دانشگاههای برتر کشور زیر فشار کمبود بودجه/ پردیس‌های پولی جوابگوی نیازهای دانشگاه نیست
یکی از مهمترین ماموریت‌های دانشگاهها تولید علم و فناوری است که به گفته برخی، مشکلات بودجه‌ای مانع رسیدن به این هدف می‌شود.
به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ دانشگاهها این روزها حال خوشی ندارند و چشم‌انتظار تصویب لایحه بودجه‌ای هستند که قرار است حالشان را دگرگون کند. برخی از دانشگاهها اعلام کرده‌اند که کسری بودجه در سال 90، عرصه را بر آنان تنگ کرده و در صورت ادامه این شرایط، آنان با بحران روبه‌رو می‌شوند.
بر اساس لایحه بودجه سال ۹۶ بودجه دانشگاه های کشور حدود ۱۳.۵ درصد رشد کرده است اما سهم رشد دانشگاه های برتر کشور تنها ۹ تا ۱۰ درصد است؛ رشدی که شاید تنها جوابگوی حقوق کارکنان دانشگاه ها باشد و نتواند نفس تازه ای به آموزش و پژوهش کشور ببخشد.
دانشگاهها نیز که همه ساله ظرفیت خود را به سازمان سنجش اعلام می کنند تا بر اساس آن پذیرش صورت گیرد با اعلام نتایج کنکور متوجه شدند که ظرفیت مازادی نیز به آنها تحمیل شده است. از طرفی بودجه اختصاص یافته به دانشگاه ها در سال ۸۶ بی گمان همگان را در همان نگاه اول متوجه کسری بودجه می کرد.
طی سال‌های اخیر تعداد دانشجویان در مقطع ارشد و دکتری در دانشگاهها افزایش یافته است اما متاسفانه امکانات و شرایط رفاهی به تناسب افزایش دانشجویان شاهد رشد چشمگیری نبوده است.
بسیاری از دانشگاههای بزرگ و مادر کشور، برای فرار از تنگنای مالی در سال‌های اخیر به تاسیس پردیس دانشگاهی و جذب دانشجوی پولی روی آورده‌اند، اما وقتی شهریه برخی رشته‌های این پردیس‌ها اعلام شد، آب پاکی را بر دست بسیاری از متقاضیانی ریخت که نه خودشان میلیونر بودند و نه خانواده‌شان می‌توانست از پس شهریه‌های میلیونی این شعبه از دانشگاهها بر آید.
از طرفی، این شرایط معمولا از سوی دانشجویانی که شهریه نمی‌دهند مورد انتقاد قرار می گیرد به طوری که آنان دانشجویان پولی را در کنار خود، مهمانان ناخوانده می‌دانند.
مسوولان دانشگاه تهران چه می‌گویند؟
محسن میرحاجی، معاون سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه تهران در خصوص مشکلات آموزشی دانشگاه تهران به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: متاسفانه دانشجویان پولی دانشگاه تهران از همان امکاناتی بهره می‌برند که ما از آن استفاده می‌کنیم. حتی استادانمان هم یکی است و تازه آنها می‌توانند از استادان بازنشسته دانشگاه هم استفاده کنند.
محسن جعفری، دبیر انجمن اسلامی دانشگاه تهران هم با بیان اینکه نباید رفته رفته دانشگاه تهران به یک دانشگاه خصوصی تبدیل شود، ادامه داد: اگر این مکانیسم تاسیس پردیس‌های پولی دانشگاه تهران ادامه یابد، در بلندمدت اعتبار مدارک دانشگاه تهران هم پایین می‌آید. اصلا به نظر من نباید در خصوص دانشگاههای بزرگ دولتی، اینگونه رفتار شود که رفته‌رفته دانشگاههای مطرح دولتی، شکل دانشگاه خصوصی را به خود بگیرد.
وضعیت بودجه ای برای دانشگاه های کوچک‌تر
طبق گفته روسای دانشگاه ها، در سال آینده وضعیت بودجه ای برای دانشگاه های کوچک تر مطلوب است اما نمی توان انتظار داشت دانشگاه های بزرگ و برتر کشور به دلیل شیب بسیار ملایم رشد بودجه خود در سال آینده شرایط مطلوب آموزشی و پژوهشی را دنبال کنند.
کاهش وابستگی دانشگاه تهران به بودجه دولت
محمود نیلی احمدآبادی رییس دانشگاه تهران اظهار داشت: در آینده نزدیک دانشگاه تهران با کمک حامیان خود می‌تواند وابستگی‌اش را حتی از بودجه‌های دولتی کاهش دهد و وقتی در دانشگاهی وابستگی به بودجه‌های دولتی کاهش یابد، یعنی رشد واقعی علم و دانش و جهت‌گیری دقیق و سریع و اصولی برای توسعه کشور اتفاق افتاده است.
وی ادامه داد: البته این بدان معنا نیست که دانشگاه تهران به بودجه دولتی فکر نمی‌کند، بلکه به این معنی است که دانشگاههای معتبر دنیا بخش کوچکی از منابع خود را از دولت می‌گیرند و مابقی از دستاوردها و کمک پشتیبان‌ها، خیرین و نیکوکاران به دست می‌آید.
رشد ناچیز بودجه دانشگاه تهران
دانشگاه تهران در لایحه سال ۹۶ رشد بودجه ای ۱۰ درصدی داشته که این رشد نمی تواند زمینه توسعه فعالیت های این دانشگاه را در حوزه های مختلف به خصوص حوزه بین الملل فراهم کند.
رییس دانشگاه تهران بر لزوم کاهش وابستگی دانشگاهها به بودجه‌های دولتی تاکید کرد و گفت: اگرچه معتقد نیستم که بودجه‌های دولتی به طور کامل از دانشگاه حذف شود اما کمک و پشتیبانی خیرین و نیک‌اندیشان می‌تواند بسیار اثرگذارتر باشد.
محمد حسین امید معاون اداری و مالی وزارت علوم در این خصوص گفت: طبق برنامه پنجم توسعه، دانشگاه ها باید وابستگی خود را به منابع مالی دولتی در زمینه هزینه های جاری کم می کردند که از ابتدای دولت یازدهم این موضوع مدنظر قرار گرفت.
وی اضافه کرد: این در حالی است که بر اساس پیش بینی‌ها میزان استفاده از درآمد اختصاصی در دانشگاه ها در پایان سال ۹۵ به ۳۵ درصد و در پایان سال ۹۶ به ۴۰ درصد برسد.
وی عنوان کرد: در نظر داریم تا پایان برنامه ششم میزان استفاده از درآمدهای اختصاصی دانشگاه ها در هزینه های جاری را به ۵۰ درصد برسانیم.
مقایسه بودجه دانشگاهها در سال‌های 93 و 94
مقایسه بین بودجه سال 93 و 94 دانشگاهها نشان می‌دهد که سال گذشته نیز دانشگاه تهران بیشترین بودجه را به خود اختصاص داد. این در حالی است که در سال های گذشته دانشگاه تهران از نظر اختصاص بودجه در راس دانشگاه ها قرار داشت.
حرکت خلاف جهت دانشگاهها؛ نتیجه کمبود بودجه
رئیس دانشگاه صنعتی شریف عنوان کرد: ما نمی توانیم به بودجه دولتی متکی باشیم و این کمبود بودجه باعث شده که برخی از دانشگاه ها به سمت و سویی حرکت کنند که در رسالت آنها نیست و دانشگاه شریف نیز دانشگاهی نیست که به این سمت و سو سوق یابد.
این دانشگاه در سال 45 فعالیت خود را با 400 دانشجو آغاز کرد و امروز دارای 13 هزار دانشجو و 13 دانشکده است که رشد خیلی خوبی داشته است.
وی با بیان این پرسش که "آیا بودجه دانشگاه نیز به همین نسبت رشد خوبی داشته است؟" گفت: متاسفانه اینگونه نبوده است. برای دانشگاه ها ماموریت خاصی تعریف نشده است و دانشگاه ها تنها به دنبال جذب دانشجو در مقاطع مختلف هستند، بدون اینکه به ظرفیت های علمی و پژوهشی دانشگاه ها توجه شده باشد.
اگر به 10 سال گذشته نگاه کنیم در دانشگاه ها، نهاد یا سازمانی که مستقیما در قالب تشکیلات مدرن، دانشجویان و دانشگاه را پشتیبانی کند، وجود نداشت. این در حالی است که امروزه تغییرات شگرفی در این عرصه ایجاد شده و اولین تجربه این تشکیلات در قالب بنیاد حامیان دانشکده فنی شکل گرفته است.
بر اساس آخرین رده‌بندی‌های جهانی که اخیرا اعلام شده دانشگاه تهران جزو برترین دانشگاههای کشور است بنابراین هرگونه پشتیبانی از این دانشگاه به نوعی تضمین آینده و تضمین توسعه پایدار کشور محسوب می‌شود چرا که جهت‌گیری اصلی این دانشگاه، همان حرکت به سمت توسعه است و تمامی برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و غیره در همین راستا تدوین شده است.
انتهای پیام/
در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
ماجرای شبحی که دست از «مهیار عیار» بر نمیدارد!
باشگاه خبرنگاران جوان گزارش می دهد؛
آرزوهای بر باد رفته در مسیر جاده شوتیهای لرستان
