ویتامین D در بسیاری از عملکرد‌های بدن و اندام‌ها نقشی اساسی دارد. اما کمبود آن در بخش‌های مختلف بدن می‌تواند عوارض مختلفی را به همراه داشته باشد که در چند دسته تقسیم می‌شوند.

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان؛ تصور این که کمبود ویتامین D متعلق به یک منطقه خاص بوده، تصور اشتباهی است. این کمبود هم در کشور برخورداری مانند آمریکا وجود دارد و هم در کشور پرآفتابی مانند امارات متحده عربی. ویتامینی با شرایط پیچیده که در آستانه فصل کم آفتاب سال، کمبودش بیشتر به چشم خواهد آمد و تبعات خاص خود را دارد. به همین بهانه با دکتر امید قاسم نژاد گفت و گو کردیم تا همه ابعاد کمبود و تامین این ویتامین را بررسی کنیم.

ویتامین یا هورمون

ویتامین D یک ویتامین چندان باقاعده نیست و بسیاری از متخصصان آن را یک هورمون استروییدی هم تلقی می کنند. میزان این ویتامین در مواد غذایی پایین بوده و درواقع منابع تامین آن متعدد است. از مواد غذایی گرفته تا نور خورشید می تواند نیاز طبیعی بدن به این ویتامین را تامین کند.

تا پیش از شروع قرن تازه میلادی هیچ معیار درستی برای سنجش میزان ویتامین D در افراد وجود نداشت و پزشکان با قطعیت نمی توانستند کمبود آن و میزان شیوع آن را برآورد کنند اما در دو دهه اخیر با پیشرفت تکنولوژی امکان سنجش میزان ویتامین D در بدن افراد نشان داد که کمبود آن در افراد زیادی و تقریبا در همه کشورهای دنیا شایع است.

آزمایش خون در حال حاضر تنها راه تشخیص کمبود این ویتامین است. ولی به شکل کلی با مرور علایم و مشکلاتی که کمبود این ویتامین ایجاد می کند، می توان نسبت به رفع و درمان آن اقدام کرد.

علایم و عوارض کمبود

ویتامین D در بسیاری از عملکردهای بدن و اندام ها نقشی اساسی دارد. اما کمبود آن در بخش های مختلف بدن می تواند عوارض مختلفی را به همراه داشته باشد که در چند دسته تقسیم می شوند

ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است. اگر افراد یک عارضه گوارشی داشته باشند که بر روی جذب چربی بدنشان اثر بگذارد، ممکن است در جذب ویتامین های محلول در چربی (نظیر ویتامین D) نیز اختلال داشته باشند. این شامل عوارض روده ای چون کرون، سلیاک و حساسیت به گلوتن غیرسلیاک، بیمار التهابی روده است.

تعریق سر یکی از علایم اولیه در کمبود ویتامین D است. درواقع، پزشکان سوالات متعددی را در این زمینه از مادرانی که نوزادشان تازه متولد شده اند، می پرسند. تعریق بیش از حد در نوزادان تازه متولدشده که به طور متداول ناشی از تحریک پذیری عصبی- عضلانی است، از علائم اولیه کمبود این ویتامین به شمار می رود.

یکی از مهم ترین نشانه های کمبود این ویتامین در سیستم اسکلتی بدن به شکل شکستی های تنشی استخوانی خود را نشان می دهد.

کلسیم و ویتامین D هر دو برای تقویت استخوان ضروری هستند. مکانیسم عمل آنها هم این گونه است که کلسیم نقش استخوان سازی دارد و ویتامین D به جذب کلسیم کمک می کند.

شکستگی های تنشی ناشی از کاهش تراکم استخوان است و نوعی شکستگی ناکامل است که در اثر نیروهای کم بر استخوان های کم تراکم وارد می شود. براساس مطالعه ای که در سال 2015 انجام شد در نیمی از بیماران مبتلا به شکستگی تنشی پس از انجام تست ویتامین معلوم شد که این افراد دچار کمبود ویتامین D هستند.

همچنین افرادی که احساس درد مزمن و ضعف عمومی می کنند باید به کمبود ویتامین D هم مشکوک باشند. پژوهشگران دریافته اند که بین دردهای مزمن و کمبود این ویتامین ارتباط وجود دارد و با یک درمان کم هزینه می توان این مشکل را برطرف کرد.

اگر زیاد مریض می شوید این فاکتور هم می تواند نشانه کمبود ویتامین D در بدن تان باشد. به گفته متخصصان ویتامین D پیتیدهایی را در سیستم ایمنی بدن فعال می کند که نقش آنها واکنش به میکروب ها و عوامل بیماری از است و در صورت کمبود این نوع ویتامین ضعف سیستم ایمنی بدن رخ می دهد.

ویتامین D در عین حال تنظیم ژن هایی که در تقویت رشد طبیعی پیاز مو نقش دارند را برعهده دارند، بنابراین ریزش مو هم می تواند یکی از نشانه های کمبود این ویتامین باشد. ویتامین دی یکی از مواد مغذی است که روی رشد مو تاثیر می گذارد. اما در کنار آن ویتامین C و بیوتین هم نقش مهمی در تغذیه مو دارند و باعث می شوند مو قوت خود را حفظ کند و ریزش موها کاهش یابد. به طور خلاصه، نگه داشتن سطح این ویتامین ها در اندازه طبیعی خود، یکی از بهترین راه های مبارزه با ریزش مو بنا به دلایل تغذیه ای است.

آخرین نشانه کمبود ویتامین D هم یک مشکل روانی است. مطالعات جدید نشان دهنده ارتباط بین کمبود این ویتامین و افسردگی است. برخی محققان معتقدند که درواقع قرار گرفتن در معرض نور خورشید در بالا بردن خوش خلقی افراد افسرده نقش دارد. اما برخی متخصصان بر این باورند که این ویتامین می تواند برای بیماران افسرده ای که از کمبود شدید آن رنج می برند مفید باشد. سروتونین، هورمون مغزی که به میزان حوصله و خلق افراد بستگی دارد، در معرض نور روش افزایش و در زمان نزول نور آفتاب کاهش می یابد.

افراد در معرض

معمولا افراد بالای 50 سال با افزایش سن دچار جذب کمتر ویتامین D پوستی از طریق آفتاب می شوند. به خصوص که این افراد بیشتر اوقاتشان را در خانه سپری می کنند و کمتر در معرض آفتاب قرار دارند.

ویتامین D مانند هورمون ویتامین، محلول در چربی است. یعنی چربی بدن افراد مانند یک مخزن جمع کننده این ویتامین عمل می کند، لذا افرادی چاق نسبت به افراد لاغرتر نیاز به ویتامین D بیشتری دارند.

افراد با پوست تیره هم نیازی 10 برابر افراد با پوست روشن به جذب ویتامین D از طریق نور خورشید دارند. کمبود این ویتامین می تواند به اختلالات متابولیسم استخوانی، بیماری قلبی- عروقی، دیابت و حتی سرطان منجر شود.

درمان

درمان کمبود این هورمون مصرف و تامین آن از منابع متعدد است. ویتامین دی را می توان به صورت خوراکی و یا تزریقی مصرف کرد. تزریق یک آمپول آن می تواند نیاز بدن را تقریبا تا شش ماه تامین کند.

یکی از راه های ویتامین D از طریق تغذیه است. خوردن مواد غذایی که از نظر منابع ویتامین D غنی هستند، چه مواد غذایی ای که به طور طبیعی دارای این ویتامین هستند و چه ماد غذایی غنی شده با این ویتامین می تواند برای افراد مفید باشد. این مواد غذایی شامل زرده تخم مرغ، ماهی های چرب مانند سالمون و تن، جگر گوساله یا برخی از انواع پنیر و همچنین لبنیات، غلات، آبمیوه یا سایر نوشیدنی های گیاهی غنی شده (مانند شیر بادام) است.

استفاده از مکمل های غذایی ویتامین D دومین راهکار برای جبران کمبود ویتامین است. توصیه می شود که بزرگسالان زیر 70 سال، در روز 600 واحد ویتامین D مصرف کنند و افراد بالای 70 سال نیز روزانه 800 واحد دریافت کنند. اما اگر این کمبود شدید باشد، ممکن است تا زمانی که مشکل بیمار برطرف شود، تا 4000 واحد در روز تجویز شود.

قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیز راه مناسب دیگری برای رساندن ویتامین D به بدن است. اگر از آن دسته افرادی هستید که همیشه از کرم ضدآفتاب استفاده می کنند، در ابتدا ممکن است این کار برای تان کمی دشوار باشد، ولی خوب است اگر بتوانید سه بار در هفته و هر بار 15 دقیقه در معرض آفتاب قرار بگیرید، این کار می تواند به شما کمک کند تا کمبود ویتامین خود را جبران کنید.

اگر ویتامین دی زیاد مصرف شود ممکن است علائم مسمومیت با آن ایجاد شود که مهمترین آن افزایش سطح کلسیم خون و بروز علائمی مانند تشنگی، ادرار زیاد، تهوع و استفراغ، گیجی و سردرد است.

علایم کلی کمبود ویتامین D

در بزرگسالان

• درد مبهم و پراکنده در تمام بدن
• ضعف کلی بدن، ضعف در ایستادن یا هنگام بالارفتن از پله و در مراحل پیشرفته تر، لنگیدن
• درد استخوان به خصوص در ناحیه دنده ها، مفصل ران، کف پا و ران

در کودکان

• ریکتز یا راشیتیسم که به صورت زانوهای پرانتزی و مچ دست کلفت نمود پیدا می کند.
• دیر راه افتادن و کوتاه قدی
• دیر دندان درآوردن
• تحریک پذیری بچه ها
• افزایش ابتلا به عفونت

منابع ویتامین D

• زرده تخم مرغ یک منبع غنی از ویتامین D است و می توانید برای تامین روزانه این ویتامین روی آن حساب کنید. به همین دلیل توصیه می شود زرده و سفیده تخم مرغ را حتما با هم مصرف کنید.
• جگر گاو نیز منبع سرشار از ویتامین D به همراه بسیاری دیگر از مواد مغذی ماننده ویتامین A، آهن و پروتیین است و می تواند منبع مناسبی برای جبران کمبود این مواد باشد.
• مواد غذایی مختلفی مانند شیر، آب پرتقال و غلات هم به تازگی توسط ویتامین D و به شکل صنعتی غنی شده اند که به قیمت مناسبی در دسترس هستند و می توانند این کمبود را مرتفع کنند.
• گونه هایی از قارچ ها هم به خاطر تماس با نور خورشید مقادیر زیادی ویتامین D دارند. قارچ هایی که در تاریکی پرورش می یابند، عاری از این ویتامین هستند ولی قارچ هایی که زیر نور ماوراء بنفش رشد کرده و پرورش یافته اند حاوی ویتامین D هستند و می توانند منبع خوبی برای تامین این ویتامین باشند.

منبع:برترین ها

انتهای پیام/

عوارض کمبود ویتامین D و راههای درمان آن

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۳۴
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
سکینه کبیری
۰۳:۲۲ ۱۶ آذر ۱۳۹۹
سلام من ویتامین دی کم دارم اما نمیونم تا چه مدتی باید قرص استفاده کنم در ضمن من ۳۱ ساله هستم
Iran (Islamic Republic of)
سیما
۰۴:۰۵ ۱۰ آذر ۱۳۹۹
با سلام من چند ماهی هس که سرفه میزنم اما در خواب سرفم قطع میش وقتی میرم بیرون یا خونه کسی میرم سرفه نمیزنم تنگی نفس دارم وسینم خس خس میکنه ازمایش دادم ویتامین دث من 15 بود گاهی دنده هام درد میگیره ااین مربوط به ویتامین بدنم میش ممنون اگه زود جوابمو بدین سن من 63 سال هس
Iran (Islamic Republic of)
سلام من 8ماه دستهام ضعف میرفت بعدکمردردشدم الام دیگه پاهام ضعف میره ودردمیان 27سال سن دارم یعنی میشه ازکمبودویتامین باشه خیلی نگرانم.درمان میشه؟؟
۰۷:۳۴ ۰۳ آذر ۱۳۹۹
خیلی نگرانم ضعف کل بدن دارم اول هم ازضعف دستهام شروع شدبعدکمروپاهام
Iran (Islamic Republic of)
محمود ودیعی غ
۲۳:۲۵ ۱۳ مهر ۱۳۹۹
سلام من یه مدتی هست احساس ترس گرفتم
Iran (Islamic Republic of)
وحیده
۰۳:۳۵ ۲۲ ارديبهشت ۱۳۹۹
سلام چندماهی میشه کف پام دردمیگیرم.حامله که بودم کمبودویتامین دی داشتم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۰۰ ۱۲ ارديبهشت ۱۳۹۹
بسیار عالی بود ممنون
Iran (Islamic Republic of)
رحیمه
۱۵:۱۳ ۰۴ اسفند ۱۳۹۸
سلام من گرگرفتگی دارم ۳۷سالمه ایا علتش کمبود ویتامین د هست یانه
Iran (Islamic Republic of)
هاتفی
۱۱:۲۹ ۰۱ اسفند ۱۳۹۸
سلام من ویتامین D وکلسیمم کمه
و ناخن دستم کنده کنده شده
باید چه کار کنم
Iran (Islamic Republic of)
ابراهیم
۱۸:۰۵ ۲۳ بهمن ۱۳۹۸
سلام من ده ساله کمرو زانوی پام درد میکنه تازه رفتم ازمایش ویتامینم ۶ هست ایا درد پاهام از ویتامین هست..
Iran (Islamic Republic of)
ابراهیم
۱۷:۰۲ ۳۰ دی ۱۳۹۸
سلام من شب نمي خوابم خیلی گیج دارم همیشه کابوس میبینم افسوردگی دارم رفتم ازمایش خون دادم پزشک گفته کمبود ویتامین دی داری حلا قرص داد به من استفاده میکنم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۵۴ ۰۶ دی ۱۳۹۸
سلام لکه سفید روی شکم و زیر ببغل پسرم پیدا شده دکتر گفت ویتامین دی کمه بیست هست ایا خطر ندارد دارو نوشته. گفت اگه خوب نشد باید پرتو درمانی بشه یعنی چی لطفا ممنون جواب بدید
Iran (Islamic Republic of)
حسن
۰۸:۳۶ ۲۷ آذر ۱۳۹۸
سلام من با انجام چکاب کامل با دادن آزمایش متوجه کمبود شدید ویتامین د شدم متخصص برای من ماهی یک آمپول { 3 عدد } و هر دو هفته یک قرص تجویز کرد .من 47 ساله و توصیه میکنم دوستان حتما چکاب سالیانه رو انجام بدن از علایم کمبود ویتامین در من افسردگی و خستگی همیشگی
Iran (Islamic Republic of)
سیده
۱۰:۳۴ ۲۰ مهر ۱۳۹۸
سلام منم ویتامین دیم 6کمرپاهم دردشدیددارم همیشه خسته ام چاق هم هستم وزنم 77کیلو هستم علت چاقی کمبود ویتامینه
Iran (Islamic Republic of)
Yasaman
۲۰:۵۱ ۳۱ شهريور ۱۳۹۸
منم کمبود ویتامین d دارم و دقیقا این عوارض رو دارم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۰۱ ۱۴ شهريور ۱۳۹۸
سلام من درد مچ پا مچ دست دارم وجین حرکت دادن صدا میده وپاهام و رم داره آیا ممکن از کمبود ویتامین دی باشه
Iran (Islamic Republic of)
Parsa
۲۱:۲۷ ۱۱ شهريور ۱۳۹۸
سلام من هفده سالم هست و ویتامین دی بدنم ۸ هست الان ضرر هایی ک متحمل میشم و عوارض و همچنین راه درمان چی هست؟
ممنون میشم زود جواب بدین
Iran (Islamic Republic of)
فرزانه قریشوخدی
۱۸:۱۸ ۰۷ شهريور ۱۳۹۸
آیا درد همه دندان ها مربوط به کمبود ویتامین دی میشود
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۵۰ ۰۷ شهريور ۱۳۹۸
سلام من پشت کمر زیر دنده ها و گاهی پاهام دردمیگیره ممکنه از کمبود ویتامین دی باشه
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
دنیا رضوی
۰۳:۱۹ ۲۲ مرداد ۱۳۹۸
استخون بدنم درد میگیره هر لحظه دردش یه جای بدنمه انگار دردش حرکت میکنه فکر کنم اونم ویتامین دی بذنم خیلی کمه
United States of America
ناشناس
۱۳:۵۷ ۰۹ شهريور ۱۳۹۸
من دقیقا همین عوارضی که شما گفتید رو داشتم. رفتم آزمایش خون دادم و دقیقا کمبود ویتامین D باعثش بود
Iran (Islamic Republic of)
میربزرگی
۱۶:۳۸ ۱۹ مرداد ۱۳۹۸
با سلام خدمت دکتر عزیز
بنده هم طی چکاب جدید که هرساله انجام می دهم متوجه شدم ویتامینdکم شده وعدد۲۱ می‌باشد لطفاً راهنمایی کنید
با سپاس
Iran (Islamic Republic of)
خانم نجفی هستم
۱۵:۳۸ ۱۳ مرداد ۱۳۹۸
منم خیلی ضعف کرده بودم بدنم خیلی درد داره یعنی از ویتامین دی هست
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۵۳ ۰۴ مرداد ۱۳۹۸
سلام ویتامین د من ۸به نظر تون چه بخورم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۲۴ ۲۹ مرداد ۱۳۹۸
سلام منم ایجوریم مال من ۶ خرما بادام ماهی خیلی خوبه بابونه وپونه هم دم کن بخور برای برای افسردگی چون کسانی ک ویتامین دی پایین دارن حتما افسرده هستن اینا رو پزشک متخصص برام نوشتهوچنتا ویتامین مصرف میکنم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۱۵ ۰۲ مرداد ۱۳۹۸
ایاکمبودویتامین dدر کودکان باعث تیرگی پوست بدنشان هم میشود
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۵۴ ۱۳ تير ۱۳۹۸
سلام من ویتامین د بدنم یک بود دارو مصرف کردم شد ۵۶ باز رفتم ازمایش ۳۹ شده مدتی هس پشت ران هام درد شدید دارم وقتی که میخوابم هم اگه بیست دقیقه رو یه پهلو بخوابم پاهام شدید درد میگیره که از خواب میپرم باید به پهلوی دیگه بخوابم ایا اینا نشانه های کمبود ویتامین د هس؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۰۴ ۰۳ تير ۱۳۹۸
سلام آیا کمبود ویتامین د باعث ورم کردن بدن میشه چون من کمبود ویتامین د دارم ورمم دارم
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
مهدی گنح خانلو
۱۵:۱۲ ۲۴ خرداد ۱۳۹۸
من مچ دستم ناخوداگاه جمع میشه همیشه منگم بزور حرف میزنم همش احساس ترس دارم دکترم گفته ویتامین dکمه
Iran (Islamic Republic of)
ابی
۰۰:۳۳ ۲۰ خرداد ۱۳۹۸
آیاکمبودویتامینDباعث‌بیماری فشارخون‌بالا‌می‌شپد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۰۸ ۱۸ فروردين ۱۳۹۸
باتشکر
Iran (Islamic Republic of)
حسین
۰۸:۴۰ ۲۱ آذر ۱۳۹۷
من ضعف بدنی دارم آزمایش دادم ویتامین دی ام پایین بود
Iran (Islamic Republic of)
حسین
۰۸:۴۰ ۲۱ آذر ۱۳۹۷
من ضعف بدنی دارم آزمایش دادم ویتامین دی ام پایین بود
Iran (Islamic Republic of)
پ‌ یه افتخاره
۱۳:۲۸ ۲۰ آبان ۱۳۹۷
سلام خیلی واردین
Iran (Islamic Republic of)
Maryyamsabsie
۰۱:۱۴ ۰۶ تير ۱۳۹۷
سلام خسته نباشد
به نظر شما کسی که کمبود ویتامین د داره با زدن آمپول دس
جبران مبشه
یا از طریق خوردن با جلوی آفتاب نشستن