وزیر امور خارجه گفت: من نمی‌توانم ادعا کنم که برجام نمی‌شد بهتر از این نوشته شود اما می‌توانم ادعا کنم که برجام فعلی همه آن چیزی که ما یا آمریکا می‌خواستیم نیست.

به گزارش خبرنگار گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در برنامه گفتگوی ویژه خبری امشب ( 16 بهمن ماه) اظهار کرد: اتفاقی که بعد از انقلاب اسلامی رخ داد، سربلندی است که به مردم‌ خود تکیه داریم، نمایندگی از چنین مردمی سربلندی ویژه ای دارد و اینکه جلوی کسی سر خم نمی کنیم و از دیدگاه های اصولی جمهوری اسلامی بدون نگرانی دفاع می کنیم.

 وزیر امور خارجه افزود: همواره در پی این بودیم که در منطقه ما گفتگو مبنای روابط کشورها باشد. برخی کشورهای منطقه چون نیاز به تامین امنیت از بیرون دارند به دنبال این هستند که نشان دهند خطری در منطقه وجود دارد.

وی ادامه داد: کشورهای اطراف ایران همه چیزشان به کشورهای دیگر وابسته است و حتی امنیت ایران را ندارند. خوشبختانه اکنون امن ترین کشور در منطقه ایران است.

ظریف تصریح کرد: برخی از همسایگان ما بیشترین تلاشی که می‌کنند این است که می خواهند نشان دهند در خطرند و این ها بر اساس تفکری است که برخاسته از اعتماد به نفس و مردم خودشان نیست بلکه برخاسته از این است که امنیت را به بهای پرداخت پول یا وابستگی به خارج خریداری می کنند.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه در یک دیدگاه، امنیت از داخل کشور با حضور و مشارکت مردم در پای صندوق های رای تامین می شود، ادامه داد: در یک دیدگاه دیگر، امنیت از خارج از کشور خریداری می شود، کشورهای جنوبی خلیج فارس 116 میلیارد دلار خرید سلاح تسلیحاتی داشتند اما ایران به سیاست خود باور دارد که امنیت را از درون می توان تامین کرد.

 ظریف با اشاره به یقه پیراهنش گفت: یقه (دیپلمات) توسط ولایتی وزیر وقت امور خارجه اختراع شد و بنده آن زمان نماینده ایران در کمیته مجمع عمومی بودم و همسرم یقه لباس من را تغییر داد و به یقه دیپلمات در آورد.

 وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه دو تغییر در وزارت خارجه داشتیم که شاید بزرگترین تغییر در ساختار وزارت خانه بعد از انقلاب بوده است، گفت: در سطح معاونت ها و سطح لایه های مدیریتی تغییر ایجاد کردیم به طوری که، معاونت های منطقه ای حذف شد و معاونت اقتصادی و سیاسی را جایگزین کردیم.

 ظریف با اشاره به اینکه معاونت اداری مالی، پارلمانی و حقوقی همچنان حضور دارند افزود: با ایجاد ساختار جدید در وزارت خارجه به تحقق سیاست اقتصاد مقاومتی کمک خواهد شد و در سه حوزه مشخص کار را دنبال می کنیم ، فراموش نمی کنیم که وزارت خارجه تسهیل گر امور اقتصادی است.

 وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه باید توجه داشت وزارت خارجه سرمایه ای جز کارشناسانش ندارد که همگی آنها تخصص خوبی دارند و آنها باید نتیجه کار خود را ببینند خاطرنشان کرد: به هر حال نظرات مختلفی در برابر تغییرات وزارت خارجه وجود دارد لذا، در برابر هر تغییری مقاومتی وجود دارد.

 وی تصریح کرد : وزارت خارجه بعد از بررسی چندین ساله توانست تایید ساختارش را از سازمان اداری و استخدامی دریافت کند، جانمايی ادارات را در وزارت امور خارجه بهینه سازی کردیم، فکر می کنم تحول مهمی در وزارت خارجه ایجاد شده است.

 ظریف تاکید کرد: وزیر امور خارجه مسئول سیاست خارجی است، در گذشته برای اینکه تصمیمی به وزیر منتقل شوداز 6 لایه عبور می کرد اما اکنون از 3 یا 4 لایه عبور می‌کنند.

وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه 8 دستیار وزیر در حوزه منطقه‌ای داریم، افزود: این ترکیب جدید است لذا دیپلماسی باید در خدمت اهداف توسعه اقتصادی کشور و اقتصاد مقاومتی باشد.

 وی با اشاره به اینکه وزارت امور خارجه مسئول روابط اقتصادی نیست، گفت: باور دارم با این وضعیت می توان کار وزارت امور خارجه را کارشناس محور کرد زیرا سرمایه ما کارشناسان مان هستند به طوری که، همه تخصص های خوب را دارند لذا اکنون کارشناسان در این مرحله می‌توانند حضور داشته باشند.

وزیر امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا این امکان وجود داشت برجام به نحوی نوشته شود تا آمریکایی‌ها بهانه‌ای نداشته باشند، گفت: من نمی‌توانم ادعا کنم که نمی‌شد برجام را بهتر از این نوشت اما می‌توانم ادعا کنم که حتما برجام موجود نه همه چیزی است که ما می‌خواستیم و نه همه چیزی که آمریکا می‌خواست.

وی افزود: آمریکایی‌‎ها و خیلی از کشورهای دیگر دوست داشتند برجام به نحوی نوشته شود که مرحله‌ای باشد یعنی این که آنها بتوانند بسیاری از تحریم‌ها را مرحله‌ای حذف شود.

ظریف ادامه داد: برخی از دوستان ما در بعضی برنامه‌های صدا و سیما به گزارش گروه بین‌المللی بحران اشاره کردند و گفتند آن مبنای برجام بوده است، اگر گزارش را دقیق می‌خواندند می‌دیدند که در آن گزارش نوشته برخی از تحریم‌ها 20 سال دیگر برداشته شود در صورتی که این اتفاق در برجام رخ نداده است.

وی گفت: ما اصرار کردیم کلیه تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای باید یک جا برداشته شود. آمریکایی‌ها محدودیت‌های خود را داشتند و برای برداشتن تحریم‌ها باید به کنگره مراجعه می‌کردند و با این شرایط توانستیم برجام را به شکلی تدوین کنیم که تنها شکل ممکن بود در شرایطی که برجام تصویب شود.

 وزیر امور خارجه تصریح کرد: دوستان ما باید به این نکته توجه کنند که ترامپ پیش از کاندید شدن در حالی که 8 ماه به انتخابات مانده بود در ایپک گفته بود اولین اولویت من پاره کردن برجام است اما امروز که بیش از 390 روز از ریاست جمهوری‌اش می‌گذرد چنین اتفاقی نیفتاده است.

ظریف تاکید کرد: ترامپ به برجام علاقه‌مند شده و در کنار آن برجام به عنوان سند بین‌المللی شرایطی را ایجاده کرده که اطرافیان رئیس جمهور آمریکا به او گفتند که اگر توافق هسته‌ای را که به آن علاقه دارد را پاره کند فقط باعث منزوی شدن آمریکا می‌شود.

وزیر امور خارجه با بیان این که باید به این نکات توافق هسته‌ای توجه کرد، گفت: دولت‌ها به خصوص دولت فعلی ایالات متحده با جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه سر سازش نداشته چرا که ایران بعد از انقلاب یک نگرش جدید به حکمرانی و زمامداری ایجاد کرد که از این نگرش در منطقه‌ای آمریکا دوست دارد در آن باشد بهره می‌برد.

وی ادامه داد: ترامپ وقتی می‌خواست به منطقه بیاید گفت تا صدها میلیارد دلار قرارداد نبندم نمی‌آیم به منطقه. هدفش همان اصطلاح نامناسبی است که بیان کردن یعنی دوشیدن منطقه. ما هیچ گاه توقع یک نگرش مثبت به آمریکا نداشتیم.

ظریف تاکید کرد:  اگر به برجام دقت کنید متوجه می‌شوند که کلمه کلمه آن بر اساس عدم اعتماد متقابل طرف‌ها نوشته شده؛ به همین خاطر است که این سند در حدود 150 صفحه است.

وزیر امور خارجه گفت: سندی که قطعنامه بین‌المللی محسوب می‌شود به این طولانی و چنین ریز شده در جزئیات نشان از عدم اعتماد طرف‌ها دارد.

وی با بیان این که آنچه رخ داده و رفتار ترامپ قابل پیش‌بینی بود، افزود: ما از آمریکایی‌ها توقع نداشتیم که با حسن نیت برجام را اجرایی کند در حالی که توافق هسته‌ای آنها را موظف به انجام تعهدات با حسن نیت می‌کند برای همین در همه جای برجام ذکر شده که طرف‌ها باید با حسن نیت به تعهدات خود عمل کنند اما دلیل ورود آن این بود که اصل بدیهی بود.

ظریف تصریح کرد: به همین خاطر در مواد 26 28و 29 برجام که همه بر آن تاکید داریم با همین دیدگاه وارد شده که نگرانی از عدم انجام تعهدات وجود داشت اما در همین عمر یکسال دولت ترامپ بیش‌ترین قراردادهای فاینانس و سرمایه مستقیم بسته شده به نحوی که نتوانسته‌ایم همه را جذب کنیم.

وزیر امور خارجه افزود: در چند روز گذشته OECD که ما هم در آن حضور نداریم و آمریکا قدرت این مجموعه است رده‌بندی ریسک ایران که در دولت هشتم و نهم به عدد 7 یعنی بدترین رده در سال گذشته به ۶ رسید و امسال که ترامپ حضور دارد به 5 رسید که نشان از توفیق ایران و دید روشن ما در برجام دارد.

وی درباره این که اگر دولت کلینتون در انتخابات پیروز می‌شد آینده برجام چه می‌شد، اظهار کرد: اگر دولت کلینتون روی کار آمده بود احتمال این که با چنین خصومتی به برجام نگاه شود کمتر بود اما ما توقع این که او هم بخواهد با صداقت توافق را اجرایی کند را نداشتیم.

ظریف با بیان این که مشکل ترامپ این است که برجام را دولت اوباما به نتیجه رساند، ادامه داد: برای کلینتون مشکل کمتری بود که یادگار اوباما را حفظ کند؛ ترامپ از وقتی رئیس جمهور شده سعی کرده تمام یادگاران اوباما از اوباما کر تا توافق اب‌و‌هوایی پاریس را خدشه‌دار کرده اما هنوز نتوانسته با برجام این کار را بکند.

وزیر امور خارجه درباره مذاکره مجدد گفت: ترامپ در واقع از برجام خرسند نیست و تلاش دارد با هر روشی آن را نابود کند به همین خاطر قصد دارد به حوزه‌هایی ورود کند که خارج از برجام است.

وی با بیان این که برجام توانسته یک حوزه اختلافی را بدون ورود به حوزه‌های اختلافی دیگر حل کرده، افزود: این اتفاقی نبوده بلکه با تصمیم بازیگران انجام شده؛ ما تصمیم گرفتیم بحث موشکی را خارج کنیم البته این نه به خاطر نگرانی از بحث درباره مسائل امنیتی است چرا که در این حوزه حرف زیادی برای گفتن داریم.

ظریف تصریح کرد: ما در این حوزه مدعی هستیم و طرف‌های مذاکره ما کشورهایی هستند که از صدام حمایت تسلیحاتی کردند اما مانع خرید سلاح توسط ایران شدند؛ آنها کشورهایی هستند که به منطقه ما در سال گذشته 116 میلیارد دلار سلاح فروختند در حالی که بودجه نظامی ما بین 12 تا 15 میلیارد دلار است لذا ما حرف برای گفتن زیاد داشتیم اما توافقی صورت گرفت که موضوع هسته‌ای بدون سایر موضوعات حل شود.

وزیر امور خارجه ادامه داد: به همین خاطر ما به سایر تحریم‌ها دست نزدیم؛ برخی مواقع این سوال که چرا تحریم‌های اولیه آمریکا باقی مانده مطرح می‌شود که باید گفت به این خاطر است که ما حاضر نبودیم در مورد آنها بحث کنیم.

وی افزود: برجام فقط در یک حوزه وارد بحث شده و آنچه که هم ما و هم طرف‌های مقابل به آن تاکید دارند این است که برجام توافقی در قالب عدم توافق در سایر حوزه‌ها است و نمی‌شود آن را به راحتی تغییر داد.

ظریف عنوان کرد: در اعتراض‌ها هم آنها هستند که اعتراض می‌کنند، یعنی آمریکا می‌خواهد واقعیت را تغییر دهد در حالی که واقعیت روی زمین برجام و قطعنامه طولانی 2231 شورای امنیت سازمان ملل است که برجام را هم شامل می‌شود؛ برجام در قطعنامه مورد تایید قرار نگرفته چرا که جزئی از آن است و همین موضوع باعث شده تا مقامات واشنگتن برای اعتراض تلاش کنند.

وزیر امور خارجه درباره معاملات بین‌المللی بعد از برجام گفت: پیشرفت‌ها بسیار مهم است؛ ما امروز نفت را به راحتی می‌فروشیم و پول آن را می‌گیریم البته در برخی موارد ما توافق‌هایی را با کشورها درباره این که پول نفت را چگونه دریافت کنیم، داشتیم و یادگارهای دوران تحریم‌ها است.

وی ادامه داد: ما فقط با یک یا دو کشور چنین مشکلی داریم؛ پول نفت ایران از هند و اروپا دریافت می‌شود و حتی از چین هم پول می‌گیریم اما برخی موارد غیربرجامی وجود دارد که دریافت بخشی از پول را مشکل کرده است.

ظریف افزود: آنچه اتفاق افتاده آن است که با برجام در حوزه‌هایی که محدودیت داشتیم دیگر محدود نیستیم؛ ما در گذشته روزی ۱ میلیون بشکه نفت می‌فروختیم که به خاطر تحریم‌ها این میزان در هر شش ماه 20 درصد کم می‌شد اما امروز بیش از 2/5میلیون بشکه نفت می‌فروشیم و اگر بازار کشش داشته باشد بیش‌تر هم می‌فروشیم و هیچ محدودیتی نداریم.

وزیر امور خارجه افزود: ما بعد از توافق ژنو توانستیم ماهی 600 میلیون دلار درآمدهای کشور را وارد کنیم یعنی تا آن زمان قادر نبودیم همین میزان را وارد کنیم اما امروز هر مقدار که بخواهیم می‌توانیم پول وارد کنیم البته ما لازم نداریم خیلی از این پول‌ها را وارد کنیم و بانک مرکزی می‌تواند در قالب اسناد آن به کشور بیاورد؛ امروز مشکل اصلی فشار دولت قبلی و فعلی امریکا به بانک‌های بزرگ است.

وی با اشاره به اینکه تحریم‌های اولیه هیچ ربطی به برجام ندارد، گفت: ما از روز اول می‌دانستیم برای برداشته شدن محدودیت‌های دلاری باید تحریم‌های اولیه برداشته شود. برای معامله با یورو و سایر ارزها مشکلی نداریم البته برخی معضلات هست چون برخی ارزها به دلار بسته شده‌اند و برای تبدیل به ارز دیگری باید از مسیر دلار عبور کنند.

ظریف اضافه کرد: اینها معضلاتی بود که یک مقداری قابل پیش بینی بود و خیلی از مشکلات بیشتر به تحولاتی برمی‌گردد که در سیستم مالی بین‌المللی ایجاد شده است.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه به دلیل تحریم‌ها ارتباط مالی با دنیا نداشتیم و این معضلات را نمی‌دیدیم، خاطرنشان کرد: تمام متخصصان ما می‌دانستند بعد از اینکه از مانع اصلی تحریم عبور کنیم نیاز داریم سیستم مالی خود را با شرایط بین‌المللی تطبیق دهیم که الحمدالله پیشرفت‌های خوبی حاصل شده است.

وی با بیان اینکه ایتالیایی‌ها در اوج فشار ترامپ سعی کردند روش جدیدی را ابداع کنند که با ایران کار کنند، گفت: علی رغم فضای عدم اعتمادی که ترامپ ایجاد می‌کند میزان توافقاتی که برای فاینانس و سرمایه‌گذاری مستقیم برای ایران شده قابل توجه است.

ظریف با اشاره به اینکه اکنون 29 میلیارد دلار توافق شده داریم که همه را نتوانستیم جلب کنیم، بیان کرد:کشور ما یکی از امن‌ترین محیط‌های سرمایه‌گذاری است. امکانات وسیعی برای سرمایه‌گذاری در ایران داریم و امیدوارم آینده درخشانی را شاهد باشیم.

 وزیر امور خارجه تاکید کرد: ما به عنوان کشوری که در خط مقدم مبارزه با تروریسم و داعش هستیم معتقدیم برای منافع ملی مان جلوگیری از پولشویی برایمان ضروری است.

وی ادامه داد: اینگونه نیست که دیگر کشورها مورد بازرسی قرار نگیرند الان بسیاری از کشورهای بزرگ بازرسی می‌شوند. یکی از کشورهایی که اکنون در مورد حساب‌های ایرانیان سخت‌گیری می‌کند چون خودش مورد بازرسی قرار گرفته است.

ظریف با اشاره به اینکه باید با انضباط مالی و تصمیم گیری‌های درست در کشور به این سمت می‌رویم که هرگونه بهانه در این حوزه از بین می‌رود، تاکید کرد: منافع ملی ما ایجاب می‌کند که مانع پولشویی شویم و چنین شفافیت‌هایی در نظام بانکی ما ایجاد شود.

وزیر امور خارجه اظهار کرد: ما در مباحث موشکی حرفهای بسیاری داریم و این را به صراحت اعلام می‌کنیم که کشور ما کشوری است که تحت تجاوز قرار گرفته است. همه دنیا تلاش کردند که اجازه ندهند تا به ابتدایی ترین ابزارهای دفاعی دسترسی پیدا کند و به همین دلیل است که هیچ کس در موقعیت اخلاقی، حقوقی و بین المللی قرار ندارد تا به ایران بگوید که  از چه امکاناتی می تواند استفاده کند.

وی اضافه کرد: جمهوری اسلامی کشوری است که اعلام کرده  دارای سلاح های تدافعی است و ما به اندازه خودمان راضی هستیم و هیچگاه به دنبال کشورگشایی نبوده ایم.

ظریف گفت: در اوج جنگ تحمیلی و در سال 65 دکتر ولایتی نامه ای به رئیس سازمان ملل نوشتند و در آن امنیت منطقه ای را پیشنهاد دادند که نزدیک سی و یک سال از آن تاریخ می گذرد.  بعد از آن هم بارها خواهان گفتگو منطقه بوده ایم و پیشنهاد امنیت شبکه ای و گفتگوی منطقه‌ای را داده‌ایم. ما حرف برای گفتن بسیار داریم اما معتقدیم کسانی که منطقه ما را به انبار باروت تبدیل کردند در موقعیتی نیستند که به جمهوری اسلامی بگویند که شما نمی‌توانید در حوزه دفاعی از ابزار های بومی استفاده کنید.

وی افزود: مسئله مهمی که ما تلاش کردیم انجام دهیم این است که به سفارت خانه ها گفتیم که وظیفه اصلی شما تسهیل معیشت مردم است. البته تکرار می‌کنم که وزارت خارجه متصدی روابط اقتصادی خارجی نیست چرا که این مسئله در اختیار بخش خصوصی قرار دارد و این بخش موتور محرک اقتصاد بین المللی است. لذا کاری که بنده انجام می دهم این است که هیئت بزرگی از بخش خصوصی را به همراه خود می‌برم که خیلی از آنها از شرکت‌های دانش‌بنیان هستند.

وزیر امور خارجه تصریح کرد: بسیاری از آنها در حوزه فناوری های نوین فعال هستند و در سایر حوزه‌ها نیز خدمات فنی و مهندسی بسیاری داریم و در معاونت اقتصادی که تازه ایجاد کرده ایم هدف ما این است که این امکانات را به دنیا معرفی کنیم تا بتوانیم زمینه را برای همکاری ها فراهم کنیم.

وی ادامه داد: ، ما فرصت های بسیار خوبی در سوریه و عراق داریم و شرکت های فنی و مهندسی ما در این کشورها سال‌هاست که فعال هستند. اما متاسفانه به دلیل مشکلات مالی که عراق با آن مواجه است برخی پرداخت ها انجام نشده است.

 وزیر امور خارجه بیان کرد: هفته آینده در کنفرانس بازسازی عراق شرکت می‌کنم و امیدوارم که بخش خصوصی ما به صورت جدی در این مسئله مشارکت کند .

ظریف تصریح کرد: امیدواریم که با استفاده از امنیت در سوریه و ریشه کن شدن گروهک های تروریستی این فرصت ها بیشتر فراهم شود. البته سوریه بازسازی می شود و این فرصت برای همه کشورها وجود دارد که در این امر مشارکت کنند. ما می‌توانیم با روسیه مکمل یکدیگر در این امر باشیم.  حضور روسیه در بازسازی سوریه به این منظور نیست که ایران در این مسئله حضور نمی یابد بلکه ما می توانیم به یاری یکدیگر تاثیر مثبتی را در بازسازی این کشور ایفا کنیم.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه سوریه فرصت مناسبی است و علاقه برای حضور در این بازسازی زیاد است که البته شرط اصلی آن بازگشت امنیت به سوریه می‌باشد، افزود: به هر حال کار دشواری است گروه‌های تروریستی هنوز در سوریه هستند و همین طور تحرکات خطرناکی که آمریکا در شرق سوریه دارد.

ظریف با اشاره به اینکه تلاش برای خرید امنیت و نفوذ سال ها است که ادامه دارد، گفت: این سیاست موفق نبوده و مردم عراق سرنوشت خود را تعیین می‌کنند به طوری که جمهوری اسلامی ایران حضور بسیار خوبی در عراق دارد.اما حضور ما همواره بر اساس احترام به انتخاب مردم عراق است و همین احترام به انتخاب مردم عراق بود که ما را دارای نفوذ کرده است.

 وی تصریح کرد: ایرادی که همسایگان ما در عربستان سعودی دارند این است که با فرمان غلط وارد منطقه شده‌اند و نگران هستند که چرا نتیجه نمی دهد ، معلوم است که بذر بدی را کاشته اند و نتیجه آن بذر این درو می‌شود.

 ظریف با اشاره به اینکه آنها تلاش کردند تا نخست وزیر یک کشور را در کشور خود زندانی کنند، اظهار کرد: سعودی ها تلاش می کنند تا در کشور دیگر به تروریست و ناامنی دامن بزنند تا از این طریق بتواند در آن کشور تاثیرگذار باشند، آنها با هزینه کردن مقادیر زیادی پول ناامنی ایجاد می‌کنند ، معلوم است که این مسئله برای آن کشور ناامنی ایجاد می کند.

 وی با اشاره به اینکه بنده در مورد اقدامات آنها نگران نیستم، عنوان کرد: اقدامات آنها جدید نیست و سالها است که نتیجه آن را می‌بینند، متاسفانه یادگیری آنها کم است.

 وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه اقدامی که عربستان در یمن کرده جز ایجاد نفرت و خشم نتیجه ای در بر نداشته است، گفت: ایران از روز اول بحران یمن اعلام کرد که این مسئله راه حل 4 ماده ای دارد.

ظریف با بیان اینکه هر زمان که یمن بخواهد به راه حل برسد جز راه حل 4 ماده ای ایران راه حل دیگری برای یمن وجود ندارد، افزود: عربستان و امارات هر چه سریع تر باید به این نتیجه برسند که سیاست 3 سال گذشته آنها چیزی جز تنفر و کشتار هیچ فایده‌ای نداشته است.

انتهای پیام/