بدون تردید،بیکاری و معضل اشتغال یکی از جدی ترین چالش های فعلی کشور بخصوص در طیف جوانان به شمار می رود،چالشی که به اعتقاد برخی کارشناسان میل و علاقه جوانان به مشاغل پشت میز نشینی این عارضه را بیش از پیش تشدید کرده است.

به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،یقینا در میان مشکلات و آسیب های اجتماعی فعلی جامعه ایرانی ،معضل بیکاری در میان سه معضل جدی و نخست کشور قرار دارد،اگر طلاق و اعتیاد را به عنوان دغدغه اصلی مسئولان و خانواده ایرانی قلمداد کنیم،شکی نیست که گزینه بعدی معطوف به عارضه بیکاری می شود. چالشی که به نوعی علت آسیب ها و نارسایی های بسیار دیگری نیز می باشد.

یکی از ویژگی های شاخص و بارز جامعه کنونی ایران به رشد،گسترش فزاینده جوانانی معطوف می شود که از تحصیلات آکادمیک برخوردار هستند و توام شدن آن با بیکاری،بار و میزان فشار روحی و روانی را سنگین تر ساخته است.

کاظم سروری،جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی درگفت وگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،اظهار داشت:اگرچه نقدهایی جدی به تحصیلات آکادمیک بخش قابل توجهی از جوانان وارد می شود که عمده آن به شیوه تحصیل،نحوه ارائه تحقیقات، فقدان تجربه عَمَلی، مهارت آموزی کافی و فراتر از آن به جذب بی حساب و کتاب دانشگاه ها و مراکز علمی برای ارائه خدمات آموزشی و اشباع شدن جامعه در بسیاری از رشته های تحصیلی معطوف می شود،اما به هر حال نمی توان این واقعیت را نادیده گرفت که در مقایسه با 40 تا50 سال گذشته،بخش اعظمی از جوانان کشور،از تحصیلات عالیه برخوردار شده اند.

وی افزود:با همه این اوصاف،آسیب هایی نیز در پی این موج ورود به دانشگاه ظهور و بروز پیدا کرده که برخی از آن به عنوان تب مدرک گرایی یاد می کنند.

جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:بالا رفتن انتظارات و بی رغبتی به مشاغل یَدی از پیامدهای این موج مدرک گرایی به شمار می رود که به نوعی مشاغل پشت میز نشینی اداری را آنچنان در افکار و اندیشه جوانان و نوجوانان در اولویت قرار داده که بسیاری از آنها را به فعالیت در مشاغل دیگر بی رغبت ساخته است.

سروری گفت:یکی از ارکان اصلی توسعه و شکوفایی جامعه به تلاش و کار مستمر معطوف می شود و تاریخ تحولات اجتماعی،اقتصادی،و حتی فرهنگی جوامع توسعه یافته این واقعیت را به روشنی به تصویر می کشد که اصلی ترین رکن و پایه توسعه در این کشورها  بر کار و تلاش استوار بوده است.

وی افزود:توسعه کشور آلمان بعد از جنگ جهانی که تقریبا به ویرانه ای از خاک مبدل شده بود و یا ژاپن که در جریان درگیری با ایالات متحده با آسیب های فراوان،عمیق و جدی مواجه شد و امروز به عنوان یکی از پویاترین جوامع شهره و مطرح است،مرهون فرهنگ کار و تلاش است.

جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی گفت:پیشرفت و شکوفایی در هر کشوری،موضوعی تک بعدی نیست و برای حصول چنین موفقیتی،توسعه فرهنگ کار و تلاش نقش بسزایی ایفا می کند به نحوی که باید تمامی بخش ها همگام و همپا با یکدیگر در این مسیر(ارتقا و تقویت فرهنگ کار) گام بردارند.

سروری گفت:یکی از اصلی ترین ارکان توسعه به تولید و کشاورزی معطوف می شود،امری که در سیاست های اقتصاد مقاومتی مورد تاکید رهبر معظم انقلاب نیز جایگاه و نقش ویژه ای برای آن لحاظ و تعریف شده است.

وی افزود:با همه این اوصاف،شاهدیم در طول سالیان اخیر،میل و علاقه جوانان به مشاغل اداری و پشت میز نشینی آنچنان تشدید شده که در صف طولانی تقاضای کار،از سوی متقاضیان،مناصب و مشاغل اداری و دولتی در رتبه نخست قرار دارد و کمتر توجهی را به چنین مشاغلی شاهد هستیم.

جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:همین ذهنیت و علاقه باعث شده که بخش قابل توجهی از جوانان جویای کار رهسپار کلانشهرها شوند تا شاید بتوانند از موقعیت و به اصطلاح مواهب مشاغل اداری برخوردار شوند.

وی افزود:البته کمبود فرصت های شغلی در روستا،در دسترس نبودن زمینه های شغلی در این مناطق،توسعه و گسترش صنایع بزرگ در کلانشهرهایی همچون تهران،اصفهان،تبریز و...فراهم نبودن زمینه رشد تحصیلات آکادمیک در روستاها همسان با کیفیتی که در شهرها شاهد آن هستیم در بروز این پدیده(مهاجرت از روستاها به شهرها)بی تاثیر نبوده است.

سروری گفت:علیرغم واقعیت های موجود و با همه مشکلاتی که در حوزه اشتغال و فرصت های شغلی وجود دارد همچنان در مشاغلی با کمبود نیروی انسانی و کار مواجه هستیم که عرصه زراعت و کشاورزی از نمونه های ملموس و برجسته آن به شمار می رود.

وی افزود:بر اساس آمار منتشر شده در رسانه ها،در سال گذشته کمتر از 5 درصد از جوانان 15 تا 24 ساله که ساکن شهرها بوده اند در حوزه زراعت و کشاورزی مشغول به کار شده اند.

جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:در ارتباط با گروه سنی 15 تا 30 ساله به عنوان مهمترین و اصلی ترین گروه متقاضی کار نیز این واقعیت تلخ صدق می کند به نحوی که قریب به سه درصد مردان و زنان تا گروه سنی 29 ساله در حوزه زراعت مشغول به کار هستند و متاسفانه شاهدیم بخش قابل توجهی از جوانان و نوجوانان ،بیکاری را بر اشتغال و فعالیت در عرصه های کشاورزی ترجیح می دهند.

وی افزود:به واقع اقتصاد ایران به وضعیتی دچار شده که در شهرها،عمده تقاضا و حتی جذب،به سمت اشتغال در بخش های خدماتی و صنعتی سوق پیدا کرده اند و اساسا شاهد درخواست چندان مطلوبی در حوزه کشاورزی نیستیم.

سروری گفت:به واقع میل و رغبت به فعالیت در عرصه تولیدی و صنعتی نیز ناشی از تشدید بحران بیکاری است و با یک مطالعه و بررسی میدانی از جوانان جویای کار به این واقعیت پی می بریم که بخش کثیری ازاین گروه در صورت وجود فرصت شغلی اداری،مشاغل و فعالیت در حوزه صنعت و تولید را  نیز رها خواهند کرد.

حمید رضوانی فر،محقق و پژوهشگر اجتماعی در گفت و گو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،در تشریح راهکارهای برون رفت موثر برای مهار بیکاری و افزایش اشتغالزایی اظهار داشت:در ذهن و اندیشه بخش قابل توجهی از جوانان،اشتغال به معنای نشستن بر روی صندلی در ادارات دولتی،نیمه دولتی یا خصوصی معنا پیدا می کند،در صورتی که با تقویت و تبیین فرهنگ کار و فرهنگ سازی در این خصوص می توان بخش عظیمی از جمعیت جوان و بیکار جامعه را به سمت مشاغل خاص در حوزه زراعت،تولید و صنعت سوق داد که تحقق و حصول این امر نه تنها باعث اشتغالزایی و کاهش مشکلات و ناهنجاری های اجتماعی می شود،بلکه چرخ توسعه،پیشرفت و رونق کشور را نیز با سرعت و شتاب هر چه بیشتری به حرکت وا می دارد.

وی افزود:برای تحقق این امر خطیر،دستگاه ها و نهادهای فرهنگی،اقتصادی نقش بسزایی را ایفاء می کنند و به واقع باید به موازات یکدیگر امر آموزش،هدایت کارآفرینی و حمایت از مشاغل مذکور تقویت شود.

جامعه شناس وآسیب شناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:واردات بی رویه،عدم حمایت کافی و جدی از فعالان حوزه زراعت و کشاورزی از عوامل بسیار تاثیرگذار در این بی میلی و بی رغبتی به مشاغل مورد اشاره محسوب می شود.

وی افزود:برخی از جوانان با ذکر و اشاره به مثال ها و نمونه هایی متعدد از بستگان و آشنایان خود،بر این موضوع تاکید می کنند که زراعت و کشاورزی زیان ده است و فعالیت در مشاغل دیگر نیز مستلزم تامین سرمایه کافی خواهد بود و این عوامل به نوعی باعث عقب نشینی و بی میلی جوانان برای فعالیت در این حوزه ها می شود.

سروری گفت:می طلبد دستگاه ها و نهادهای فرا دستی با اتخاذ تدابیر هوشمندانه و موثر،بستر و زمینه لازم را برای حمایت هر چه بیشتر از عرصه زراعت و کشاورزی و تولید فراهم کنند که در چنین شرایطی ، فعالیت افراد علاقه مند به این حوزه و موفقیت آنها در چنین عرصه هایی،به الگویی مبدل خواهد شد که بخش قابل توجهی از جوانان دیگر را نیز به مهارت آموزی و مهارت افزایی برای فعالیت در بخش اشاره شده تشویق و ترغیب می کند.

وی در خاتمه یادآور شد: نباید این نکته مهم و ظریف را فراموش کرد که رفع معضل بیکاری را باید با تجدید نظر در سیاست های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی جستجو کرد، امری که نسخه شفابخش آن در داخل کشور قابل حصول است  و قطعا با آموزش و فرهنگ سازی صحیح و قاعده مند،رفع بروکراسی پیچیده اداری، ارائه تسهیلات و بسترهای تشویقی موثر و تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی می توان بخش قابل توجهی از معضل بیکاری را در کشور ریشه کن کرد و در چنین شرایطی قطعا حرکت در مسیر رشد،توسعه و شکوفایی با سرعت و شتاب هر چه بیشتری همراه خواهد شد.

انتهای پیام/