گزارش/
روابط تهران_مسقط؛ ترکیبی از همگرایی و تنش‌زدایی در منطقه و جهان
کارنامه روابط دیپلماتیک تهران - مسقط، عمان را ترغیب می‌کند به دنبال کسب وجه تاثیرگذار منطقه‌ای و بین‌المللی باشد.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، وزیر کشور عمان در جریان سفری که به تهران داشت، امروز در اولین گام خود با محمدجواد ظریف، وزیر‌خارجه کشورمان دیدار و گفت‌وگو کرد.
آنچه که در میان باید بدان توجه نمود روابط تهران و مسقط با قدمت تاریخی و سیاستهای مسالمت‌آمیز طرفین، حالت منحصر به فردی به خود گرفته است. جمهوری اسلامی ایران و سلطاننشین عمان همواره سیاستهای همگرایانه را در دستور کار خود قرار داده‌اند. بطور کلی روابط خارجی همراه با تعاملات منطقه‌ای که در طول دهه های گذشته همواره خوب بوده و در سابقه تاریخی این روابط نیز تنش قابل توجهی به چشم نمی خورد.
پس از روی کار آمدن دولت یازدهم در کشورمان سلطان قابوس، پادشاه عمان نخستین مقام خارجی بود که مدت کوتاهی پس از مراسم تحلیف روحانی به ایران سفر کرد و رئیس جمهور ایران پس از مدت زمان کوتاهی این سفر را پاسخ گفت. در ماههای اخیر و به خصوص پس از توافق هسته‌ای، گزارشهای متعددی در مورد نقش میانجی عمان در روابط ایران و آمریکا پیرامون مذاکرات هسته‌ای منتشر شد.
باید افزود میانجیگری عمان بین ایران و غرب تنها به روابط ایران و آمریکا محدود نبوده است. وساطت عمان در ماجرای آزادی ملوانان انگلیسی(در پی ورود غیر قانونی به آبهای ایران در سال ۱۳۸۷)، آزادی سه جوان آمریکایی متهم به جاسوسی از زندان در دو تابستان متوالی (سال های ۱۳۸۹ و۱۳۹۰) نمونههایی از دیپلماسی میانجیگرایانه عمان بوده است. باید گفت که روابط ایران و عمان به شکل سنتی یکی از پایدارترین مناسبات سیاسی در دهههای اخیر بوده است.
اما شاید دلایل پیوند و تعمیق مناسبات تهران - مسقط، ریشه در مولفههای متعددی داشته باشد که از مهمترین آنها می‌توان بر رویکرد متوازن عمان در جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی و نیز سالها همزیستی مسالمت آمیز دو طرف در شاهراه استراتژیک و ژئو استراتژیک تنگه هرمز اشاره نمود.
جنگ تحمیلی
با آغاز تجاوز ارتش بعث عراق به کشورمان، دول مرتجع عرب منطقه به حمایت از صدام دیکتاتور سابق عراق پرداختند، در این میان نقش شورای همکاری خلیج فارس با محوریت رژیم ریاض بسیار پر رنگ جلوه می‌کرد، کمک های مالی و تسلیحاتی و لجستیکی این کشورها به بغداد، کاملا در مستندات تاریخی وجود دارد.
با این وجود «عمان» در این سالها سعی کرد تا بیطرفی خود را حفظ کرده و در نوامبر 1985 با تلاشهای سلطان قابوس، شورای همکاری خلیج فارس از تأیید همه جانبه مواضع صدام اجتناب کرد و از طرفین خواست تا به جنگ پایان دهند. سلطان قابوس در این زمان گفته بود: "قائل به گزینه دیگری جز همزیستی مسالمت آمیز میان ایران و کشورهای خلیج فارس نیستم".
تنگه راهبردی هرمز
تنگه هرمز به عنوان راهبردیترین گذرگاه دنیا، در سایه اقتدار جمهوری اسلامی ایران و دریای عمان قرار دارد. از این شاهرگ اصلی برای صادرات نفت و بیش از 80 درصد تجارت خارجی کشورمان استفاده می‌شود و تقریبا تنها راه مبادلات تجاری عمان با همسایه های جنوب خلیج فارس می باشد.
دفاع از این تنگه و نظارت بر تردد دریایی بنا بر موافقت نامه 1974 به طور مشترک بر عهده ایران و عمان قرار داده شده است و همین موضوع پتانسیل همگرایی را افزایش می دهد.
روابط دیپلماتیک
سفر مقام‌های سیاسی، اقتصادی، پارلمانی، آموزشی و بازرگانی دو کشور به طور مستمر انجام می‌شود و در سال‌های اخیر نیز شدت بیشتری پیدا کرده که می‌توان به سفر رؤسای جمهور قبلی و علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و در مقابل سفر معاون سلطان عمان و رئیس مجلس ملی این کشور و سفر پادشاه عمان به تهران و در دوره کنونی نیز سفر آقای روحانی به مسقط، اشاره کرد.
همچنین سلطان نشین عمان، حق ایران در دستیابی به فناوری صلح آمیز هسته‌ای را به رسمیت شناخته و آن را حق مسلم ایرانیان می‌داند. سران این کشور در ملاقات‌های مختلف با مقامات کشورمان، داشتن فناوری صلح آمیز هسته‌ای را نیاز لازم و ضروری حال و آینده ایران و دیگر کشورهای منطقه دانسته‌اند.
به نظر می رسد کارنامه نسبتا خوب روابط دیپلماتیک تهران - مسقط، عمان را ترغیب می‌کند به دنبال کسب وجه تاثیرگذار منطقه ای و بین المللی از طریق میانجیگری بین ایران و عربستان سعودی باشد.
شاید سفر امروز مقام بلند پایه عمان به تهران در چارچوب سیاستهای موازنهگرایانه مسقط تحلیل و ارزیابی شود. عمان بعنوان یکی از اعضای اصلی شواری همکاری خلیج فارس میتواند نسبت به تحولات اخیر منطقه و نیز مسایلی پیرامون فضای پسابرجام و عهد شکنیهای واشنگتن در برجام تاثیر گذار باشد.
انتهای پیام/
