به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران اعلام کرد ٢١ آذرماه امسال آیین سنتی و باستانی شونیشت در روستای شیرکلا از توابع شهرستان نکا برگزار خواهد شد.

برگزاری این آیین باستانی به منظور احیای آداب و رسوم مردم مازندران بوده و طی آن، امیری خوانی، شعرخوانی، قصه گویی، گفتن چیستان و ضرب المثل، و دیگر برنامه‌های ادبی و هنری اجرا می‌شود که اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، نهاد کتابخانه‌های عمومی و اداره ثبت اسناد شهرستان نکا در همراهی مشترک خود، این آیین را در روستای شیرکلا به اجرا درخواهند آورد.

شونیشت یا مازرونی شو یکی از کهن‌ترین آیین و رسوم مردمان مازندران می‌باشد، در باور‌های محلی مازندران شب چله بزرگ یا یلدا شو، اهالی ومردم روستا‌ها ساعتی پس از غروب آفتاب به دیدار آشنایان وفامیل می‌روند ودراین نشست‌های خانگی در قدیم به صورت سنتی در کنار کرسی وبخاری‌های هیزمی (شب چره) برپا می‌کنند و بزرگتر‌ها برای جوانتر‌ها حکایت‌ها و اشعار بسیاری از بزرگان و داستان‌های کهن بازگو می‌کنند، فال حافظ می‌گیرند، شاهنامه خوانده وشعر‌های امیری وکتولی امیر پازواری را برای حاضران در محفل می‌خوانند.

دراین شب دختران دم بخت با پوشاندن صورت خود ازهفت خانه هدیه می‌گیرند که به چیزی که نیت کردند خواهند رسید این سنت در روستا‌های غرب مازندران رواج دارد.

در روستا‌های شرق مازندران تعدادی از پسران جوان روستا چادری مشکی برسر می‌کنند، قاشق یا کاسه‌ای گرفته که به زبان مازنی کترا تک تک (قاشق زنی) می‌گویند و به خانه‌ها رفته، و صاحبخانه به عنوان برآوردن نیت آن فرد تخم مرغ یا شیرینی در کاسه اش می‌ریزد، در روستا‌های نکا به این افراد (غول پل گیر) می‌گویند.

رایج‌ترین شیرینی خانگی این شب مازندرانی ها، شیرینی پشت زیگ (باکنجد روغن مغز گردو وشکر پخته می‌شود) آغوز حلوا (حلوای سیاه یا حلوای گردو) قطاب، کیک محلی، حلوای برنج، بهاردانه (برنجک) است.

مازندرانی‌ها هندوانه محصول تابستان را در انبار، داخل کاه نگه می‌دارند و درشب یلدا آن را می‌خورند تا طبق عقایدشان سرمای دراز زمستان را از خود دور کنند.

ریش سفیدان روستا معتقدند هرکس در این شب هندوانه بخورد در طول سال به خفقان وگرفتگی قلب دچار نخواهد شد وهندوانه می‌خورند تا سرمای دراز زمستان را خود دور کنند و معتقدند با خوردن هندوانه هرگز در زمستان سردشان نخواهد شد.

همچنین خوردن انواع میوه محلی وجنگلی مثل کندس یا ازگیل، ولیک یا زالزالک، پرتقال، انار و سیب مرسوم بوده و هنوز هم هست.
بنابرعقاید کهن مازندرانی ها، برخی برآنند که در درازترین شب سال آفتاب در برج جدی تحویل می‌شود و از قدیم شوم و نامبارک پنداشته می‌شد، پس با بیدار ماندن وشادی کردن شومی یلدا را فراموش می‌کردند.

در تقویم قدیم مازندرانی ها، چله بزرگ از اول دی آغاز و به مدت ٤٠ روز تا ١٠ بهمن ادامه دارد و بعد از آن چله کوچک که ٢٠ روز است آغاز شده و تا ٣٠ بهمن ادامه دارد.

راوی تاریخ و فرهنگ شیرکلا در این نشست آیینی نیز استاد محمدمهدی قلیان ماست.

انتهای پیام/آ

نکا میزبان آیین کهن شونیشت