به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، نوروز با همه زیبایی هایش با برپایی آیین سنتی مادرمه به خانه‌های سبز مازندرانی‌ها پا گشا شد.

مارمه آیین سنتی نو شدن ماه در مازندران

مادرمه نخستین آیین بهاری مازندرانیهاست که همزمان با سال تحویل و یا اولین ساعات آغاز سال نو در بسیاری از خانه‌های مازندرانی‌ها اجرا می‌شود.

بر اساس این رسم سنتی و قدیمی که به اعتقاد مازنی ها، مادرمه نوعی شگون به شمار می‌رود، از دقایقی قبل از سال تحویل، مادرمه در بیرون از منزل، با سینی که در داخل آن یک جلد کلام الله مجید، آب و سبزه به انتظار تحویل سال منتظر ایستاده است.

مادرمه نخستین فردی است که وارد خانه می‌شود و بر درگاه منزل و یا کنج خانه، آب می‌ریزد و سایر اعضای خانه به رسم مژدگانی، عیدی در سینی قرار می‌دهند.

نحوه انتخاب مادرمه معمولا بر اساس استخاره خواهد بود و به اعتقاد قدیمی ها، مادرمه خوب سال خوبی را برای ساکنان منزل رقم می‌زند.

مادرمه زیباترین رسم باستانی در مازندران

نخستین روز هر ماه تبری، مادرمه یا مارمه محسوب می‌شود. در این روز مازندرانی‌ها یک فرد خوشقدم را انتخاب می‌کنند تا پس از تحویل سال نو به عنوان اولین نفر وارد خانه شود و بعد از ورود او افراد دیگر وارد خانه شوند تا به اصطلاح مارمه او را بشکند. در زمان‌های قدیم مازندرانی‌ها بشدت به این سنت پایبند و معتقد بودند. به شخصی هم که خوشقدم و مایه خیر و برکت بوده و شایسته شکستن مارمه است، مارمه لینگ می‌گویند.

براساس این سنت قدیمی مارمه به کودک و نوجوان نابالغی گفته می‌شود که قبل از سال تحویل، بیرون از منزل، با سینی که در داخل آن یک جلد کلام الله مجید، آب و سبزه است به انتظار تحویل سال منتظر می‌ایستد و نخستین فردی است که وارد خانه می‌شود.

مارمه یا شگون سال جدید بر درگاه منزل و یا کنج خانه، آب می‌ریزد و سایر اعضای خانه به رسم مژدگانی، عیدی در سینی قرار می‌دهند تا سال خوبی را برای ساکنان منزل رقم بزند.

مادرمه خوش قدم

آتنا که ۱۵ سالی است که مادرمه خانه مادرش هست و سال نو را برای خانواده اش تحویل می‌کند در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، گفت: قبل از آغاز نوروز بزرگ خانواده با استخاره به قرآن مجید مادرمه انتخاب می‌شود.

وی افزود: پس از تحویل سال به عنوان خوش قدم وارد خانه می‌شود و عموماً این وظیفه را کودکان و نوجوانان انجام می‌دهند.

یوسف که ۵۵ ساله دارد و اهل روستای طبقده شهرستان میاندورود است در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، می‌گوید: چهارسالی است نوه‌های دو قلویم سال نو را برای ما تحویل می‌کنند.

وی با بیان اینکه کودکان در روستا طبقده اکثر خانواده‌های بچه کوچک دارند به دلیل معصومیت و دل پاکشان به عنوان مادرمه انتخاب می‌کنند.

رضوان که ۶۲ سال به لطف خدا سال تحویل را در کناره سفره هفت سین و خانواده جشن می‌گیرد در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، گفت: پس از تحویل سال تا زمانی که مارمه وارد منزل نشد، کس دیگری هر چند مهم و عزیز و ضروری، حق ندارد از بیرون وارد خانه شود.

خاطرات مادرمه بد یمن

مریم که دوسالی مادرمه خانه مادرش بود با لبخند بر لب در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، گفت: در آن سال‌هایی که مادرمه بود زیاد پا قدمش خوش و مبارک نبود هر دو سال دزد به آن‌ها زد و برای سال سوم استخاره کردند و خواهرم شد مادرمه.

او می‌گوید: مادرمه پس از پاگشایی و تحویل سال هدایای مثل روسری، جوراب و پیراهن و حتی پول عیدی می‌دهند.

ماه‌های تبری

طوبی اوصانلو مسئول واحد مردم شناسی و میراث معنوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، گفت: تاریخ نویسان مبداء سال تبری را مرگ یزدگرد سوم در سال ۳۱ هجری می‌دانند و بر این باورند که اسپهبد گیل ژاماسپی از اسپهبدان تبرستان آن را رواج داده است.

وی افزود: سال تبری همانند هر تقویم دیگری ۱۲ ماه دارد، ولی تمامی ماه‌های آن ۳۰ روزه است و یک سال آن هم ۳۶۰ روز دارد.

اوصانلو گفت: مارمه از دو کلمه مار به معنی مادر و مه مخفف کلمه ماه گرفته شده و نخستین روز هر ماه در تقویم طبری است.

مسئول واحد مردم شناسی و میراث معنوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران با بیان اینکه نخسین روز سال تبری (فردینه ماه) برابر با سوم ماه مرداد شمسی است، افزود: جشن مارمه یا مادرمه از آیین‌های سنتی آغاز هر ماه تبری یا زمینی در مازندران بود که گذر زمان آن را در زیر گرد و غبار فراموش شدگی دفن کرده است.

وی گفت: نام ماه‌های طبری هم عبارت از فردینه ماه، کرچه ماه، هر ماه، تیر ماه، ملار ماه، شروینه ماه، میر ماه، دونه ماه، ارکه ماه، د. ماه، وهمنه ماه و نوروز ماه است.

جشنی برای احیای سنت‌ها

این آیین سنتی که هدف آن یادآوری گذر زمان، دور ریختن کینه و کدورت گذشته و آغاز دوباره زندگی با پاکی و خیرخواهی و استعانت از خداوندگار یکتا بوده، در سال‌های اخیر فقط به نخستین روز سال جدید خلاصه شده است.

مردمان مناطق مختلف مازندران بویژه در بخش‌های کوهستانی در زمان‌های قدیم این مراسم را بدون هرگونه تکلف و تشریفات در روز نخست هر ماه تبری اجرا می‌کردند، ولی برگزاری آن در روز اول فروردین تقریبا در تمام نقاط استان فراگیر بود.

ژیلا امیرآقایی کارشناس مردم شناسی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، با اشاره به اینکه برای اعلام سال تحویل از شلیک گلوله و خواندن اذان استفاده می‌کنند، گفت: مادرمه اولین فردی که وارد خانه بعد از تحویل سال می‌شود درآیین سنتی مازنی‌ها می‌گویند برکت را به همراه گل سبزه، آب و آیینه به نشانه میمنت، برکت و خوشبختی به داخل خانه می‌آورد.

وی افزود: مارمه یکی از زیباترین رسم‌های بجا مانده از دوران باستان است که در بسیاری از اقوام ایرانی منسوخ شده است، ولی در بین مردم مازندران و استان‌های گیلان، گلستان و سمنان این رسم هنوز پابرجا است.

گزارش از ندافاضلی

انتهای پیام/آ