به گزارش خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان،به منظور ارتقای راندمان ، افزایش بهره‌ وری ،کاهش مصرف سوخت های فسیلی و حفظ محیط زیست ، دستیابی به توربین های کلاس F با قدمتی بیش از 20 ساله در جهان ،در سال های اخیر مورد توجه ایران  قرار گرفته است. اسفند ماه سال 94 در دیدار حمید چیت‌چیان وزیر نیروی وقت و زیگمار گابریل وزیر اقتصاد و انرژی آلمان ، قرارداد همکاری بین شرکت های گروه مپنای ایران و زیمنس آلمان برای ساخت توربین های کلاس F به امضای مدیران ارشدِ این دو شرکت رسید.

با امضای این قرارداد پنج ساله ، نخستین گام برای بومی سازی توربین های کلاس F با نام تجاری SGT5-4000F برداشته شد. توربین SGT5-4000F از پیشرفته ترین و مطمئن ترین توربین های گازی کلاس F در دنیا است، که در شرایط ایزو توان تولیدِ 307 مگاوات با بازدهی حرارتی 40.1 درصد را دارد. بازدهی این توربین در حالت سیکل ترکیبی به 57 درصد می رسد و میزان NOX و CO حاصل از کارکرد این توربین با سوخت گاز به ترتیب 25 و 80 PPM است که با الزامات زیست محیطی بین المللی سازگاری دارد.

اکنون با ورود تجهیزات اولین ساخت گاه مدون شده در قالب نیروگاه کلاس جدید به بندرعباس ؛اقدامات ابتدایی این مهم در حال اجراست.در اهمیت و لزوم توجه به این موضوع همین کافی است که صنعت برق در دوران تحریم ها جایگاه ویژه ای را در صادرات غیر نفتی به خود اختصاص داده و در سال های اخیر روند روبه رشدی داشته ،از این رو در قطع وابستگی اقتصاد به نفت ،نقش قابل توجهی دارد که نیازمند رشد و توسعه از جانب دولتمردان ومتخصصان امر است.

بطوریکه طبق گفته علی بخشی رییس سندیکای برق ایران ؛صنعت برق کشورمان رکورددار صدور خدمات فنی و مهندسی شده و در 10 سال گذشته با وجود تحریم ها ،با رشد سالانه 20 درصدی صادرات مواجه بوده است.

در همین راستا با حمیدرضا عظیمی معاون برنامه ریزی شرکت برق حرارتی کشور ،مصاحبه ای داشته ایم که به شرح ذیل است.

نیروگاه های جدیدی که از آنها به عنوان نیروگاه های با کلاس یا لوکس یاد می شود،چه ویژگی هایی دارند؟

این نیروگاه ها چندان هم لوکس نبوده و به نیروگاه های، راندمان بالای کلاس Fمشهورند که به تازگی به کشورمان ورود پیدا کرده اند.

نیروگاه هایی که تاکنون در کشورمان نصب ، به مرحله راه اندازی رسیده و در شرایط فعلی مشغول بهره برداری از آنها هستیم ؛به نیروگاه های کلاس E معروفند که راندمانی در حدود 35 درصد را به خود اختصاص داده اند.

نیروگاه های جدید کشور (کلاس F) راندمانی حدود 40 درصد داشته و مصرف سوخت پایین تری دارند.در همین راستا شرکت برق حرارتی قراردادهایی را برای انتقال تکنولوژی ساخت آنها به داخل کشور مبادله کرده است.

این تیپ از نیروگاه ها راندمانی به مراتب بالاتر از نیروگاه های نسل قبلی یعنی کلاس E دارند .در این نیروگاه ها راندمان بخش گاز در حدود 40 درصد است که با افزوده شدن بخش بخار و نصب آن به شکل سیکل ترکیبی ؛راندمان آن در شرایط ایزو به 58 درصد خواهد رسید

راندمان فعلی نیروگاه های سیکل ترکیبی کشور در شرایط فعلی در روز 50 درصد است ،که با تبدیل آن به کلاس F ؛باافزایش راندمانی به میزان 7 تا 8 درصد مواجه خواهد شد. درهمین راستا علاوه بر اینکه سوخت صرفه جویی شده بسیاری عاید کشور می شود، آلاینده ها به شدت کاهش یافته و میزان انتشار مونواکسید کربن حاصل از کارکرد توربین ها به مراتب تنزل می یابد؛ اینها تنها گوشه ای از مزایای این تیپ از نیروگاه هاست.البته مزایای فنی دیگری هم دارد که از حوصله بحث خارج است.

بنابراین موضوع اصلی ؛افزایش راندمان و کاهش مصرف سوخت های فسیلی است که با احداث این نیروگاه ها نصیب کشور می شود.

چه تعداد از نیروگاه های با کلاس در کشور ساخته شده و چه تعداد در حال تکمیل است؟

نیروگاه هایی که تاکنون در کشورمان نصب ، به مرحله راه اندازی رسیده و در شرایط فعلی مشغول بهره برداری از آنها هستیم،به نیروگاه های کلاس E معروفند.

برای ساخت این نیروگاه های جدید ،قراردادی به ارزش 5 هزار مگاوات با شرکت مپنا مبادله کرده ایم ،تا بتوانیم فعالیت هایی انجام شده در سنوات گذشته برای بومی سازی نیروگاه های کلاس E در کشور را برای نیروگاه های کلاس F یا راندمان بالا نیز به اجرا دربیاوریم.

تقریبا طی ماه های گذشته موفق به اخذ مصوبات و مجوزات لازم برای مذاکره در خصوص این قرارداد شده ایم که تامین مالی خارجی به همراه انتقال تکنولوژی از شروط آن به شمار می رود.

شرکت ایرانی مپنا و شرکت زیمنس آلمان طرفین این قرارداد هستند و مقرر شده تا این تکنولوژی به کشورمان منتقل شود.

برنامه ساخت 5 هزار مگاوات نیروگاه جدید کلاس F در 8 ساخت گاه در دستور کار قرار گرفته است.اولین ساخت گاه این نیروگاه در بندرعباس تعبیه شده که اکنون تجهیزات لازم برای امور آن وارد کشور شده و واحد307 مگاواتی گاز آن در انتهای سال آینده وارد مدار خواهد شد.

همچنین طی 5 سال تکنولوژی لازم برای احداث این نیروگاه ها وارد کشور خواهد شد.بطوریکه در هشتمین ساخت گاه ؛دانش مربوط به آنها به طور تمام وکمال در کشور بومی شده و قرارداد های آتی بخش خصوصی و حتی بخش دولتی برای احداث نیروگاه ها مبتنی بر تکنولوژی روز بومی شده در ایران خواهد بود.

میزان سرمایه گذاری و میزان بهره وری این نیروگاه ها چقدراست؟

برای ساخت نیروگاه های مذکور در حدود 2.5 میلیارد یورو سرمایه گذاری انجام خواهد پذیرفت که 85 درصد از این میزان سرمایه گذاری ،توسط خارجی ها و 15 درصد دیگر نیز از طریق منابع داخلی شرکت برق حرارتی و منابع عمومی کشور هزینه می شود.البته 85درصد از سرمایه تامین شده از منابع خارجی، طی 8 سال و با هزینه ناشی از محل فروش برق تولید شده ،بازپرداخت خواهدشد.

آیا ساخت و توسعه این قبیل از نیروگاه ها در فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی موثر است؟

تجربه ای که در کلاس قبلی این نیروگاه ها داشتیم به ما نشان داده که می توانیم در این بخش موفق باشیم.مپنا به عنوان شرکت قدرتمندِ سازنده تجهیزات نیروگاهی در منطقه و حتی در جهان مطرح شده و توانسته با استفاده از بومی سازی در کشور ،طی سنوات گذشته به صادرات بخش فنی مهندسی بپردازد.البته در منطقه نیروگاه هایی هم احداث کرده است .

قطع به یقین در سنوات آتی می توانیم با ورود این تکنولوژی به کشور مسوولیت ساخت این نوع از نیروگاه ها ،در کشورهای دورتر و همسایه را قبول کرده و ضمن ارائه خدمات فنی -مهندسی به مدیریت پروژه ها بپردازیم.

با توسعه نیروگاه های با کلاس،امکان تبدیل شدن ایران به قطب صادرات تکنولوژی آنها وجود دارد؟

اکنون در زمینه نیروگاه های کلاس دیگر به یکی از قطب های صادراتی این موضوع تبدیل شده ایم.بطوریکه کشورهای اطراف در نیروگاه های خود از تکنولوژی ایرانی استفاده می کنند .علاوه بر این ؛شرکت های ایرانی در مناقصات بین المللی حرفی برای گفتن دارند ودر بسیاری از مناقصات جهانی با قیمت های مناسب برنده شده اند.

قطع به یقین یکی از اهداف مورد توجه قرار گرفته در این قرارداد؛ انتقال دانش فنی از طرف خارجی به داخل کشور است تا با کسب دانش فنی و مالکیت آن ،به گسترش و صادرات آن به کشورهای منطقه دست یابیم.

همچنین در دولت یازدهم و دوازدهم ؛در فاینانس ها برای تامین مالی از خارجی ها ورود تکنولوژی به همراه منابع مالی مد نظر قرار گرفته که پروژه ساخت نیروگاه های کلاس F در همین راستا دنبال شده است.ما می توانستیم فقط به واردات تجهیزات مطابق با کلاس جهانی و روز در نیروگاه هایمان اکتفا کنیم و بعد ها آماری از میزان کاهش مصرف سوخت و ...ارائه دهیم.

ولی به این فکر کردیم که با بازگشت تحریم ها و ممانعت از ورود سوپر وایزر و قطعات به کشور ،بازهم درگیر مشکلات خواهیم شد .از این رو طی سنوات گذشته وزارت نیرو با هماهنگی شرکت های تابعه اش؛ورود تکنولوژی در کنار خرید تجهیزات را در دستور کار قرار داده و برعملیاتی کردن آن اهتمام ورزیده است.این امر برای استقلال کشور و قطع وابستگی در حوزه نیروگاهی کشور انجام شده است.

در ساخت نیروگاه های کلاس F ،کارها شروع شده و امیدواریم ظرف مدت 5 سال آینده ،هم چون نیروگاه های کلاس Eبه جرگه صادر کنندگان دانش فنی این نوع از نیروگاه ها بپیوندیم.

با ساخت نیروگاه های جدید چه میزان شغل برای مهندسان فارغ التحصیل بیکار کشور فراهم می شود؟

میزان دقیق اشتغال زایی برای مهندسان فارغ التحصیل در این زمینه وجود ندارد. اما باایجاد و استقرار واحد بسیار خوب دایره تنظیم مهندسی در بستر شرکت های داخلی، کسب و توسعه دانش فوق با استفاده از بنیه فنی امکان پذیر خواهد بود.چراکه اکثر این شرکت ها دانش بنیان بوده و از یک تیم جوان و حرفه ای تشکیل شده اند که مدام روی موارد این چنینی در حال مطالعه هستند.

در هریک از این پروژه های ساخت گاهی 5 هزار مگاواتی ؛که فعالیت اجرای آن اکنون در بندرعباس شروع شده ،میزان اشتغال زایی مستقیم در هر پیچ از این نیروگاه ها حدود 2000 نفر است، که به تناوب حجم پروژه کم و زیاد می شود.

همچنین برای جوانانی که به عنوان پشتوانه فنی در شرکت های مربوطه مشغول به کارند.در هر پروژه در مجموعه پیمانکاران،مهندسین مشاور و کارفرمایان حداقل حدود 200 تا 300 نفر وارد اجرای عملیات خواهند شد.

نقش نیروگاه های جدید در شبکه برق سراسری کشور چیست؟

در برنامه ششم توسعه باید حدود 25 هزار مگاوات به ظرفیت برق شبکه سراسری کشور افزوده شود ،که از این میزان 18 تا 20 هزار مگاوات سهم نیروگاه های حرارتی است .

نیروگاه های حرارتی سهم موثری در تولید برق کشور برعهده دارند.هم اکنون بیش از 92 درصد از برق تولید کشورمان ازنیروگاه های حرارتی از جمله گازی ،بخاری و سیکل ترکیبی تامین می شود.

احداث5 هزار مگاوات نیروگاه جدید کلاس F سهم مهمی در تحقق برنامه ششم توسعه دارد و طی برنامه ریزی انجام شده 4 هزار مگاوات تا سال 1400 به بهره برداری خواهد رسید .البته شرکت های مختلف بخش خصوصی هم به این موضوع ورود پیدا کرده و می توانند از این ظرفیت استفاده کنند.

صنعت برق آینده بسیار روشنی دارد.بطوریکه می توانیم با بهره مندی از این تکنولوژی ،فعالیت چشمگیری را در راستای بهبود فضای کسب و کار در نیروگاه های حرارتی به انجام برسانیم.

گفتگو از پریسا مهریان

انتهای پیام/