به گزارش خبرنگار  بورس،بانک و بیمه  گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، در هفته‌های اخیر شاهد بودیم که نرخ ارز در بازار آزاد با شیب تندی افزایش داشت. این موضوع این سوال را در اذهان عمومی به وجود آورد که دلیل اصلی این افسارگسیختگی نرخ ارز در بازار چیست؟ و در این میان افزایش ناموزون قیمت دلار به نفع چه کسانی تمام شده است؟.

به منظور تحلیل وضعیت کنونی بازار ارز با حسین محمودی اصل،کارشناس اقتصادی گفتگو کرده‌ایم که در ادامه گزارش آمده است؛

چه عواملی بر بازار ارز تأثیر گذار است؟

عوامل متعددی همچون عوامل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و امنیتی می‌تواند بر بازار ارز تأثیرگذار باشد. بخشی از عوامل اولیه‌ای که این بازار را تحریک کرد، مربوط به تثبیت نرخ سود بانکی می‌شود. آنجایی که بخش محدودی از سپرده‌گذاران که حدود نقدینگی را به  یک‌هزار و 450 هزار میلیارد رساندند، از بانک‌ها منابع خودشان را خارج کردند و به این سود 15 درصدی راضی نشدند و بازار سکه را در ابتدا تحت تأثیر قرار دادند و معاملات بازار سکه به چندصد هزارتایی در روز رسید. در ادامه اندکی در بازار مسکن تأثیرگذار بودند و این هیجان به جامعه منتقل شد. بخشی از این هیجان‌ها مربوط به تحریک‌هایی بود که از جانب برخی کانال‌ها، اقتصاددان‌ها و رسانه‌ها انجام ‌شد.

راهکار کاهش تب تند دلار در جامعه چیست؟

به جای اینکه مردم را به اضطراب و مصیبت تشویق کنیم، باید آنها را به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه، سپرده‌گذاری در بانک‌ها و همچنین در تولید، مسکن یا سایر کالاها تشویق کنیم. برخی از این استدلال‌ها که در ادامه خرید ارز یا مسکن برای سرمایه‌گذاری پیشنهاد می‌شد گاه منطقی بود، زیرا نرخ دلار با نرخ جهانی متناسب نبوده و شرایط اقتصادی کشور این را ایجاب می‌کرد و طبیعی است که باید تفاوت بین نرخ تورم داخلی و جهانی به عنوان معیار معقول افزایش قیمت دلار درنظر گرفته شود.

به‌نظر شما آیا نهادهای عمومی باید به بازار ارز ورود کنند یا خیر؟

در اقتصاد آزاد اغلب هر نهاد و تشکل می‌تواند در هر بخشی که تشخیص دهد سرمایه‌گذاری کند و دولت‌ها موظفند برای کنترل شرایط با مشوق‌ها، تنبیه‌ها و محدودیت‌هایی این تنظیم را انجام دهند و نگذارند که منابع از بخش تولید و مولد به بخش واسطه‌گری حرکت کند. به نظر می‌رسد بانک مرکزی نیز دچار یک سردرگمی شده و گاه با کارهای روانی و غیرکارشناسی دنبال تثبیت است. نمونه این امر، تعیین مالیات بر ارز خودش باعث شد که فاصله‌ای بین ارز دریافتی و ارز تزریقی و ارز بازار آزاد ایجاد شود و برخی افراد به دلیل فرار از مالیات ارز و انتقال این هزینه به مصرف کننده، ارز تزریقی را با انتظار سود بالای 100 تومانی بفروشند.

آیا بانک مرکزی توانست در جهت تک نرخی کردن نرخ ارز، عملکرد درستی داشته باشد؟

بر خلاف وعده‌های داده شده، اقتصاد منتظر ارز تک‌نرخی بود، ولی این اتفاق نیفتاد و به جای ارز تک نرخی، اکنون ارز هشت نرخی داریم. ارز سامانه سنا، ارز صراف‌ها، قیمت ارز تزریقی، ارز آزاد، ارز مبادله‌ای، ارز فردایی، ارز امروزی و ارز دیروزی، هشت نوع برای دلار قیمت داریم و دلار به جای تک‌نرخی شدن چند نرخی می‌شود. بخشی از افزایش قیمت‌ها به دلیل تورم احتمالی است و از جایی آغاز شد که مردم ترسیدند به شرایط تحریم برگردیم و با توجه به تجربه‌ای که در سال 91 و 92 داشتیم شوک‌های عجیبی در ارز خواهیم داشت.

به‌نظر شما دولت از افزایش نرخ ارز سود می‌برد؟

افرادی که از سپرده‌گذاری در موسسات غیرمجاز متضرر شده‌اند، از آنجایی که انتظار سودهای بالا داشتند، سودهای مجاز بانک‌ها برای آنها کفایت نمی‌کرد، به همین دلیل به سمت موسسات غیر‌مجاز رفته‌بودند. بنابراین طبیعی است که در شرایط فعلی و به دلیل ترس از مشکلات موجود به سمت بازار ارز هجوم بیاورند. هر چند به نظر می‌رسد دولت نیز از وضعیت فعلی و تجربه این قیمت‌ها در بازار ارز ناراحت نیست و شاید بتواند با این قیمت‌ها بخشی از 17هزار میلیارد تومانی که بابت اشتغال پیش‌بینی کرده بود، جبران کند. البته دولت این مورد را تکذیب کرده، ولی اهتمامی نیز از سوی بانک مرکزی برای کنترل وضعیت فعلی دیده نمی‌شود.

چه توصیه‌ای به  خریداران و فروشندگان این روزهای دلار دارید؟

مردم باید بدانند که شاید با خرید و فروش پنج هزار دلار یک میلیون، دو میلیون، پنج میلیون سود خواهند کرد؛ اما همه این سودها، زیا‌نده هستند. به این معنی که این سودها مانند خوره‌ای است که بر اقتصاد کشور آسیب‌ خواهد رساند و اگر پنج میلیون در دلار سود کنند و برنده باشند، در مجموع در کل مخارج زندگی ده‌ها میلیون تومان عقب خواهند افتاد و متضرر خواهند شد.

ادامه روند کنونی بازار ارز را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟

اگر مانند سال 91 مردم به بازار ارز هجوم بیاورند و به عبارتی 20 میلیارد دلار از بازار بگیرند و در خانه انبار کنند، طبیعی است که ما با کمبود مواجه می‌شویم و همه مردم و کشور بازنده این اتفاق‌ها خواهند بود. در شرایط فعلی به نظر نمی‌رسد التهابات ادامه‌دار باشد. عده محدودی وارد بازار شده و دنبال سود کردن هستند. امیدواریم که بانک مرکزی و قوه قضاییه به این موضوع وارد شوند و افرادی که با مبالغ کلان از سه ، چهار ماه پیش وارد بازار شدند و دلار را از بازار جمع کرده و انبار کرده‌اند رصد کرده و در شرایطی معقول نام آنها را اعلام کنند که مردم متوجه این جنایت‌ها در اقتصاد کشور باشند.
به هر حال مسئولان اقتصادی کشور باید با دقت این مسائل را درنظر بگیرند، چرا که شاید سال‌ها کارکردن برای تولید با نوسانات و بی‌ثباتی هدر برود. در چنین شرایطی باید در کاهش نرخ سود بانکی تجدیدنظر کرد. شاید نیاز باشد که بحث افزایش نرخ سود بانکی هم مورد توجه و بررسی کامل قرار گیرد.

 تزریق دلار در قالب اوراق مشارکت در چرخه اقتصادی کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

تزریق سه میلیارد دلار اوراق مشارکت ارزی به هر حال می‌تواند مفید و تأثیرگذار باشد، به شرطی که دریافت ریالی و پرداخت این‌ دلارها، براساس نرخ روز ارز باشد  تا مردم و شرکت‌ها با آرامش بیشتر و باخیال راحت‌تر و اعتماد به دولت برای خرید این اوراق مراجعه کنند.

گفتگو از سمیه عرب

انتهای پیام/