به گزارش خبرنگار گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛  برنامه گفت‌وگو ویژه خبری ۱۷ دی ماه با حضور مجتبی خسرو تاج رئیس سازمان توسعه تجارت، حمیدرضا فولادگر نماینده مجلس و رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید داخل و محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران به موضوع صادرات غیر نفتی پرداخت.

در ابتدا برنامه خسروتاج درباره موضوع تنوع بخشی به صادرات اظهار کرد: امروز دیگر خام فروشی با شدت بالا وجود ندارد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی کار‌های صورت گرفته است اما باید در این حوزه بیشتر کار کرد.

رئیس سازمان توسعه تجارت ادامه داد: توسعه صادرات نیازمند ظرفیت سازی است و من معتقد هستم باید در بحث تنوع‌سازی در صادرات مانند کاری که پس از جنگ تحمیلی در حوزه پتروشیمی انجام شد، صورت گیرد؛ در این حوزه برنامه‌ریزی شد که نتیجه آن تامین ۱۵ میلیارد دلاری برای داخل و رقمی بالغ بر همین میزان برای صادرات شد.

وی با بیان این که توسعه صنعت پتروشیمی با این ظرفیت‌سازی مانع از خام فروشی مواد پتروشیمی و گازی شد، افزود: این کار‌ها توسط سازمان صنایع پتروشیمی انجام شد که هدف‌گذاری و سرمایه را جذب کرد تا به اهداف برسد.

خسروتاج گفت: در دولت یازدهم هم همین کار در صنعت فولاد صورت گرفت به نحوی گرو‌های این صنعت در حال ورود به عرصه صادرات هستند و امروز در گروه‌های صادراتی بعد از گروه پتروشیمی، گروه معدنی و محصولات آن قرار دارد؛ در ۹ ماهه امسال حدود ۵ میلیارد صادرات در این بخش صورت گرفته است.

رئیس سازمان توسعه تجارت تصریح کرد: در حوزه دیگری، چون فرش دستباف که یکی از کالا‌های صادراتی ایران بود مرکزی به نام مرکز فرش ایجاد شد تا توسعه صادرات آن را دنبال کند.

وی با بیان این که بازار فرش دستباف در جهان رقمی بالغ بر ۲ میلیارد است، ادامه داد: ما امروز محصولاتی زیادی را داریم که حجم بالایی از بازار جهانی را در اختیار دارند، اما سوالی که باید مطرح کرد این است که آیا نباید مانند فرش سازمانی برای تبیین اهداف داشته باشیم؟

خسروتاج عنوان کرد: ما در تنظیم چشم‌انداز باید ببینیم که رقبا در جهان چه می‌کنند و باید با توجه به خواست مصرف کنندگان ببینم در کدام بخش مزیت داریم چرا که این مهم نکته‌ای کلیدی است.

رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به این موضوع که تشخیص مزیت کار بسیار سختی است، گفت: در این خصوص باید روند جهانی را بگذرانیم و برای آن باید تعامل بین دانشگاه‌ها و بخش خصوصی و دولت قوی‌تر شود.

در ادامه برنامه فولادگر در همین باره اظهار کرد: در سیاست‌های کلی نظام که به عنوان راهبرد است همیشه بر حمایت از صادرات تاکید شده است، در بند ۱۰ اقتصاد مقاومتی نیز بر حمایت همه جانبه هدفمند از صادرات کالا و خدمات به تناسب ارزش افزوده و ارز آوری مثبت تاکید شده است. 

رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید داخل گفت: برای این کار مواردی چون تسهیل مقررات و گسترش مشوق‌های لازم، گسترش خدمات تجارت خارجی و ترانزیت و زیرساخت‌های مورد نیاز آن، تکمیل سرمایه‌گذاری خارجی برای صادرات، برنامه‌ریزی تولید ملی متناسب با نیاز‌های صادراتی، شکل‌دهی بازار‌های جدید از جمله راه‌کار‌های توسعه صادرات است که چند بند آن در سیاست‌های برنامه ششم هم تکرار شده است.

وی با تاکید به این موضوع که توسعه صادرات یک راهبرد در نظام است که باید در مصوبات مجلس، راهکار‌های اجرایی دولت و برنامه ارائه شده به سرمایه‌گذاران باشد، گفت: تولید وقتی صادرات‌محور و تجارت تولیدگرا شد،‌می‌تواند خود را تنظیم کند.

این نماینده مجلس افزود: ما چون کشور نفتی هستیم بر صادرات آن متمرکز شدیم و در صادرات غیر نفتی که مبلغی بالغ بر ۴۵ میلیارد دلار بوده هم حدود نیمی برگرفته از مشتقات نفتی بوده است؛ این نشان می‌دهد که تنوع بخشی کم بوده اما در سال‌های اخیر کار‌هایی در حوزه فولاد و صنعت انجام شده و حتی به بازار برخی کشور‌های اروپایی وارد شدیم.

فولادگر یکی از قابلیت‌های صادراتی ایران را در حوزه توان فنی و منهدسی دانست و ادامه داد: چون توان خوبی در بحث‌امور فنی و مهندسی داریم می‌توانیم بازار هدف خوبی را به دست بیاوریم.

رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید داخل تصریح کرد: ما باید بازار کشور‌های هدف، چون روسیه و CIS و‌ همچنین تنوع کالا‌های کشور را بررسی و نقاط ضعف را شناسایی کنیم تا متوجه شویم در کدام بخش نیاز وجود دارد و سپس وارد شویم اما متاسفانه خوب کار نکردیم.

وی افزود: دولت وظیفه سیاست‌گذاری را دارد و اگر لازم به قانون باشد لایحه به مجلس ارائه می‌کند، مجلس هم باید بر اساس چارچوب قانون را مصوب کند و نظام هم نظارت کند، اما در نهایت این خود صادرکننده است که باید بازار خود را پیدا کند.

در ادامه برنامه لاهوتی درباره تنوع‌بخشی با صادرات گفت: بحث تنوع بخشی هم در محصول و هم در بازار یکی از فاکتور‌های مهم برای ضمانت صادرات و حضور در بازار است اما این تنوع با حمایت از صنایع پایین دستی شکل می‌گیرد تا بتوانند مواد اولیه را از صنایع بالادستی برای تولید کالای با ارزش افزوده تهیه کنند.

رئیس کنفدراسیون صادرات ایران ادامه داد: در صنایع پایین دستی پتروشیمی و فولاد قیمت‌ها با قیمت‌های جهانی متفاوت و بالاتر است که موجب می‌شود کالا گران شود.

وی تصریح کرد: سبد صادرات کشور را امروز حدود ۵۰ درصد کالای میعانات و پتروشیمی و ۵۰ درصد هم کالا‌های صنعتی، معدنی و کشاورزی تشکیل می‌دهد و اگر می‌خواهیم در ۵۰ درصد تنوع داشته باشیم باید بخش اول را به سمت بخش دوم هدایت کنیم تا محصول تولید کنیم و صادرات با ارزش افزوده داشته باشیم.

لاهوتی با بیان این که میانگین کالا‌های صادراتی در هر تن حدود ۳۵۵ تا ۳۶۰ دلار است، افزود: ما برای واردت در هر تن ۱ هزار و ۲۵۰ تا ۱ هزار و ۳۰۰ دلار پرداخت می‌کنیم که نشان می‌دهد هنوز نتوانسته‌ایم به سمت کالا با ارزش افزوده حرکت و سیاست‌گذاری کنیم و صادرات در بخش محصول را حمایت نماییم تا صادرات افزایش یابد.

در ادامه خسروتاج درباره خام‌فروشی گفت: در این زمینه در بخش معدن و مواد اولیه صنعت باید بر ارزش افزود آن کار کنیم، اما در بخش پتروشیمی اگر از صاحب‌نظران این حوزه بپرسید متوجه می‌شوید که وقتی از گاز به سمت پلیمر‌ها حرکت می‌کنیم ارزش افزوده ایجاد شده است.

رئیس سازمان توسعه تجارت ادامه داد: عمده ارزش افزوده در صنعت پتروشیمی از گاز به پلیمر در کشور فراهم شده، اما چون در طرف مقابل خریداران حضور دارند که منافع و هزینه خود را می‌بینند و به همین خاطر ما از پلیمر پایین‌تر نمی‌رویم.

وی افزود: این در بازار جهانی وجود ندارد که مشتریان نشسته باشند که ما هر چه بخواهیم به آن‌ها دیکته کنیم.

محمد رضا مرتضوی دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت در ادامه برنامه با اشاره به اینکه باید تصمیم ملی در حوزه صادرات گرفته شود و همه باید در خدمت صادرات باشیم گفت: زیرساخت‌های لازم در اختیار بخش خصوصی نیست.

وی با بیان اینکهبا انعکاس درست مشکلات و مسائل در شورا‌های تخصصی مانند شورای اقتصاد می‌توانیم دولت را به سمت اینکه حداقل آسیب به صادر کننده وارد شود هدایت کنیم، اظهار کرد: وقتی با مانع مواجه می‌شویم اکثر کارشناسان به دلیل اینکه مقام دولتی مقام بالاتر دارد، خودشان را سانسور می‌کنند اما این مسئله در بخش خصوص اینگونه نیست و بخش خصوصی دلیلی برای سانسور کردن خود ندارد.

دبیر کل خانه صنعت، معدن و تجارت با اشاره به آینده تولیدکنندگان در بازار‌های صادراتی گفت: منابع مالی ما محدود است، در بازار‌های عراق آرد ما گران نیست، اما هزار مشکل پیش رویمان قرار می‌گیرد، ما هیچ کوتاهی در مورد عراق نداشتیم.

مرتضوی با اشاره به اینکه در مالزی صادرکننده یک حساب ساده نمی‌تواند افتتاح کند، بیان کرد: با گندم ۷۸۰ تومانی که فقط در اختیار دولت است صادرات آرد را شروع کردیم.

فولاد گر عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در بخش دیگری از این برنامه با اشاره به اینکه در کشور شاخص‌های بهره وری روبه‌رشد نیست، گفت: در کشور بخشی از هزینه‌های تولید بالاسری و بخشی دیگر غیرقابل اجتناب است.

 این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به اینکه قیمت تمام شده، کیفیت و خدمات پس از فروش در رقابت پذیری حائز اهمیت است لذا اگر می‌خواهیم بازار هدفی را داشته باشیم باید به این سه مولفه توجه داشته باشیم، ادامه داد: برای نرخ ارز و پوشش نوسانات آن دولت قرار است آیین نامه تدوین کند، اما این امر هنوز پس از گذشت ۲ سال اجرا نشده است.

 فولادگر با اشاره به اینکه در تولید بهره‌وری پایین است و این مسئله سبب بالا رفتن قیمت تمام شده می‌شود؛ خاطر نشان کرد: متاسفانه شاخص‌های بهره وری بهبود نیافته است.

 وی با اشاره به اینکه در چین حتی از امکانات نیرو‌های نظامی برای حمل و نقل استفاده می‌کنند عنوان کرد: هزینه حمل و نقل زیاد است و این مسئله رقابت پذیری را پایین می‌آورد.

این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به الکترونیکی کردن فرآیند تجارت خارجی گفت: اعلام کرده ایم تا روادید بین کشور‌ها دو به دو برداشته شود و از سوی دیگر در قانون رفع موانع تولید بحث برندسازی نیزمطرح و جایزه صادراتی در بحث بودجه آورده شده است، برای اجرای صادرات معوقه نیز باید منبع آورده شود.

محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در ادامه طی گفتگوی زنده تلفنی با اشاره به اینکه در ۶ ماه گذشته ثبات قوانین نداشتیم، گفت: باید قوانین مربوط به صادرات و واردات را برای حداقل ۵ سال ثابت نگه داشت.

رییس کنفدراسیون صادرات ایران افزود: قوانین خوبی از جمله قانون رفع موانع تولید در کشور داریم، اما نظارت و اجرا به درستی انجام نمی‌شود.

وی با اشاره به اینکه سازمان توسعه تجارت درصدد کاهش تعرفه بیش از ۳۰۰ قلم کالا است اظهار داشت: صادرات دام زنده ممنوع است.

خسرو تاج رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به اینکه برخی از صادرکنندگان بعضاً از سیاست‌ها و یا زیرساخت‌ها گله‌مند هستند، گفت: این در حالی است که برخی دیگر نیز به خوبی می‌توانند به کار صادرات خود بپردازند لذا مشخص است که این عده به خوبی می‌توانند از فرمول‌های تامین مالی استفاده کنند.

 وی با اشاره به اینکه برخی از صادر کنندگان ما اعلام کرده اند که می‌توانند در فلان کشور عربی یا آسیای میانه تسهیلات دریافت کنند افزود: فرد یا بنگاه باید توان لازم را برای آشنایی با فرمول‌ها داشته باشد.

 تاج با اشاره به اینکه کاهش نرخ سود بانکی موضوع ساده‌ای نیست که بتوان از آن گذشت افزود: از محل صندوق توسعه ملی دولت بسته حمایتی را با کارمزد پایین به منظور ارائه تسهیلات در نظر گرفته است لذا ۱۱ درصد منابع صندوق توسعه ملی در اختیار چند بانک است که به صادر کنندگان تسهیلات ارائه دهند، بنابراین برای امسال ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد به تصویب رسیده است.

 رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به اینکه رقبای صادر کنندگان ما با نرخ‌های پایین‌تر تسهیلات دریافت می‌کنند اظهار داشت: سیاست‌های اقتصادی باید به گونه‌ای به صادر کننده و تولید کننده علامت بدهد که آن‌ها تصویر روشن از آینده داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه صادر کنندگان در بخش محصولات کشاورزی گله‌مند هستند گفت: در سال گذشته ۱۴۰ میلیون دلار صادرات دام زنده به عمان داشتیم.

 تاج با اشاره به اینکه بخش زیادی از تجارت کشور از طریق الکترونیک بازاریابی می‌شود ادامه داد: با روش الکترونیک برای محصولات باید بازاریابی کرد، باید وزارت اقتصاد و بانک مرکزی طرح بیاورند که ارز آتی صادر کنندگان را با محاسبات لازم خریداری کنند که در نهایت تولید کننده و صادرکننده ریسکی از این بابت نداشته باشند.

انتهای پیام/