به گزارش خبرنگار گروه انتخابات باشگاه خبرنگاران جوان، در کشورهای مختلف سازوکارهای مشخصی وجود دارد. تقریبا هیچ کشوری در دنیا وجود ندارد که در آن تمامی شهروندان بتوانند در انتخابات نامزد شوند؛ در کشورهای مختلف متناسب با اصول و ارزش‌های حاکم بر آن، شرایطی برای نامزدی در انتخابات در نظر گرفته شده و هیئتی خاص وجود دارد که این شرایط را بررسی و در مورد آن تصمیم گیری می‌کند.

بستگی دارد به کدام نقطه جهان نگاه کنی؛ مثلا به اروپای غربی و آمریکا...؛ در این کشورها معمولا صلاحیت نامزدها از طریق شوراهای ویژه احزاب سیاسی تایید می‌شود....؛ در کشورهای تک حزبی انتخاب نامزدها توسط کمیته مرکزی یا مجمع عمومی صورت می‌گیرد و البته در رژیم‌های طایفه‌ای و قومی این وظیفه به سران و ریش سفیدان قبیله و قوم محول شده است.

در بعضی کشورها هم نهادهایی، با عنوان‌هایی مثل دادگاه قانون اساسی، شورای قانون اساسی، شورای عالی انتخابات و یا وزارت کشور بر صلاحیت نامزدها و فرایند برگزاری انتخابات نظارت می‌کنند؛ البته معمولا فرق می‌کند که انتخابات پارلمانی‌ یا ریاست جمهوری است. مثلا در آمریکا فرایند تایید صلاحیت نامزدهای مجلس و ریاست جمهوری فرق می‌کند. رسیدگی به صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا یک سال قبل از آنکه مردم بخواهند رأی بدهند شروع می‌شود و این فرایند از سوی شوراهای دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات انجام می‌شود؛ دو حزبی که همه روسای جمهور تاریخ آمریکا از میان آنها بیرون آمده‌اند.

در فرانسه "شورای قانون اساسی" وظیفه نظارتی شامل دریافت پرونده‌ها، انتشار لیست نامزدها، نظارت بر تطابق روند انتخابات با قوانین و اعلام نتایج انتخابات را بر عهده دارد. در این کشور جمع‌آوری 500 امضای معرفی از شهرداران، نمایندگان و مقامات فرانسوی برای داوطلب‌ها ضروری است و اوضاع مورثی داوطلب هم بررسی می‌شود؛ فرانسوی‌ها معتقدند این شیوه تأیید صلاحیت مانع حضور "پارشوتیست‌ها" در میدان انتخابات می‌شود؛ یعنی همان کسانی که یک دفعه در میدان سیاست ظاهر شده‌اند.

در ترکیه بررسی صلاحیت نامزدها، در هر انتخاباتی که باشد توسط «شورای عالی انتخابات» انجام می‌شود. این بررسی و اعمال ضوابط بر اساس شرایط احرازی است که در قانون اساسی جمهوری ترکیه مشخص شده است. در بعضی کشورها هم مثل انگلیس که نظام سلطنتی دارند و به جای رئیس جمهور، مجلس نخست وزیر را انتخاب می‌کند، روند بررسی صلاحیت توسط نمایندگان مجلس صورت می‌گیرد.

فرایند تایید صلاحیت  نمایندگان پارلمان هم به این صورت است که نخست وزیر، وزیر کشور را تعیین می‌کند و وزارت کشور، طبق قانون، مسئولیت نظارت عالی بر بررسی صلاحیت نامزدهای نمایندگی مجلس را بر عهده دارد و در نهایت همین نمایندگان، نخست وزیر را انتخاب می‌کنند.

در جمهوری اسلامی ایران نیز بنابر قانون اساسی، وظیفه بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات مجلس و ریاست جمهوری بر عهده "شورای نگهبان قانونی اساسی" است. اصل 115 قانون اساسی این شرایط را برای نامزدهای ریاست جمهوری در نظر گرفته است: رئیس جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی باشد، ایرانی الاصل و تابع ایران باشد، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی و مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور باشد.

انتهای پیام/