خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛  به منالسبت فرا رسیدن ماه محرم ماه عزای سید وسالار شهیدان با مصطفی خرسندی رئیس کانون مداحان و شاعران آیینی کل کشور در رابطه با وظایف مداحان  در ایام عزاداری  شاخصه های ذاکر خوب/چگونگی انتقال فرهنگ سیدالشهدا و موضوعات دیگر به گفتگو نشسته ایم.محور های اصلی گفتگو به شرح زیر است:

میم مداح یعنی متدین بودن/اقبال مردم دلیل اقبال خدا نیست/جلسات هیئت خودر ابا قرآن آغاز کنیم/روضه خانگی رادر منزلتان برگزار کنید/دشمن دنبال این است که اعتبار ذاکرین اهل بیت را لطمه بزند/

برای شروع مصاحبه اگر صحبتی در رابطه با مداحان کشور دارید بفرمایید؟
مداحان از برجستگان حوزه نرم افزار فرهنگ دینی جامعه و افسران عالی رتبه جنگ نرم و ستایشگران آل الله هستند و رسالت نوکری و پیام رسانی دستگاه اهل بیت دارند. ذاکرین اباعبدالله(ع) رسانه بی بدیل شیعه هستند. در کلیه ادیان علمای آن دین را دارید. اما در تشیع ذاکرین به عنوان رسانه بی بیدل اهل بیت در قالب شعر، در قالب هنر و در قالب پرورش عواطف هستند. درحوزه پرورش عواطف باید بسیار جدی گرفت . گاهی ما تصور می کنیم که نباید پرورش عواطف داشته باشیم و بعضی به این می پردازند که شما فقط سطح آگاهی تان را بالا ببرید. حوزه محافل اباعبدالله(ع) و اهل بیت و اشکی که در این محافل ریخته می شود؛ شخم زدن دلهایی ست که برای کاشتن تخم محبت اهل بیت آماده می شود که آثار بسیارخوبی دارد.

دشمن دنبال این است که اعتبار ذاکرین اهل بیت را لطمه بزند

یک ذاکر خوب چه شاخصه هایی باید داشته باشد؟

میم مداح یعنی متدین بودن. یعنی هرکسی نگاه به نوکر امام حسین(ع) بیاندازد، این نگاه او را علاقه مند به دستگاه اهل بیت کند. گذشتگان ما امثال آقای علامه و آقای آهی و حاج آقا کربلایی و دیگر بزرگان کسانی بودند که اهل نماز شب، تحجد، قرآن، دعا و گره کشایی از کار مردم بودند. اینها کارمند نبودند بلکه نوکر امام حسین(ع) بودند. کارمند ها حقوق را می گیرند و می روند و ارباب کاری با نیازهای آنها و فرزندانشان و غیره ندارد. اما نوکر، در خانه است . وقتی فرزند نوکر مریض می شود ارباب جویای حالش می شود. افتخار ما نوکری امام حسین(ع) است. متدین بودن از عمل شخص، از نماز اول وقت، از نماز جماعت، از تعقیبات نماز، از توسل به اهل بیت، از گره گشایی از مردم، از گشاده رویی و از اعتباری که برای مردم خرج می کند و از وعده و قولی که می دهند، مشخص می شود. متدین بودن را از غیبت نکردن و تهمت نزدن و نگاه پاک و زبان بدون نیش می توان تشخیص داد. یعنی تدین را در تمام جوارح انسان می توان دید. اهل بیت فرمودند زینت و فخر ما باشید. لذا این مسئولیتی که به دوش ماست مسئولیتی سنگین است. البته گاهی رفتارهای غلطی که از من و امثال من سر می زند باعث می شود مردم از دستگاه اباعبدالله(ع) دور شوند. لازم است بگویم که هشتادهزار مداح و 425 مداح در سراسر کشور داریم. ممکن است 8 نفر خطایی سر بزند نباید به خاطر 8 نفر کل این مجموعه 80 هزار نفری را زیر سوال ببریم. دشمن دنبال این است که اعتبار ذاکرین اهل بیت را لطمه بزند و او حتی دنبال از بین بردن اعتبارذاکر و مداح نیست و دنبال از بین بردن اعتبار دستگاه سیدالشهداست. از آنجایی که فقط شیعیان در عزاداری شرکت نمی کنند بلکه سنی ها، مسیحیان، زرتشتیان هم شرکت می کنند؛ من خواهشم از همه مردم عزیز ایران این است که وقتی خطایی از چند نفر دیدند آن را به جامعه مداحان تعمیم ندهند. در جامعه مداحان از بزرگانی مثل آقایان سازگار، بهداشت،عابدی، سماواتی و بزرگان دیگر به جز طاعت و تقوا و تدین چیزی نمی بینیم.

دال مداح یعنی دانش . الان با مطالبات قشر جوان طرف هستیم که علم و دانش ویژه ای برخوردارند و لازم است که مطالبات آنها و پاسخ به سوالات آنها را با ادله محکم داشته باشیم چون دشمن در تلاش است که شبهه افکنی کند پس ذاکرین لازم است دانش لازم را در هر حوزه ای داشته باشند.مثلا در حوزه مقتل، شعری که می خوانند از نظر ادبی و از نظر عقیدتی نباید مشکل داشته باشد. ممکن است شعر از نظر وزن و قافیه مشکلی نداشته باشد اما از جهت محتوایی با مسائل اعتقادی منافات داشته باشد . دست دشمن آتو ندهند. باید دقت کنیم ودر مباحثی که دانش لازم نداریم وارد نشویم. ممکن است خواننده خوب بخواند ولی گاهی در امور مختلف مشاوره هم می دهد. باید دقت کند که مشورتی که می دهد تخصص لازم را دارد؟ بدون علم و مطالعه پشت میکروفون نرود. اشعارشان را حفظ کنند.

الف مداح یعنی اخلاق، اخلاص و ادب. در حوزه اخلاق خوشرویی و خوش گویی مهم است. فرمود قولوا للناس حسنا: بهترین لغات برای مردم استفاده شود. مثبت انئیشی در خود هیئت مهم است. نگاه ما به مردم نگاه وارسته عاشقان به اباعبدالله(ع) باشد و تصور نکنیم افرادی که روبروی ما هستند؛ آدم های گناهکار از مسیر جدا شده هستند. اینها مقامی داشتند که در دستگاه امام حسین(ع) حضور پیدا کردند و قابل احترامند. من یک جمله اینجا بگویم اسم نمرود و فرعون را وقتی می بینید می خواهید کاغذ را پاره کنید این به علت عملکرد منفی است که از اینها دارید. اما همین نمرود و فرعون وقتی در قرآن می آید اجازه ندارید بدون وضو به آن دست بزنید.یک نوکر سیدالشهدا که در هیئت سینه زن و گریه کن است، ممکن است بیرون هیئت هزاران خطا از او سر بزند اما وقتی وارد دستگاه سیدالشهدا شد قابل احترام است. باید به عنوان نوکر امام حسین(ع) به او نگاه کرد و به او احترام کرد. همین احترام ها ها باعث می شود افراد جذب هیئت ها شوند و از دستگاه سیدالشهدا فاصله نگیرند. اخلاص یعنی برای خدا بخوانند. قدیمی ها را ببینید اگر هدیه ای به اینها می دادند در یک ظرفی قرار می دادند بدون اینکه نگاه کنند چقدر است. الان بسیاری از ذاکرین که در دهه عاشورا انجام وظیفه می کنند یک ریال که نمی گیرند هیچ؛ کمک هم می کنند . ممکن است چند خواننده مبالغی بگیرند. متاسفانه بعضی رسانه ها رفتاری می کنند که انگار کل 80 هزار مداح گرفته اند. اینگونه نیست. ما هشتاد هزار مداح داریم که خالص هستند و برای دستگاه سیدالشهدا خالصانه تلاش می کنند.خطاب به ذاکرین عزیز و نوکران امام حسین(ع) عرض می کنم که « تو بندگی چو گدایان به شرط مزد نکن که خواجه خود روش بنده پروری داند.»

ح مداح یعنی حسن سلیقه. اینکه چه چیزی را کجا بخوانیم. مخاطب دانشجو با مخاطب کشاورز فرق می کند. مخاطب خانم با مخاطب آقا متفاوت است. مخاطب نوجوان با مخاطب بزرگسال متفاوت است. تشخیص اینکه من برای این مخاطب چه شعری را بخوانم لازم است.

اقبال مردم دلیل بر اقبال خدا نیست

با توجه به اینکه دهه اول اقشار مختلف وارد هیئت ها می شوند، چگونه باید از این فرصت ها استفاده کرد و فرهنگ واقعی سیدالشهدا(ع) را آموزش داد؟
ما ذاکرین اهل بیت باید اول از همه روی خودمان کار کنیم . فرمود« ان الذین آمنوا و عملوالصالحات سیجعل لهم الرحمن ودا. کسانی که ایمان دارند و عمل صالح انجام میدهند خدا محبت آنها را در دل مردم می اندازد.» ذاکر امام حسین(ع) اگر خودش خلوتش با خدا را تقویت کند، جلوتی پیدا می کند که مردم به او جذب می شوند. البته اگر عده ای هم جذب شدند دلیل بر این نیست که شخص به درجاتی رسیده است. اقبال مردم دلیل بر اقبال خدا نیست. به میزانی هم که اقبال بر ما صورت می گیرد مسئولیت ما برای قیامت سنگین تر می شود. وظیفه ما این است که ویزگی های مداح که گفتم را داشته باشیم. همه اینها سبب می شود مردم با دیدن چنین شخصی جذب دین شوند. رفتار ماست که مردم را جذب دین می کند. البته رسانه های مختلف داخی و خارجی کار می کنند . متاسفانه بعضی رسانه های خارجی و داخلی دامن به مشکلات می زنند و این مسئولیت ما را بالاتر می برد. ما مکلفیم قبل از آنکه ذاکر دیگران باشیم ذاکر خود باشیم. به خودمان تذکر بدهیم. طبیعتا اگر برای مخاطب آنچه به آن علاقمند است و فراخور سن اوست ارائه بدهید جذب می شود. الان مردم دور حاج محمود کریمی دورآقای طاهری و آقای عرضی جذب هستند. اینها مخاطب خود را می شناسند علم کافی را دارند و زحمت می کشند. بعید می دانم حاج آقا ارضی نماز شبش ترک شود. اگر ما درست عمل کنیم و اگر رسانه ها به جای آسیب شناسی دنبال قوت شناسی محافل اهل بیت باشند می توانند در رشد کمی و کیفی مجالس به نتیجه خوبی برسند. از ذاکران خواهش می کنم مردم را به دستگاه سیدالشهدا نزدیک کنند.

جلسات هیئت خود را با قرائت قرآن شروع کنیم

مداحان ما و هیئت های ما چقدر باید انس با قرآن داشته باشند؟
«انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی.» اینها دو بال است. نمی شود با یک بال پرید. امیرالمومنین تاکید کردند که حداقل در روز 50 آیه بخوانیم. مقام معظم رهبری فرمودند به میزانی که می توانید قرآن بخوانید.حداقل یک صفحه بخوانید. اینها تاکید است. جوانی که قرآن می خواند قرآن با پوست و گوشت او عجین می شود. ما مکلف هستیم قرآن بخوانیم. کتاب زندگی متعالی مگر غیر از قرآن وجود دارد؟ بهتر است جلسات با قرآن آغاز شود. از مداحان خواهش می کنم جلسات هیئت خود را با قرائت قرآن شروع کنند. خود ذاکر وقتی می خواهد بخواند یک سوره کوچک را حتی بدون صوت بخواند. این آثار زیادی را برای هیئت به همراه دارد.

تاکیدم برای رشد ذاکرین توجه به استادان و نشستن پای درس اساتید است

توصیه شما به ذاکران اهل بیت برای اینکه جلسات پربارتری داشته باشند چیست؟ فوت کوزه گری جلسات موثر چیست؟
تلفیق بین تجربه بزرگان و نوآوری جوانان . همانطور که رهبری فرمودند طبقه ای را قدما ساختند. این را از بین نبرید که دوباره ایجاد کنید. شما طبقه ای روی قبلی ایجاد کنید یعنی از تجربه بزرگتر ها استفاده کنید. تاکیدم برای رشد ذاکرین توجه به استادان و نشستن پای درس اساتید است. بعضی ذاکرین باید به این نکته توجه که ما ضبط و طوطی نیستیم. من 18 سال شاگردی یک استاد را کردم. از دیگر اسااتید استفاده کردم وهنوز هم همین است. 28 سال است مداحی درس می دهم. از سال 68 مجمع بیت الاحزان ما فعال است. اما هنوز که هنوز است پای درس اساتید می نشینم دستشان را می بوسم و سعی می کنم یک جمله به مطالبی که دارم اضافه کنم. لذا فوت کوزه گری این است که بدون استاد رشد کامل اتفاق نخواهد افتاد. اما اگر می خواند فعلا برای ایام محرم موفقیت لازم را کسب کنند، سعی کنند مطالبی که بزرگتر ها و اساتید می خوانند را با دقت گوش دهند. اگر شنونده خوبی باشند خواننده خوبی هم می شوند.« ذات نایافته از هستی بخش، کی تواند که شود هستی بخش. کهنه ابری که بود ذات تهی، کی تواند که کند آب دهی» من که خودم اشک ندارم نمی توانم از مردم اشک بگیرم. پس می طلبد خلوتی داشته باشیم تا جلوتی پیدا کنیم.

مداحان خوبی در شهرستان ها داریم اما به نسبت تهرانی ها خوب دیده نمی شوند و شناخته شده نیستند. دلیل این موضوع چیست؟
گاهی ضعف خود عزیزان است. ما مثلا برای ولادت حضرت زهرا(س) استان ها را می گردیم. مستحضرید که یک تیم هستیم که تعیین می کنیم کدام مداح ها به محضر مقام معظم رهبری بروند. . ما بعضی هایشان را نمی شناسیم. گاهی به این دوستان می گوییم سی دی تان را برای ما بفرستید. همین جا خواهش می کنم مداحان توانمند سی دی های خودشان را هم سی دی ولایت خوانی و هم نوحه خوانی را به کانون مداحان کشور بفرستند. ما استقبال ی کنیم. آدرس خانه مداحان تهران، پل چوبی، فخر آباد است.
خیلی جاها از ما مداح توانمند می خواهند. حتی در خارج از کشور. بعضی کشور ها علاقمندند یک مداح آذری زبان توانمند برایشان مراسم اجرا کند.

شما سالهای بسیاری در جلسات دیدار مداحان با رهبری حضور داشتید. خاطره ای از مقام معظم رهبری وقتی در محضرشان بودید داشتید؟ درباره حساسیت ایشان در بحث مداحی صحبتی دارد؟
جا دارد از مقام معظم رهبری تشکر کنم که دراجرای ذاکرین در روز ولادت حضرت زهرا(س) مصمم هستند و آن را به تعویق نمی اندازند. به مسئولین عرض می کنم رهبر جهان اسلام سه یا چهار ساعت می نشیند تا خواننده ها بخوانند و روضه خانگی شان ترک نمی شود. به عنوان کسی که در بحث مسائل تربیتی و مسائل روانشناختی قدمی برداشته عرض می کنم روضه خانگی را در منازلتان برگزار کنید به شدت در تربیت فرزندان موثر است. ما توفیق داشتیم از زمان ریاست جمهوری رهبری در ولادت حضرت زهرا(س) در محضرشان بودیم. خیلی جااب است که آقا وقتی پیرامون مداحان سخنرانی می کنند مانند ذاکری که ریزه کاری های مداحی را به طور کامل می داند سخن می گویند. مواردی را که ایشان اشاره می کنند نشان میدهد آقا وسعت دید دارند و ظریف بین هستند. مطالبی که می فرمایند به شدت قابل تامل است. ممنونم از اینکه ایشان هر سال با مداحان دیدار خصوصی هم دارند.

درباره پیشکسوتان این حوزه ، اشخاصی چون مرحوم آهی و حاج کربلایی خاطره یا صحبتی دارید؟

حاج آقا آهی زحمات زیادی کشیدند. خانه مداحان پیشنهاد آقای آهی بود. قطعه مداحان هم پیشنهاد آقای آهی بود. اما چون من در سیستم شهرداری فعال بودم، توفیق نوکری پیگیری ها و نتیجه اش با من بود. حاج آقا آهی یکی از خصویاتش پیگری دائمی و خستگی ناپذیری شان بود. با توجه به مریضی هایشان گاهی در اتاق می خوابیدند و با این حال کار مردم را راه می انداختند. به فکر راه اندازی و گره گشایی از کار مردم بودند . بزرگان ما می فرمودند واجبات را انجام دهید و مابقی را دنبال گره گشایی از کار مردم بروید. مداح آبرویی از دستگاه اهل بیت به دست آورده، باید این اعتبار و آبرو را در گره گشایی از کار مردم خرج کند و تلاش کند مشکلات مردم را رفع کند. مشکلات بیکاری زیاد است. می توانیم گاهی تعدادی را مثل یک نخ تسبیح دور هم جمع کنیم و مشکلات را رفع کنیم. زکات مکنت و زکات آبرو ریش گرو گذاشتن و شفاعت است. مرحوم آهی دلسوزانه و پدرانه گره گشا بودند.

در مورد حاج کربلایی من 18 سال و از 18 سالگی توفیق شاگردی شان را داشتم. ایشان پدر سه شهید بودند. بسیار بااخلاص بودند. یک بار ناصر موذن گفت دخترم بیماری سختی گرفته بود. حاج آاقا یک حبه قند به اشک چشمش زد و دخترم با آن حبه قند شفا گرفت. اینها کسانی بودند که راه رفته بودند و اهل نماز شب، تحجد و اهل کرامات بودند.حاج کربلایی می گفت خدا نیاورد آن روزی که من برای امام حسین(ع) اشک نریخته باشم. اینها کسانی هستند که در دستگاه سیدالشهدا آبروی خاصی دارند همینطور دیگر بزرگان. آقایان علامه، صالح ، شمشیری ، سازگار، عاصفی و بهتاش واقعا الگوهای بسیار خوب برای جامعه مداحان هستند.

وصحبتهای پایانی شما در این گفتگو؟
صحبت پایانی ام هم با مردم عزیز و هم با مداحان است که اگر خطایی از تعداد معدودی مداح سر می زند آن را به جامعه مداحان تعمیم ندهند. بزرگان و قدمای ما برای این دستگاه زحمت کشیده اند. آب در آسیاب دشمن نریزیم. تلاش دشمن جدایی از دستگاه سیدالشهداست. امام (ره) فرمود: این محرم صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است. این ذاکرین هستند که محرم و صفر را به شور و شعور بالا می برند. مراقب باشیم که لطمه به دستگاه سیدالشهدا نخورد. ذاکرین تلاش کنند مردم را به خدا و امام حسین(ع) نزدیک کنند نه به خودشان. در مسیری که امام حسین(ع) تعیین کرده گام بردارند . با صداقت، پاکی چشم، تواضع و افتادگی و در همه امور اخلاقی باعث جذب مردم به دستگاه سیدالشهدا بشویم.

انتهای پیام/