به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی  باشگاه خبرنگاران جوان ، در رژه روز جمعه (یکم مهر) به مناسبت سالروز آغاز جنگ تحمیلی از موشکی به نام خرمشهر رونمایی شد که قابلیت حمل چند کلاهک جنگی را دارد و با طول 13 متر بُرد آن به دوهزار کیلومتر می‌رسید. یک روز پس از رژه  این موشک آزمایش موفقیت آمیزی را پشت سر گذاشت. انجام این آزمایش همان و موضع‌گیری‌های مخالفت آمیز کشورهایی مانند فرانسه و انگلیس هم همان. 

 

سیستم دفاع موشکی یکی از بدیهی‌ترین پارامترها برای تقویت توان بازدارندگی کشورهایی همچون ایران است و از مهم‌ترین دلایل انگیزه ایران برای توسعه در مسیربازدارندگی، منطقه خاورمیانه و ساختار منحصر به فرد آن است. ایران در منطقه‌ای ملتهب که فضای امنیتی مناسبی ندارد، قرار گرفته  و رقابت تسلیحاتی بالا، امنیتی شدن بیشتر فضای روابط را در پی داشته است، در حالیکه حضور آمریکا و برخی دولت های اروپایی به بهانه فروش تسلیحات به کشورهای وابسته دامنه این رقابت را هر چه بیشتر گسترش داده و التهاب در روابط منطقه  را افزایش داده اند.
وجود این شرایط ایران را ناگزیر کرده است با تقویت توان دفاعی خود در مسیر توسعه و گسترش تسلیحات دفاعی گام بردارد. این امر به خصوص با تجربه یک جنگ ناعادلانه و نامتقارن علیه ایران از سوی رژیم صدام حسین که با حمایت کشورهای غربی همراه بود، اهمیت دوچندانی پیدا کرده است.کشورهای غربی مانند انگلیس و فرانسه در حالی حق مسلم ایران در حوزه دفاعی را زیر سوال می برند که در طول هشت سال جنگ تحمیلی از حمایت مالی گرفته تا تسلیحاتی را از رژیم منحسوس صدام حسین دریغ نکردند.

جنگ هشت ساله صدام علیه ایران و حمایت های بی دریغ فرانسه و انگلیس

با آغاز جنگ تحمیلی علیه ایران از سوی رژیم بعث و چرخش اوضاع به سود نیروهای ایرانی در میدان نبرد دولت‌های غربی به حمایت گسترده از عراق پرداختند و با ارسال کمک های تسلیحاتی و اقتصادی کوشیدند از شکست عراق جلوگیری کنند. برای رویارویی با این خطر" ژیسکا دستن" رئیس جمهور فرانسه که آن را نیروی بنیانی نامید سیل کمک های نظامی و مالی دولت های اروپایی به سوی عراق سرازیر شد. در فوریه 1981 درست چهارماه پس از آغاز جنگ سخنگوی وزرات امور خارجه فرانسه اعلام کرد: فرانسه 60 فروند هواپیمای میراژ از نوع اف -1 را در ادامه اجرای قرار داد سال 1977 به عراق ارسال کرده است. در مارس 1982 نیز انگلیس موافقت خود را برای تحویل تانک به عراق به ارزش یک میلیارد دلار اعلام کرد. در کنار آن لندن مذاکره در باره 300هواپیمای هاوک به ارزش 2 میلیارد دلار با بغدا د را از سر گرفت. این کمک های تسلیحاتی به همراه وام های کوتاه مدت و بلند مدت در طول سالهای جنگ تحمیلی به سوی عراق سرازیر شد.

در سال 1982 فرانسه بالغ بر 40 میلیارد فرانک سلاح به عراق فروخت و این کشور در ردیف دوم فروشندگان تسلیحات به عراق بعد از شوروی قرار گرفت  و هواپیماهای سوپر اتاندارد را به همراه موشک های لیزری اگزوسه به این کشور تحویل داد. هم چنین پاریس در سال86-1985 حدود 5 میلیارد دلار وام در اختیار بغداد گذاشت و به این ترتیب به بزرگترین شریک اروپایی عراق تبدیل شد. در کم تر از دوسال فرانسه به تنهایی 6/5 میلیارد دلار از جمله هواپیماهای جنگی ،هلی کوپتر،تانک،توپ،موشک های هوا به زمین و تجهیزات الکترونیکی به عراق فروخت.

طی دوره جنگ تحمیلی نیروی هوایی عراق توسط متخصصان فرانسوی تجدید سازمان یافت و از اوایل سال 1980 حدود 60 فروند هواپیمای میراژ 100 تحویل بغداد شد و مذاکراتی برای خرید هواپیماهای میراژ 2000، هلی کوپتر، موشک و تجهیزات دریایی نیز صورت گرفت این حمایت ها تا جایی پیش رفت که فرانسه قول اعطای یک بمب اتم را  نیز به عراق داد. این در حالی است که فرانسه  در ابتدا اعلام بی‌طرفی کرده بود. این گونه کمک ها به جاه طلبی صدام حسین کمک شایانی کرد و به او اجازه داد تا به کشتی های ایرانی در خلیج فارس و جزیره خارک حمله کند.

طبق اسنادی که پس از 30 سال روزنامه فاینشنال آن را منتشر کرد، دولت تاچر با وجود اعلام بی طرفی در جریان حمله رژیم بعث به ایران در اواخر سال 1980، علاوه بر فروش جنگنده هاي "هوك "، برای رژیم صدام پايگاه نظامي دريايي و هوايي ایجاد کرد.براساس اين اسناد ، ليست سلاح هايی كه دولت تاچر فروش آن را به رژيم صدام پيشنهاد كرده بود ، شامل 78 نوع تجهيزات نظامي از جمله خودروهاي " لند روور" ، خودروهای نجات ، انواع رادار و انواع تانك بود.

"هیتی" معاون وقت وزیر دفاع بریتانیا در این رابطه چنین می‌گوید: تمام تلاشمان را به خرج دادیم تا رابطه را گرم نگه داریم.طی جنگ هشت ساله صدام علیه ایران ، به طور متوسط هر سال 40 خلبان نظامی عراقی در پایگاه نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا، آموزش می‌دیدند.وشرکت های خصوصی  هواپیمایی نظیر C.I.S  هم بر این دوره‌ها نظارت داشتند.

این حمایت های در طول جنگ هشت ساله در حالی صورت گرفته است که در شرایط کنونی کشورهای حامی دولت متجاوز حق  مسلم و دفاعی مردم ایران در قالب بازدارندگی موشکی  را زیر سوال می برند.

واکنش مغرضانه به دفاع از خود

ایران در جنگ هشت ساله به تنهایی مقابل چندین کشور جهان ایستادگی کرد و حالا که در مسیر بازدارندگی و دفاع گام بر می دارد در معرض انواع اتهام قرار می گیرد. کشورهایی مانند انگلیس و فرانسه تلاش دارند با موضع گیری علیه نیاز های بدیهی و دفاعی ایران آنها را تهاجمی جلوه دهند، چنانچه تسلیحات موشکی از جمله این موارد است. هر بار که ایران موفقیت های خود را در تکنولوژی موشکی به رخ جهان می کشد واکنش های تند و گاه نامطلوبی از سوی دولت‌های اروپایی به نمایش گذاشته می شود.

جدیدترین موشک بالستیک برد بلند سپاه پاسداران با نام «خرمشهر» صبح روز جمعه در جریان رژه ٣١شهریور نیروهای مسلح رونمایی شد و  رسانه‌ها تصاویری از لحظه آزمایش موفق این موشک بالستیک منتشر کردند.
در پی آن  رسانه‌های غربی واکنش هایی مغرضانه ای  را درباره موشک جدید سپاه پاسداران نشان دادند.

وزیر امور خارجه انگلیس به انتشار تصاویر آزمایش جدیدترین موشک بالستیک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی واکنش نشان داده و درباره این موضوع ابراز نگرانی شدید کرد.
"بوریس جانسون" در توئیتر خود نوشت: "از گزارش‌ها درباره آزمایش موشکی ایران به شدت نگرانم و از ایران می‌خواهم که اقدامات تحریک‌آمیز خود را که در تناقض با قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل است متوقف کند"
ادعای وزیر خارجه انگلیس در حالی مطرح شده که قطعنامه 2231 با لحنی غیرالزام‌آور، از ایران خواسته موشک‌های طراحی شده برای داشتن قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را آزمایش نکند.مقامات ایران همواره تاکید کرده‌اند که آزمایش‌های موشک بالستیک در کشور برای اهداف دفاعی و بازدارندگی بوده است و ایران موشکی ندارد که برای حمل کلاهک‌های هسته‌ای طراحی شده باشد.

 
دولت فرانسه نیز با صدور بیانیه‌ای گفت: این آزمایش با قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل در تناقض است و از ایران خواست به آنچه فعالیت های ثبات زدا در منطقه توصیف کرده پایان دهد. پاریس همچنین ضمن درخواست از ایران برای پایبندی به تمام مفاد قطعنامه 2231  که شامل عدم اجرای چنین آزمایشات موشکی بالستیک است  از دبیرکل سازمان ملل خواست این آزمایش را بررسی کند. در این بیانیه همچنین آمده است که فرانسه با شرکایش در اروپا، راه‌های متوقف کردن «فعالیت‌های بالستیکی ثبات‌زدای ایران» را بررسی خواهد کرد.در حالیکه هر دو کشور در برنامه موشک های بالستیک پیش رو هستند و به  بهانه  دفاع استراتژیک در مقابل روسیه خود را به انواع تجهیزات متعارف و غیر متعارف مجهز کرده اند.

با نگاهی کوتاه به اهمیت راهبردی موشک در سیاست بازدارندگی ایران می توان دلیل این حجمه ها  علیه برنامه موشکی ایران را  دانست .

نقش موشک های بالستیک در راهبرد دفاعی و بازدارندگی ایران

تسلیحات موشکی از جمله توانمندی ها یی است که می تواند ایران را در راه دفاع از خود یاری کند. این تسلیحات از امتیازاتی برخور دارهستند که موجب می شود نه تنها ایران بلکه اکثر کشورهای جهان برای دست یابی به آن تلاش کنند.

* *ارزش های نظامی موشک ها

برد:موشک های بالستیک می توانند بردهای مختلفی را داشته باشند. و اهداف خاصی را مورد هدف قرار دهند. از بزرگترین مزایای این موشک ها برد نسبتا زیاد آنها است . که دارای انواع کوتاه برد،میان برد،و دور برد هستند و می توانند تهدیدات جدی را برای دشمنان بالقوه و بالفعل ایجاد کند، تاثیرات خاص استراتژیکی و تاکتیکی دارد.
سرعت:سرعت نیز از وجوه اهمیت و امتیازات موشک ها است. که نسبت به سیستم های دیگر برتری خاص را نشان می دهد. موشک های بالستیک با سرعت مافوق صوت خود می تواند دشمن را غافلگیر و ضربه پیش دستانه پیشگیرانه و نابود کننده بر آن وارد کند.
قدرت تخریب:متغیر دیگری است که این موشک ها را به ویژه در سطح تاکتیکی مهم می سازد.اما در صورتی که ارزش استراتژیک و تعیین کننده خاصی از این موشک ها در نظر داشته باشیم کلاهکی که بر روی این موشک ها نصب می شود اهمیت خاصی می یابد. چنین موشک هایی اثر قاطع و تعیین کننده در سطح تاکتیکی و استراتژیک خواهند داشت.
نبودن دفاع مناسب:نبودن دفاع مناسب و قابل اطمینان در موشک ها عامل مهمی است که می تواند تشویق کننده کشورها به کسب فن آوری های موشکی و دست یابی به آنها باشد.

قابلیت کلاهک های مختلف :این هم یک امتیاز این موشک ها است که قدرت تخریب و توان استراتژیکی و تاکتیکی آنها را تعیین می کند. موشک ها ی بالستیک می توانند. دارای برد بسیار ی باشند. و بنابراین اهداف خاصی را تهدید کنند.
مسائل فنی :با توجه به ضعف نسبی فن آوری در خاورمیانه و محدودیت های دسترسی به فناوریهای نظامی از سوی غرب موشک ها تسلیحات مناسبی برای کسب قدرت نظامی بازدارنده با کم ترین میزان سرمایه گذاری زیر بنایی محسوب می شود.
مسائل مالی:هزینه هایی که برای کسب فن آوری های موشکی لازم است نسبت به هزینه های نیروی هوایی نسبتا پایین تر است .
ارزش غیر نظامی :از موشک ها می توان برای برخی مقاصد غیر نظامی نیز استفاده کرد. در واقع موشک ها را به ویژه در بردهای بالاتر می توان به خودروی پرتاب فضایی تبدیل کرد. به این معنی که به جای پیمودن مسیر منحنی به مسیر عمودی رویه بالای خود ادامه می دهند.

کشورهای منطقه خاورمیانه خصوصا ایران با توجه به طیف تهدیدات، موشک ها را به عنوان جزء مهم راهبرد بازدارندگی نظامی خود در نظر گرفته اند زیرا موشک ها اساسا بازدارنده اند. این سلاح دفاعی دارای خواص اصلی یک استراتژی هسته ای است ، مانند قدرت وارد کردن درد شدید و یا قدرت تخریب گسترده ،موشک ها با برخورداری از چنین خواصی دارای خشونت نهفته هستند و ابزار مناسبی برای بازدارندگی محسوب می شوند ،زیرا می توانند رفتار دشمن را با خسارت گسترده به غیر نظامیان و شهروندان  کنترل کنند.

بدین ترتیب یک موازنه وحشت شکل می گیرد و کشورها به منظور اجتناب از جنگ به دیپلماسی روی می آورند. در نتیجه موشک ابزاری استراتژیک برای دیپلماسی می شود. توسعه موشکی دست دولتها را در تلافی باز می گذارد و توانایی ها را در ضربه دوم دو چندان می کند. این در حالی است که اگر ضربه دوم توانمندی کافی را داشته باشد انگیزه برای شروع و زدن ضربه اول در دشمن کاهش می باید . همین موضوع بازداندگی دولتها را در حد بسیار بالایی افزایش می دهد.
با توجه به مواردی که ذکر شد ایران برای توسعه برنامه موشکی خود در مسیر بدیهی ترین حق خود حر کت می کند و وجود تهدیدات گسترده در این منطقه این کشور را ملزم می کند برای دفاع از مردم خود و عدم تجربه دوباره یک جنگ تحمیلی سیستم دفاعی خود را ارتقا دهد.در حالیکه واکنش های بی تدبیرانه و نا عادلانه کشورهای غربی به خصوص فرنسه و انگلیس جای هیچ بحث منطقی را باز نمی گذارد.

گزارش از مریم پیک‌آذر

انتهای پیام/