غارت سالانه ۶۶ هزار اصله درخت از جنگلهای ایران
قاچاقچیان کمرجنگل را شکسته‌اند
پلیس اینترپل فساد جنگلبانان را تهدیدی برای جنگلهای جهان دانسته و از گردش مالی ۲۹ میلیارد دلاری قاچاق چوب در بخش جنگلبانی جهان خبر داده‌است.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، پلیس اینترپل فساد جنگلبانان را تهدیدی برای جنگلهای جهان دانسته و از گردش مالی 29 میلیارد دلاری قاچاق چوب در بخش جنگلبانی جهان خبر داده‌است. بر اساس اطلاعات این نهاد بین‌المللی، گروه‌های تبهکار با کمک کارکنان بخش دولتی، مسیرهای قاچاق چوب را برای خود هموار می‌کنند. در ایران نیز بر اساس آمارهای سازمان جنگل‌ها، سالانه به طور میانگین 66 هزار اصله درخت از جنگلهای ایران قاچاق می‌شود و به تبع سرانه کم جنگل در کشور، به جای کارتل‌های بزرگ قاچاق چوب، کلونی‌های کوچکی در سطوح محلی به قاچاق گونه‌های ارزشمند جنگل‌ها مشغول هستند.
بر اساس اعلام پلیس بین‌الملل، رشوه، رایج‌ترین شکل فساد در حوزه قاچاق چوب است و کلاهبرداری، سوء استفاده از مقام و اخاذی در رتبه‌های بعدی تخلفات بخش جنگلبانی قرار می‌گیرند. در گزارش اینترپل که مطالعات آن در 13 کشور انجام شده، در فاصله سال‌های 2009 تا 2014 به طور میانگین 250 مورد فساد در حوزه جنگلبانی کشورهای مورد مطالعه رخ داده‌است. حوزه جنگل به ویژه در مناطق استوایی به دلیل آنکه تحت مدیریت دولت‌های ضعیف و رژیم‌هایی با قوانین نظارتی ناکافی است، بسیار آسیب‌پذیر خواهد بود.
کارتل بزرگ قاچاق نداریم
در ایران نیز جنگل‌ها جزء انفال به حساب آمده و توسط دولت مدیریت می‌شوند. بهره‌برداری از جنگل‌ها بر اساس اصل 45 قانون اساسی بر اساس کتابچه‌های طرح جنگلداری به بخش خصوصی واگذار شده و کمبود نیرو و امکانات در سازمان جنگل‌ها به عنوان دستگاه دولتی ناظر بر عملکرد بخش خصوصی، احتمال بروز خطا در این بخش را تشدید می‌کند؛ اما آیا در کشوری که از نگاه جهانیان بیابانی است، می‌تواند کارتل‌های بزرگ قاچاق چوب شکل گیرد؟ البته جذابیت و خوش نقشی درختان بی‌نظیر جنگلهای شمال هم جذابیت‌های زیادی را برای قاچاق چوب فراهم می‌کند اما آیا در ایران با شبکه‌ای تبهکار مشابه آنچه در کشورهای استوایی و مناطق گرمسیری دنیا وجود دارد، مواجه هستیم؟ آقای عباسعلی نوبخت معاون امور جنگلی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور می‌گوید: نشنیده‌ام که کارتل‌های بزرگ یا باندهای مافیایی در ایران وجود داشته باشد که بخواهد کار قاچاق چوب را انجام دهد. وی اضافه می‌کند: قاچاق چوب در ایران عمدتاً به صورت کلونی‌هایی در شمال یا خارج از شمال توسط باندهای کوچک سازماندهی می‌شود.
نوبخت به این پرسش که آیا نیروهای دولتی با دریافت رشوه امکان قاچاق را فراهم می‌کنند، این گونه پاسخ می‌دهد: خوب و بد همه جا هست. ممکن است افرادی باشند که به هر دلیلی از نظر شخصیتی ضعیف باشند و راه‌ها را برای برخی قاچاقچی‌ها باز کنند؛ اما آنچه واقعیت دارد این است که همکاران ما صادقانه کار می‌کنند و بیش از 400 جانباز و 13 شهید در راه حفاظت از عرصه‌های طبیعی داشته‌ایم.
30 تا 35 درصد تخلفات کشف نمی‌شوند
با وجود بیش از 400 جانباز و شهید در راه حفاظت از عرصه‌های طبیعی، همچنان قاچاقیان فعال هستند به نحوی که مبارزه با قاچاقچیان چوب به داخل کارگاه‌های چوب‌بری هم کشیده شده‌است. شدت فعالیت نیروهای مبارزه کننده با قاچاق نشان می‌دهد قاچاقچیان هم بیکار نمی‌نشینند. آقای ناصر اسفندی معاون فنی یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها درباره حجم تخلفات در عرصه منابع طبیعی می‌گوید: از سال 90 تا 94 هزار و 414 فقره پرونده تخلف در زمینه قاچاق چوب، هیزم، ذغال و محصول فرعی جنگل ثبت شده که به طور متوسط سالانه دو هزار و 283 فقره پرونده در محاکم قضایی در این باره تشکیل شده‌است.
به گفته وی، طی پنج سال منتهی به 1394، 329 هزار و 499 اصله درخت در جنگلهای کشور به صورت قاچاق قطع و توسط مأموران یگان حفاظت کشف شده‌است. به این ترتیب سالانه به طور متوسط 65 هزار و 900 اصله درخت توسط قاچاقچیان قطع شده‌اند. وی حجم چوب قاچاق شده در این پنج سال را 16 هزار و 470 متر مکعب و میانگین سالانه حجم چوب‌های قاچاق را 3 هزار و 294 متر مکعب اعلام می‌کند. بازار هیزم قاچاق در جنگلهای کشور هم داغ است.
بر اساس اعلام معاون فنی یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، طی پنج سال منتهی به سال 1394، حجم کل هیزم حاصل از درختان جنگلی 49 هزار و 747 استر بوده‌است و به طور میانگین سالانه 9 هزار و 949 استر هیزم از جنگل توسط قاچاقچیان خارج شده‌است. در این مدت 736 هزار و 113 کیلوگرم ذغال از قاچاقچیان کشف شده یعنی به طور میانگین سالانه 147 هزار و 223 کیلوگرم ذغال با سوزاندن چوب درختان جنگلی، توسط قاچاقچیان تولید شده که نیروهای یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها آن را کشف و ضبط کرده‌اند. فقط درختان جنگلی در ایران در معرض قاچاق نیستند. بوته‌های تاغ، گز و گون نیز از تیررس قاچاقچیان در امان نیستند به نحوی که بر اساس اعلام اسفندی، طی سال 90 تا 94، 12 هزار و395 کیلوگرم بوته از قاچاقچیان کشف شده و به طور متوسط حجم بوته‌های قاچاق کشف شده هر سال، 24 هزار و 619 کیلوگرم بوده‌است. به گفته وی اگرچه مطالعه دقیقی در زمینه حجم کل قاچاق چوب در جنگلهای شمال انجام نشده اما می‌توان تخمین زد که 30 تا 35 درصد حجم قاچاق به دلایل گوناگون توسط نیروهای حفاظتی سازمان جنگل‌ها کشف نمی‌شوند.
بنابراین برای بدست آوردن حجم واقعی قطع غیر مجاز در جنگلهای کشور به آمارهای اعلام شده از سوی یگان حفاظت، رقمی معادل 30 تا 35 درصد حجم اعلامی افزوده شود تا حجم واقعی قاچاق چوب بدست آید. معاون فنی یگان حفاظت همچنین از تلاش این مجموعه برای مجهز شدن به سیستم‌هایی خبر می‌دهد که بدون توقف خودرو می‌تواند محموله ماشین‌ها را رصد کند. وی بر این باور است که با چنین سیستمی حجم قاچاق کاهش می‌یابد. البته اسفندی می‌گوید: از سال 84 که این یگان تشکیل شده، نیروهای آن تلاش کرده‌اند حجم تخلفات را کاهش دهند و سالانه بین 8 تا 10 درصد از حجم تشکیل پرونده تخلفات منابع طبیعی نیز کاسته شده‌است.
چوب‌های با ارزش اقتصادی در معرض قاچاق
قاچاقچیان چوب به دنبال چه گونه‌هایی هستند و انگیزه آنها از مشارکت در کار پرمخاطره قاچاق چیست؟ عباسعلی نوبخت، معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها در این باره یادآور می‌شود: قاچاقچیان بیشتر به دنبال چوب‌هایی با ارزش اقتصادی بالا هستند. وی ادامه می‌دهد: راش، بلوط و افرا به دلیل نقش‌های زیبا و ارزش اقتصادی بالا مناسب برای ساخت پایه مبل، میز و صندلی هستند. قاچاقچیان دستگاه تولید روکش ندارند اما برای تزئینات داخلی ساختمان سعی می‌کنند از چوب‌های خوش نقش و نگار خانواده نارون شامل «آزاد»، «ملج» و «اوجا» استفاده کنند. گاهی درختان راش و گردو هم به لیست قاچاقچیان اضافه می‌شوند. البته معاون امور جنگلی سازمان جنگل‌ها نسبت به مشاهده کاتین‌های گونه سرخدار-به عنوان یک گونه در معرض خطر انقراض در رویشگاه طبیعی- در بازار چوب تهران نیز هشدار می‌دهد.
وی می‌گوید: روزگاری توسکا و ممرز برای تولید جعبه حمل مرکبات قاچاق می‌شد اما امروزه با ورود جعبه‌های پلاستیکی، این شکل از قاچاق منسوخ شده و چوب این درختان جذب کارخانه‌های فیبر و نئوپان می‌شود. نوبخت به شکل دیگری از قاچاق هم اشاره می‌کند که در واقع قاچاق نیست و برای تأمین نیازهای معیشتی مردم به ویژه در غرب کشور انجام می‌شود. به اعتقاد وی این شکل از قاچاق را می‌توان با مشارکت همه دستگاه‌ها و تأمین نیازهای سوخت و غیره جامعه روستایی جنگل نشین، کنترل کرد.
عدم توجه به مسائل معیشتی جنگلبانان، فسادزا
ناصر اسفندی، معاون فنی یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها نیز قاچاقچیان چوب را به چند دسته تقسیم کرده و این پدیده را سراسر سود و منفعت برای مرتکبان معرفی می‌کند. به گفته وی هدف اصلی قاچاقچیان کسب درآمد است. برخی تخلفات و برداشت‌های غیر مجاز در طرح‌های جنگلداری نیز به دلیل عدم رعایت مصوبات طرح‌ها رخ می‌دهد و به این ترتیب کار مبارزه با قاچاق را پیچیده‌تر می‌کند.
اسفندی نیز چون معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها معتقد است در ایران کارتل‌های بزرگ قاچاق چوب نداریم اما فساد دولتی را نیز رد نمی‌کند. وی با تأکید بر سلامت پرسنل حفاظتی سازمان جنگل‌ها ادامه می‌دهد: تا وقتی استانداردهای شغلی جنگلبانان رعایت نشود و پرداخت حقوق نیروهای حفاظتی که حداقل حقوق را دریافت می‌کنند، 10 ماه با تأخیر انجام شود، با رعایت تمام تدابیر، باز هم امکان لغزش وجود خواهد داشت.
منبع: صبح نو
انتهای پیام/
بر اساس اعلام پلیس بین‌الملل، رشوه، رایج‌ترین شکل فساد در حوزه قاچاق چوب است و کلاهبرداری، سوء استفاده از مقام و اخاذی در رتبه‌های بعدی تخلفات بخش جنگلبانی قرار می‌گیرند. در گزارش اینترپل که مطالعات آن در 13 کشور انجام شده، در فاصله سال‌های 2009 تا 2014 به طور میانگین 250 مورد فساد در حوزه جنگلبانی کشورهای مورد مطالعه رخ داده‌است. حوزه جنگل به ویژه در مناطق استوایی به دلیل آنکه تحت مدیریت دولت‌های ضعیف و رژیم‌هایی با قوانین نظارتی ناکافی است، بسیار آسیب‌پذیر خواهد بود.
کارتل بزرگ قاچاق نداریم
در ایران نیز جنگل‌ها جزء انفال به حساب آمده و توسط دولت مدیریت می‌شوند. بهره‌برداری از جنگل‌ها بر اساس اصل 45 قانون اساسی بر اساس کتابچه‌های طرح جنگلداری به بخش خصوصی واگذار شده و کمبود نیرو و امکانات در سازمان جنگل‌ها به عنوان دستگاه دولتی ناظر بر عملکرد بخش خصوصی، احتمال بروز خطا در این بخش را تشدید می‌کند؛ اما آیا در کشوری که از نگاه جهانیان بیابانی است، می‌تواند کارتل‌های بزرگ قاچاق چوب شکل گیرد؟ البته جذابیت و خوش نقشی درختان بی‌نظیر جنگلهای شمال هم جذابیت‌های زیادی را برای قاچاق چوب فراهم می‌کند اما آیا در ایران با شبکه‌ای تبهکار مشابه آنچه در کشورهای استوایی و مناطق گرمسیری دنیا وجود دارد، مواجه هستیم؟ آقای عباسعلی نوبخت معاون امور جنگلی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور می‌گوید: نشنیده‌ام که کارتل‌های بزرگ یا باندهای مافیایی در ایران وجود داشته باشد که بخواهد کار قاچاق چوب را انجام دهد. وی اضافه می‌کند: قاچاق چوب در ایران عمدتاً به صورت کلونی‌هایی در شمال یا خارج از شمال توسط باندهای کوچک سازماندهی می‌شود.
نوبخت به این پرسش که آیا نیروهای دولتی با دریافت رشوه امکان قاچاق را فراهم می‌کنند، این گونه پاسخ می‌دهد: خوب و بد همه جا هست. ممکن است افرادی باشند که به هر دلیلی از نظر شخصیتی ضعیف باشند و راه‌ها را برای برخی قاچاقچی‌ها باز کنند؛ اما آنچه واقعیت دارد این است که همکاران ما صادقانه کار می‌کنند و بیش از 400 جانباز و 13 شهید در راه حفاظت از عرصه‌های طبیعی داشته‌ایم.
30 تا 35 درصد تخلفات کشف نمی‌شوند
با وجود بیش از 400 جانباز و شهید در راه حفاظت از عرصه‌های طبیعی، همچنان قاچاقیان فعال هستند به نحوی که مبارزه با قاچاقچیان چوب به داخل کارگاه‌های چوب‌بری هم کشیده شده‌است. شدت فعالیت نیروهای مبارزه کننده با قاچاق نشان می‌دهد قاچاقچیان هم بیکار نمی‌نشینند. آقای ناصر اسفندی معاون فنی یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها درباره حجم تخلفات در عرصه منابع طبیعی می‌گوید: از سال 90 تا 94 هزار و 414 فقره پرونده تخلف در زمینه قاچاق چوب، هیزم، ذغال و محصول فرعی جنگل ثبت شده که به طور متوسط سالانه دو هزار و 283 فقره پرونده در محاکم قضایی در این باره تشکیل شده‌است.
به گفته وی، طی پنج سال منتهی به 1394، 329 هزار و 499 اصله درخت در جنگلهای کشور به صورت قاچاق قطع و توسط مأموران یگان حفاظت کشف شده‌است. به این ترتیب سالانه به طور متوسط 65 هزار و 900 اصله درخت توسط قاچاقچیان قطع شده‌اند. وی حجم چوب قاچاق شده در این پنج سال را 16 هزار و 470 متر مکعب و میانگین سالانه حجم چوب‌های قاچاق را 3 هزار و 294 متر مکعب اعلام می‌کند. بازار هیزم قاچاق در جنگلهای کشور هم داغ است.
بر اساس اعلام معاون فنی یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، طی پنج سال منتهی به سال 1394، حجم کل هیزم حاصل از درختان جنگلی 49 هزار و 747 استر بوده‌است و به طور میانگین سالانه 9 هزار و 949 استر هیزم از جنگل توسط قاچاقچیان خارج شده‌است. در این مدت 736 هزار و 113 کیلوگرم ذغال از قاچاقچیان کشف شده یعنی به طور میانگین سالانه 147 هزار و 223 کیلوگرم ذغال با سوزاندن چوب درختان جنگلی، توسط قاچاقچیان تولید شده که نیروهای یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها آن را کشف و ضبط کرده‌اند. فقط درختان جنگلی در ایران در معرض قاچاق نیستند. بوته‌های تاغ، گز و گون نیز از تیررس قاچاقچیان در امان نیستند به نحوی که بر اساس اعلام اسفندی، طی سال 90 تا 94، 12 هزار و395 کیلوگرم بوته از قاچاقچیان کشف شده و به طور متوسط حجم بوته‌های قاچاق کشف شده هر سال، 24 هزار و 619 کیلوگرم بوده‌است. به گفته وی اگرچه مطالعه دقیقی در زمینه حجم کل قاچاق چوب در جنگلهای شمال انجام نشده اما می‌توان تخمین زد که 30 تا 35 درصد حجم قاچاق به دلایل گوناگون توسط نیروهای حفاظتی سازمان جنگل‌ها کشف نمی‌شوند.
بنابراین برای بدست آوردن حجم واقعی قطع غیر مجاز در جنگلهای کشور به آمارهای اعلام شده از سوی یگان حفاظت، رقمی معادل 30 تا 35 درصد حجم اعلامی افزوده شود تا حجم واقعی قاچاق چوب بدست آید. معاون فنی یگان حفاظت همچنین از تلاش این مجموعه برای مجهز شدن به سیستم‌هایی خبر می‌دهد که بدون توقف خودرو می‌تواند محموله ماشین‌ها را رصد کند. وی بر این باور است که با چنین سیستمی حجم قاچاق کاهش می‌یابد. البته اسفندی می‌گوید: از سال 84 که این یگان تشکیل شده، نیروهای آن تلاش کرده‌اند حجم تخلفات را کاهش دهند و سالانه بین 8 تا 10 درصد از حجم تشکیل پرونده تخلفات منابع طبیعی نیز کاسته شده‌است.
چوب‌های با ارزش اقتصادی در معرض قاچاق
قاچاقچیان چوب به دنبال چه گونه‌هایی هستند و انگیزه آنها از مشارکت در کار پرمخاطره قاچاق چیست؟ عباسعلی نوبخت، معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها در این باره یادآور می‌شود: قاچاقچیان بیشتر به دنبال چوب‌هایی با ارزش اقتصادی بالا هستند. وی ادامه می‌دهد: راش، بلوط و افرا به دلیل نقش‌های زیبا و ارزش اقتصادی بالا مناسب برای ساخت پایه مبل، میز و صندلی هستند. قاچاقچیان دستگاه تولید روکش ندارند اما برای تزئینات داخلی ساختمان سعی می‌کنند از چوب‌های خوش نقش و نگار خانواده نارون شامل «آزاد»، «ملج» و «اوجا» استفاده کنند. گاهی درختان راش و گردو هم به لیست قاچاقچیان اضافه می‌شوند. البته معاون امور جنگلی سازمان جنگل‌ها نسبت به مشاهده کاتین‌های گونه سرخدار-به عنوان یک گونه در معرض خطر انقراض در رویشگاه طبیعی- در بازار چوب تهران نیز هشدار می‌دهد.
وی می‌گوید: روزگاری توسکا و ممرز برای تولید جعبه حمل مرکبات قاچاق می‌شد اما امروزه با ورود جعبه‌های پلاستیکی، این شکل از قاچاق منسوخ شده و چوب این درختان جذب کارخانه‌های فیبر و نئوپان می‌شود. نوبخت به شکل دیگری از قاچاق هم اشاره می‌کند که در واقع قاچاق نیست و برای تأمین نیازهای معیشتی مردم به ویژه در غرب کشور انجام می‌شود. به اعتقاد وی این شکل از قاچاق را می‌توان با مشارکت همه دستگاه‌ها و تأمین نیازهای سوخت و غیره جامعه روستایی جنگل نشین، کنترل کرد.
عدم توجه به مسائل معیشتی جنگلبانان، فسادزا
ناصر اسفندی، معاون فنی یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها نیز قاچاقچیان چوب را به چند دسته تقسیم کرده و این پدیده را سراسر سود و منفعت برای مرتکبان معرفی می‌کند. به گفته وی هدف اصلی قاچاقچیان کسب درآمد است. برخی تخلفات و برداشت‌های غیر مجاز در طرح‌های جنگلداری نیز به دلیل عدم رعایت مصوبات طرح‌ها رخ می‌دهد و به این ترتیب کار مبارزه با قاچاق را پیچیده‌تر می‌کند.
اسفندی نیز چون معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها معتقد است در ایران کارتل‌های بزرگ قاچاق چوب نداریم اما فساد دولتی را نیز رد نمی‌کند. وی با تأکید بر سلامت پرسنل حفاظتی سازمان جنگل‌ها ادامه می‌دهد: تا وقتی استانداردهای شغلی جنگلبانان رعایت نشود و پرداخت حقوق نیروهای حفاظتی که حداقل حقوق را دریافت می‌کنند، 10 ماه با تأخیر انجام شود، با رعایت تمام تدابیر، باز هم امکان لغزش وجود خواهد داشت.
منبع: صبح نو
انتهای پیام/
