به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ با دستیابی گروه مذاکره‌کنندگان ایرانی و 1+5 به برنامه جامع اقدام مشترک و یا همان برجام و رسیدن به توافقی در زمینه فعالیت‌های صلحج‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، حمله تندروهای کنگره آمریکا پایان نیافت.

آن‌ها از همان ابتدا بیان کردند که در زمان بررسی برجام در کنگره به تصویب آن رای منفی خواهند داد اما این اعلام نظر از سوی برخی جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها موجب واکنش کاخ سفید شد.


*وتو، ابزاری مختص رئیس جمهور

"وتو خواهم کرد"، موضوعی بود که باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا بعد از این اظهارنظر اعلام داشت و تهدید کرد در صورت عدم تصویب برجام در کنگره، رای صادره را وتو خواهد کرد.

براساس قانون اساسی آمریکا، رییس‌جمهوری نسبت به مصوبات کنگره حق وتو دارد؛ روند از این قرار است که کنگره مصوبه‌اش را به کاخ سفید می‌فرستد اگر رییس‌جمهور مصوبه را امضا کرد، مصوبه "قانون" می‌شود اما چنانچه مصوبه را به‌همراه "اعلام وتو" به کنگره بازگرداند، کنگره موظف است طرح را "بازبینی" کند.

در قانون اساسی آمریکا، "بازبینی" تعریف مشخصی ندارد اما در عرف رایج، "بازبینی" معمولا دو حالت پیدا می‌کند یا اینکه کنگره از پیگیری مصوبه صرف‌نظر می‌کند یا تلاش می‌کند آن را به تصویب دوسوم نمایندگان برساند تا وتوی رییس‌جمهور باطل شده و طرح، خودبه‌خود به قانون تبدیل شود. 

اگر مصوبه از مجلس سنا نشات گرفته باشد، رییس‌جمهور آن را به مجلس سنا بازمی‌گرداند تا در آنجا "بازبینی" شود و اگر مصوبه ابتدا در مجلس نمایندگان طرح شده باشد، رییس‌جمهور آن را به همین منظور به مجلس نمایندگان ارجاع می‌دهد اما در هر دو حالت، هر دو مجلسین (یعنی هم سنا و هم مجلس نمایندگان) باید هریک به طرح مورد نظر با دوسوم آرا (حداقل ۶۷ سناتور در مجلس سنا و ۲۹۰ نماینده در مجلس نمایندگان) مجددا رای مثبت دهند تا وتوی رییس‌جمهوری باطل شود.

به عبارت دیگر به‌محض دریافت وتوی رییس‌جمهوری هریک از سناتورها، جداگانه با کاخ سفید و وزارت امور خارجه آمریکا به گفت‌وگو خواهند نشست تا در ازای رای خود، امتیازاتی دریافت کرده یا مواردی بر مواضع دولت آمریکا بر سر میز مذاکرات اضافه یا کم کنند.


*وتو سد محافظت برجام

سناتورهای دموکرات با ممانعت از رأی‌گیری در مورد طرح "رد توافق هسته‌ای با ایران"، پیروزی بزرگی را برای رئیس‌جمهور آمریکا به ارمغان آوردند که عملا بدون نیاز به استفاده از حق وتوی خود توانست امکان اجرای برجام را پیدا کند.

نمایندگان کنگره نتوانستند در مقابل تصویب برجام بایستند اما بعد از آن هم بیکار ننشسته و طرح‌هایی را به منظور تحت‌الشعاع قرار دادن برجام در کنگره مطرح کردند، طرح‌هایی همچون "قانون قربانیان تروریسم ایران" و یا "قانون شفافیت تامین مالی تروریسم ایران" و طرح "دشوار کردن رفع تحریم‌های آمریکا علیه ایران" که البته هربار اوباما تلاش کرد از حق وتوی خود برای رد آن طرح‌ها استفاده کند تا جایی که کاخ سفید اعلام کرد که رئیس‌جمهور هر طرحی را که مانع اجرای موفقیت‌آمیز برجام شود را وتو می‌کند.

اما نمایندگان مخالف برجام بدون ذره‌ای عقب‌نشینی در آخرین اقدام خود، تدابیر جدیدی به منظور ممانعت از فروش هواپیماهای مسافربری بوئینگ به ایران را تصویب کردند و بعدازظهر پنج‌شنبه گذشته دو متمم در این زمینه را که به لایحه بودجه خدمات مالی پیوست شده بود مورد تصویب قرار دادند البته این بار هم اوباما رئیس جمهور آمریکا تهدید به وتو کرد.

حال باید دید تا چه زمانی تیغ "وتو خواهم کرد" رئیس جمهور آمریکا اثرگذار است و می‌تواند برجام را از گزند وارد شدن خدشه‌ای حفظ کند زیرا بنابر اعلام  وزارت امور خارجه ایران، دولت آمریکا موظف است هرچه با برجام مغایرت داشته باشد را رفع کند زیرا برای جمهوری اسلامی ایران عمل به تعهدات طرف مقابل اهمیت دارد و ما به مسائل داخلی آمریکا کاری نداریم.

انتهای پیام/