گرداب سنگی یکی از آثار تاریخی استان لرستان است که در مرکز شهر خرم آباد ساخته شده است.

موقعیت این بنا در شمال غربی قرار دارد و در مجاورت خیابان هفده شهریور شهر خرم‌آباد پایین‌تر از میدان تختی واقع شده است.
در گویش لری به گرداب سنگی  "گردو بردینه" گفته می‌شود.

داوودی، کارشناس میراث فرهنگی استان لرستان در گفتگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از لرستان؛ درباره مصالح این بنا می‌گوید: این بنای تاریخی از سنگ و ساروج ساخته شده است و قطر این بنا ۱۸ متر با پهنای سه متر و بلندای ۱۰ متر از کف چشمه است.

وی افزود:این گرداب بنایی مدور متشکل از یک دیواره عظیم سنگی است که به صورت مدور دور تا دور چشمه‌ای فصلی احداث شده است.

کارشناس میراث فرهنگی استان لرستان در ادامه بیان کرد: گرداب سنگی ساخت آن به دوره ساسانی برمی گردد و این بنا به شماره ۱۲۷۴ در فهرست آثارملی ایران به ثبت رسیده است. مواد و مصالح به‌کار رفته در گرداب سنگی از سنگ‌های لاشه همراه ملات ساروج (آهک و گچ) است که در ساختمان پل شاپوری و خرابه‌های شهر شاپورخواست در استان لرستان نیز مشاهده شده است.

ذخیره آب به وسیله گرداب سنگی در زمان‌های گذشته

گرداب سنگی از سنگ‌هایی به ابعاد ۱×۱ متر و ساروج که پیرامون چشمه‌ای ساخته شده تا آبی که از چشمه خارج می‌شود، در آن ذخیره گشته و سپس از طریق کانال، به نقاط مختلف شهر باستانی شاپورخواست هدایت شود. قطر این سازه ۱۸ متر، پهنای آن ۳ متر و ارتفاع آن تا کف چشمه ۱۸ متر می‌باشد. در قسمت شرقی گرداب، دریچه‌ای به ابعاد ۹۰×۱۶۰ سانتی‌متر دیده می‌شود که با یک وسیله کشو مانند بسته می‌شده و آب را به جوی کناره غربی گرداب سرازیر می‌کرده است.
 

چشمه‌ای که گرداب سنگی از آن تغذیه می‌شود، از اواسط زمستان تا اواسط تابستان پرآب است و در سایر مواقع خشک و خاموش است. آبدهی این چشمه ۱۷۰ لیتر در ثانیه است که این میزان در اوایل فصل بهار افزایش می‌یابد.

دعوت می کنیم از همه هم وطنان عزیز در ایام نوروز به استان لرستان و شهر خرم آباد بیایند و از این اثر تاریخی زیبا دیدن کنند.

گزارش از سعیده دریکوند

انتهای پیام /د