به گزارش خبرنگار حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ نشست رسانه‌ای فیلم مستند «بانو قدس ایران» با حضور مصطفی رزاق‌کریمی؛ کارگردان، غلامعلی اصغریان؛ تهیه‌کننده، محمدرضا کریمی‌راد؛ فیلمنامه‌نویس، زهرا نبی‌پور؛ پژوهشگر، محمدپورفر؛ تدوینگر، صبا ندایی؛ آهنگساز و با مدیریت محمود گبرلو، امروز یکشنبه پانزدهم بهمن‌ماه در پردیس سینما گالری پردیس ملت برگزار شد.

مصطفی رزاق کریمی در این نشست گفت: ساخت این فیلم برای من یک اتفاق خوب بود. من در سال‌های گذشته پرتره‌های مختلفی را کار کردم اما این یک کار پیچیده بود که باید برایش کارهای تحقیقاتی مختلفی انجام می‌شد. معتقد بودم که بعد از اتمام تحقیق، می‌شود به این نتیجه رسید که می‌توان فیلم را ساخت یا خیر. در واقع در پایان تحقیقات به نتیجه رسیدیم و همه همدل بودند که این کار را انجام دهیم. این فیلم سیاهی‌لشکر و بزن و بکوب نداشت و فیلم خلوتی بود.

در ادامه این نشست، غلامعلی اصغریان تهیه کننده فیلم گفت: به نظر می‌رسید که همسر امام(ره) که فیلم درباره ایشان ساخته می‌شد؛ حق بزرگی بر گردن انقلاب و مردم دارد و بیش از شصت سال از عمرش را با رهبری انقلاب اسلامی همراهی داشته است. در میان ایرانی‌ها این بحث فراوان گفته شده که پشت سر هر مرد موفقی یک زن صبور و مقاوم است و طبیعی بود درمورد امام (ره) هم این شرایط وجود داشت. ما در طول ساخت این فیلم حضور و رنج‌کشیدن ایشان را شاهد بودیم. زندگی بانویی که بیش از نود سال عمر کرد و با شناخت شانه به شانه امام، پیش آمد. طبیعتا راحت نیست که بتوانیم در مدتی کوتاه این زندگی را نمایش دهیم، اما زندگی امام خمینی (ره) و همسرشان الگویی‌ است برای جوانانی که می‌خواهند به این شیوه زندگی کنند.

زهرا نبی پور پژوهشگر نیز در ادامه این نشست گفت: رزاق کریمی معتقد نبود که باید شخصیت را سانسور کنیم. فیلم کامل است و آنچه باید گفته می شد، بطور کامل منعکس شد. البته بخش‌هایی بود که خانوادگی بود و در پژوهش وجود داشت، اما در فیلم نیامد.

رزاق کریمی در این بخش از نشست گفت: این فیلم با تحقیق شروع شد و این مرحله یک سال و دو ماه طول کشید. ما احساس کردیم که از نظر حرفه‌ای، خیلی مستقیم باید حرکت کنیم و بدانیم که موضوع فیلم، یک شخصیت خانم است. مهم این است که توانستیم با همراهی خوب تهیه کننده، اسناد و مدارکی جمع‌آوری کنیم تا مخاطبمان با شواهد رو به رو شود. در نیمه دوم تحقیق، ما اسناد و مدارک را تکمیل کردیم و وقتی این تحقیقات بررسی شد، حمایت حاج حسن خمینی بسیار مفید بود.

وی ادامه داد: در سناریو و تحقیق، عنوان‌هایی بود که به آن خط قرمز می‌گویند. ما خط‌قرمزی نداشتیم و صرفا حریم نهانخانه امام (ره) را حفظ کردیم. خیلی به وضوح مشکلات را با حاج حسن آقا مطرح کردیم که در نهایت دیدیم نقطه‌نظرهای او هم درست است. به عقیده ما فیلم مسیر خوبی را رفته، هرچند که مشکلات و مسائل خاص خودش را داشت.  باید با آن مشکلات کنار می‌آمدیم تا فیلم مسیر خودش را  برود. در ایران خیلی مد شده که می‌گویند خط قرمز، اما به نظر من ناگفته‌هایی وجود دارد که حریم خانم و امام(ره) است. طبیعتا آنقدر هم زیاد است که در یک فیلم نمی‌گنجد. واقعا موضوعی نبود که به ما بگویند درباره آن حرف نزنید.

تهیه کننده این مستند در ادامه اظهار کرد: ما قرار داریم تا این فیلم اکران عمومی داشته باشد و بعد از جشنواره برای اکران آن اقدام کنیم. من نظرم این است که این فیلم با استقبال مردمی روبه رو خواهد شد و روایت صادقانه یک زندگی است که بدون سانسور اتفاق افتاده است. تمامی واژه‌هایی که در این فیلم استفاده کردیم، مستند است و قطعا می‌تواند باعث آموزش جوانانی شود که دنبال سبک زندگی ایمانی و اسلامی هستند.

رزاق کریمی در ادامه اظهار داشت: ما در مستند واژه مهمی داریم که می‌گوید باید پیدا کنیم؛ مستند چه مسیری را می‌خواهد برود. من با مستندهایی که شبیه هم شده‌اند، مشکل دارم. این مستند حرف خانم را می‌زند. شاید تا به حال در سینمای مستند اتفاق این چنینی نیفتاده است که یک زن هشتاد دقیقه قصه خودش را بگوید. زیبایی مستند در تناقض‌ها تعریف می‌شود. ما به هیچ کسی نگفتیم نوشته‌های خانم چه می‌شود. ما گفتیم با ما درد و دل کنید و مصاحبه نکنید. این فیلم از زبان منسوبین درجه یک خانم است. نریشن که نوشته‌های خانم است قرار نبود با فیلم یکی شود؛ برای همین میان صحبت‌های منسوبین درجه یک و نریتور تناقض‌هایی هم وجود داشت. ما با کلیشه سینمای مستند که مسطح جلو برود و نگرانی ایجاد نکند مواجه شدیم. این یکی از ویژگی‌های مهم فیلم است.

در ادامه نشست، کریمی‌راد فیلمنامه‌نویس گفت: در قالب فیلم مستند ما نمی‌توانیم هماهنگی قبلی با  مصاحبه شوندگان داشته باشیم. در بحث متن، ما گفتیم که داریم با هم صحبت می‌کنیم تا یک فضای بازی میان‌مان ایجاد شود. در نریشن سعی کردیم از نگاه خانم به موضوعات نگاه کنیم و این هم بر اساس متونی بود که از ایشان باقی مانده و حرف‌هایی که اقوام درجه یک زدند. این البته بخشی از صدایی بود که در فیلم وجود دارد. ما سعی کردیم شخصیت محکم خانم را حفظ کنیم، گرچه در حال گفتن خاطره هستند.

نبی پور پژوهشگر فیلم نیز گفت: دست نوشته‌های خانم منبع اصلی ما برای ساخت نریشن بود. محتوا چیزی نیست که ما در آن دخالتی کرده باشیم، اما ظریف کاری‌های نگارشی بود که در آنجا وارد شدیم. من همواره طنزهایی را در نامه نگاری‌هایشان می‌دیدم. نریشن به طور کامل درد دل‌ها و حرف‌های خانم است که در قالب کتاب «خدیجه دیگر» چاپ شده است.

صبا ندایی سازنده موسیقی متن فیلم نیز گفت: خوشحالم که در کنار آقای رزاق کریمی که به خوبی موسیقی را می‌شناسند، کار کردم.

ندایی افزود: رزاق کریمی از کارگردان‌هایی است که در مورد موسیقی بسیار دقیق است و از همان ابتدا سراغ موسیقی آمد. در پروسه این فیلم تصمیمی گرفتیم که موسیقی جزو یکی از شخصیت‌های فیلم باشد. این موسیقی دو رسالت داشت که اول فضا سازی بود و رسالت دوم گفتن بیم‌ها و تلخی‌ها و شیرینی‌ها. این فیلم در جشنواره سینماحقیقت هم کاندیدا موسیقی متن شد.

رزاق کریمی در ادامه نشست اظهار داشت: ما سراغ نوه‌های امام(ره) و خانم رفتیم. حسین آقا فرزند آقا مصطفی هم بودند. ما اجازه دادیم هرکس که دوست دارد به صورت داوطلبانه بیاید. برخی علاقه‌ای نداشتند که جلوی دوربین بیایند یا مشغله داشتند، اما سراغ همه رفتیم. ما از حضور همه استقبال کردیم.

کارگردان فیلم  «بانو قدس ایران» تاکید کرد: انتخاب دوربین‌ها تصمیم مهم کارگردانی بود. ما در تحقیق تصمیم گرفتیم که سه دوربین داشته باشیم و رها شدن دوربین سوم خیلی مهم بود که  در آخر عملی شد. من اصرار داشتم یک دوربین خلوتگاه را نشان دهد که زمانی آنجاها شلوغ بود اما الان هیچکس نیست. دوربینی هم که خود امام داشتند، یک تصویر سیاه و سفید از بالا است. این دوربین از بالا برای نشان دادن خلوتی لازم بود.

رزاق کریمی بیان کرد: برای مستقل بودن شخصیت همسر امام(ره) تاکیدی وجود ندارد. مشخص است که ایشان از قبل ازدواج مستقل بودند و تا بعد از رحلت امام خمینی (ره) هم این مسئله وجود داشت. من می‌شنیدم که هرکس پیش امام (ره) می‌رود، ذوب می‌شود. این خانم زندگی یک خانواده را مدیریت کرد و امام هم عاشق همین استقلال و قدرت شده بود. این بحث استقلال بیشتر سفسطه کردن است و مشخص است که خانم شخصیت مستقل خودش را داشته است.