی است که از فرسایش خاک، بهره برداری بی رویه از منابع آب زیرزمینی و همچنین تخریب جنگل ها و مراتع جلوگیری می کند.

وی افزود: سال گذشته یک هزار هکتار از عرصه های منابع طبیعی استان، به کشت گیاهان دارویی، جنگل کاری اقتصادی و کاشت گل محمدی با مشارکت مردم اختصاص داده شد.

محمدی مقدم پیش بینی کرد: امسال نیز این طرح در سطح دو هزار هکتار از عرصه های منابع طبیعی استان اجرا شود.

وی اضافه کرد: در این طرح گونه های جنگلی بومی مانند انجیر دیم، مو دیم، انار دیم و گیاهان دارویی مانند کرفس، موسیر و آنغوزه و گل محمدی کشت می شود.

مدیرکل منابع طبیی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: در حال حاضر مطالعات آبخیزداری به منظور مقابله با پدیده بیابان زایی در 50 درصد مساحت استان انجام شده تا با اجرای عملیات های آبخیزداری و احداث بندهای خاکی و مهار آب، ضمن افزایش و حفظ آب در بخش کشاورزی، از فرسایش خاک جلوگیری شود.

محمدی مقدم ادامه داد: تا کنون طرح مطالعات حوزه آبخیزداری در سطح 540 هزار هکتار در چهارمحال و بختیاری اجرا شده است.

وی گفت: هم اکنون شوره زار شدن اراضی هم به دلیل برداشت بی رویه آب در استان و به خصوص در دشت خانمیرزا در حال شکل گیری است که این امر نیز به بیابانی شدن مناطق کمک می کند.

محمدی مقدم افزود: یکی دیگر از مشکلات چهارمحال و بختیاری، افزایش میزان تبخیر آب در استان است که با احداث سدهای بزرگ و با توجه به شدت گرما، بیشتر شده است.

وی اضافه کرد: سدهای احداث شده در استان مانند تشتک تبخیر عمل می کنند.

مدیرکل منابع طبیی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری، با تأکید بر اینکه برای برون رفت از چالش بحران آب و فرسایش خاک در استان، باید به موضوع آبخیزداری توجه بیشتری شود، اظهار داشت: اجرای عملیات آبخیزداری در مقابل احداث سدهای بزرگ، هم کم هزینه است و هم کمترین میزان تخریب اراضی و تبخیر منابع آبی را در پی دارد.

محمدی مقدم با بیان اینکه هم اکنون رویکرد برنامه های منابع طبیعی و آبخیزداری استان حفاظت مشارکتی است، گفت: مشارکت مردم منجر به حفظ، احیا و توسعه منابع طبیعی می شود.

وی افزود: کشت گیاهان دارویی و جنگل کاری اقتصادی بهترین زمینه مشارکت را فراهم می کند و چون جنگل نشینان با افزایش تولید و بهره برداری درآمد بیشتری را از کشت گیاهان دارویی و جنگل کاری اقتصادی در برابر زراعت دیم کسب می کنند، انگیزه مشارکت آنان فراهم شده است.

محمدی مقدم، با بیان اینکه مساحت کل چهارمحال و بختیاری 16 هزار و 500 کیلومتر مربع و میانگین بارش در استان در بلند مدت 590 میلیمتر است، اضافه کرد: حجم کل بارش در استان 9 میلیارد و 358 میلیون متر مکعب است که 80 درصد این بارش به دلیل شیب زیاد، به صورت روان آب از استان خارج می شود.

وی گفت: در هر هکتار از مساحت چهارمحال و بختیاری، دو هزار و 600 متر مکعب روان آب تولید می شود که اگر نرخ هر متر آب 2 هزار و 500 ریال باشد، میانگین ارزش روان آب حاصل از هر هکتار در استان شش میلیون و 600 هزار ریال است.

مدیرکل منابع طبیی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری ادامه داد: اگر 50 درصد مساحت استان زیر پوشش عملیات آبخیزداری برود، 50 درصد روان آب های فعلی یعنی معادل یکهزار و 300 مترمکعب آب ذخیره می شود که ارزش این آب ذخیره شده سه میلیون و 250 هزار یال در هکتار است.

محمدی مقدم افزود: هم اکنون نرخ هزینه هر هکتار عملیات آبخیزداری (سازه ای، بیولوژیک و مدیریتی) در استان 10 میلیون ریال است که این میزان در مقابل هزینه های احداث سدهای بزرگ بسیار ناچیز است.

وی یادآور شد: میزان مصرف آب شرب، صنعت و کشاورزی استان چهارمحال و بختیاری براساس آمار سال 1390، معادل یک میلیارد و 210 میلیون متر مکعب است که اگر در نیمی از مساحت استان عملیات آبخیزداری انجام شود، نیمی از این میزان مصرف آب کاسته می شود.

محمدی مقدم، به برنامه 10 ساله اداره کل منابع طبیی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری برای اجرای عملیات آبخیزداری در 900 هزار هکتار از مساحت استان اشاره کرد و گفت: اجرای این برنامه نیازمند تخصیص اعتبارات لازم می باشد.

حدود یک میلیون و 400 هزار هکتار معادل 86.4 درصد از مجموع مساحت استان چهارمحال و بختیاری را عرصه های منابع ملی شامل جنگل‌ها و مراتع تشکیل می دهد که 307 هزار هکتار آن جنگل و یک میلیون و 90 هزار هکتار آن مرتع است.

هم اکنون یک سوم مراتع این استان به دلیل تغییر اقلیم و همچنین کاهش بارش، برداشت بی رویه آب و فرسایش خاک، جزء مناطق فقیر شده و به سمت بیابانی شدن پیش می رود.

از مجموع یک میلیون و 653 هزار و 300 هکتار وسعت استان چهارمحال و بختیاری، یک میلیون و 371 هزار و 400 هکتار در حوزه آبخیز رودخانه کارون، 143 هزار و 900 هکتار در حوزه آبخیز رودخانه زاینده رود، 67 هزار و 700 هکتار در حوزه آبخیز رودخانه دز و 70 هزار و 300 هکتار در حوزه آبخیز داخلی قرار دارد.

میانگین بارندگی چهارمحال و بختیاری در سال زراعی جاری 492 میلیمتر گزارش شده که نسبت به میانگین سال زراعی گذشته که 590 میلیمتر بود، 17 درصد کاهش دارد و این امر استان را وارد نهمین سال پیاپی خشکسالی کرده و ضمن مواجهه با بحران آب، در ردیف استان های خشک کشور قرار داده است.

17 ژوئن برابر با 28 خرداد «روز جهانی مقابله با بیابان زایی» است.

انتهای پیام/ش