به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛  تولید و توزیع واکسن به عنوان محصولی که می‌توان با آن جان هزاران و حتی میلیون‌ها نفر را از ابتلا به بیماری‌های مهلک نجات داد در زمان شاه وضعیت مطلوبی نداشت؛ براساس آمارهای مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سال 1346 از هر 1000 نوزاد 160 مورد فوت گزارش شده است که یکی از مهمترین دلایل این تعداد مرگ و میر بالا، کمبود واکسن برای پیشگیری از بیماری‌های واگیردار بود.

پروفسور عباس شفیعی چهره ماندگار واکسن سازی و پدر دارو سازی نوین ایران در گفت‌و‌گو با خبرنگار  حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛  در خصوص شرایط تولید واکسن کشور در دوران پیش از انقلاب با اشاره به اینکه در سال 1340 وارد موسسه سرم و واکسن سازی رازی ( قطب مهم تامین و تولید واکسن‌های انسانی و دامی دوران پهلوی) شدم اظهار کرد: از اواخر سال 46 برنامه‌ریزی‌ها برای ساخت واکسن سرخک آغاز و در سال 1348 به وزارت بهداشت آن زمان تحویل داده شد.

شفیعی با اشاره به اینکه در زمان شاه تلفات سرخک و سرخچه در شهرستان‌ها و روستاها بویژه مناطق دور دست قابل توجه بود، اظهار کرد: با وجود این حجم از مرگ و میر، توزیع واکسن به خوبی انجام نمی‌شد.

وی با اشاره به نیاز جدی مردم به واکسن در زمان شاه با وجود بیماری‌های قابل توجهی که در آن زمان شایع می‌شد، خاطرنشان کرد: علی رغم تولید واکسن‌هایی همچون فلج اطفال، سرخک، سرخچه، ب.ث.ژ و نظایر آن در دوران پهلوی، نبود سیستم توزیع عادلانه یکی از مهمترین علت‌های بی‌بهره ماندن مردم بسیاری از نقاط محروم یا روستاهای دور دست از واکسیناسیون بود.

بهره‌مندی دورترین مناطق ایران از واکسن بعد از انقلاب اسلامی

چهره ماندگار علوم پزشکی و واکسن‌سازی ایران همچنین با بیان اینکه در دوران پهلوی بیشتر مسئولیت مبارزه با طاعون و برخی بیماری‌های واگیردار بر عهده موسسه تحقیقات و سرم سازی رازی با نظارت مسئولین وقت آن دوران بود، گفت: من به همراه یک تیم متخصص 10 الی 15 نفره  بی‌وقفه و شبانه روزی کار کردیم تا اینکه در سال1352 واکسن فلج اطفال آماده تولید شد اما همچنان مشکلات توزیع به موقع به قوت خود باقی مانده بود.

شفیعی با تاکید ب راینکه در دوران پهلوی به دلیل تلفات بالای بیماری در اثر نبود سیستم صحیح توزیع واکسن، مشکلات جدی وجود داشت، اظهار کرد: یقینا همه این مشکلات به دلیل نبود شبکه منسجم بهداشت و درمان بود.

وی ادامه داد: توزیع واکسن نیازمند وجود امکاناتی همچون زنجیره سرد سیار است که علی‌رغم اینکه در آن دوران مشکلات خاص در روابط بین المللی وجود نداشت این امکانات در کشور محیا نشد.

چهره ماندگار واکسن‌سازی ایران با اشاره به اینکه قبل از انقلاب پایگاه‌های ثابت واکسیناسیون بیشتر در کلان شهرها و برای دسترسی شهری ها بود، اظهار کرد: در بیشتر موارد فقط به چند روستا دارو و واکسن می‌رسد و چندین روستای دیگر محروم می‌ماندند.

وی در ادامه با بیان اینکه پس از انقلاب اسلامی ایجاد شبکه جامع بهداشت و درمان و توزیع دارو و واکسن در نقاط محروم با هدف کاهش مرگ و میر نوزادان و تلفات انسانی، در راس اولویت های نظام جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت،اظهار کرد: به همین منظور فراهم‌آوری امکان حمل دارو واکسن با زنجیره سرد به نقاط مختلف کشور فورا عملیاتی شد.

ایران مهمترین کشور توسعه مراقبت های بهداشتی در جهان

 صرف نظر از همه مشکلات یا مدیریت‌های نادرست دوران پهلوی در زمینه خدمات بهداشتی، درمانی و واکسیناسیون؛ بعد از پیروزی انقلاب اسلامی کشورمان نه تنها در زمینه تولید واکسن در سطح جهانی حرفی برای گفتن دارد، بلکه در زمینه گسترش مراقبت‌های بهداشتی در نقاط محروم نیز از معدود کشورهای جهان به شمار می‌رود.

علیرضا بیگلری رئیس انستیتو پاستور ایران در گفت‌و‌گو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛  در خصوص وضعیت واکسن‌سازی کشور بعد از انقلاب اسلامی با بیان اینکه با توسعه‌ چشمگیر واکسن‌سازی پس از انقلاب، مسیر رو به رشدی در حال طی شدن است اظهار کرد: تکنولوژی تولید واکسن به علت پیچیدگی‌های بسیار خاص و حساسیت‌های بالایی که دارد، معمولا در اختیار همه کشورها قرار نمی‌گیرد،درحالی که  کشور ما توانسته علاوه بر رسیدن به امتیاز تولید واکسن، تعهد سیاست‌گذاران برای استفاده از این مزایا را نیز به دست بیاورد.

بیگلری با اشاره به اهمیت سیاست‌گذاری مناسب برای واکسیناسیون عمومی اظهار کرد: حکومت پهلوی با نادیده گرفتن این سیاست و کوتاهی‌های پی‌درپی نسبت به آن، مشکلات بهداشتی قابل توجهی را برای مردم کشور ایجاد کرد.

وی با تاکید برلزوم ایجاد شبکه بهداشت و درمان منسجم برای توزیع درست واکسن اظهار کرد: شبکه بهداشت و درمان منسجم در زمره مهمترین فاکتورهای مراقبت‌های بهداشتی هم قرار دارد، مسئله‌ای که در دوران پهلوی خبری از آن نبود.

رئیس انستیتو پاستور ایران ادامه داد: اکنون با گذشت 39 سال از پیروزی انقلاب اسلامی، کشورمان به چنان مرحله‌ای از پیشرفت و پویایی رسیده که هم اکنون یکی از معدود کشورهای مهم جهان در زمینه توسعه مراقبت‌های بهداشتی در محروم‌ترین نقاط به شمار می رود؛ علاوه بر این در زمینه تولید واکسن نیز در حال پیشرفت‌های قابل توجه است و حتی فلج اطفال هم در کشور ریشه کن شد.

تولید بیش از 50 نوع محصول در انستیتو پاستور ایران بعد از انقلاب اسلامی

وی با اشاره به تولید بیش از 50 نوع محصول اساسی در مجتمع تولیدی تحقیقاتی انستیتو پاستور ایران به عنوان یکی از دستاورد های چشمگیر انقلاب اسلامی گفت : یکی از مهمترین  این تولیدات واکسن هپاتیت B (بی) است که با ورود آن در سال 1370 به چرخه واکسن‌سازی کشور، انقلابی بزرگ در تولید این واکسن حیاتی شکل گرفت و هم اکنون با قابلیت تولید مدل نوترکیب آن علاوه بر نیازهای داخلی می‌توانیم این محصول را صادر کنیم.

بیگلری ادامه داد: واکسن‌های هاری انسانی و مدل تزریقی واکسن فلج اطفال نیز از دیگر پروژه‌های در دست اقدام کشورمان است که تا چند سال آینده به بار می‌نشیند.

 موفقیت‌های کشور در عرصه پزشکی و سایر علوم در حالی شکل گرفته است که از بعد از انقلاب اسلامی سایه سیاه تحریم‌ها، جمهوری اسلامی ایران را رها نکرده و همچنان ادامه دارد.

انتهای پیام/

گزارش از: فرشته برزگری