قیام 19 دی مردم قم،جلوه هایی از بصیرت را در قلب تاریخ به یادگار گذاشت

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوانازقم؛درود بر مردم خاستگاه انقلاب، شهر خون و قیام، قم،که در نوزدهم دی ماه سال 56، حماسه ای بزرگ خلق کردند،روزی که یادآور حماسه ی باشکوه در تاریخ انقلاب اسلامی ایران و نماد وفاداری مردم در مسیر ولایت بود که یک سال بعد منجر به پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران شد.گرامی باد یاد شهیدان و ایثار گران این حماسه ی همیشه جاوید.

تجدید بیعت  هر ساله مردم قم با رهبر معظم انقلاب  به مناسبت قیام 19 دی

مردم  انقلابی ، ولایتمدار ,و همیشه در صحنه ی استان قم به رسم هر ساله در 19 دی به دیدار رهبر معظم انقلاب می روند و حماسه قیام مردم قم در 19 دی سال 56 را گرامی می دارند .

مردم قم  در این دیداربا ولی امر مسلمین تجدید بیعت و با آرمان‌های امام راحل (ره) تجدید میثاق می کنند.

اکنون که چهل سال از این حادثه بزرگ می گذرد ،مردم با بصیرت هر چه تمام تر پای آرمان های نظام اسلامی ایستاده اند و نشان دادند در حمایت از مرجعیت دینی خود تا پای جان می ایستند و این خود رمز ماندگاری انقلاب اسلامی است .

برای شکل گیری حماسه  19 دی بسترها و زمینه های مختلفی فراهم شد چنین نیست که این قیام صرفا به خاطر یک مقاله توهین آمیز به وجود آمده باشد، بلکه این قیام نیز مانند قیام‌های دیگر علل متعددی داشت،که در این گزارش به آن اشاره می شود. با توجه به فضای سیاسی – اجتماعی دهه 50، وقتی در چنین فضایی قیامی رخ می‌دهد باید ریشه‌های آن را مورد بررسی قرار داد که این قیام از کجا نشات گرفته است.

فضای باز سیاسی ارمغان جیمی کارتر برای سقوط محمد رضا شاه پهلوی

برای بررسی علل شکل گیری قیام تاریخی 19 دی 1356 باید ابتدا به شرایط و فضای جامعه در آن سال ها پرداخت،فضای باز سياسی اصطلاحی است كه به شرایط سياسی ايران از زمستان 1355 تا سقوط رژيم شاهنشاهی اطلاق می شود. اين دوره كه با پيروزی جيمی كارتر و شكست جمهوری خواهان در جريان انتخابات رياست جمهوری آغاز شد، در نهايت  به روند سقوط محمد‌رضا پهلوی كمك فراوانی کرد.

آغاز كار كارتر در دی ماه 1355 مقارن با اهميت يافتن مسائلی چون حقوق بشر و  نفروختن تسليحات به رژيم‌های ديكتاتوری در سياست‌های آمريكا بود. شاه كه همواره درصدد جلب رضايت بيگانگان بود،‌ اين بار نيز سعی كرد خود را با سياست‌های جديد واشنگتن هماهنگ سازد.

شاه به آمریکا رفت تا با کارتر ملاقات نماید. این مسافرت با مسافرت‌های قبلی تفاوت داشت چرا که در فضای باز سیاسی تظاهرات پر شور ایرانیان مقیم آمریکا علیه شاه با وسعت زیاد ترتیب داده شد.

اردشیر زاهدی با کمک ساواک سعی کردند قوای خود را به میان آورند و به نفع شاه جمع شوند. در مقابل کاخ سفید مقابله‌ای بود بین مخالفین و موافقین شاه. قسمتی از جریان برای عوام فریبی از تلویزیون ایران هم پخش شد تا مردم بدانند واقعا فضای سیاسی، باز شده، شعارهای علیه شاه هم داده می‌شود و زد و خورد دانشجویان در آمریکا و مداخله پلیس در آمریکا بحث را به دنبال داشت.

رژیم سیاست فضای باز سیاسی را در پیش گرفته‏‎ ‎‏بود، در همین فضاکه‏‎ ‎‏شخصیتها و افراد مبارز و انقلابی داخل و خارج کشور نیز ضمن برقراری ارتباط با‏‎ ‎‏حضرت امام به دامنه تحرکاتشان علیه رژیم افزودند. ساواک و در راس آن سازمان سیا این رفت و‏‎ ‎‏آمدها و تحرکات امام و اطرافیان ایشان را زیر نظر داشت.

 مرگ مشکوک حاج آقا مصطفی‏‎ خمینی و برگزاری مجالس ترحیم در سراسر کشور

چهل سال می‌گذرد، از آن روزی که خادم خانه سراسیمه بیرون دوید و فریاد زد حال آقا خوب نیست، سیدمصطفی همان روز در اتاقش روی کتاب‌هایش جان به جان آفرین تسلیم کرد.

مرحوم سیداحمد خمینی معتقد بود که برادرش به مرگ غیرعادی از دنیا رفته وی در این رابطه گفته است: همین قدر می‌توانم بگویم که وی چند ساعت قبل از شهادت، در مجلس فاتحه‌ای شرکت می‌کند که در آنجا بعضی از ایادی رژیم پهلوی دست‌اندرکار دادن چای و قهوه در مجلس بوده‌اند.

ساواک‏‎ با اطلاع ‎‏از موقعیت حاج آقا مصطفی نزد امام، اهمیت وی برای تداوم راه امام و انقلاب را به روشنی می دانست، اگر ایشان را از میان بردارد،امید امام برای استمرار انقلاب با رحلت ایشان از بین می رفت.

آیت‌الله سیدمصطفی خمینی در سحرگاه یکشنبه اول آبان ۱۳۵۶ برابر با نهم ذیقعده ۱۳۹۷ قمری در سن ۴۷ سالگی در منزل خود در نجف اشرف به صورت ناگهانی و مرموز رحلت کرد. با توجه به اینکه امام خمینی (ره) اجازه کالبدشکافی پیکر وی را ندادند، جریان درگذشت وی به صورت رازآلود باقی ماند.

رحلت حاج آقا مصطفی خمینی شتاب خاصی به حرکت انقلاب اسلامی بخشید.برگزاری مجالس یادبود متعددی در سراسر کشور و برپایی تظاهرات گسترده ای علیه رژیم شاه در گوشه و کنارپس از پایان هر مجلس، بار دیگر امام خمینی را به عنوان رهبر حرکت اسلامی در جامعه مطرح گردانید. از این رو دستگاه حاکم و به ویژه شخص شاه بر آن شد تا با توهین به ساحت امام (ره)چهره ی ایشان را در انظار عمومی تخریب  و با نوشتن مقاله ای صراحتا به شخص ایشان توهین کند.

قیام 19 دی ریشه در قیام 15خرداد 1342 داشت

حاتمی راد،تحلیلگر مسائل سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوانازقم؛با بیان این که هر كجا نهضت عظیمی شکل گرفته،‌ روحانیت راستین در پیشاپیش آن نهضت ها در حركت بوده گفت:روحانیت همواره در طول تاریخ در حركت جامعه نقش مؤثر و خلاقی داشته است.

وی با بیان این که قیام نوزده دی ماه ریشه در قیام پانزدهم خرداد دارد،‌ افزود:بعد از قیام پانزده خرداد 1342،‌ رژیم شاه برای خنثی نمودن حركت اسلامی مردم،‌امام را تبعید كرد و سعی فراوان داشت تا فرد یا تشكیلاتی را جایگزین خلاء‌ وجودی امام بكند؛ تا به این وسیله بتواند از یكسو با ظاهر اسلامی و عوام‌پسند،‌نظر توده‌ها را از امام منحرف سازد و از سوی دیگر این فرد یا تشكیلات خطر چندانی برای حكومت ایجاد نكند.

این تحلیگر مسائل سیاسی تصریح کرد:شخص شاه و رژیم وی،‌ همواره سعی كردند تا یاد و خاطره امام را از اذهان ملت محو كنند و در این راستا با پخش اعلامیه و شبنامه، به امام توهین می‌كردند.

حاتمی راد در ادامه با توجه به این که دشمنان اسلام در طول اسلام همواره سعی در جدایی میان مردم و روحانیت داشتند،عنوان کرد:در این مقاله ی موهن سعی شده بود،به طور زیرکانه ای روحانیت به دو دسته تقسیم شود تا میان این قشر اختلاف بیندازند.

‏‎ مقاله ی توهین آمیز استعمار سرخ و سیاه

در روز هفدهم دی ماه سال 1356، همزمان با سالروز كشف حجاب توسط رضا شاه و اعلام اصلاحات ارضی به وسیله محمدرضا شاه،‌روزنامه اطلاعات مقاله توهین‌آمیزی را علیه امام،‌ روحانیت و مقدسات اسلامی منتشر كرد.

در این مقاله احمد رشیدی مطلق، بی‌حجابی را ستایش و حجاب را كهنه‌پرستی و ارتجاع سیاه معرفی  و به ساحت امام خمینی، بزرگ مرجع عالم تشیع، اهانت كرده بود.

نویسنده قیام پانزده خرداد 1342  را توطئه ی استعمار سرخ و سیاه اعلام کرده بود.

نظام شاهنشاهی در حالی که می‌رفت مجددا با چهره جدید وضع خود را تحکیم بخشد و با جا به جا کردن چند مهره بر جنایات گذشته سرپوش گذارد با جرقه‌های انقلاب مواجه گردید. قم نخستین فریاد را درواکنش به این مقاله که در آن به مرجع بزرگ تقلید اهانت شده بود در فضای ایران بلند کرد.

احمد رشیدی مطلق که بود؟

صاحب نظران برای پی بردن به هویت  واقعی احمد رشيدی مطلق  نویسنده مقاله افراد متعددی را در مظان اتهام قرار دادند. در اين ميان داريوش همايون، وزير اطلاعات وقت بيش از ديگران متهم بود که اين مقاله را تدوين کرده است.اما او ضمن رد اين اتهام تصريح می کند اين مقاله در پاکتی مهر و موم  به آرم وزارت دربار  به او تحویل داده شده  و او بدون توجه به محتوای آن برای چاپ در اختيار مسئولان روزنامه اطلاعات قرار داده است.

مستندات موجود نشان می دهد که نويسنده مقاله کسی نبود جز فرهاد نيکوخواه که از ساليان گذشته مشاور مطبوعاتی و فرهنگی هويدا نخست‌وزير را برعهده داشت و اينک با دستور مستقيم شاه و از سوی هويدا وزير دربار مأموريت يافته بود با تدوين مقاله مذکور موقعيت رژيم پهلوی را در مقابل مخالفان پرشمار آن بهبود بخشد.

فرهاد نيکوخواه دارای مدرک کارشناسی علوم سياسی از دانشگاه تهران  بود، خدماتش برای سلسله پهلوی سابقه‌ای دراز داشت. وی قبلا رئيس روابط عمومی  بنياد پهلوی و  برنامه‌ريز جشن های 2500 ساله در تخت جمشيد بود.

واکنش طلاب حوزه علمیه و حرکت به سوی منازل مراجع تقلید

طلاب حوزه علمیه قم در واکنش به مقاله ی توهین آمیز احمد رشیدی مطلق،‌ با رفتن به منازل مراجع،‌اعتراض خود را به رژیم شاه اعلام کردند و با پیوستن مردم قم به جمع طلاب،‌این اعتراضات تبدیل به قیام نوزدهم دی ماه شد.

انتشار این مقاله موجی از خشم و نفرت را در دلهای دوستداران امام برانگیخت و مدرسین حوزه علمیه آن زمان را بر آن داشت تا در منزل آیت‌الله نوری گرد هم آیند تا اقدامی هماهنگ علیه رژیم داشته باشند.

پس از بررسی ابعاد گوناگون برخورد با رژیم، تصمیم گرفته شد كه روز هجدهم دی،‌ درس های حوزه علمیه قم تعطیل شود.

طلاب تا ساعت 9 صبح هجدهم دی، تنها به نقل اخبار مربوط به مقاله روزنامه اطلاعات پرداختند و بعد از آن با تشكیل اجتماع بزرگی در بیرون مدرسه خان،‌ تظاهرات خود را همچون امواج آرام رودخانه، به سوی منازل مراجع وقت آغاز كردند.

ساواك و گروهی از افراد مسلح  در مسیر خیابان ارم در كمین بودند تا مانع حركت طلبه‌های تظاهر كننده شوند.

نیروهای امنیتی در ابتدا با یورش به صف تظاهركنندگان،‌سعی در جلوگیری از رفتن نمودند، اما با مقاومت طلاب كه با سنگ و آجر و چوب، مقابله می‌كردند، مواجه شدند، در نهایت دژخیمان اعلام داشتند در صورتی كه راهپیمایان شعار ندهند و آرام حركت كنند،‌ می‌توانند به تظاهرات خود ادامه دهند.

برنامه تظاهرات و رفتن به منازل مراجع، تا ظهر روز هجدهم دی ادامه یافت،‌بدین ترتیب برنامه تظاهرات علیه رژیم و حركت به سوی منازل مراجع ادامه پیدا كرد.

تظاهرات مردم قم در 19 دی ماه  1356

تمام دروس حوزه، در روز 19 دی تعطیل شد. در آن روز،‌بازاریان از ساعت 8 صبح به صفوف طلاب پیوستند و بدین سان موجی از اقشار مختلف مردم، در مقابل مدرسه خان و میدان آستانه تجمع كردند و شهر قم، حالت روز عاشورا به خود گرفت.

طلاب و تظاهركنندگان،‌ در منازل بزرگان حوزه از جمله حضرات آیات  میرزاهاشم آملی،محمد یزدی،مكارم شیرازی، وحید خراسانی  تجمع نمودند مراجع عظام ضمن محکوم نمودن اهانت به حضرت امام خمینی،مرجع عالی قدر شیعه  به بیان شخصیت فوق‌العاده ایشان می پرداختند و مردم را به اتحاد در برابر دشمن تا پای جان دادن دعوت می کردند.

 حركت طلاب و تظاهركنندگان ادامه یافت، تا اینكه هنگام ظهر جمعیت پراكنده شدند و برای ساعت 3 بعدازظهر قرار گذاشتند كه به منزل آیت‌الله حسین نوری بروند و اظهار تظلم كنند.

هنگام غروب روز دوشنبه نوزدهم دی ماه،‌ جمعیت تظاهركننده خشمگین،‌ از خیابان صفائیه به طرف چهار راه بیمارستان حركت كردند. هنوز ده دقیقه از راهپیمایی نگذشته بود كه یك مرتبه جمعیت با شتاب و فشار هر چه تمامتر به عقب برگشت. به دستور كامكار و محمدی كه از رؤسای نیروهای امنیتی قم بودند، برای زمینه‌سازی حمله به تظاهرات مردمی كه با گامهای آزاد و خاطری بی‌تشویش پیش می‌آمدند، اقدام به شكستن شیشه‌های بانك و مؤسسات واقع در میدان شهدا نمودند.

پلیس با این بهانه با باتوم و چماق به طلاب و مردم حمله‌ور شد و سپس تیرهوایی شلیك كرد. بعد از آن به طور علنی مردم را مورد هدف قرار داد و بر زمین انداخت. سپس پیكار خونین آغاز شد و طلاب و جمعیت ابتدا با مشت و لگد به مقابله با مأموران پرداختند  بدین صورت بعد از دو روز تظاهرات آرام تظاهركنندگان علیه اهانت و بی‌حرمتی رژیم به مرجع عالیقدر جهان تشیع، بعدازظهر روز دوشنبه نوزدهم دی ماه به خاك و خون كشیده شدند.

تظاهركنندگان با دیدن اجساد چهار تن از شهدای این تظاهرات،‌ به آرامی آنان را به دوش گرفتند و با شعارهای الله اكبر و لا اله الا الله حركت كردند و قصدشان بر این بود كه شهدا را به منزل آیت‌الله نجفی مرعشی برسانند. در این زمان صدای رگبار گلوله از هر سو طنین‌انداز می‌شد و نشانگر آن بود كه راهپیمایان در هر نقطه‌ای از شهر پراكنده شده‌اند. آتش دژخیم همچنان ادامه داشت، به طوری كه به شهادت آمار، حدود پانزده نفر از اقشار مردم، در آن روز شهید و یا زخمی شدند.

روایت حادثه خونین نوزدهم دی ماه از زبان شاهدان عینی

بیان خاطرات روزهای سخت مبارزه از بازماندگان حماسه 19 دی خالی از لطف نیست،به خیابان نوزده دی قم رفتیم جایی که انقلاب از این جا شکل گرفت و با تعدادی از شاهدان عینی و کسانی که از نزدیک آن روزها را درک کردند به گفتگو پرداختیم.

 آقایی 68 ساله در مصاحبه  با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از قم؛گفت: تظاهرات طلاب و تعطیلی بازار،‌باعث شد حتی صاحبان مغازه‌های اطراف حرم حضرت معصومه كه جز در ایام خاص عاشورا، 21 رمضان و 28 صفر تعطیل نمی‌كردند،مغازه های خود را بستند و به مردم ملحق شدند.

 همه جا بحث درباره مقاله و توهین به حضرت امام بود. زن و مرد، بچه و بزرگ از اهانت رژیم به امام صحبت می کردند و برای آنها بی احترامی به امام اصلا قابل تحمل نبود،مردم بر سرشون می زدند که به امام توهین شده باید جلوی رژیم بایستیم.

آقایی 75 ساله مغازه دار با اشاره به روز حادثه خونین نوزده دی و حمله ی رژیم به مردم گفت:طلاب با ماموران درگیر شدند و کف خیابان 19 دی پر از عمامه و کفش طلبه ها شده بود،طلبه ها سلاح که نداشتند با نیروهای حکومتی درگیر شدند،ماموران هم به مردم شلیک می کردند و برای ترساندن مردم شیشه بانک ها را شکستند.

وی ادامه داد:خاطرم هست یکی از آشنایان از ناحیه دست تیر خورده بود،به بیمارستان نبردند چرا که  تظاهر کنندگان بر علیه رژیم را بازداشت می کردند،یه سری از پزشکان و پرستاران در راه و خط امام به مجروحین در منازل کمک می کردند.

واکنش امام خمینی(ره) به حادثه خونین 19 دی

 امام خمينی (ره)آن زمان در نجف بود،در اين ايام رژيم شاه كوشش های زيادی می كرد تا خطوط ارتباطی با  مقر امام قطع شود تا ايشان از وضعيت ايران بی خبر بماند.

امام (ره) به محض دريافت گزارش كشتار 19 دی قم، در نطق كوبنده اش، ضمن تسليت به مردم، با اشاره به سفر كارتر به ايران، به تشريح جنايات سلطنت غيرقانونی پهلوی پرداختند و از مردم ايران خواستند از تفرقه بپرهيزند.

  امام در پیامی به ملت ايران به مناسبت كشتار وحشيانه مردم قم در 19 دی 56، رژيم شاه و آمريكا را به شدت مورد حمله قرار داده و به ملت شريف ايران مژده سقوط رژيم را می دهند.

ايشان كلاس های درس خود را به مدت يك هفته تعطيل نمودند، و مهم تر اين كه، فريضه مهم و اساسی نماز جماعت را تعطيل می كنند تا به رژيم بفهماند قضيه، مهم و اساسی است.

 امام (ره) در سخنرانی به مناسبت اربعين شهدای قم به دولت های آمريكا، انگليس و ديگر دولت هایی كه اعلاميه حقوق بشر را امضا نموده اند، ولی اينك از شاه و جنايات او حمايت می كنند، حمله می کند.

 گستره ی قیام نوزده دی قم به شهرهای دیگر کشیده شد

 واقعه 19 دی تظاهرات اعتراض آميز ديگری را به دنبال داشت كه به تدريج چون موجی به دنبال يكديگر آمد و سرانجام رژيم سلطنتی ايران را  از ميان برداشت.

قيام 19 دی حاكی از مردمی بودن نهضت بود،اما اين قيام، نهضت را مردمی تر كرد، دامنه نهضت را بسط داد و دايره انقلاب را وسعت بخشيد.

سنت برگزاری مراسم چهلم برای شهدای اين حادثه،موجب شد شورش در شهرهای ديگر اوج بگيرد،و بیش از پیش ماهیت رژیم افشا شود.

روز بیست و یكم، دانشجویان دانشگاه صنعتی تهران، در محوطه دانشگاه اجتماع كردند تا به كشتار بی‌رحمانه مردم قم و سایر بیدادگری های رژیم اعتراض كنند، كه با حمله كماندوها و دیگر نیروهای دولتی رو به رو شدند.

در این جریان، حدود هشتاد دانشجو مجروح و مضروب شدند. علما و وعاظ تهران و سایر شهرستانها، با انتشار یك اعلامیه، گزارشی از چگونگی قیام مردم قم را به ملت ایران ارائه دادند و جنایات رژیم شاه را آشكار ساختند. جامعه بازرگانان و پیشه‌وران تهران نیز در اعتراض به كشتار قم، با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام تعطیل عمومی كرد.

برپایی تظاهرات ساختگی از سوی رژیم پهلوی

رژیم شاه به وسیله عمال ساواك،برای نشان دادن فضای باز سیاسی حاکم اقدام به برگزاری تظاهراتی مركب از كارمندان آموزش و پرورش تهران، اعضای حزب رستاخیز و دیگر كارمندان دولت کرد و در جریان این تظاهرات  وانمود كردكه روشنفكران ایران، شورش مرتجعین قم را محكوم می‌كنند.

در آن زمان، حركت های نمایشی‌ از سوی رژیم به حمایت از شاه انجام شد و انقلابیون و رهبران مذهبی نیز فعالیت سیاسی و مذهبی خود را علیه رژیم شدت بخشیدند.

تظاهركنندگان ساختگی، صبح روز بیست و سوم دی ماه 1356 سوار اتوبوس  و راهی قم شدند. آنان در شهر قم طی یك راهپیمایی، جاوید شاه گویان به سمت حرم حركت كردند.

عكس‌العمل دیگر رژیم در قبال واقعه نوزدهم دی ماه، كه به عزم انحراف افكار عمومی از رهبری امام و مسیر صحیح و اصولی مبارزه انجام شد، دادن اجازه فعالیت به برخی از گروههای موافق سلطنت بود كه خواهان اصلاحاتی جزیی بودند. در همین دوران، اعلام موجودیت كمیته دفاع از آزادی و حقوق بشر در شمار اخبار جالب توجه است. نماینده هیئت اجرائیه این كمیته كه یكی از رهبران جبهه ملی بود  با دعوت از خبرگزاریهای معتبر جهان (آسوشیتدپرس، رویتر، یونایتدپرس، بی بی سی، واشنگتن پست،‌گاردین) به طور رسمی موجودیت این كمیته را اعلام كرد. وی در این مصاحبه نه تنها رژیم شاه را به عنوان عامل اصلی اختناق و جنایت محكوم نكرد، بلكه حتی حاضر نشد كشتار مردم قم را محكوم كند. و تنها به اظهار تاسف اكتفا كرد.

نتایج حماسه خونین نوزدهم دی ماه مردم قم

این قیام به وضوح نشان داد،شاه  از حركت سیاسی به رهبری روحانیت و در راس آنها امام خمینی(ره)، بیش از هر حركت سیاسی دیگر واهمه دارد و آن را تهدید بزرگی علیه حاكمیت خود می‌داند.

قیام تاریخی و حماسه ساز نوزده دی بیش از هر چیز پوشالی بودن شعار حقوق بشر كارتر و فضای باز سیاسی شاه را به مردم ایران نشان داد.

پرواضح است که این حماسه ی عظیم  رژیم شاه را در مقابل مردم قرار داد و ماهیت ضد مردمی آن را برای بسیاری آشكار ساخت و از آن پس بود كه شعار مرگ بر شاه ، شعار اصلی و تكیه كلام توده‌های انقلابی و باعث مردمی شدن نهضت و شركت هر چه بیشتر توده‌های مذهبی و  به ویژه جوان در آن گردید و به این طریق روند پیروزی انقلاب اسلامی را سرعت بخشید.

برخی از احزاب و جمعیت‌های سیاسی كه حركت سیاسی خود را با اتكا به حقوق بشر كارتر و فضای باز سیاسی ایجاد شده توسط شاه و در چهارچوب قانون اساسی شكل داده بودند، به تدریج از حركت انقلابی امام و مردم جدا شدند و به دامن آمریكا و غرب پناه بردند.

  قیام تاریخ ساز نوزدهم دی ماه، نقطه عطفی در تاريخ مبارزات انقلاب اسلامی شد، چرا که با برگزاری مراسم چهلم شهدای این حماسه ی خونین در نقاط مختلف ايران،دامنه انقلاب فراگير و در 22 بهمن سال 57 منجر به سرنگونی رژيم دو هزار و پانصد ساله ی شاهنشاهی شد.

 انتهای پیام/ش

گزارش از زهره شعبانی