به گزارش حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ سیدضیاء هاشمی سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، روز شنبه و در آیین آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و فناوری کشور که با حضور رئیس جمهوری در دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: خرسندیم که به برکت انقلاب اسلامی که خود متاثر از نهضت مقدس حسینی بود، گام‌های مهمی در حرکت به سمت دانشگاهی که به فرموده حضرت امام خمینی (ره) باید «مبدا همه تحولات باشد»، برداشته‌ایم. دانشگاهی عادلانه، آزاد و مشکل‌گشا منطبق بر عصاره آرمان‌های قیام حضرت سید الشهدا (ع) یعنی عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی، حریّت و آزادگی و اراده به اصلاح امور جامعه.

وی با بیان اینکه نگاهی به وضعیت دانشگاه‌های کشور در چهار دهه گذشته نشان می‌دهد، دانشگاه‌های ما در کلیت، توانسته‌اند گام‌های بلندی در مسیر تحقق این آرمان‌ها بردارند، افزود: زیرساخت‌های آموزشی تا حد مطلوبی، در راستای برقراری عدالت آموزشی، توسعه یافته و فرهنگ نقد و گفت‌وگو، عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی در دانشگاه نهادینه شده است.

سرپرست وزارت علوم، تصریح کرد: دانشگاهیان از طرق مختلف، با حضور فعالانه و منتقدانه در مباحث عمومی کشور و ارائه مشاوره علمی به دستگاه‌های اجرایی و واحدهای صنعتی و کمک به خودکفایی کشور از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علم و فناوری، در اصلاح امور جامعه مشارکت جدی داشته و موثر بوده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: دانش‌آموختگان دانشگاه‌های کشورمان در ارتقای آگاهی‌های عمومی، حقوق شهروندی و اخلاق و دانش حرفه‌ای و اجتماعی نقش بسیار مهمی داشته‌اند و توانسته‌اند در توسعه فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور موثر واقع شوند. تا آنجا که درسالیان اخیر دانشگاه در دو مقطع سرنوشت‌ساز تاریخی با حمایت گسترده خود از دکتر حسن روحانی در انتخابات سال‌‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶، شرایط را برای تغییر مسیر کشور و بازگشت اعتدال، تدبیر، امید و عقلانیت به فضای جامعه فراهم کرده و امروز نیز همچنان به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای مدافع آزادی، عدالت و اصلاح امور جامعه، در کنار دولت ایستاده است.

هاشمی عنوان کرد: با وجود همه این دستاوردها، نیازمند داشتن تصویری آسیب‌شناسانه و انتقادی از وضعیت دانشگاه و تحول آن در سالیان گذشته هستیم. متاسفانه سیطره کمیت‌گرایی بر نظام آموزش عالی کشور در دهه گذشته و محدود دیدن رشد علمی به تعداد دانشجو و مقاله و پایان‌نامه، علاوه بر دامن‌زدن به کاهش کیفیت آموزش، توسعه نامتوازن و بی‌عدالتی در دانشگاه، مسیر مدرک‌فروشی و توسعه شهریه‌محور، را گشود و دانشگاه را از برقراری ارتباط با صنعت و جامعه و حل مسائل آنها دور ساخت. این «دانشگاه منزوی» به دنبال خود، سیل بیکاران دانش‌آموخته را به دنبال داشت که عموماً از مشارکت در حل مسائل کشور و اصلاح امور جامعه در حوزه‌های مختلف نظیر اقتصاد، روابط بین‌الملل، فرهنگ و سیاست بازمانده‌اند.

وی گفت: امروز و با پایان موج گسترده تقاضای جمعیت جوان برای ورود به دانشگاه و فرارسیدن زمان ورود آنها به بازارهای کار، بی‌شک تداوم روندهای پیشین که عمدتاً مبتنی بر تعادل میان عرضه و تقاضا در حوزه آموزش عالی بود، ناممکن است. با کاهش انگیزه و تقاضا برای ورود به دانشگاه به زودی و در صورت عدم تغییر مسیر، ما شاهد «دانشگاه‌های متروکه ای» خواهیم بود که بخش عمده‌ای اززیرساخت‌های آن به مرور کارکردهای حداقلی خود را هم از دست خواهند داد.

سرپرست وزارت علوم با بیان اینکه از سویی کشور ما در چندین حوزه کلان، با مسائلی دست به گریبان است که به نظر نمی‌رسد با راه حل‌های متعارفی که تا امروز طی شده، حل شدنی باشند افزود: عدم اجماع در حوزه روابط بین‌الملل، کمبود منابع در حوزه اقتصاد، بحران آب در حوزه محیط زیست، فرسایش اعتماد و شدت گرفتن آسیب‌ها در حوزه جامعه، شدت گرفتن تنازعات در حوزه سیاست و گسیختگی در حوزه فرهنگ، برخی از این مسائل هستند که دانشگاه، برای قرار گرفتن در مبدا تحولات، می‌بایست در جایگاه ارائه مسیر برای حل آنها قرار داشته باشد.

وی تصریح کرد: آموزش عالی کشور، در این نقطه عطف مهم تاریخی، که شاهد کاهش تقاضای ورود به دانشگاه و پایان دوران توسعه کمی از یکسو و نیاز کشور به مداخله دانشگاه برای حل مسائل اساسی کشور از سوی دیگر است، نیازمند یک بازآرایی جدی به منظور فراهم نمودن امکان چنین مداخله‌ای است.

هاشمی خاطرنشان کرد: توجه به مسئولیت اجتماعی دانشگاه و قرار گرفتن آن در محور گفت‌وگوی علمی میان ذینفعان حوزه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی برای دست‌یابی به ائتلاف‌های اجتماعی که ما را از تعارضات و اختلافات فعلی به تعامل و سپس وحدت نظر نزدیک می کند؛ بی‌شک مهم‌ترین اقدام در بازآرایی نهاد دانشگاه است. اقدامی که البته باید در نظر داشت، زمانی منتج به دانشگاهی کیفیت محور، تعامل گرا، پویا، کارآمد و مولد در برابر دانشگاهی کمی، منزوی و متروک و بی‌کارکرد، خواهد شد که چند گام مهم موازی دیگر نیز برداشته شود.

وی نخستین گام را بازتعریف جایگاه آموزش عالی در حاکمیت دانست و گفت: گسستی که امروز در سیاست‌گذاری کلان آموزش عالی میان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، بنیاد ملی نخبگان و شورای عالی انقلاب فرهنگی حادث شده است، موجب کندی توسعه علم و فناوری، کاهش اقتدار و استقلال دانشگاه، گسست ارتباط حوزه‌های فنی و پزشکی- که هر یک پیشران دیگری است- و در نهایت کاهش نوآوری‌های علمی و کم مهارتی دانش آموختگان شده است.

سرپرست وزارت علوم، گام دوم را بازآرایی نهاد دانشگاه و مقابله با نظام توزیع منافع غیر علمی عنوان کرد و افزود: حاصل نظام فعلی توزیع منافع غیر علمی، از نظر سیاسی سیاست‌زدگی و رابطه‌سالاری و از نظر اقتصادی مدرک‌فروشی و پولی‌شدن دانشگاه بوده که هر دو به معنای گسترش تبعیض و بی‌عدالتی در آموزش عالی کشور است. آموزش کیفیت‌محور تنها در صورت برهم‌زدن نظام‌های توزیع منافع غیرعلمی محقق خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: گام سوم؛ بازتعریف نظامات ارزیابی دانشگاه‌ها و اولویت دادن به مهارت‌آموزی و کارآفرینی است که می‌بایست دانشگاه را چه در سطح ملی و چه در سطح بین‌المللی با بخش‌های مختلف صنعتی، کشاورزی، علمی و اجرایی پیوند زند و راهبرد دانشگاه تعامل‌محور، گفتگومحور، بین‌المللی و کارآفرین را جایگزین دانشگاه منزوی کند.

هاشمی افزود: دانشگاه امروز برای قرار گرفتن در مسیر حل مسائل اساسی کشور و دور شدن از تهدید انزوا و بی‌تحرکی، بیش از آنکه نیازمند بودجه و امکانات باشد نیازمند اعتماد و حمایت است.

وی تصریح کرد: به عنوان یکی از اعضای خانواده بزرگ دانش‌آموختگان علوم اجتماعی، تاکید می‌کنم هیچ نهادی جز دانشگاه، نمی‌تواند محوریت گفت‌وگوهای کلان اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی برای دست‌یابی به ائتلاف‌های اجتماعی و خروج از بن‌بست‌های فعلی را عهده‌دار شود.

سرپرست وزارت علوم با بیان اینکه دانشگاه مهم‌ترین راه حل مسائل کشور است افزود: دانشگاهیان امروز با هر سلیقه و عقیده، بیش از هر زمان دیگر آماده عهده‌دار شدن مسئولیت اجتماعی خود و هرگونه فداکاری و ایثار دراین مسیر‌اند. از همین رو است که همه نهادها و دستگاه‌های کشور باید به دانشگاه اعتماد کنند، استقلال آن را به رسمیت بشناسند و اگر به حل مسائل کشور می‌اندیشند، بدانند که بی‌تردید در بند شدن دانشگاه و یا خارج شدن آن از اولویت سیاست‌گذاران کشور، توسعه و پیشرفت ایران را بدفرجام خواهد کرد.

وی در خاتمه اظهار داشت: دانشگاه نیازمند اعتماد، استقلال و آزادی است و آزادی دانشگاه و دانشگاهیان، به معنای گشایش مسیر اعتلای کشور است. دانشگاه امروز برای طی این مسیر، صمیمانه دست همه دلسوزان کشور و به خصوص دکتر روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران را می‌فشارد و صدالبته حمایت قاطع رئیس جمهور در آغاز سال تحصیلی را مطالبه می‌نماید.

انتهای پیام/

آموزش عالی کشور، در نقطه عطف مهم تاریخی قرار گرفته است